سرطان سینه، تومور بدخیمی است که از بافت های سینه شروع می شود و می تواند خانم ها و یا آقایان را نیز درگیر کند. معمولا سرطان سینه در مراحل اولیه با علامت و نشانه خاصی همراه نیست. اما خود فرد با لمس سینه، متوجه وجود توده خواهد شد. البته در بسیاری از موارد، این توده ها خوش خیم بوده و سرطانی نیستند. سرطان سینه معمولا با درد همراه نیست.
در این نوشتار قصد داریم به بررسی ابعاد گوناگون این سرطان پرداخته و سوالات متداول پیرامون آن پاسخ دهیم:
سرطان سینه چیست؟
قبل از بحث درباره‌ی سرطان سینه بهتر است برای درک بیشتر، آشنایی مختصری با آناتومی سینه داشته باشیم. بافت پستان به طور طبیعی شامل غدد شیری است که توسط مجاری باریکی در نوک پستان به سطح پوست متصل شده است. غدد و مجاری متشکل از چربی و مواد فیبری هستند که در بستری از بافت همبند قرار دارند. بقیه‌ی بافت پستان را عروق خونی، اعصاب و کانال‌های لنفی تشکیل می‌دهند.
محل آناتومیک پستان بالای ماهیچه‌های سینه‌ای در زیر پوست قرار دارد. در همه‌ی انواع سرطان سلول‌های خودی هستند که به صورت غیر قابل کنترل و غیر طبیعی رشد می‌کند و ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن مهاجرت کند، به این فرآیند متاستاز گفته میشود.
لازم به ذکر است که سرطان سینه ابتدا در مجاری شیری (Ductal Carcinoma) یا غدد (Lobular Carcinoma) رشد می‌کند. حتی در صورتی که بعد از متاستاز به نقاط دیگر بدن، برای اولین بار تشخیص داده شود همچنان به عنوان سرطان سینه شناخته شده و درمان میشود. همچنین اولین نشانه‌ی سرطان سینه، لمس تودهی سینه‌ای یا رسوب کلسیم در بافت سینه یا یک ماموگرافی غیرطبیعی است.
سرطان سینه در سطح اولیه‌ی قابل درمان تا مرحله‌ی متاستاتیک، با درمان‌های متفاوت دسته‌بندی میشود. جالب است بدانید۱% از مبتلایان به سرطان سینه را مردان تشکیل می‌دهند. همچنین سرطان سینه شایعترین سرطان و دومین سرطان بعد از سرطان ریه است که موجب مرگ و میر میشود. از نظر آماری انتظار می‌رود ۱۲.۵% از زنان ۸۵ ساله در طول زندگی خود به سرطان سینه مبتلا شده باشند. ⅔ زنان مبتلا، سن بالای ۵۰ سال دارند و غالب افراد باقی مانده ۳۹ تا ۴۹ ساله هستند. ۹۰% زنان مبتلا به سرطان سینه، حداقل ۵ سال پس از تشخیص شانس زندگی دارند.
بیشتر بخوانیم: سرطان ؛ بیماری سخت اما قابل پیشگیری با چند قدم ساده
علائم سرطان سینه در زنان کدام است؟
به طور کلی سرطان سینه مانند سرطان های دیگر در اکثر مواقع علائمی دارد و اگر فرد آگاهی لازم را درباره علائم و نحوه تشخیص سرطان سینه داشته باشد مسلما در زمان بهتر و زودتر به پزشک متخصص مراجعه کرده و در نهایت نتیجه بهتر را دریافت می کند. به تعدادی از این علائم در زیر اشاره میکنیم:
- تغییر در دوران قاعدگی
- تغییرشکل در نوک سینه
- دردی که تا بعد از عادت ماهانه بعدی از بین نمی‌رود و ثابت است و حتی به مرور بد تر میشود.
- توده تازه‌ای که تا بعد از عادت ماهانه بعدی از بین نرود.
- ترشحات شفاف، قرمز، قهوه‌ای یا زرد از نوک یکی از سینه‌ها
- قرمزی و تورم
- بزرگ شدن توده‌های غدد لنفاوی زیر بغل
- رگ قابل مشاهده روی سینه
- فرو رفتگی یا برگشت نوک سینه به داخل
- بزرگ شدن یکی از سینه‌ها
- خارش پوست و حساسیت در پوست یا جوش روی سینه
- تورم یا توده در اطراف استخوان ترقوه یا زیر بازو‌ها
- توده سفت با گوشه‌های نا منظم
- فرو رفتگی در سطح سینه‌ها
- توده‌ای قدیمی که بزرگ‌تر شده است
- بافت پوست به شکل پوست پرتقال در آمده باشد
- کاهش وزن بی دلیل
اگر دارای یک یا دو علائم بالا بودید نمیتوانید به طور قطع بگویید که به سرطان پستان مبتلا هستید. در صورت مشاهده هر یک از علائم برای بررسی و معاینه دقیق به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: شایعترین علل ناباروری در زنان
انواع مختلف سرطان پستان کدام هستند؟
شایعترین انواع سرطان پستان این دو نوع هستند:
- سرطان تهاجمی مجاری شیر پستان: در این نوع از سرطان پستان، سلول‌های سرطانی در مجرا شکل می‌گیرند. بعد از پیشروی کم‌کم به سمت بیرون از آن حرکت می‌کنند و به سایر قسمت‌های پستان راه پیدا می‌کنند. این سلول‌ها حتی ممکن است از پستان خارج شوند و سایر مناطق بدن را تحت تأثیر قرار بدهند.
- سرطان تهاجمی لوبولی پستان: در این نوع از سرطان، سلول‌های سرطانی اول در لوبول شکل می‌گیرند و سپس به بقیه‌ی نقاط پستان و خارج از آن حرکت می‌کنند.
سرطان پستان انواع دیگری هم دارد که شایع نیستند مثل بیماری پاژه، سرطان مدولاری، سرطان موسینی و سرطان التهابی پستان
بیشتر بخوانیم: سوزش نوک پستان، حقایق و شایعات
آیا توده پستانی لزوماً خطرناک و بد است؟
توده‌هایی که در پستان به‌وجود می‌آیند، لزوماً سرطانی نیستند. گاهی این توده‌ها کیست‌هایی کوچک پر از مایع هستند و در بیشتر موارد به دلایل دیگری غیر از سرطان ایجاد می‌شوند. مثلاً کیست‌ها و وضعیت فیبروکیستیک پستان، دو عامل بسیار شایع هستند. وضعیت فیبروکیستیک تغییراتی در پستان ایجاد می‌کند که ممکن است همراه با درد، سوزش و ایجاد شدن یک تودهی پستانی باشد.
پیشگیری از سرطان سینه
سرطان پستان مثل خیلی از بیماری‌های دیگر تحت تأثیر عوامل تغییرناپذیری همچون ژنتیک و عوامل تغییرپذیری همچون سبک زندگی است. اگر بدانیم چه عواملی باعث ایجاد سرطان میشود و از آنها دوری کنیم یا جلوی آنها را بگیریم در واقع از سرطان پیشگیری کرده‌ایم.
برای پاسخ به این سوال که چه عواملی باعث بروز سرطان میشود، این عوامل را به دو دسته عوامل خطرزای تغییرپذیر و تغییرناپذیر دسته‌بندی میکنیم.
عوامل خطرزای تغییرناپذیری که بر بروز سرطان سینه تاثیر دارند!
- زن بودن و بالا رفتن سن دو عامل بسیار مهم هستند.
- اتفاقاتی مثل جهش‌های ژنتیکی در طول زندگی
- تاریخ شروع پریود (برای اولین بار) و پایان آن (یائسگی) در بروز سرطان پستان تأثیر دارند. هرچه سن شروع پریود پایین‌تر و سن پایان بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان بیشتر میشود.
- سابقه‌ی سرطان پستان در خانواده یا خود فرد (قبلاْ) احتمال مبتلا شدن را بیشتر می‌کند.
- بیماری‌های غیرسرطانی دیگری هم مربوط به پستان هستند، که احتمال ابتلا را افزایش می‌دهند.
- پرتودرمانی و مصرف داروی دی اتیل ستیل بسترول توسط فرد (توسط مادرش در دوران بارداری) هم، دو مورد تأثیرگذار هستند.
عوامل خطرزای تغییرپذیری که بر بروز سرطان پستان موثر هستند
- اضافه وزن و چاقی (مخصوصاْ پس از دوران یائسگی)
- عدم تحرک و ورزش نکردن
- مصرف هورمون‌های زنانه (برای پیشگیری از بارداری و درمان جایگزین بعد از یائسگی)
- سابقه‌ی حاملگی بدون زایمان
- زایمان بعد از ۳۰ سالگی و شیر ندادن به نوزاد تا قبل از آن
- مصرف نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات
با توجه به این که دسته بالا از عوامل خطرزا تا حدودی در کنترل ماست، می‌توانیم با دوری از آنها احتمال خطر را کم کنیم.
برای درمان سرطان پستان باید چه کنیم؟
وقتی علائم را در خودمان تشخیص دادیم، باید به پزشک متخصص مراجعه کنیم. اگر پزشک تشخیص دهد که به سرطان پستان مبتلا هستیم، دوره‌‌ی درمان را آغاز می‌کند. انتخاب شیوه‌‌ی درمان بستگی به نوع سرطان و میزان پیشروی آن دارد. هر چه زودتر این بیماری را تشخیص دهیم (در مراحل اولیه) درمان آن راحت‌تر میشود. برای درمان سرطان شیوه‌های مختلفی وجود دارد از جمله:
- جراحی: یکی از شیوه‌های درمان سرطان پستان، جراحی برای برداشتن توده سرطانی است.
- شیمی‌درمانی: در شیمی‌درمانی، با استفاده از داروهای خوراکی و تزریقی سعی می‌کنند سلول‌های سرطانی را بکشند و تودهی سرطانی را کوچک‌تر کنند.
- هورمون درمانی: یکی دیگر از شیوه‌ها این است که نگذاریم هورمون‌های زنانه که برای سلول‌ها لازم است، به سلول‌های سرطانی برسند.
- زیست درمانی یا درمان بیولوژیک: در این شیوه درمانی سعی می‌کنند سیستم ایمنی فرد را قوی کنند تا بتواند به سرطان غلبه کند.
- پرتودرمانی: کشتن سلول‌های سرطانی از طریق پرتوهایی مثل اشعه ایکس
در آخر :
آگاهی بیمار و تشخیص به موقع در تمام سرطان ها بسیار مهم است، اگر سرطان در مراحل اولیه بوده و گسترش پیدا نکرده باشد راحت تر می توان آن را کنترل کرد و در نهایت شانس درمان بیمار بیشتر است. درغیراین صورت مراحل درمانی زمان بیشتری می گیرد و بیمار نیز آسیب بیشتری خواهد دید.
از 20 سالگی خودتان را معاینه کنید و با مشاهده هر گونه مورد غیر طبیعی ، تنها به پزشک مراجعه کنید.
امروزه درمان سرطان سینه با موفقیت بیشتری انجام می شود و بیمار درد و آسیب کمتری را متحمل می شود.
منونیم که تا پایان این مقاله همراه ما بودید. سوالات خود را از ما بپرسید.
