ارتباط بین افسردگی و خودکشی چیست؟
تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از افرادی که خودکشی می‌کنند با مشکلاتی از جمله افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کرده‌اند. اما خبر خوب این است که خودکشی قابل پیشگیری است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان به خودکشی فکر می‌کنید ما در این مقاله شما را با علائم و علل فکر به این موضوع آشنا کرده و کارهای فوری که در مواجهه با این موضوع باید انجام دهید را به شما خواهیم آموخت.
خط تلفن پیشگیری از خودکشی
در لحظات بحرانی، وقتی احساس می‌کنید هیچ راهی ندارید یا عزیزی در خطر است، خطوط تلفن پیشگیری از خودکشی می‌توانند ناجی زندگی باشند.
در ایران، خطوط تلفن سازمان‌های دولتی و غیردولتی که به طور اختصاصی در زمینه پیشگیری از خودکشی و مداخله در بحران‌های مرتبط با آن فعالیت می‌کنند، به شرح زیر هستند:
- سازمان بهزیستی کشور:
خط تلفن ۱۲۳ (اورژانس اجتماعی): این خط به‌عنوان یک مرجع تخصصی زیر نظر سازمان بهزیستی کشور برای مداخله در مواردی مانند اقدام به خودکشی به‌صورت ۲۴ ساعته فعالیت می‌کند.
- بیمارستان روان‌پزشکی روزبه (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران):
خط تلفن ۰۲۱۵۴۴۶۷۰۰۰ (ره آوا): این خط به طور خاص برای مدیریت بحران و پیشگیری از خودکشی طراحی شده است و توسط دستیاران روان‌پزشکی آموزش‌دیده اداره می‌شود. این خط از ساعت ۲ بعدازظهر تا ۱۲ شب فعال است.
- سامانه نوشتاری بحران (طعم گیلاس):
خدمات چت آنلاین: این سازمان اولین و تنها خط بحران غیردولتی کشور است برای افرادی که افکار جدی خودکشی دارند، پشتیبانی رایگان و آنلاین ۲۴ ساعته به‌صورت چت متنی ارائه می‌دهد. این سامانه برای تسهیل دسترسی با گوگل همکاری دارد تا در جستجوهای مرتبط با خودکشی به‌عنوان اولین نتیجه نمایش داده شود.
آیا افسردگی خطر خودکشی را افزایش می‌دهد؟
ارتباط بین افسردگی و خودکشی یک واقعیت تلخ اما غیرقابل‌انکار است. بیشتر افرادی که متأسفانه در اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند، یک مشکل زمینه‌ای از جمله افسردگی یا سو مصرف مواد داشته‌اند. افسردگی یکی از مهم‌ترین شرایطی است که می‌تواند فرد را به سمت افکار خودکشی سوق دهد.
البته، شرایط دیگری مانند اختلالات اضطرابی، دردهای مزمن، اختلالات خلقی دیگر، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اسکیزوفرنی و مشکلات مصرف الکل یا مواد مخدر نیز می‌توانند این احتمال را افزایش دهند. این شرایط، چه به‌تنهایی و چه در کنار هم می‌توانند آسیب‌پذیری فرد را در برابر افکار و رفتارهای خودکشی بیشتر کنند.
اما بسیار مهم است که این آمار را با دیدگاهی واقع‌بینانه تفسیر کنیم. درحالی‌که خطر خودکشی برای فردی که افسردگی دارد به طور قابل‌توجهی بالاتر است، باید به‌خاطر داشت که اکثریت‌قریب‌به‌اتفاق افرادی که افسردگی دارند، هرگز اقدام به خودکشی نمی‌کنند یا جان خود را از دست نمی‌دهند.
ارتباط بین افسردگی و خودکشی از طریق مکانیزم‌های پیچیده و متعددی توضیح داده می‌شود که شامل عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی، محیطی و روان‌شناختی هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیب ژنتیک و اپی‌ژنتیک (تغییرات در نحوه بیان ژن‌ها بدون تغییر خود DNA) می‌تواند در آسیب‌پذیری مشترک نسبت به افسردگی و خودکشی نقش داشته باشد.
استرس‌های بیرونی و درونی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. این استرس‌ها شامل مشکلات بین‌فردی، مسائل شغلی و مالی، و همچنین سایر اختلالات روان‌پزشکی هستند که می‌توانند افسردگی را تشدید کرده و افکار خودکشی را افزایش دهند.
ناتوانی در مقابله با این استرس‌ها، به‌ویژه در لحظات بحرانی، می‌تواند به اقدام خودکشی منجر شود. سیستم پاسخ به استرس بدن (محور HPA) که در تنظیم واکنش بدن به استرس نقش دارد، در افراد مبتلا به افسردگی و درگیر با افکار خودکشی دچار اختلال می‌شود.
همچنین، اختلال در سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی مغز، به‌ویژه سروتونین، به طور گسترده‌ای در پاتوفیزیولوژی افسردگی و خودکشی دخیل شناخته شده است.
مطالعات به نقش نشانگرهای زیستی خاصی مانند BDNF (فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز)، پروفایل‌های لیپیدی و نشانگرهای نورو-ایمونولوژیک در ارتباط بین افسردگی و خودکشی اشاره کرده‌اند. این نشانگرها می‌توانند تغییرات فیزیولوژیکی را نشان دهند که به آسیب‌پذیری فرد در برابر این شرایط کمک می‌کنند.
چگونه افکار خودکشی به خودکشی کمک می‌کند؟
افکار خودکشی (داشتن افکار، برنامه‌ریزی یا تمایل به پایان‌دادن به زندگی خود) می‌توانند از یک تمایل مبهم و گذرا به نبودن یا کاش مرده بودم تا برنامه‌ریزی‌های مشخص و دقیق برای اقدام به خودکشی. را شامل شوند. این افکار ممکن است پنهان باشند و فرد آن‌ها را از دیگران مخفی کند، یا به‌صورت آشکارا بیان شوند.
افرادی که به خودکشی فکر می‌کنند، اغلب درد عاطفی غیرقابل‌تحمل، ناامیدی عمیق و دیدگاه منفی نسبت به زندگی یا آینده خود را تجربه می‌کنند. این احساسات می‌توانند به‌تدریج تشدید شده و فرد را به این باور برسانند که مرگ تنها راه رهایی از این درد است.
با شدید شدن افکار خودکشی، فرد ممکن است شروع به جستجوی راه‌های انجام آن کند؛ برای مثال برای کسب اطلاعات برای راه‌های خودکشی در اینترنت جست‌وجو کند یا به جمع‌آوری ابزارهایی برای کشتن خود بپردازد.
رفتارهای دیگری که می‌توانند نشانه‌ای از پیشرفت افکار خودکشی باشند، شامل افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر، رفتارهای پرخطر و بی‌پروا و کناره‌گیری از اجتماع است. این رفتارها اغلب تلاشی برای مقابله با درد درونی یا نشانه‌ای از بی‌تفاوتی نسبت به عواقب این رفتار هستند.
درد عاطفی شدید و ناامیدی، محرک‌های اصلی در افکار خودکشی هستند. افرادی که به خودکشی فکر می‌کنند، اغلب احساس به دام افتادن یا بی‌ارزشی می‌کنند. این احساسات می‌توانند با احساس گناه، شرم یا خشم نیز همراه باشند.
یک جنبه به‌خصوص این وضعیت، احساس سربار بودن برای دیگران است. این باور می‌تواند فرد را به این نتیجه برساند که مرگ او در واقع به عزیزانش کمک خواهد کرد که این خود مانعی بزرگ برای درخواست کمک می‌شود.
تمایلات خودکشی چیست؟
تمایلات خودکشی شامل افکار و رفتارهایی است که نشان‌دهنده تمایل فرد به پایان دادن به زندگی خود است. این تمایلات می‌توانند به شکل های مختلفی بروز کنند. فرد ممکن است به طور مستقیم درباره خودکشی صحبت کند، مانند گفتن جملاتی نظیر می‌خواهم خودم را بکشم یا آرزو می‌کنم مرده بودم. همچنین، ممکن است به دنبال راه‌های انجام آن باشد.
علاوه بر این، تغییرات ناگهانی در رفتار یا خلق‌وخو نیز می‌توانند نشان‌دهنده تمایلات فرد برای خودکشی باشند. این تغییرات شامل افزایش اضطراب یا بی‌قراری، رفتارهای بی‌پروا و پرخطر، یا کناره‌گیری از جمع‌های دوستانه و انزوا می‌شوند. ممکن است فرد شروع به بخشیدن دارایی‌های موردعلاقه خود کند یا کارهایش را سروسامان دهد، حتی اگر هیچ دلیل منطقی دیگری برای این کارها وجود نداشته باشد.
هرگونه بیان احساسات، افکار، رفتارها یا برنامه‌های خودکشی باید از سمت اطرافیان فرد جدی گرفته شوند. یک تصور رایج و خطرناک در این مورد این است که افراد فقط برای جلب‌توجه این حرف‌ها را می‌زنند. اما حقیقت این است که افرادی که درباره خودکشی صحبت می‌کنند، به دنبال جلب‌توجه نیستند؛ بلکه آن‌ها در حال فریاد کمک هستند و نیاز مبرمی به توجه و حمایت دارند.
این توجه و مراقبت می‌تواند به معنای واقعی کلمه جان آن‌ها را نجات دهد. نادیده‌گرفتن این افکار و صحبت‌ها به‌عنوان صرفاً جلب‌توجه می‌تواند منجر به عواقب غم‌انگیز شود؛ بنابراین، هرگونه اشاره به خودکشی، صرف‌نظر از نحوه بیان آن، باید به‌عنوان یک درخواست مستقیم برای کمک تلقی شود و با دلسوزی و اقدام فوری پاسخ داده شود.
علائم هشداردهنده خودکشی چیست؟
علائم هشداردهنده خودکشی شامل موارد زیر هستند:
- علائم کلامی و رفتاری مستقیم: فرد ممکن است جملاتی مانند می‌خواهم خودم را بکشم، قصد خودکشی دارم، دیگر مشکلی نخواهم بود یا اگر اتفاقی برایم افتاد، می‌خواهم بدانی… را بیان کند. همچنین ممکن است درباره آرزوی مرگ صحبت کند یا بگوید کاش به دنیا نیامده بود. جست‌وجو برای خرید ابزاری برای خودکشی مانند قرض یا وسایل دیگر و یا سرچ کردن درباره آن علائم هشداردهنده دیگری در این زمینه هستند. انجام کارهایی مانند نوشتن وصیت‌نامه، بخشیدن دارایی‌ها و وسایل موردعلاقه یا دورانداختن وسایل مهم، درحالی‌که هیچ دلیل منطقی دیگری برای این کارها وجود ندارد، نیز یک نشانه دیگر است. خداحافظی‌کردن با دوستان و خانواده به‌گونه‌ای که انگار دیگر آن‌ها را نخواهند دید نیز در این دسته قرار می‌گیرد.
- تغییرات در عادات و رفتار (خواب، خوراک، علایق): تغییرات در عادات غذاخوردن و خواب، مانند خواب خیلی کم یا خیلی زیاد، ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌های معمول، کار، مدرسه یا جامعه، بی‌تفاوتی نسبت به‌ظاهر شخصی و عدم توجه به بهداشت فردی، خستگی مفرط و افزایش مشکلات جسمی مانند دل‌درد، سردرد و خستگی شدید، مشکل در تمرکز، احساس بی‌حوصلگی مداوم و بی‌تفاوتی به تمجید یا تشویق، همگی می‌توانند نشانه‌های هشداردهنده باشند.
- انزوا و کناره‌گیری: کناره‌گیری از دوستان و اعضای خانواده و تمایل به تنها ماندن از دیگر علائم هشداردهنده خودکشی هستند.
افزایش مصرف مواد مخدر و الکل: افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر نیز یک نشانه نگران‌کننده است. - رفتارهای پرخطر: انجام اقدامات پرخطر مانند رانندگی بی‌پروا یا سوءمصرف مواد نیز باید جدی گرفته شوند.
- بهبود ناگهانی پس از دوره افسردگی شدید: یکی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده که اغلب نادیده گرفته می‌شوند شاد و آرام‌شدن ناگهانی فرد پس از یک دوره طولانی افسردگی شدید یا بحران عاطفی است. این تغییر می‌تواند به این معنا باشد که فرد تصمیم قاطع خود را برای پایان‌دادن به زندگی گرفته و به دلیل رسیدن به این تصمیم، احساس آرامش غیرمنتظره‌ای می‌کند. این دوره، به‌ویژه سه ماه پس از یک تلاش قبلی برای خودکشی، بسیار پرخطر است. این علامت باید به‌شدت جدی گرفته شود و هرگز نباید آن را به‌عنوان نشانه‌ای از بهبود واقعی تلقی کرد.
نشانه‌هایی هشداردهنده خودکشی در کودکان و یا نوجوانان کدامند؟
خودکشی دومین عامل اصلی مرگ‌ومیر در جوانان ۱۰ تا ۲۴ساله است. افسردگی در نوجوانان بسیار شایع است؛ اگرچه افسردگی ممکن است در کودکان و نوجوانان به شکلی متفاوت از بزرگسالان بروز کند.
برخی از نشانه‌هایی که ممکن است یک کودک یا نوجوان در حال فکرکردن به خودکشی باشد عبارتند از:
- بخشیدن دارایی‌های باارزش، مانند دادن یا فروختن بازی‌های موردعلاقه
- صحبت یا شوخی درباره خودکشی
- گفتن جملاتی مانند آرزو می‌کنم برای همیشه ناپدید می‌شدم
- خداحافظی با دوستان و خانواده به‌گونه‌ای که انگار برای آخرین بار است
- نوشتن داستان‌ها یا شعرها درباره مرگ، مردن یا خودکشی.
- رفتارهایی مانند کناره‌گیری از دوستان و خانواده
- رفتارهای پرخطر
- تغییرات شدید خلقی
چه اقداماتی باید فوراً در رابطه با افرادی که افکار خودکشی دارند، انجام دهید؟
اقدام فوری و قاطع در مواجهه با فردی که افکار خودکشی دارد، می‌تواند جان او را نجات دهد. از جمله این اقدامات فوری که می‌توانید انجام دهید عبارتند از:
- تماس با اورژانس یا خطوط کمک‌رسانی: بلافاصله با اورژانس (115) یا اورژانس اجتماعی بهزیستی (123) تماس بگیرید. این خطوط، شما را به مشاوران آموزش‌دیده متصل می‌کنند که به صورت 24/7 در دسترس هستند. همچنین می‌توانید فرد را به نزدیک‌ترین اورژانس ببرید یا با روان‌شناس او تماس بگیرید.
- تنها نگذاشتن فرد: فرد را تنها نگذارید. اگر او برای کمک‌گرفتن خودداری می‌کند، باز هم او را تنها رها نکنید. حضور شما می‌تواند یک عامل حیاتی برای حفظ جان او باشد.
- باخبر کردن دیگران: دوستان و اعضای خانواده فرد را در جریان این موضوع بگذارید. مهم است که این موضوع را از کسی مخفی نکنید حتی اگر خود فرد از شما خواسته باشد.
- ابراز نگرانی و گوش‌دادن به فرد بدون قضاوت: نگرانی خود را ابراز کنید و بادقت به حرف‌های فرد گوش دهید. احساسات او را تأیید کنید و به او نشان دهید که او را می‌شنوید و درک می‌کنید.
- پرسیدن سؤالات مستقیم: از پرسیدن سؤالات مستقیم مانند یا به خودکشی فکر می‌کنی؟ یا آیا قصد آسیب‌رساندن به خودت را داری؟ نترسید. پرسیدن این سؤالات، احتمال اقدام به خودکشی را افزایش نمی‌دهد و حتی می‌تواند با ایجاد فرصتی برای صحبت، مانع این موضوع شود.
- جابه‌جایی ابزارهای آسیب‌زننده: هرگونه شیء بالقوه آسیب‌رسان را از دسترس فرد دور کنید. داروها و وسایلی که می‌توانند به‌عنوان سلاح سرد استفاده شوند از جمله این موارد هستند.
- آمادگی برای بستری‌شدن: اگر فرد به توصیه روان‌شناس نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان داشته باشد، برای انجام روند آن آماده باشید.
- حمایت و امید بخشیدن به فرد: به فرد امید دهید که جایگزین‌هایی برای وضعیت فعلی وجود دارد، اما از استفاده از جملات انگیزشی سطحی و بی‌اساس خودداری کنید. حمایت خود را به او نشان دهید.
- پرهیز از قضاوت و بحث: قضاوت نکنید. در مورد درست یا غلط بودن خودکشی بحث نکنید یا در مورد ارزش زندگی سخنرانی نکنید. شوکه به نظر نرسید، زیرا این کار می‌تواند فاصله بین شما و فرد را افزایش دهد.
چارچوب ACE که مخفف Ask, Care, Escort است می‌تواند به شما برای همراهی بهتر کمک کند:
- Ask (بپرسید): از فرد بپرسید که آیا به خودکشی فکر می‌کند. پرسیدن این سؤال، ایده خودکشی را در ذهن او قرار نمی‌دهد.
- Care (مراقبت کنید): به او گوش دهید و به او این اطمینان را دهید که کمک فوری در دسترس است. با آرامش با او صحبت کنید و هر وسیله‌ای را که ممکن است برای آسیب‌رساندن به خود استفاده کند، از دسترسش خارج کنید.
- Escort (همراهی کنید): فرد را برای دریافت کمک از اورژانس یا روان‌شناس همراهی کنید. اگر او از همراهی با شما خودداری کرد، او را تنها نگذارید و در صورت لزوم با اورژانس تماس بگیرید.
عوامل خطر خودکشی چیست؟
- سابقه تلاش‌های قبلی برای خودکشی
- وجود سابقه خودکشی در خانواده
- مشکلات سلامت روان یا شرایط پزشکی زمینه‌ای مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، درد مزمن، اختلالات خلقی، PTSD، اسکیزوفرنی و اختلال مصرف مواد یا الکل
- سابقه حبس
- قربانیان خشونت، سوءاستفاده، جنگ یا بلایای طبیعی
- بحران‌های شخصی شدید یا استرس طولانی‌مدت، مانند قلدری، مشکلات روابط، ازدست‌دادن شغل یا مرگ یکی از عزیزان
- چالش‌های مالی یا شغلی و مشکلات اقتصادی
- ترومای بین‌فردی و تغییرات عمده در روابط
- کمبود حمایت از سوی جامعه و افراد
- مجرد بودن
- تحصیلات پایین
- بیکاری و درآمد کم
- افسردگی و اضطراب
خودکشی چقدر رایج است؟
خودکشی یک مسئله مهم در سطح جهانی است. در بسیاری از کشورها، ارتباط بین خودکشی و اختلالات روانی به‌ویژه افسردگی امری ثابت شده است. سالانه بیشتر از ۷۲۰ هزار نفر در جهان جان خود را در اثر خودکشی از دست می‌دهند.
در ایران نیز در هر سال ۱۰ درصد به آمار خودکشی افراد اضافه می‌شود. زنان خانه‌دار، کارگران، دانش‌آموزان و دانشجویان بیشترین آمار خودکشی را در شهرهای مختلف ایران دارند.
چرا کسی به خودکشی فکر می‌کند؟
درک این موضوع که دقیقاً بفهمید چرا کسی به خودکشی فکر می‌کند کمی دشوار است، مگر اینکه خودش به شما دلیلش را بگوید. اغلب عوامل زیادی در این تصمیم نقش دارند. بسیاری از اوقات، خودکشی قبل از اینکه هرگونه اطلاعاتی توسط فرد به اشتراک گذاشته شود، اتفاق می‌افتد.
تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل مشترکی وجود دارند که می‌توانند فرد را به خودکشی سوق دهند:
- سابقه قبلی اقدام به خودکشی
- بیماری زمینه‌ای سلامت روان
- بیماری زمینه‌ای پزشکی با علائم دردناک یا ناتوان‌کننده یا پیش‌آگهی لاعلاج
- چالش‌های مالی، قانونی، مسکن یا اشتغال
- آسیب‌های بین‌فردی مانند سوءاستفاده جسمی، عاطفی یا جنسی یا انزوا یا قلدری
- تغییرات روابط (طلاق، جدایی یا مرگ یکی از عزیزان)
- عدم دسترسی به خدمات درمانی یا پزشکی
- آرمان‌های فرهنگی یا مذهبی
- استرس شدید
اگرچه این لیست برخی از رایج‌ترین عوامل فکر به خودکشی را مشخص می‌کند، اما لیست جامعی به شمار نمی‌آید.
درحالی‌که خودکشی ژنتیکی نیست، خودکشی یکی از اعضای خانواده خطر خودکشی را در شما افزایش می‌دهد.
آیا می‌توان از خودکشی جلوگیری کرد؟
بله در بسیاری از موارد می‌توان از خودکشی جلوگیری کرد. البته باید این نکته را در نظر گرفت که درحالی‌که ما به‌عنوان عضوی از جامعه و یا خانواده و دوستان فرد می‌توانیم کارهای زیادی برای جلوگیری از خودکشی او انجام دهیم، اما این امر کاملاً قابل‌پیشگیری نیست و در نهایت تصمیم با فردی است که تصمیم به انجام این کار دارد.
اگر من یا یکی از عزیزانم به خودکشی فکر می‌کنیم، چه‌کار کنیم؟
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به خودکشی فکر می‌کنید، باید فوراً اقدام کنید. این وضعیت یک شرایط بحرانی است و نیاز به توجه جدی دارد:
- هرگونه اظهارنظر، فکر، رفتار یا برنامه مرتبط با خودکشی را بسیار جدی بگیرید.
- بلافاصله با خطوط کمک‌رسانی بحران (123) یا شماره اورژانس (115) تماس بگیرید.
- هرگز فردی را که افکار خودکشی دارد، تنها رها نکنید. با دوستان و اعضای خانواده تماس بگیرید و آن‌ها را در جریان قرار دهید.
- نگرانی خود را نشان دهید و بادقت و همدلی به حرف‌های فرد گوش دهید. احساسات او را تأیید کنید.
- هرگونه دارو یا سایر اشیا بالقوه خطرناک را از دسترس فرد دور کنید.
- فرد را نزدیک‌ترین روان‌شناس یا نزدیک‌ترین اورژانس ببرید.
- یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از خودکشی، درمان بیماری‌های روانی مانند افسردگی و یادگیری راه‌های مقابله با مشکلات است.
افسانه‌های رایج در مورد خودکشی
تصورات غلط زیادی در مورد خودکشی وجود دارد که می‌تواند مانع از درک درست و کمک به افرادی شود که درگیر این تصمیم هستند.
در ادامه به بررسی افسانه‌های رایج و حقایقی درباره خودکشی می‌پردازیم:
- افسانه: صحبت‌کردن درباره خودکشی، احتمال اقدام به آن را افزایش می‌دهد.
حقیقت: برعکس! صحبت‌کردن درباره خودکشی یک اقدام بسیار مهم و ضروری است. این کار نه‌تنها خطر اقدام به آن را افزایش نمی‌دهد، بلکه با فراهم‌کردن فرصتی برای بیان احساسات و دریافت کمک، می‌تواند افکار خودکشی را کاهش داده و حتی جان فرد را نجات دهد.
- افسانه: کسانی که درباره خودکشی صحبت می‌کنند فقط به دنبال جلب‌توجه هستند.
حقیقت: این یک باور خطرناک است. صحبت‌های فرد درباره خودکشی، همیشه باید جدی گرفته شود. این حرف‌ها فریادی برای کمک هستند که نیاز به توجه و حمایت دلسوزانه دارند. توجهی که به آن‌ها می‌شود، می‌تواند زندگی‌شان را نجات دهد.
- افسانه: خودکشی قابل‌پیشگیری نیست.
حقیقت: حقیقت این است که خودکشی قابل‌پیشگیری است، هرچند ممکن است غیرقابل‌پیش‌بینی به نظر برسد. خودکشی نتیجه ترکیبی از عوامل مختلف است و مداخله درست، به‌ویژه برای بیماری‌های روانی و سوءمصرف مواد، می‌تواند برای فرد نجات‌بخش باشد.
- افسانه: افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، افرادی ضعیف یا خودخواه هستند.
حقیقت: این افراد با انتخاب خود جان نمی‌دهند. آن‌ها اغلب درد عاطفی غیرقابل‌تحملی را تجربه می‌کنند و به‌سختی می‌توانند راهی برای خروج از شرایط خود ببینند.
- افسانه: نوجوانان و دانشجویان در معرض بیشترین خطر خودکشی هستند.
حقیقت: اگرچه خودکشی در این گروه سنی یک مشکل جدی است، اما نرخ خودکشی برای آن‌ها کمتر از میانگین کلی است. بالاترین نرخ خودکشی در میان زنان ۴۵ تا ۶۴ سال و مردان بالای ۷۵ سال مشاهده می‌شود. به‌طورکلی خودکشی مشکلی است که همه سنین و گروه‌ها را درگیر می‌کند.
- افسانه: اقداماتی مانند نصب موانع روی پل‌ها یا نگهداری ایمن سلاح‌های سرد و گرم، در کاهش خودکشی مؤثر نیستند.
حقیقت: محدودکردن دسترسی به ابزارهای کشنده، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش شانس خودکشی است. بسیاری از اقدامات خودکشی هیجانی هستند و جداکردن فرد از ابزار خطرناک، به او فرصت می‌دهد تا در تصمیم خود تجدیدنظر کند.
- افسانه: خودکشی همیشه بدون هشدار قبلی اتفاق می‌افتد.
حقیقت: تقریباً همیشه نشانه‌های هشداردهنده‌ای قبل از اقدام به خودکشی وجود دارد. این نشانه‌ها می‌توانند کلامی، رفتاری یا تغییرات در خلق‌وخو باشند.
- افسانه: گفتاردرمانی و داروها برای درمان مؤثر نیستند.
حقیقت: این درمان‌ها مؤثر هستند. یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از خودکشی، دریافت درمان برای بیماری‌های روانی و یادگیری مهارت‌های مقابله با مشکلات است. پیداکردن درمان مناسب ممکن است زمان‌بر باشد، اما می‌تواند خطر خودکشی را به‌شدت کاهش دهد.
- افسانه: اگر به فرد قول داده‌ایم که تصمیمی خودکشی او را به کسی نگوییم، باید پای قول خود بمانیم.
حقیقت: در شرایطی که پتانسیل آسیب یا مرگ فرد وجود دارد، مخفی‌کردن این تصمیمی کار درستی نیست
- افسانه: اگر فردی اقدام به خودکشی کند و زنده بماند، هرگز تلاش دیگری نخواهد کرد.
حقیقت: متأسفانه، یک اقدام خودکشی نشانه‌ای برای تلاش‌های بعدی است. اتفاقاً خطر اقدام به خودکشی با هر اقدام افزایش می‌یابد.
- افسانه: فقط گروه خاصی از افراد خودکشی می‌شوند.
حقیقت: هر کسی پتانسیل خودکشی را دارد. شرایط مستعدکننده مانند افسردگی، اختلال سلوک، سوءمصرف مواد، احساس طردشدن، خشم، درد عاطفی و عصبانیت احتمال اقدام به خودکشی را افزایش می‌دهند.
- افسانه: افسردگی و آسیب‌زدن به خود در جوانان نادر است.
حقیقت: هر دو شکل رفتار در نوجوانان شایع هستند. افسردگی ممکن است به روش‌هایی متفاوت از بزرگسالان در کودکان و نوجوانان بروز کند، اما در آن‌ها نیز شیوع دارد.
- افسانه: بهبود ناگهانی حال فرد پس از یک دوره افسردگی شدید، به معنای پایان خطر خودکشی است.
حقیقت: برعکس این موضوع می‌تواند صادق باشد. گاهی اوقات این آرامش نشان‌دهنده این است که فرد تصمیم قاطع خود را برای پایان‌دادن به درد گرفته است.
- افسانه: اگر یک فرد جوان به خودکشی فکر کند، برای همیشه این تفکر در او ادامه خواهد داشت.
حقیقت: بیشتر افراد جوانی که به خودکشی فکر می‌کنند، فقط برای مدت محدودی از زندگی خود این‌گونه خواهند بود.
- افسانه: افراد جوان که به خودکشی فکر می‌کنند نمی‌توانند به خودشان کمک کنند.
حقیقت: افراد جوان درحالی‌که به خودکشی فکر می‌کنند، ممکن است درک متفاوتی از وضعیت واقعی زندگی خود و راه‌حل‌های مناسب برای خود داشته باشند.
- افسانه: جدایی در روابط آنقدر اتفاق عادی است که باعث خودکشی نمی‌شوند.
حقیقت: فکر خودکشی می‌تواند با از دست دادن یک رابطه ایجاد شود.
- افسانه: خودکشی در جوانان از مناطق با وضعیت اجتماعی – اقتصادی بالاتر (پایین‌تر) بسیار شایع‌تر است.
حقیقت: علل رفتار خودکشی از مرزهای وضعیت اجتماعی – اقتصادی عبور می‌کند و هیچ ارتباط قطعی بین وضعیت اجتماعی – اقتصادی و خودکشی وجود ندارد.
- افسانه: هر مرگی قابل پیشگیری است.
حقیقت: مهم نیست تلاش‌های افراد چقدر با نیت خوب، هوشیارانه و کوشا باشد، هیچ راهی برای جلوگیری از وقوع تمام خودکشی‌ها وجود ندارد.
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
خودکشی ترسناک، دلخراش و پیچیده است. این اتفاق مردم سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و متأسفانه بسیار رایج است. ممکن است به نظر نرسد که گزینه دیگری وجود دارد، اما نباید امید خود را از دست دهید.
اگر کسی را می‌شناسید که علائم هشداردهنده‌ای را نشان می‌دهد، اشکالی ندارد که بپرسید آیا به خودکشی فکر می‌کند یا خیر. بدون قضاوت گوش دهید. او را تشویق کنید که با یک مشاور یا روان‌شناس صحبت کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در معرض خطر هستید، از کمک‌گرفتن نترسید.
