آیا امکان پریودی در بارداری وجود دارد؟
اگر به دنبال یک پاسخ سریع برای این پرسش هستید، باید بگوییم: خیر، پریود در دوران بارداری اتفاق نمیافتد. خونریزی در بارداری ممکن است به دلایلی مانند لانهگزینی، تغییرات دهانه رحم، عفونت، هماتوم سابکوریونیک، سقط تهدید شده، بارداری خارجرحمی یا مشکلات جفت رخ دهد.
تجربه لکهبینی یا حتی خونریزی در بارداری نسبتا شایع است و همیشه به معنای وجود مشکل نیست؛ اما میتواند نشانهای خطرناک باشد. بنابراین لازم است علت هر نوع خونریزی کم یا زیاد در بارداری توسط متخصص زنان بررسی شود.
در این مقاله از دارو دات کام، به بررسی دقیق علل خونریزی در بارداری میپردازیم.
علت خونریزی در دوران بارداری چیست؟
اگر باردار هستید و خونریزی دارید، دو احتمال وجود دارد:
- در واقع باردار نیستید و پریود شدهاید.
- باردار هستید اما به دلایل دیگری خونریزی دارید.
پریود فرایندی است که در آن پوشش داخلی رحم (آندومتر) در اثر تغییرات هورمونی بدن ریزش میکند. اما اگر بارداری رخ دهد، بدن باید همان بافت و خون را حفظ کند تا از رشد جنین حمایت کند. به همین دلیل در دوران بارداری پریود نمیشوید.
بنابراین اگر در دوران بارداری خونریزی دارید، علتش ریزش دیواره رحم نیست، بلکه علل دیگری دارد، مانند:
- لانهگزینی
- تغییرات دهانه رحم
- عفونت
- مشکلات جفت
- سقط جنین قریبالوقوع
- بارداری خارج رحمی
- بارداری مولار
خونریزی یک علامت هشداردهنده است، اما لزوما چیز بدی نیست. بسیاری از افراد با وجود تجربه لکهبینی در سهماهه اول بارداری، در نهایت نوزادان سالمی به دنیا میآورند.
علل خونریزی در اوایل بارداری
خونریزی در سهماهه اول بارداری شایعتر است. کمی لکهبینی خفیف ممکن است هنگام لانهگزینی تخمک بارورشده در رحم رخ دهد.
فرد همچنین ممکن است در دوران بارداری تغییراتی در سلولهای دهانه رحم تجربه کند که میتواند باعث خونریزی سبک شود، بهویژه پس از رابطه جنسی.
خونریزی لانهگزینی
وقتی تخمک در آندومتر (لایه داخلی رحم) لانهگزینی میکند، ممکن است کمی لکهبینی ایجاد شود. این یکی از شایعترین دلایل خونریزی در بارداری است که در حدود ۱ مورد از هر ۴ بارداری اتفاق میافتد.
خونریزی لانهگزینی در مراحل اولیه بارداری رخ میدهد. در این مرحله، احتمالا هنوز تست بارداری ندادهاید.
خونریزی دهانه رحم
دهانه رحم (کانالی که رحم را به واژن متصل میکند) در دوران بارداری بسیار حساس است؛ بنابراین رابطه جنسی یا معاینه لگنی میتواند باعث خونریزی شود.
اکتروپیون دهانه رحم وضعیتی است که ممکن است در بارداری اتفاق بیفتد. در این حالت، یکی از انواع سلولهای دهانه رحم بسیار شکننده میشود، به طوری که با لمس شدن خونریزی میکند. برخی افراد این وضعیت را در تمام طول بارداری دارند و ممکن است هر بار که رابطه جنسی دارند یا معاینه میشوند، خونریزی کنند.
هماتوم سابکوریونیک
هماتوم زیرجفتی یا سابکوریونیک نوعی لخته خون روی جفت (یا جفت در حال تشکیل) محسوب میشود. خونریزی واژینال علامت اصلی هماتوم سابکوریونیک است.
این مشکل در سونوگرافیهای اولیه تشخیص داده میشود و لزوما خطرناک نیست. هماتوم زیرجفتی در بسیاری موارد خودبهخود برطرف میشود.
حاملگی خارج از رحم
خونریزی شدید و همراه با درد ممکن است نشانه بارداری خارجرحمی باشد که یک وضعیت اورژانسی محسوب میشود. در این حالت، تخم بارور در خارج از رحم (معمولا در لوله فالوپ) جایگیری میکند و رحم توانایی نگهداری آن را ندارد. این وضعیت در اوایل سهماهه اول رخ میدهد.
علاوه بر خونریزی سنگین، علائم پارگی بارداری خارج رحمی میتواند شامل سرگیجه، ضعف و درد در پایین شکم و کمر باشد. این وضعیت نیاز به درمان فوری دارد.
سقط جنین
خونریزی میتواند نشانه سقط جنین باشد، اما به معنای سقط حتمی نیست. تقریبا نیمی از زنانی که در بارداری خونریزی دارند، سقط نمیکنند.
خونریزی سقط ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و گاهی با دفع بافت یا لخته همراه است. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از کل بارداریها به سقط ختم میشود و اکثر آنها در ۱۲ هفته اول رخ میدهند.
در برخی موارد نیز احتمال سقط یا سقط تهدیدشده وجود دارد که با خونریزی و گاهی درد لگنی همراه است، اما ممکن است بارداری ادامه پیدا کند. به عبارت دیگر، سقط تهدیدشده همیشه به از دست دادن بارداری منجر نمیشود.
بارداری مولار
بارداری مولار از موارد نادری است که به جای جنین، بافت غیرطبیعی یا توموری که ممکن است حاوی بافت جنینی غیرطبیعی باشد رشد میکند. به این وضعیت، بیماری تروفوبلاستیک بارداری (GTD) هم میگویند. خونریزی واژینال در اوایل بارداری، یکی از علائم بارداری مولار است.
برای آگاهی از چگونگی تجربه رابطه جنسی با کمترین خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی، مطلب زیر را بخوانید:
علل خونریزی در اواخر بارداری
خونریزی پس از سهماهه اول اغلب نیاز به توجه پزشکی دارد. در سهماهه دوم یا سوم بارداری، هر نوع خونریزی، حتی خفیف، را جدی بگیرید. در صورت بروز خونریزی با هر شدتی، چه همراه با علائم دیگر باشد چه نباشد، باید فورا برای ویزیت اورژانسی با پزشک تماس بگیرید.
علل شایع خونریزی در اواخر دوران بارداری عبارتند از:
جفت سرراهی
اگر جفت بخشی از دهانه رحم یا تمام کانال واژن را مسدود کند، به آن جفت سرراهی میگویند. این حالت میتواند باعث خونریزی شود. بسته به شدت آن، ممکن است نیاز باشد از فعالیتهایی که فشار به لگن وارد میکند (مانند رابطه جنسی) اجتناب کنید. همچنین ممکن است نیاز به زایمان سزارین داشته باشید.
جدا شدن جفت
در این حالت، جفت از دیواره رحم جدا میشود و باعث خونریزی و درد شکم میشود. این مشکل میتواند در سهماهه دوم هم رخ دهد، اما بیشتر در سهماهه سوم اتفاق میافتد.
درجات مختلفی از جداشدگی جفت وجود دارد و شدت خونریزی لزوما نشاندهنده شدت وضعیت نیست، اما میتواند بسیار خطرناک باشد.
رابطه جنسی
اکثر افراد میتوانند تا زمانی که پزشک توصیه دیگری نکند، در دوران بارداری رابطه جنسی داشته باشند. با این حال، به دلیل حساسیت بیشتر بافتهای واژن و دهانه رحم، ممکن است لکهبینی یا خونریزی رخ دهد.
معاینه دهانه رحم
پزشک ممکن است دهانه رحم را برای بررسی ناهنجاریها معاینه کند. این روش میتواند باعث خونریزی جزئی شود.
پارگی رحم
پارگی رحم یعنی عضله رحم جدا یا پاره شود و این وضعیت میتواند خونریزی غیرقابل کنترلی ایجاد کند. این وضعیت نادر است و در افرادی که قبلا سزارین یا جراحی رحم داشتهاند، رخ میدهد. در واقع این نوع پارگی روی خطوط جای زخم قدیمی در رحم اتفاق میافتد.
زایمان زودرس یا زایمان
در هنگام زایمان، دهانه رحم گشاد شده و رحم منقبض میشود تا جنین را به پایین هدایت کند. این میتواند باعث خونریزی شود.
عفونتهای واژینال
خونریزی یا لکهبینی در بارداری میتواند نشاندهنده وجود عفونت واژینال باشد. ماما یا پزشک متخصص زنان میتواند در مورد تشخیص و درمان واژینیت یا عفونتهای مقاربتی به شما کمک کنند.
وازا پرویا (Vasa praevia)
این یک وضعیت نادر است که در آن رگهای خونی نوزاد از غشاهای پوشاننده دهانه رحم عبور میکنند.
وقتی کیسه آب پاره میشود، ممکن است رگهای خونی داخل آن آسیب ببینند و باعث خونریزی واژینال شوند. این خونریزی میتواند جان نوزاد را به خطر بیندازد، چون ممکن است مقدار زیادی خون از دست بدهد.
آیا لکهبینی در دوران بارداری طبیعی است؟
خونریزی غیرپریودی در بارداری به دلایل مختلفی رخ میدهد. لکهبینی و خونریزی با یکدیگر تفاوتهایی دارند:
- لکهبینی: چند قطره خون گاهبهگاه روی لباس زیر پیدا میشود و به حدی نیست که نوار بهداشتی نیاز باشد.
- خونریزی: جریان خون سنگینتر است و نیاز به نوار یا پد دارد.
لکهبینی در اوایل بارداری طبیعی است و در ۱۵ تا ۲۵ درصد بارداریها رخ میدهد. دهانه رحم در بارداری رگهای خونی بیشتری میسازد و ممکن است راحتتر خونریزی کند.
لکهبینی ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز پس از لقاح رخ دهد؛ یعنی زمانی که تخمک بارور شده در دیواره رحم لانهگزینی میکند.
لکهبینی در دوران بارداری چقدر طول میکشد؟
برخلاف پریود، لکهبینی در بارداری فقط ۱ تا ۲ روز طول میکشد. اگر خونریزی به دلیل لانهگزینی باشد، معمولا چند روز زودتر از پریود بعدی رخ میدهد، بسیار سبکتر است و نیازی به تعویض نوار ندارد. اما خونریزی ناشی از علل دیگر ممکن است چند روز تا حتی چند هفته طول بکشد.
خونریزی لانهگزینی نیاز به درمان ندارد و خودبهخود متوقف میشود. اما حتی اگر فکر میکنید خونریزی ناشی از لانهگزینی است، حتما به پزشک اطلاع دهید.
در صورت داشتن خونریزی در دوران بارداری چه باید کرد؟
قانون کلی: اگر در هر مرحله از بارداری خونریزی دارید، فورا به پزشک یا ماما مراجعه کنید.
بسیاری از زنانی که خونریزی کمی دارند، بدون مشکل زایمان میکنند، اما ممکن است نیاز به ارزیابی داشته باشید تا احتمال مشکلات جدی رد شود.
به علائم دیگر هم توجه کنید:
- گرفتگی یا انقباضات
- درد لگن یا شکم
- سرگیجه یا غش
- تب یا لرز
- علائم زایمان زودرس (مثل پاره شدن کیسه آب)
اگر مطب پزشک بسته است و نمیتوانید تماس بگیرید، به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.
اگر پزشک تشخیص دهد که خونریزی نشاندهنده مشکل جدی نیست، استراحت و پرهیز از رابطه جنسی، سفر و فعالیت سنگین را به شما توصیه میکند. حتما توصیههای پزشک را دقیق رعایت کنید تا خودتان و نوزادتان سالم بمانید.
علت خونریزی در دوران بارداری چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص علت خونریزی در بارداری، اقدامات زیر انجام میشود:
- معاینه واژینال یا لگنی
- سونوگرافی
- آزمایش خون برای بررسی سطح هورمونها
پزشک همچنین در مورد علائم دیگر مانند گرفتگی، درد و سرگیجه از شما سؤال میکند. گاهی ممکن است در نهایت علت خونریزی مشخص نشود.
اگر علائم شدید نباشد و زمان زیادی تا زایمان مانده باشد، تحت نظر قرار میگیرید و ممکن است در بیمارستان بستری شوید.
مدت بستری شدن به علت خونریزی و تعداد هفتههای بارداری بستگی دارد. بستری بودن در بیمارستان به تیم درمان اجازه میدهد شما و نوزادتان را زیر نظر داشته باشند تا در صورت بروز مشکل، سریع اقدام کنند.
خونریزی در اوایل بارداری چگونه درمان میشود؟
در موارد خاص (مانند سقط تهدیدشده در بارداری با سابقه سقط یا کمبود پروژسترون) ممکن است پزشک دارویی به نام پروژسترون را برای شما تجویز کند. هدف از تجویز این دارو توقف خونریزی در اوایل بارداری است، اما مصرف آن تنها در صورتی توصیه میشود که:
- با سونوگرافی تایید شده باشد که باردار هستید.
- قبلا سقط جنین داشتهاید.
- پزشک ممکن است توصیه کند این دارو را دو بار در روز تا هفته ۱۶ بارداری مصرف کنید.
چه زمانی باید برای خونریزی در دوران بارداری به پزشک مراجعه کرد؟
تماس با متخصص زنان و زایمان در صورت بروز هرگونه خونریزی واژینال همیشه ضروری است، حتی اگر مقدار آن کم باشد یا فکر کنید مسئله مهمی نیست.
اما خونریزی سنگین واژینال در دوران بارداری همیشه نیاز به تماس فوری با پزشک و مراجعه به بخش اورژانس دارد.
خونریزی واژینال و درد لگنی در اوایل بارداری ممکن است نشانه بارداری خارج رحمی باشد؛ بهویژه اگر این علائم قبل از سونوگرافی اولیه رخ دهد. هر کسی که مشکوک به بارداری خارج رحمی است، باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کند.
اگر فردی خونریزی و علائم زایمان زودرس (زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری) را دارد، باید به اورژانس مراجعه کند. این علائم ممکن است شامل درد مداوم در کمر، گرفتگی شکمی و انقباضات منظم باشد.
همچنین برای بررسی احتمال بارداری در پریودی، مطلب زیر را بخوانید:
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
گاهی تصور میکنید پریود شدهاید، در حالی که بعدا متوجه میشوید در آن زمان باردار بودهاید. اگر یک یا دو هفته بعد از خونریزی متوجه بارداری شدید، خونریزی شما مربوط به پریود نبوده است. احتمالا لکهبینی لانهگزینی یا هماتوم سابکوریونیک بوده، اما در هیچ حالتی پریود واقعی محسوب نمیشود.
مهم این است که بدانید گاهی خونریزی میتواند نتیجه تغییرات طبیعی بدن در دوران بارداری باشد؛ اما در مواردی هم ممکن است نشاندهنده مشکلی باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
بنابراین در صورت بروز هر نوع خونریزی در دوران بارداری، لازم است حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
نظرات