آزمایش CRP بالا نشانه چیست؟ راهنمای خواندن و تفسیر نتیجه آزمایش

مقدمه و شناخت

در آزمایش خون CRP چیست؟

آزمایش CRP یا C-Reactive Protein میزان پروتئین واکنشی C را در خون اندازه گیری می کند.

آزمایش پروتئین فعال C یعنی چه؟

پروتئین فعال سی از کبد به جریان خون ترشح می شود. در پاسخ به التهاب یا عفونت این مقدار افزایش می یابد و بنابراین به آن «واکنشگر فاز حاد» نیز می گویند. CRP بخشی از پاسخ ایمنی ذاتی است و به شناسایی و پاکسازی عوامل عفونی یا آسیب‌ دیده کمک می‌ کند.

وقتی بدن شما با یک فاکتور مهاجم مانند ویروس، باکتری یا یک ماده شیمیایی سمی مواجه می شود سیستم ایمنی شما فعال می شود و سیستم ایمنی سلول های التهابی را افزایش می دهد که شروع به مبارزه کردن با باکتری ها یا ویروس ها و خنثی کردن سموم می کنند یا به ترمیم بافت آسیب دیده می پردازند.

این فرآیند منجر به ایجاد التهاب در بافت می شود. پس ایجاد التهاب در بدن یک راه محافظت کننده از بدن در مقابل آسیب یا عفونت است. التهاب می تواند منجر به درد، تورم، کبودی یا قرمزی در بافت شود.

اما گاهی التهاب در نقاطی از بدن رخ می دهد که دیده نمی شود مانند مفاصل. در حالت عادی سطح پایینی از سی آر پی در خون داریم. مقادیر بسیار افزایش یافته سی آر پی می تواند نشان دهنده عفونت جدی یا بیماری های التهابی خاص باشد.

چرا پزشکان آزمایش CRP انجام می‌دهند؟

اگر پزشک شما مشکوک شود که شما یک شرایط التهابی در بدن خود دارید مانند التهاب مفاصل(آرتریت) یا عفونت، این آزمایش را درخواست می کند.معمولا این تست همراه با تست CBC و ESR انجام می شود که تست های دیگری برای بررسی عفونت و التهاب هستند .

CRP بالا می تواند التهاب یا عفونت را نشان دهد اما مشخص نمی کند که این التهاب یا عفونت مربوط به کدام قسمت از بدن است. بنابراین در صورت بالا بودن آن تست های تکمیلی جهت بررسی علت درخواست می شود.

اگر شما قبلا تشخیص یک بیماری التهابی داشته اید پزشک شما برای بررسی اثر درمان و یا شروع مجدد پروسه التهابی این آزمایش را درخواست می کند. کاهش مقادیر CRP می تواند نشان دهنده پاسخ به درمان در بیماری های التهابی باشد.

پس از عمل جراحی یا اقدامات تهاجمی دیگر، پزشک برای کنترل بیمار از نظر بروز عفونت این تست را درخواست می دهد.

نوع خاصی از سی آر پی به نام سی آر پی با حساسیت بالا معمولا می تواند بیماری های قلبی یا سکته های مغزی را پیش بینی کند.

بطور خلاصه برای بررسی موارد زیر این آزمایش انجام می شود :

• بیماری های عفونی باکتریایی یا ویروسی
• بیماری های عفونی شدید مانند سپسیس، عفونت استخوان (استئومیلیت)
• بیماری های التهابی مانند بیماری التهابی روده (IBD) ، انواع التهاب مفاصل (آرتریت)
• بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس

جزئیات آزمایش

چه زمانی به آزمایش پروتئین واکنشی (CRP) نیاز دارم؟

پزشک شما ممکن است درخواست تست CRP را با دیدن علائم و نشانه های عفونت یا التهاب مانند زیر درخواست کند:

• تب و لرز
• درد، قرمزی، تورم و گرمی پوست و مفصل
• ضربان قلب بالا
• تعداد تنفس بالا
• تهوع و استفراغ

همچنین پزشک شما در صورت شک به بیماری های التهابی یا بیماری های خودایمنی نیز ممکن است درخواست تست بدهد. و پاسخ به درمان را با سطح CRP بررسی نماید.

چگونه برای آزمایش پروتئین فعال (CRP) آماده شوم؟

انجام این آزمایش آمادگی خاصی مانند ناشتا بودن نیاز ندارد و در هر ساعتی از روز قابل انجام است.‌اما ممکن است متاثر از بعضی از داروهای مصرفی شما شامل مصرف منیزیم و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی NSAIDs (مانند آسپرین و بروفن یا ناپروکسن) باشد. لذا از پزشک خود در این مورد سوال بپرسید و خودسرانه هیچ دارویی را قطع یا مصرف نکنید.

به یاد داشته باشید که معمولا آزمایشاتی همراه با CRP درخواست می شود که آنها ممکن است نیاز به ناشتایی یا رعایت رژیم خاص داشته باشند.

در طول آزمایش CRP چه اتفاقی می‌افتد؟

این یک تست خونی ساده است.مانند هر آزمایش خون دیگری نمونه از رگ وریدی و معمولا از ناحیه بازو با سوزن گرفته می شود.

بعد از آزمایش CRP چه اتفاقی می‌افتد؟

نمونه خون پس از نمونه گیری در آزمایشگاه ، توسط دستگاه بررسی می شود و نتایج اعلام می گردد.

نتایج و پیگیری

چه زمانی میتوانم از نتایج آزمایش (CRP) خود مطلع شوم؟

بسته به نوع درخواست پزشک از نظر اورژانسی بودن یا نبودن و نوع کار آزمایشگاه، آماده سازی نتیجه از چند ساعت تا یک الی دو روز زمان می برد.

چه نوع نتایجی از آزمایش (CRP) به دست می‌آید؟

بطور کلی گزارش آزمایشگاه شامل موارد زیر است:

• نوع تست و نام ماده ی اندازه گیری شده که در این مورد CRP است.
• مقدار یا عدد اندازه گیری شده مربوط به خون شما
• مقادیر نرمال آن ماده در خون
• اطلاعاتی مبنی بر وضعیت آزمایش شما نسبت به مقادیر نرمال

محدوده طبیعی آزمایش CRP چقدر است؟

بسته به نوع دستگاه آزمایشگاه ممکن است مقادیر نرمال متفاوت باشند و مقادیر با واحد های میلی گرم بر لیتر (mg/L) یا میلی گرم بر دسی‌لیتر(mg/dL) گزارش می شوند.

معمولا مقادیر کمتر از یک mg/dL یا ۱۰ mg/L نرمال درنظر گرفته می شوند.افزایش خفیف CRP در شرایط زیر ممکن است دیده شود:

• مصرف سیگار
• سرماخوردگی
• افسردگی
• بی خوابی
• عفونت های دهان و دندان
• چاقی
• بارداری (خصوصا در سه ماهه دوم)
• آسیب اخیر

نکته: خانم ها و افراد مسن به طور طبیعی CRP بالاتری دارند.

متن انگلیسی:

Smoking and exposure to environmental toxins such as polluted air and hazardous waste can also cause high CRP levels.

ترجمه متن:

سیگار کشیدن و در معرض سموم محیطی مانند هوای آلوده … می تواند باعث افزایش CRP شوند.

سطح بالای CRP به چه معناست؟

سطوح بالای CRP معمولا نشان دهنده التهاب در بدن است که می تواند به علت عفونت، یک آسیب جدی و یک بیماری فعال مانند بیماری التهابی روده یا آرتریت روماتوئید باشد. اما این مقدار بالا نشان نمی دهد که علت این التهاب چیست. برای یافتن علت آن پزشک شما درخواست تست های بررسی بیشتری می دهد.برای کمک به تشخیص علت تقسیم بندی بر حسب میزان افزایش CRP کمک کننده است:

افزایش در حد متوسط

• اگر سی آر پی شما بین 1 تا 10 mg/dL است می تواند نشان دهنده ی
• التهاب بدن ناشی از بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس
• پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده
• برونشیت یا التهاب مجاری هوایی ریه
• در صورتی که نوع CRP با حساسیت بالا یا hs-CRP بالا باشد می تواند پیش بینی کننده یک حمله قلبی باشد.

افزایش در حد قابل توجه

• اگر سی آر پی شما بین 10 تا 50 mg/dL است ممکن است دارای
• بیماری عفونی حاد باکتریال بیماری
• بیماری ویروسی
• واسکولیت سیستم یا التهاب عروق وریدی و یا شریانی
• یک تروما یا آسیب جدی

افزایش شدید
به مقادیر بالاتر از پنجاه گفته می شود که نود درصد موارد مربوط به بیماری های باکتریایی حاد هستند. همچنین می توانند شامل مالاریا، هپاتیت و تب دنگی باشند.

• محدوده نرمال: معمولا < 10 mg/L (یا < 1 mg/dL)
• افزایش خفیف: 10–40 mg/L
• افزایش متوسط: 40–200 mg/L
• افزایش شدید: >200 mg/L (اغلب عفونت‌های باکتریایی حاد)

جزئیات بیشتر

آیا اگر سطح CRP من غیرطبیعی باشد، باید نگران باشم؟

اگر تست سی آر پی شما مقادیر بالاتر از طبیعی را نشان داد این الزاما نشان دهنده یک بیماری که نیازمند درمان باشد نیست. مخصوصا اگر افزایش خفیف باشد فاکتورهای متعددی مانند مصرف سیگار، یک تروما یا آسیب اخیر یا شرایط خاصی مانند چاقی می تواند سی آر پی را بالا ببرد. گاهی ممکن است یک خطای آزمایشگاهی باشد. اگر شما تست غیرطبیعی سی آر پی دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید ممکن است برای بررسی بیشتر نیاز به آزمایشات یا بررسی های دیگر باشد.

علت بالا بودن پروتئین c (یا آزمایش crp مثبت ۲ یا آزمایش crp مثبت ۳) چیست؟

درخواست آزمایش CRP می تواند کمّی (اعلام عدد) یا کیفی (مثبت یا منفی) باشد. در گزارش کیفی موارد مثبت بر حسب مقدار وجود CRP در خون از 1+ (مثبت 1) تا چند مثبت (مثلا مثبت 3 یا مثبت 4) متغیر است.هرچه تعداد مثبت ها بیشتر باشد سطح CRP در خون بالاتر بوده و نشان دهنده عفونت و التهاب بیشتر است.

بالا بودن پروتئین c در بارداری به چه معناست؟

معمولا در سه ماهه دوم بارداری به شکل طبیعی مختصر افزایش CRP دیده می شود. اما پزشک ممکن است برای بررسی مقادیر بالاتر از نرمال به دنبال بررسی عفونت در بدن شما بگردد چرا که مقادیر بالا می تواند پیشگویی کننده عفونت و احتمال ایجاد زایمان زودرس باشد.

آیا CRP و سکته قلبی به هم ربط دارند؟

نوع خاصی از تست CRP به نام High sensitivity CRP ) hs-CRP) برای بررسی بیماری های قلبی عروقی به کار می رود. این تست در بیمارانی که ریسک ۱۰ تا ۲۰ ٪ حمله ی قلبی طی ده سال آینده دارند کمک کننده است، نه در ریسک های بالاتر یا پایین تر. به نظر می رسد hs-CRP می تواند احتمال بیماری قلبی را حداقل به اندازه سطح کلسترول پیش بینی کند.

• مقادیر hs-CRP کمتر از ۱ mg/L شانس کمتری برای بیماری قلبی دارند.
• مقادیر بین ۱ تا ۳ در ریسک متوسط هستند.
• مقادیر بیش از ۳ در ریسک بالا قرار دارند.

بهتر است تست به فاصله ۲هفته تکرار شود. ممکن است جواب تست بالا باشد اما شما به بیماری قلبی مبتلا نباشید بنابراین مهم است که همزمان سطح کلسترول LDL هم چک شود تا ریسک بیماری قلبی بهتر مشخص شود.

چگونه سطح CRP را کاهش دهیم؟

کاهش سطح CRP بستگی به علت افزایش آن دارد که با بررسی توسط پزشک مشخص شده و درمان لازم داده می شود.

اما اگر hs-CRP متوسط رو به بالا باشد می توان با اقدامات زیر ریسک بیماری قلبی را کاهش داد:

• رژیم غذایی سالم
• کاهش میزان کلسترول
• نگهداشتن وزن در محدوده ی نرمال
• ورزش منظم
• مدیریت دقیق بیماری دیابت و فشارخون
• ترک مصرف سیگار و تنباکو
• ترک مصرف الکل

داروهای کاهنده ی کلسترول خون مانند استاتین ها در صورت وجود LDL بالا ی همزمان می توانند کمک کننده باشند.

برای جزئیات بیشتر درباره ورزش منظم و ترک سیگار، مقاله های «اهمیت و فواید فعالیت بدنی و ورزش برای سلامتی» و «چطور سیگار را ترک کنیم؟» را مطالعه کنید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

در صورت داشتن علائم التهاب و عفونت در بدن خود مانند تب و لرز یا تورم و قرمزی و درد در هر ناحیه بدن یا مفاصل برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود مقادیر افزایش یافته CRP برای بررسی علت حتما به پزشک خود مراجعه کنید.

توصیه ای از تیم دارو دات کام به شما

تست CRP میزان پروتئین فعال سی را در خون اندازه گیری می‌کند که از کبد ترشح می شود. در پاسخ به التهاب و عفونت این پروتئین بیشتر ترشح می شود.

بالا بودن آن لزوما به معنی داشتن بیماری نیست و آزمایش CRP علت ایجاد التهاب و عفونت را مشخص نمی کند. بنابراین برای بررسی مقادیر بالا ممکن است پزشک تست های اختصاصی بیشتری انجام دهد. پس نگران نباشید و سعی کنید با پزشک خود مشورت کنید و سوالات خود را از پزشک متخصص خود بپرسید.