کاندوم، روشی مناسب برای جلوگیری از بارداری
پیشگیری از بارداری‌های ناخواسته یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زوج‌ها است و برای این منظور روش‌های متفاوتی را امتحان می کنند. بعضی از روش‌ها مثل جلوگیری طبیعی ممکن است با شکست روبه‌رو شود و بعضی از آن‌ها امنیت بیشتر را برقرار می‌کند.
یکی از این روش‌ها استفاده از کاندوم است. استفاده از کاندوم نزدیک به ۹۰ درصد از بارداری‌های ناخواسته جلوگیری می‌کند و برای مقابله با بیماری‌های مقاربتی هم مناسب است.
در ادامه این مطلب از وبلاگ دارو بیشتر درباره نحوه، انواع و معایب‌و‌مزایای استفاده از کاندوم صحبت کرده‌ایم.
آشنایی با فرآیند بارداری
در یک سیکل تخمدانی، حوالی روز چهاردهم، یک تخمک به بلوغ رسیده و از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و سپس از طریق لوله فالوپ وارد رحم می‌شود. این فرآیند تخمک‌گذاری نام دارد و ممکن هست در برخی افراد همراه با احساس یک درد خفیف در ناحیه پهلوها باشد که ناشی از خروج تخمک از دیواره تخمدان هست.
تخمک پس از آن که وارد رحم شد، حدود بیست‌وچهار الی چهل‌و‌هشت ساعت در محیط رحم زنده می‌ماند و توانایی بارور شدن دارد.
با هر بار انزال مردان، میلیون‌ها اسپرم وارد واژن و رحم زن می‌شود.
به‌طور میانگین حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون در هر بار انزال وارد رحم می‌شود و از این تعداد فقط یک اسپرم برای بارور کردن تخمک،کافی هست و بقیه از بین می‌روند.
تعداد اسپرم‌ها مهم‌ترین فاکتور در قدرت باروری مردان است به‌طوری‌که اگر این تعداد از بیست میلیون کمتر باشد می‌تواند بر قدرت باروری آن‌ها تأثیر بگذارد.
از میان میلیون‌ها اسپرمی که وارد شدند تعداد محدودتری پس از گذر از واژن، سرویس و رحم، می‌توانند خود را به تخمک برسانند.
تخمک توسط لایه‌ای نسبتاً ضخیم و محکم است که با غشای سلولی و پلی ساکاریدها احاطه‌شده است. نفوذ به این لایه نسبتاً محکم و ضخیم و ورود به سیتوپلاسم و هسته سلول تخمک، به‌آسانی صورت نمی‌گیرد و از بین هزاران اسپرم باقی‌مانده فقط یک اسپرم می‌تواند به تخمک برسد و آن را بارور کند.
علاوه‌بر تعداد اسپرم، قدرت تحرک و شکل آن‌ها در قدرت باروری فرد اثرگذار هست. نوع تغذیه، دما، وزن طبیعی و فیزیک بدن بر کیفیت اسپرم تولیدشده اثر دارد. مطالعه‌ها نشان داده است که مصرف سیگار و الکل می‌تواند به‌طور مستقیم کیفیت اسپرم را تخت تأثیر قرار دهد و بر قدرت باروری مردان تأثیرگذار باشد.
اسپرم پس‌ازآنکه وارد رحم شد، می‌تواند تا پنج روز زنده باشد و قدرت باروری خود را حفظ کند.
به همین دلیل گفته می‌شود درصورتی‌که اسپرم از پنج روز قبل از تخمک‌گذاری تا دو روز پس‌ازآن (با توجه به طول عمر ۴۸ ساعت تخمک) وارد رحم شود، احتمال بارداری وجود دارد.
بیشتر بخوانیم: کاندوم تاخیری واقعا چقدر تاخیر ایجاد می‌کند؟
پیشگیری از بارداری در طول تاریخ
پیشگیری از بارداری فرآیندی است که مانع ورود اسپرم به رحم شده یا اینکه جلوی تخمک‌گذاری را گرفته و به‌طور مستقیم اسپرم‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد.
پیشگیری از بارداری تاریخچه‌ای کهن در زندگی بشریت دارد و شواهد تاریخی حاکی از آن هست که از دیرباز این مسئله برای بشر حائز اهمیت بوده است.
حدود هزار و پانصد سال قبل از میلاد مسیح،زنان از برگ درختان برای مسدود کردن واژن خود جهت جلوگیری از ورود مایع منی مردان استفاده می‌کردند.
استفاده از برخی گیاهان به‌عنوان ترکیبات ضدبارداری توسط زنان یونان نیز گزارش‌شده است.
مصریان نیز از روده گوسفند برای پوشاندن آلت تناسلی مردان بهره می‌بردند.
ابزار بشر در جلوگیری از بارداری در طول زمان رفته‌رفته پیشرفت کرد و اوج این شکوفایی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم رونمایی شد.
در قرن نوزدهم بشر موفق به ساخت کاندوم‌های پلاستیکی شد. این کاندوم‌ها مانع از ورود اسپرم به رحم می‌شدند اما قوام سفت‌وسخت آن و قیمت بالایی که داشت مانع استفاده گسترده از آن می‌شد.
در اوایل قرن بیستم لاتکس اختراع شد و انقلابی عظیم در ابزارها و محصولات پیشگیری از بارداری ایجاد کرد.
لاتکس نسبت به کاندوم‌های پلاستیکی، انعطاف‌پذیری بیشتری داشت که این امر استفاده از آن را آسان‌تر می‌کرد .
در اواسط قرن نوزدهم میلادی، با تولید داروهای هورمونی خوراکی و تزریقی ضدبارداری انقلابی دیگر به پا شد و کم‌کم جای کاندوم‌های لاتکس را در پیشگیری از بارداری گرفتند.
قرص‌های هورمونی از طریق تغییرات هورمونی که ایجاد می‌کند مانع از تخمک‌گذاری می‌شود اما در جلوگیری از تماس آلت تناسلی دو جنس و ورود اسپرم‌ها به رحم نقشی ندارد. با گسترش و شیوع بیماری‌های جنسی در اواخر قرن بیستم بار دیگر کاندوم‌های لاتکسی مورد توجه و استقبال قرار گرفتند.
استفاده از کاندوم یکی از روش‌های رابطه جنسی در دوران قاعدگی هم به شمار می‌رود.
میزان اثربخشی کاندوم در بهترین حالت صددرصد نیست و با توجه به اینکه امکان پارگی لاتکس وجود دارد (به‌ویژه در مواردی که تاریخ انقضای آن گذشته باشد) اثربخشی آن حدود۸۰ _۹۰ درصد هست.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که استفاده مداوم از کاندوم می‌تواند زمینه‌ساز نازایی در زنان باشد.
از عوارض استفاده از کاندوم می‌توانیم به کاهش حس جنسی زوجین اشاره کنبم که ساخت کاندوم‌های لاتکسی با دیواره نازک تا حد زیادی این مشکل راحل کرده است. البته این مسئله در مردانی که دچار اختلال‌های زود انزالی‌اند مفید است.
برخی زنان ممکن است نسبت به جنس لاتکسی کاندوم‌ها حساسیت نشان دهند و دچار خارش و ترشح از واژن شوند و در ناحیه تناسلی خارجی آن‌ها شایعات ماکولر پاپولر قرمزرنگ تظاهر پیدا کند.
یک‌بارمصرف بودن کاندوم و امکان پاره شدن آن حین برقراری رابطه جنسی از دیگر معایب استفاده از کاندوم‌های لاتکسی هست.
بیشتر بخوانیم: بهترین مارک کاندوم ضد حساسیت
کاندوم‌های مردانه و زنانه
برخی از انواع آن در مردان مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به اینکه بیشتر بیماری‌های جنسی از مردان به زنان منتقل می‌شود، جلوی این انتقال را می‌گیرد. این کاندوم‌ها محفظه‌ای برای مایع منی داشته و سطح داخلی انواع تاخیری آن‌ها آغشته به ترکیبات بی‌حس‌کننده است.
اگر هدف از استفاده کاندوم، جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های جنسی باشد، لازم است قبل از شروع رابطه جنسی کاندوم نصب شود، زیرا بسیاری از ترشحاتی که قبل از انزال و خروج مایع منی، ترشح می‌شود حاوی ویروس اچ آی وی اند و در فردی که ناقل این ویروس باشند، می‌تواند از این طریق منتقل شود.
برخی از انواع کاندوم‌های مردانه نیز آغشته به ترکیبات اسپرم کش‌اند که می‌تواند باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک به‌صورت قرمزی و ضایعات ماکولر پنیس (آلت تناسلی مردانه) شود.
انواع زنانه کاندوم‌ها نیز وجود دارند. این کاندوم‌ها یک حلقه داخلی دارند که داخل و یک حلقه خارجی دارند که خارج از واژن قرار می‌گیرند. فضای بین این دو حلقه توسط محفظه‌ای از جنس لاتکس به هم مرتبط می‌شود. به هنگام برقراری رابطه جنسی، آلت تناسلی مرد در داخل این محفظه لاتکسی قرار می‌گیرد.
این نوع کاندوم هیچ مزیتی نسبت به انواع مردانه آن نداشته و مناسب برای زنانی هست که شریک جنسی آن تمایلی به استفاده از کاندوم‌های مردانه ندارد.
قیمت بالاتر این کاندوم‌ها بر تقاضای آن‌ها نسبت به کاندوم‌های مردانه تأثیر می‌گذارد.
به نظر می‌رسد که اثربخشی کاندوم‌های مردانه به علت سهولت استفاده و کاهش درصد خطای آن اثربخشی بیشتری نسبت به کاندوم‌های زنانه دارد.
شواهد نشان داده است که اثربخشی کاندوم‌های زنانه در بهترین حالت حدود ۷۰_۷۵ درصد است.
نکته مهم در مورد استفاده از کاندوم‌ها این است که نباید از ژل‌های لوبریکانت و روغن‌های مختلف روی کاندوم استفاده شود. این مواد می‌توانند سبب آسیب به لاتکس کاندوم شوند و احتمال پارگی آن حین رابطه جنسی را افزایش می‌دهند.
پس از پایان رابطه جنسی و در حالتی که آلت تناسلی مرد هنوز در حالت نعوذ قرار دارد،لازم است از واژن زن خارج شود زیرا نرم شدن پنیس و برگشت آن به حالت عادی ممکن است باعث جدا شدن کاندوم از آلت شود و امکان ورود اسپرم به واژن وجود دارد.
