مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟
اگر به PCOS مبتلا هستید، احتمال زیادی وجود دارد که مقاومت به انسولین نقش اصلی در علائم شما داشته باشد. در این وضعیت، بدن به انسولین پاسخ کافی نمی‌دهد و انسولین بالا باعث افزایش آندروژن در تخمدان شده و مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک رخ می‌دهد. این اتفاق، باعث بی نظمی قاعدگی، آکنه، پرمویی و اختلال تخمک‌گذاری می‌شود.
البته می‌توان حساسیت به انسولین را با اصلاح تغذیه، فعالیت بدنی منظم و حتی کاهش وزن محدود به‌طور قابل‌توجهی بهتر کرد و بسیاری از علائم را کاهش داد. پزشک نیز در صورت نیاز، داروهایی مانند متفورمین را برای کنترل بهتر این وضعیت تجویز می‌کند.
در ادامه این مقاله از دارو دات کام، با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی را درباره مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک با شما به اشتراک بگذاریم.
تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین یکی از ویژگی‌های رایج سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) است که درصد قابل توجهی از زنان مبتلا به این بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در فرد مبتلا به PCOS، سلول‌های بدن نسبت به انسولین، کمتر واکنش نشان می‌دهند. در این شرایط، بدن برای جبران باید انسولین بیشتری تولید کند که منجر به افزایش سطح انسولین در خون می‌شود و همین باعث ایجاد، مقاومت به انسولین می‌شود.
علائم مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک چیست؟
مقاومت به انسولین اغلب هیچ علامتی ندارد. اما برخی نشانه‌ها و علائم آن شامل موارد زیر است:
- دور کمر بیش از ۸۹ سانتی‌متر در زنان
- لکه‌های تیره پوستی
- زائده‌های پوستی
زمانی که مقاومت به انسولین منجر به قند خون بالا یا دیابت شود، علائم می‌توانند شامل موارد زیر نیز باشند:
- تاری دید
- تکرر ادرار
- سردرد
- گرسنگی بیش از حد
- تشنگی بیش از حد
- طولانی شدن روند درمان بریدگی‌ها و زخم‌ها
- عفونت‌های واژینال و پوستی
دلایل تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین چیست؟
دلایل زیادی برای ابتلا به تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین موارد اشاره می‌کنیم:
- اضافه وزن
- بی تحرکی
- مصرف مواد غذایی ناسالم
- مصرف برخی از داروها همچون استروئید ها یا داروهای درمان HIV
- اختلالات هورمونی
- اختلالات ژنتیکی
عوارض مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک
همه افراد مبتلا به مقاومت به انسولین دچار عوارض نمی‌شوند، ولی در صورتی که این بیماری به درستی مدیریت نشود، عوارض احتمالی شامل موارد زیر است:
- دیابت نوع 2
- سندرم متابولیک
- بیماری های قلبی
تشخیص مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک
مقاومت به انسولین با بررسی سوابق پزشکی و سوابق خانوادگی شما، معاینه فیزیکی و درخواست تعدادی آزمایش، تشخیص داده می‌شود. پزشک معالج، ممکن است آزمایش‌های خونی زیر را درخواست کند:
- آزمایش قند خون ناشتا (FPG)
- آزمایش A1c (میانگین سطح قند خون در سه ماه گذشته)
- پنل لیپیدی (آزمایش چربی و کلسترول)
درمان مقاومت به انسولین در تخمدان پلی‌کیستیک
اصلاح سبک زندگی اصلی‌ترین درمان مقاومت به انسولین است و شامل موارد زیر می‌شود:
| راهکار اصلی | توضیح کوتاه |
|---|---|
| مصرف غذاهای مغذی | انتخاب خوراکی‌های سالم و متنوع برای بهبود حساسیت به انسولین |
| افزایش فعالیت بدنی | ورزش منظم برای کمک به کنترل قند خون و تقویت متابولیسم |
| کاهش وزن | حتی کاهش وزن جزئی می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود دهد. |
| مصرف مکمل‌ها | استفاده از مکمل‌هایی مثل اینوزیتول و منیزیم تحت نظر پزشک |
همچنین در مواردی لازم است از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده شود.
داروهای درمان تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان اختصاصی این بیماری وجود ندارد. پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان شرایط همراه این بیماری تجویز کند. داروهایی مانند:
| دارو | کاربرد اصلی |
|---|---|
| متفورمین | بهبود حساسیت به انسولین، کاهش قند خون، تنظیم قاعدگی و تحریک تخمک‌گذاری |
| کلومیفن سیترات | تحریک تخمک‌گذاری و افزایش شانس بارداری در زنانی که با PCOS مشکل تخمک‌گذاری دارند |
| گنادوتروپین‌ها | تحریک تخمدان‌ها به تخمک‌گذاری در مواردی که کلومیفن موثر نبوده است |
| اسپیرونولاکتون | کاهش تولید هورمون‌های مردانه و کاهش علائمی مانند هیرسوتیسم و آکنه |
| قرص‌های ضد بارداری | تنظیم قاعدگی و کاهش سطح هورمون‌های مردانه |
| داروهای تنظیم‌کننده هورمون | استفاده از پروژسترون یا استروژن برای تنظیم چرخه قاعدگی و کنترل مشکلات هورمونی |
| داروهای کاهش وزن | کمک به کاهش وزن و بهبود حساسیت به انسولین، مانند ارلیستات |
نکته! همچنین اگر برای کنترل علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنید، این قرص‌ها ممکن است تاثیر مثبتی بر کنترل قند خون شما نیز داشته باشند.
چگونه می‌توان از تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین، باید روی تغییر سبک زندگی خود مانند مدیریت وزن، رژیم غذایی سالم و ورزش تمرکز کنید.
- برای کنترل انسولین، از رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین استفاده کنید، پروتئین و چربی‌های سالم بخورید و قندهای ساده را محدود کنید.
- ورزش منظم، به ویژه ترکیب تمرینات هوازی و قدرتی، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد.
- کاهش ۵ تا ۱۰٪ از وزن بدن، به ویژه چربی شکمی، اثر قابل توجهی روی عملکرد انسولین دارد.
- استرس مزمن را با یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مدیریت کنید تا کورتیزول و مقاومت به انسولین کاهش یابد.
- خواب کافی ۷ تا ۹ ساعت شبانه برای بهبود حساسیت به انسولین ضروری است.
- در صورت نیاز، پزشک داروهایی مانند متفورمین تجویز می‌کند تا حساسیت به انسولین و کنترل قند خون بهتر شود.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟
اگر علائمی مانند تکرر ادرار، گرسنگی یا تشنگی بیش‌ازحد، سردرد، تغییرات بینایی یا افزایش وزن بی‌دلیل را تجربه می‌کنید، باید برای بررسی مقاومت به انسولین به پزشک متخصص زنان یا فوق تخصص غدد مراجعه کنید.
علاوه بر این، اگر عوامل خطری مانند سابقه خانوادگی دیابت نوع ۲، دور کمر زیاد، فشار خون بالا یا زائده‌های پوستی دارید، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.
برای آشنایی با مفهوم تست انسولین و شیوه تفسیر نتایج آن، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
مقاومت به انسولین یک وضعیت پیچیده است که می‌تواند بر سلامت شما تاثیر بگذارد. این بیماری تا زمانی که به پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲ تبدیل نشود، هیچ علامتی ندارد.
برای پشگیری از این وضعیت، ورزش منظم، حفظ وزن سالم و مصرف غذاهای مغذی می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر سوالی درباره‌ی خطر ابتلا به مقاومت به انسولین دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید و با ما به اشتراک بگذارید.
منابع مقاله:
pmc | helloclue | cdc | clevelandclinic | ovarian research | healthcentral
