وزن نرمال کودک به چه عواملی بستگی دارد؟
در وبلاگ دارو قصد داریم درباره وزن نرمال کودک و عوامل موثر در تعیین آن صحبت کنیم. اگر کودکتان دچار کمبود یا اضافه وزن است این مطلب کمک می‌کند تا نحوه برخورد با این موضوع را بدانید و بیشتر از قبل با آن آشنا شوید.
وزن کودک یکی از نشانه‌های تغذیه خوب و رشد جسمی است، اگرچه نوزادان هم‌سن می‌توانند از نظر سایز متفاوت باشند. بنابراین پایش وزن کودک بر اساس سن در هر ماه کمک کننده است.
والدین باید توجه داشته باشند وزن متوسط با وزن نرمال فرق دارد. اگر وزن کودک در صدک پایین‌تر باشد، لزوماً به معنای این نیست که رشد یا رشد جسمی آنها به تاخیر افتاده است.
نمودار وزن کودک ابزاری است که از آن برای اندازه‌گیری رشد کودک استفاده می‌کنند. مرکزهای کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) استفاده از نمودار سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای نوزادان ۰ تا ۲ سال را توصیه می‌کند.
بیشتر بخوانیم: علت کمبود وزن کودک چیست و چگونه آن را درمان کنیم؟
وزن متوسط کودک
مانند بزرگسالان، نوزادان نیز می‌توانند جثه‌های متفاوتی داشته باشند. براساس WHO (سازمان بهداشت جهانی)، متوسط وزن هنگام تولد نوزادان پسر ۳.۳۰۰ کیلوگرم است.این عدد برای نوزادان دختر ۳.۲۰۰ کیلوگرم است.
بیشتر نوزادان متولد شده در هفته‌های ۴۰-۳۷ بین ۲.۵ کیلو تا ۴ کیلو وزن دارند. نوزادی که وزنش در بدو تولد کمتر از ۲.۵ کیلو باشد، وزن تولد کمی دارد.
معمولاً نوزادان کمی پس از تولد حدود ۱۰٪ از وزنشان را از دست می دهند. این کاهش وزن بیشتر به دلیل از دست دادن مایعات اتفاق می‌افتد و نگران کننده نیست چون اکثر نوزادان طی دو هفته مجدداً وزن اضافه می‌کنند.
نمودار وزن کودک براساس سن
نمودار وزن کودک را نشان می‌دهد و آن را با وزن سایر نوزادان در همان سن و جنس مقایسه می‌کند.
نمودار نشان می‌دهد که وزن کودک در چه صدکی قرار می‌گیرد. به‌عنوان مثال اگر وزن کودک در صدک ۶۰ باشد، به این معنی است که ۴۰٪ نوزادان در همان سن و جنس وزنی بیشتر و ۶۰٪ وزن کمتری دارند.
سعی کنید به‌عنوان تنها شاخص رشد بدنی بیش از حد روی وزن کودک متمرکز نشوید. چون اندازه‌گیری‌های دیگری که رشد جسمی را نشان می‌دهد شامل قد کودک و دور سر آنها است.
ترکیب این سه اندازه‌گیری نشانگر چگونگی رشد کودک در مقایسه با سایر نوزادان در همان سن و جنس است.
نوزادان در ۶ ماه اول زندگی سریع‌ترین رشد و افزایش وزن را دارند. اگرچه می‌تواند متفاوت باشد ولی به‌طور معمول نوزادان در ۶-۴ ماه اول هفته‌های ۱۱۳-۲۰۰ گرم افزایش وزن پیدا می‌کنند.
پس از آن افزایش وزن کمی آهسته می‌شود. وقتی کودک در سن ۶ تا ۱۸ ماهگی باشد حدوداً هفته ای ۱۴۱-۸۵ گرم افزایش وزن پیدا می‌کند.
به‌طور متوسط، وزن نوزادان تا یک سالگی سه برابر وزن هنگام تولدشان می‌شود.
با این حال رشد همه نوزادان از یک الگو واحد پیروی نمی‌کند.برخی از نوزادان به‌طور مداوم وزنشان افزایش می‌یابد و بعد به مدت چند ماه در همان صدک یا نزدیکی آن باقی می‌مانند.
در موارد دیگر، وزن کودک می‌تواند به سرعت بالا رود، که این ممکن است نشانه جهش رشدی باشد. رشد در هر زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد و گاهی اوقات جهش رشدی کودک را به سمت صدک وزنی جدید سوق می‌دهد.
بیشتر بخوانیم: علت زردی نوزادان چیست؟
چه عواملی بر وزن کودک تاثیر دارد؟
عوامل مختلفی می‌توانند در سرعت وزنگیری کودک تأثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از:
۱- جنسیت
جنسیت یک قانون ثابت نیست ولی نوزادان پسر معمولاً در بدو تولد بزرگ‌تر از نوزادان دخترند و به‌طور معمول در دوران نوزادی کمی سریع‌تر وزن می‌گیرند.
۲- تغذیه
افزایش وزن و میزان رشد بسته به اینکه کودک شیر مادر یا شیرخشک مصرف می‌کند متفاوت است.
طبق آکادمی اطفال آمریکا، نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در طی ۶ ماه اول رشد بیشتری نسبت به نوزادانی دارند که با شیرخشک تغذیه می‌شوند.
با این حال، این میزان افزایش وزن می‌تواند در ۶ ماه دوم تغییر کند. نوزادان تغذیه شده با شیر مادر ممکن است از ۶ ماه تا ۱ سال وزن و رشد کمتری نسبت به نوزادان تغذیه شده با شیرخشک داشته باشند.
۳- بیماری‌ها
بیماری‌های اساسی می‌تواند باعث کند شدن وزن گیری کودک شود. به‌عنوان مثال نوزادانی که نقص قلبی مادرزادی دارند ممکن است با سرعت کمتری نسبت به سایرین افزایش وزن پیدا کنند.
شرایطی که بر جذب یا هضم مواد مغذی تاثیر می‌گذارد مانند بیماری سلیاک، ممکن است باعث به کند شدن سرعت افزایش وزن شود.
درباره زردی نوزادان و علت آن بیشتر بدانید
۴- تولد زود هنگام
نوزادان زودرس در طول سال اول کندتر از کودکانی که بعد از ۹ ماه بارداری به دنیا می‌آیند، رشد و وزن اضافه کنند.
با این حال، وزن بسیاری از نوزادان زودرس در ماه‌های اول به سرعت افزایش می‌یابد و می‌توانند تا یک سالگی به وزن نرمال برسند.
۵- ژنتیک
به‌عنوان مثال، اندازه قامت هر والد می‌تواند بر وزن هنگام تولد کودک تاثیر بگذارد.
۶- طول بارداری
نوزادان متولد شده قبل از موعد مقرر اغلب کوچک‌ترند.
۷- تغذیه در دوران بارداری
یک رژیم غذایی سالم در حین بارداری به رشد کودک در رحم و بعد از تولد کمک می‌کند.
۸- سبک زندگی در دوران بارداری
استعمال سیگار، نوشیدن الکل یا مصرف دارو می‌تواند بر وزن تولد کودکتان تاثیر بگذارد.
۹- وضعیت سلامتی مادر در دوران بارداری
بیماری‌هایی مثل دیابت، دیابت حاملگی، بیماری قلبی، فشار خون بالا و چاقی ممکن است وزن کودک را تحت تاثیر قرار دهد.
۱۰- چند قلو زایی
چند قلو زایی تاثیر زیادی روی وزن نوزادان دارد.
بیشتر بخوانیم: بهترین مکمل برای افزایش وزن کودک چیست؟
۱۱- وضعیت سلامت کودک
مشکلات پزشکی مانند نقص هنگام تولد و قرار گرفتن در معرض عفونت در حاملگی نقش مهمی در تعیین وزن نرمال کودک دارد.
کلام آخر
یادآوری این نکته حائز اهمیت است که حتی اگر وزن کودک در صدکهای پایین باشد، لزوما بزرگسالان کوتاه و لاغری نخواهند بود. برعکسش هم درست است؛ نوزادان بزرگ‌تر لزوماً درشت اندام نمی‌شوند.
وزن کودک در بدو تولد مشخص نمی‌کند که وزن آنها در بزرگسالانی چه خواهد بود. نوزادان متولد شده نارس یا با وزن کم هنگام تولد می‌توانند به سرعت در کنار همسالان خود قرار گیرند.
دانستن وزن متوسط کودک در هر ماه می‌تواند به والدین در پایش رشد کودک کمک کند، اما این اندازه‌گیری‌ها تنها علامت سلامتی نیست. پزشکان همچنین قد و دور سر کودک را اندازه‌گیری می‌کنند تا سرعت کلی رشد آنها را بررسی کنند.
نویسنده : سحر شاهمی
