11غذای مضر برای دیابتی‌ها

معرفی غذاها و نوشیدنی‌هایی که افراد دیابتی باید از آنها اجتناب کنند

زندگی با دیابت نیازمند توجه دقیق به انتخاب‌ غذایی است که مصرف می‌کنیم. این انتخاب‌های صحیح کمک می‌کنند تا سطح قند خون و سلامت کلی بدن حفظ شود.

رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت شامل بسیاری از خوراکی‌ها است. با این حال، برخی غذاها که باعث بالا رفتن قند خون می‌شوند بهتر است کمتر مصرف شده یا کنار گذاشته شوند.

به‌طور کلی می‌توان گفت این دسته افراد باید از مصرف غذاهایی که کربوهیدرات زیاد، فیبر کم و ارزش غذایی پایینی دارند خودداری کنند.

در ادامه به معرفی برخی دسته‌های غذایی که افراد مبتلا به دیابت باید از آن اجتناب کنند می‌پردازیم.

نان سفید، برنج و پاستا

کربوهیدرات‌‌های تصفیه‌‌شده مانند نان سفید، برنج و پاستا، نشاسته‌‌هایی هستند که طی فرایندهای صنعتی، سبوس و جوانه‌ دانه از آن‌ها جدا شده است. این فرایند باعث می‌‌شود بخش زیادی از فیبر، ویتامین‌‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌‌های موجود در آن‌ها از بین برود.

مصرف این مواد غذایی، به‌ویژه زمانی که بدون همراهی پروتئین یا چربی خورده شوند، می‌تواند موجب افزایش سریع و ناگهانی قند خون شود. همچنین در مقایسه با غلات کامل (دارای سبوس و جوانه دانه)، این مواد خوراکی ارزش غذایی بسیار پایین‌‌تری دارند. در نتیجه، استفاده از غلات کامل به جای غلات تصفیه‌شده به‌طور عمومی و به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت توصیه می‌‌شود.

تحقیقات نشان داده است که جایگزین کردن غلات کامل به جای غلات تصفیه‌شده می‌‌تواند فواید زیر را داشته باشد:

• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی
• کاهش خطر ابتلا به فشار خون
• کاهش وزن
• کاهش سرعت افزایش قند خون و جلوگیری از ابتلا یا پیشرفت دیابت

محصولات نانی پخته‌شده و دسرها

اکثر دسرها معمولا با آرد سفید (یک نوع کربوهیدرات تصفیه‌‌شده) و شکر تهیه می‌شوند. این ترکیبات علاوه بر افزایش سریع قند خون، باعث اضافه‌ وزن نیز می‌شوند و ممکن است وضعیت دیابت فرد را بدتر کنند.

مواد قندی که به‌صورت بسته‌‌بندی عرضه می‌‌شوند معمولا بسیار فرآوری‌‌شده هستند و مواد افزودنی زیادی در آن‌ها به کار رفته است. این موضوع به‌‌ویژه در مورد کیک‌ها، کوکی‌ها و شیرینی‌های بسته‌‌بندی‌‌شده صدق می‌‌کند.

این محصولات علاوه بر اینکه چربی بالایی دارند، بیشتر از کربوهیدرات‌‌های ساده تهیه شده‌اند که می‌توانند باعث افزایش سریع و خطرناک قند خون شوند.

بهتر است مصرف دسرهایی را که با کربوهیدرات‌‌های ناسالم درست می‌شوند محدود یا قطع کنید، از جمله:

• انواع پای‌‌ و کوکی
• کروسان
• شیرینی دانمارکی
• براونی
• انواع کیک

البته این به معنی قطع کامل مصرف دسرها نیست. می‌توانید برای تهیه نان‌ها و دسرهای خانگی، به‌جای آرد سفید از آرد گندم کامل استفاده کنید تا انتخاب سالم‌تری داشته باشید. همچنین می‌توانید با جو دوسر و انواع میوه‌ها، یک دسر میوه‌ای خوش‌طعم و مغذی برای خود آماده کنید.

برای آشنایی با بهترین رژیم غذایی برای دیابت بارداری مقاله زیر را بخوانید:

غذاهای بدون قند یا بدون شکر افزوده

بسیاری از افراد تصور می‌کنند خوراکی‌های «بدون قند» یا «بدون شکر افزوده» تاثیری بر قند خون آن‌ها ندارند، اما این تصور الزاما همیشه درست نیست.

این دسته از غذاها همچنان می‌توانند حاوی کربوهیدرات‌ها باشند، به‌ویژه اگر در ترکیب آن‌ها موادی مثل شیر یا آرد به کار رفته باشد. بنابراین، همیشه باید برچسب مواد غذایی را با دقت بخوانید و مصرف این محصولات را در حد اعتدال نگه دارید.

برای نمونه، میزان کربوهیدرات در برخی خوراکی‌‌های رایج بدون قند به این صورت است:

• پودینگ بدون قند: حدود ۱۳ گرم کربوهیدرات؛
• شربت افرا بدون قند: حدود ۱۲ گرم کربوهیدرات در هر ¼ فنجان؛
• ژله بدون قند: حدود ۵ گرم کربوهیدرات در هر قاشق غذاخوری؛
• شکلات بدون قند: حدود ۱۸ گرم کربوهیدرات (بسته به نوع شکلات)؛
• بستنی بدون شکر افزوده: حدود ۱۳ گرم کربوهیدرات در هر نیم فنجان.

غذاهای سوخاری و سرخ‌شده

همان‌طور که می‌دانید، غذاهای سرخ‌‌شده در مقدار زیادی روغن پخته می‌شوند و این روغن معمولا سرشار از چربی‌های اشباع است؛ چربی‌‌هایی که می‌دانیم برای کنترل دیابت مضر هستند. علاوه بر این، فرایند سرخ‌ کردن باعث کاهش ارزش غذایی مواد شده و در نهایت تنها «کالری خالی» به بدن می‌‌رسد.

متن انگلیسی:

Deep-fried foods such as French fries and fried chicken absorb a lot of fat during the frying process, which is not good for cholesterol, heart health, or managing diabetes. Consuming these foods regularly can increase insulin resistance, lead to weight gain, and make blood sugar control more difficult, putting both heart and metabolic health at risk

ترجمه متن:

غذاهای سرخ‌کردنی مانند سیب‌زمینی سرخ‌کرده و مرغ سوخاری در طول فرآیند سرخ‌کردن مقدار زیادی چربی جذب می‌کنند که برای کلسترول، سلامت قلب و کنترل دیابت مناسب نیست. مصرف مرتب این غذاها می‌تواند مقاومت به انسولین را افزایش دهد، باعث اضافه وزن شود و کنترل قند خون را دشوار کند و سلامت قلب و متابولیسم بدن را به خطر بیندازد.

(منبع)

بسته به نوع غذای سرخ‌‌شده، معمولا مواد غیرسالم دیگری نیز به اندازه بیش از حد مجاز مصرف می‌شوند. به‌طور مثال، هنگام مصرف سیب‌زمینی سرخ‌‌کرده احتمالا مقدار زیادی نمک و سس نیز مصرف خواهید کرد.

اگرچه تعدادی لقمه کوچک تاثیری جدی بر قند خون نخواهد داشت، اما بهتر است مصرف غذاهای سرخ‌ شده را در رژیم دیابتی محدود کرده یا از آن‌ها خودداری کنید.

گوشت‌های پرچرب و فرآوری‌شده

گوشت قرمز معمولا سرشار از چربی‌‌های اشباع است و گوشت‌های فرآوری‌شده مانند هات‌داگ و بیکن علاوه بر چربی، مقدار زیادی سدیم نیز دارند.

یک مطالعه تحقیقاتی گسترده روی ۱۳۵٬۰۰۰ نفر نشان داد که مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی‌ عروقی را بیشتر از گوشت‌های قرمز فرآوری‌نشده افزایش دهد. از آنجایی که دیابت نیز خطر بیماری‌های قلبی را بالا می‌برد، توجه به مصرف غذاهای سالم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

چنانچه مبتلا به دیابت هستید، بهتر است پروتئین‌های بدون فرآوری و کم‌چرب را در رژیم خود بگنجانید، مانند:

• تن ماهی
• ماهی سالمون
• حبوبات
• گوشت ماکیان بدون پوست

برای اینکه بدانید بهترین رژیم غذایی برای دیابت نوع ۲ چیست، مقاله زیر را مطالعه کنید:

نوشیدنی‌های شیرین

نوشیدنی‌های شیرین، از جمله آبمیوه‌ها، نوشابه‌ها و قهوه‌های طعم‌دار می‌توانند قند خون را به‌‌سرعت افزایش دهند.

برای افراد دیابتی، مصرف نوشیدنی‌های شیرین ممکن است در مواقع افت قند خون مفید باشد، اما مصرف روزانه این نوشیدنی‌ها توصیه نمی‌شود. یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای کاهش وزن، بهبود کنترل قند خون و کاهش تری‌گلیسیرید خودداری از مصرف این نوع نوشیدنی‌ها است.

توصیه می‌کنیم که قبل از مصرف، برچسب سایر نوشیدنی‌های کالری‌دار مانند انواع شیر و قهوه طعم‌دار را نیز بررسی کنید، چرا که برخی از آن‌ها کربوهیدرات‌‌های پنهان دارند. نمونه‌هایی که باید مراقبشان باشید:

• لاته کم‌چرب: حدود ۱۵ گرم کربوهیدرات در هر ۱۲ اونس (۳۶۰ میلی لیتر)؛
• شیر سویای وانیلی: حدود ۱۰ گرم کربوهیدرات در ۱ فنجان؛
• آب نارگیل: حدود ۹ گرم کربوهیدرات در ۸ اونس (۲۴۰ میلی لیتر).

نوشیدنی‌های الکلی

مصرف الکل می‌‌تواند در کنترل سطح قند خون مشکل ایجاد کند، چرا که مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به افزایش قند خون و HbA1C (میانگین سطح گلوکز در سه ماه گذشته) شود.

از سوی دیگر، مصرف نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند باعث افت قند خون یا هیپوگلیسمی شود؛ وقتی کبد مشغول متابولیسم الکل است، دیگر نمی‌تواند وظیفه آزادسازی قند به خون را به خوبی انجام دهد و این موضوع برای افراد مبتلا به دیابت خطرناک است.

علاوه بر این، الکل با برخی داروهای دیابت تداخل دارد و می‌تواند خطر بالا یا پایین رفتن قند خون را بیشتر کند.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که هیچ حد ایمنی برای مصرف الکل وجود نداشته و حتی مقادیر کم آن می‌تواند خطرات مرتبط با سلامتی را افزایش دهد.

در مقاله زیر با بهترین داروهای دیابت آشنا خواهید شد:

میوه خشک

میوه‌های خشک، به‌ویژه وقتی با ماست، شکلات یا شکر طعم‌دار شده باشند، حتی در مقادیر بسیار کم سرشار از قند هستند.
علاوه بر این، میوه‌های خشک در حجم کم مقدار زیادی قند دارند و چون اندازه هر وعده آن‌ها کوچک است، مصرف بیش از حدشان بسیار آسان می‌شود. این موضوع می‌تواند باعث دریافت زیاد قند و در نتیجه ایجاد مشکلات جدی برای افراد مبتلا به دیابت شود.
به‌طور کلی، باید بدانیم که مصرف میوه‌های خشک روش مفیدی برای تامین مصرف روزانه میوه نیست. طبق دستورالعمل‌های تغذیه‌ای، بزرگسالان باید حدود دو وعده میوه در روز مصرف کنند و تاکید اصلی روی میوه‌های تازه و کامل است.
آبمیوه ۱۰۰٪ طبیعی نسبت به میوه کامل، می‌تواند قند خون را سریع‌ تر بالا برده و مصرف آن به‌راحتی کالری زیادی وارد بدن می‌ کند؛ در نتیجه گزینه پیشنهادی مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت نیست.

مارگارین

عموما هدف از مصرف مارگارین کاهش چربی اشباع و کالری است، اما برخی از مارگارین‌ها با روغن‌های نیمه‌ هیدروژنه (حاوی چربی ترانس) ساخته می‌ شوند.

افراد مبتلا به دیابت باید از مصرف چربی ترانس پرهیز کنند، چرا که اثر آن مشابه چربی اشباع است. هنگام انتخاب مارگارین برچسب محصول را بررسی کنید؛ اگر عبارت «روغن هیدروژنه یا نیمه‌ هیدروژنه» دیده شد، بهتر است محصول دیگری انتخاب کرده یا به‌طور کامل از مارگارین صرف‌ نظر کنید.

جایگزین‌های سالم‌تر چربی برای قلب شامل موارد زیر هستند:

• حمص
• آووکادوی له‌شده
• کره‌های مغزیجات

سس سالاد بدون چربی و کره بادام‌زمینی کم‌چرب

اغلب اوقات، چربی موجود در کره بادام‌‌زمینی کم‌‌چرب یا سس سالاد بدون چربی با قند جایگزین‌ می‌شوند و ممکن است کربوهیدرات بیشتری نسبت به نسخه‌های معمولی داشته باشند.

برای مثال:

• سس سالاد بدون چربی: حدود ۷ گرم کربوهیدرات در ۲ قاشق غذاخوری
• کره بادام‌ زمینی کم‌ چرب: حدود ۸ گرم کربوهیدرات در ۱ قاشق غذاخوری

دستورالعمل‌های تغذیه‌ای نشان می‌دهند که جایگزین کردن کل چربی با کربوهیدرات‌ها باعث کاهش خطر بیماری‌‌های قلبی و عروقی نمی‌شود.

از سوی دیگر، شواهد قوی و هم‌سویی وجود دارند که نشان می‌‌دهند جایگزین کردن چربی اشباع با چربی‌‌های غیراشباع، خطر بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ‌‌ومیر مرتبط با آن را کاهش می‌ دهد.

غذاهایی که حاوی چربی‌های سالم برای قلب هستند (مانند کره‌های مغزیجات و سس‌‌های روغنی) در حد اعتدال مفیدند و می‌‌توانند تاثیر مثبتی بر سطح کلسترول داشته باشند.

سس‌ها و چاشنی‌ها

اغلب اوقات بدون اینکه به میزان کربوهیدرات و کالری روزانه خود توجه کنیم، سس‌ها و چاشنی‌ها را همراه با ساندویچ، نان یا سایر غذاها مصرف می‌کنیم.

این محصولات معمولا حتی در مقادیر کم، حاوی مقدار زیادی سدیم، کربوهیدرات، چربی و کالری هستند. دلیل این موضوع اغلب استفاده از آرد و شکر برای بهبود بافت یا طعم است.

مقدار تقریبی مواد مغذی برخی چاشنی‌ها و سس‌های محبوب:

• سس باربیکیو: حدود ۹ گرم کربوهیدرات در ۲ قاشق غذاخوری؛
• کچاپ: حدود ۴ گرم کربوهیدرات در ۱ قاشق غذاخوری؛
• سالسا: حدود ۳ گرم کربوهیدرات در ۱ قاشق غذاخوری؛
• سس گوجه‌فرنگی: حدود ۷ گرم کربوهیدرات در ۱/۲ فنجان.

بهترین راه برای کنترل مصرف، بررسی دقیق برچسب محصولات است. همچنین، بهتر است از مصرف سس‌‌های کارخانه‌ای پرهیز کنید، زیرا این مواد معمولا سدیم بالایی دارند که می‌‌تواند فشار خون را افزایش دهد.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را در مورد بهترین درمان‌های خانگی دیابت از دست ندهید:

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

چنانچه مبتلا به دیابت هستید، بهتر است از مصرف خوراکی‌هایی که قند خون را سریع بالا می‌برند و کالری خالی دارند، مانند نان‌های سفید، شیرینی‌ها و دسرهای بسته‌بندی‌شده، غذاهای سرخ‌کرده، گوشت‌های پرچرب و نوشیدنی‌های شیرین یا الکلی دوری کنید.

در عوض، انتخاب‌هایی مثل مصرف غلات کامل، دسرهای خانگی، پروتئین‌های کم‌چرب و سالم، نوشیدنی‌های کم‌قند و چربی‌های مفید برای قلب می‌تواند به کنترل بهتر قند خون و محافظت از قلب کمک کند. به این ترتیب، همچنان امکان لذت بردن از غذاهای خوشمزه و رضایت‌‌بخش را دارید.