آیا قند خون باعث عفونت ادراری می‌شود؟ بررسی ارتباط عفونت ادراری و دیابت

ارتباط بین عفونت ادراری و دیابت

افراد دیابتی نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به عفونت دستگاه ادراری هستند. قند خون بالا می‌تواند بر عملکرد سیستم ایمنی، عصبی و عروقی بدن تأثیر بگذارد و آسیب به هر یک از این سیستم‌ها خطر عفونت‌ها، به‌ویژه عفونت ادراری، را افزایش می‌دهد.

دیابت باعث اختلال در عملکرد گلبول‌های سفید می‌شود و در نتیجه سیستم ایمنی ضعیف‌تر شده و توان مقابله با میکروب‌ها کاهش می‌یابد. قند خون مزمن همچنین موجب سفت شدن رگ‌های خونی می‌شود و جریان گلبول‌های سفید به محل عفونت محدود می‌شود، در نتیجه بدن راحت‌تر درگیر عفونت می‌شود.

سطح بالای قند خون بر اعصاب مثانه تأثیر می‌گذارد و حس نیاز به دفع ادرار را کاهش می‌دهد. وقتی ادرار مدت طولانی در مثانه باقی بماند، شرایط رشد باکتری‌ها فراهم می‌شود. علاوه بر این، دیابت می‌تواند سطح آنتی‌بادی‌های طبیعی بدن مانند پریوسین را کاهش دهد؛ این آنتی‌بادی‌ها مانع چسبیدن و تکثیر باکتری‌ها در مثانه می‌شوند، بنابراین کاهش آن باعث افزایش خطر عفونت ادراری می‌شود.

علائم عفونت ادراری در بیماران دیابتی چیست؟

علائم و نشانه‌های عفونت دستگاه ادراری (UTI) در دیابتی‌ها کمی با علائم عفونت دستگاه ادراری در افراد غیر‌دیابتی، متفاوت است.

در ادامه علائم عفونت ادراری در دیابتی‌ها را بررسی می‌کنیم.

• تب شدید
• تاری دید
• درد لگن در زنان
• درد مقعد در مردان
• ادرار با بوی نامطبوع
• حالت تهوع و استفراغ
• درد در بالای کمر و پهلو
• وجود قطره خون در ادرار
• درد یا سوزش هنگام ادرار
• درد و ناراحتی در شکم یا کمر
• حس تخلیه نشدن کامل مثانه
• احساس مداوم نیاز به ادرار کردن
• ادرار کدر و گاهی با ظاهر کف‌آلود

چرا افزایش قند خون باعث عفونت ادراری می‌شود؟

افزایش قند خون و عفونت ادراری، به چند دلیل اصلی که به هم مرتبط‌ هستند:

چه عواملی روی عفونت ادراری ناشی از قند خون بالا تاثیر می‌گذارند؟

عواملی که باعث بالا رفتن ریسک عفونت ادراری بر اثر قند خون می‌شوند، عبارتند از:

قند خون بالا محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها در ادرار ایجاد می‌کند و ریسک عفونت دستگاه ادراری را در دیابتی‌ها افزایش می‌دهد. علاوه بر این، دیابت کنترل‌نشده می‌تواند با آسیب به دستگاه ادراری زنان، باعث نوروپاتی دیابتی شود، به‌طوری که ادرار کامل تخلیه نشود و احتمال عفونت مثانه و مشکلات عملکردی افزایش یابد.

برای آشنایی بیشتر با انواع عفونت‌هایی که افراد مبتلا به دیابت ممکن است به آن دچار شوند و راه‌های پیشگیری از آن مطلب زیر را مطالعه کنید.

تشخیص عفونت ادراری در بیماران دیابتی

پزشک ابتدا علائم و سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کند تا علت درد، سوزش و تکرر ادرار را مشخص کند. در صورت نیاز، آزمایش‌ها و تست‌های زیر انجام می‌شود:

• آزمایش خون و ادرار برای بررسی عفونت یا مشکلات متابولیک
• سیستومتری و نوار مثانه (اورودینامیک) برای ارزیابی عملکرد مثانه
• سیستوسکوپی برای مشاهده داخل مثانه و بررسی هرگونه مشکل ساختاری
• تست‌های عصبی برای بررسی آسیب‌های عصبی با احتمال اختلال در تخلیه ادرار

راه‌های درمان عفونت ادراری در بیماران دیابتی

روش‌های درمان عفونت کلیوی و ادراری در بیماران دیابتی شامل ترکیبی از مراقبت‌های پزشکی و اصلاح سبک زندگی است:

مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک

برای درمان تکرر و سوزش ادرار ناشی از عفونت مجاری ادراری معمولا از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود. این داروها با از بین بردن باکتری‌ها باعث بهبود عفونت می‌شوند و در بیشتر موارد مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی کافی است. با این حال، برخی عفونت‌ها نیاز به آنتی‌بیوتیک وریدی دارند که توسط پزشک تجویز می‌شود.

پزشک نوع آنتی‌بیوتیک مناسب را بر اساس نوع عفونت انتخاب می‌کند، نیتروفورانتوئین، فوسفومیسین، تری‌متوپریم-سولفامتوکسازول، سیپروفلوکساسین یا لوفلوکساسین، معمولا از انواع دارویی هستند که پزشک برای این مشکل، تجویز می‌کند. با مصرف این داروها، معمولا چند روز پس از شروع درمان، علائم بهبود پیدا می‌گنند.

نکته! توقف زودهنگام مصرف دارو می‌تواند باعث عود مجدد عفونت شود، بنابراین تکمیل دوره درمان اهمیت زیادی دارد.

برای پیشگیری از عود عفونت، نوشیدن مقدار کافی آب ضروری است تا باکتری‌ها از بدن دفع شوند. آب بهترین انتخاب است و بهتر است از نوشیدنی‌های شیرین یا حاوی کافئین اجتناب شود، زیرا می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند.

سبک زندگی سالم

به مدیریت دیابت و پیشگیری از عفونت ادراری در دیابتی‌ها کمک می‌کند. در ادامه به بررسی این عوامل برای پیشگیری از عفونت دستگاه ادراری بر اثر مرض قند خون می‌پردازیم.

• مدیریت استرس
• مصرف نکردن سیگار
• کنترل منظم سطح قند خون
• ادرار کردن پس از رابطه جنسی
• نگه نداشتن ادرار برای مدت طولانی
• استراحت و خواب کافی برای بهبود سیستم ایمنی
• هیدراته نگه داشتن بدن و مصرف کافی آب در طول روز
• برنامه‌ریزی برای دسترسی به سرویس بهداشتی زمان خروج از منزل
• پوشیدن لباس زیر راحت و نخی برای جلوگیری از تجمع و رشد باکتری‌ها
• پاک کردن صحیح بعد از ادرار کردن به‌ویژه برای خانم‌ها
• تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه واژینال
• استفاده نکردن از محصولات شیمیایی یا تحریک‌کننده‌ برای شست‌وشوی واژن

مراجعه منظم به پزشک

عفونت‌های مجاری ادراری مکرر در افراد دیابتی نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد تا علل آن بررسی و تشخیص داده شود. ضرروت مراجعه به پزشک به شرح زیر است:

• کنترل دقیق قند خون برای کاهش خطر عفونت
• آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی عملکرد کلیه و عفونت‌ها
• تجویز دارو درمان مناسب برای شما
• نظارت مداوم توسط پزشک و گزارش سریع تغییرات

راه‌های پیشگیری از عفونت ادراری در افراد دیابتی

راه‌های پیشگیری از عفونت ادراری در افراد دیابتی شامل موارد زیر است:

• کنترل قند خون؛ حفظ قند خون در محدوده نرمال برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و آسیب به سیستم ایمنی
• رعایت بهداشت فردی؛ شستشوی مرتب دست‌ها و ناحیه تناسلی و خشک نگه داشتن محل
• نوشیدن آب کافی؛ دفع منظم ادرار و جلوگیری از تجمع باکتری‌ها با نوشیدن آب کافی
• دفع منظم ادرار؛ تخلیه کامل مثانه هنگام نیاز، برای پیشگیری از رشد باکتری‌ها
• پوشیدن لباس مناسب؛ لباس زیر نخی و آزاد، تهویه مناسب و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی
• پیگیری سلامت مثانه و کلیه‌ها؛ معاینات منظم و گزارش هرگونه علائم غیرطبیعی به پزشک

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

اگر افراد مبتلا به دیابت، هرگونه علائم عفونت ادراری را مشاهده کردند، باید به پزشک مراجعه کنند. درمان عفونت ادرای در دیابت از ایجاد عوارض خطرناک در دیابتی‌ها جلوگیری می‌‌کند.

از آنجا که درمان عفونت ادراری در دیابت معمولا شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها است، انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک در افراد مبتلا به دیابت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا‌که ممکن است تداخل دارویی با داروهای دیابت داشته باشد.

همچنین داشتن سبک زندگی سالم از جمله نوشیدن مقدار کافی آب و حفظ رژیم غذایی متعادل، باعث جلوگیری از ایجاد عفونت ادراری می‌شود.

اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.