علائم استرس پس از سانحه PTSD چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یک اختلال روانی شایع است که می‌تواند پس از یک رویداد آسیب‌زا (تروما) ایجاد شود. در این مقاله درباره علائم جسمی و روانی این اختلال در بزرگسالان و کودکان صحبت می‌کنیم و به شما کمک می‌کنیم زمان مراجعه به پزشک را بهتر بشناسید.
علائم اختلال استرس پس از سانحه PTSD چیست؟
علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره شما داشته باشد. در بیشتر موارد، علائم در طول ماه اول پس از یک رویداد آسیب‌زا (تروما) ایجاد می‌شوند. اما در تعداد کمی از موارد، ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها تأخیر تا بروز علائم وجود داشته باشد.
برخی از افراد مبتلا به PTSD دوره‌های طولانی را با علائم کمتر سپری می‌کنند و به دنبال آن در دوره‌هایی علائمشان بدتر می‌شود. برخی دیگر از افراد، به طور مداوم علائم شدید دارند. دوره این اختلال نیز فرد به فرد متفاوت است. برخی افراد حدود 6 ماه درگیر آن باشند و برخی دیگر یک سال یا بیشتر.
برای اینکه تشخیص PTSD داده شود، علائم باید بیش از یک ماه طول کشیده باشد و شدت علائم در حدی باشد که روی زندگی روزمره، روابط و کار تاثیر گذاشته باشد.
علائم خاص PTSD ممکن است بین افراد مختلف، متفاوت باشد؛ اما به طور کلی در چهار گروه دسته بندی می‌شوند که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
Each person’s experience of PTSD is unique to them. You might have experienced a similar type of trauma to someone else, yet be affected in different ways.
تجربه هر فرد از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) منحصر به فرد است. ممکن است شما و یک نفر، یک آسیب را تجربه کرده باشید ولی واکنشتان باهم متفاوت باشد. (منبع)
علائم رایج پی تی اس تی PTSD چیست؟
این موارد، برخی از علائم و نشانه‌های رایجی هستند که ممکن است آنها را تجربه کنید. تجربه هر فرد متفاوت است، بنابراین ممکن است برخی، هیچ یا همه این موارد را داشته باشید.
تجربه مجدد
تجربه مجدد، رایج‌ترین علامت PTSD است. تجربه مجدد زمانی است که به صورت غیرارادی و به وضوح، رویداد آسیب‌زا برایتان به شکل موارد زیر دوباره زنده می‌شود:
- فلاش بک (بازگشت به گذشته): تکرار یک رویداد آسیب‌زا، طوری که انگار دوباره اتفاق افتاده است.
- کابوس‌های شبانه درباره آن اتفاق
- پریشانی عاطفی شدید یا واکنش‌های فیزیکی به چیزی که شما را به یاد یک رویداد آسیب‌زا می‌اندازد.
- خاطرات ناخواسته و ناراحت‌کننده از یک رویداد آسیب‌زا که بارها و بارها برمی‌گردند.
برخی افراد دائماً در مورد تجربه خود افکار منفی دارند و مرتباً از خود سوالاتی می‌پرسند که مانع از کنار آمدن آنها با آن اتفاق می‌شود.
به عنوان مثال، ممکن است از خود بپرسند که چرا این اتفاق برای آنها رخ داده و آیا می‌توانستند کاری برای جلوگیری از آن انجام دهند یا نه. این می‌تواند منجر به احساس گناه یا شرم شود.
اجتناب
تلاش برای جلوگیری از یادآوری رویداد آسیب‌زا، یکی دیگر از علائم کلیدی اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است.
- اجتناب از یادآورهای وقایع آسیب‌زا، مانند افراد، مکان‌ها، فعالیت‌ها، اشیا و موقعیت‌ها
- اجتناب از یادآوری یا فکر کردن به رویداد آسیب‌زا
- اجتناب از صحبت کردن در مورد آن رویداد یا احساستان نسبت به آن
- تلاش برای بیاحساسی، برای کنار آمدن با احساسات
- تلاش برای مدام مشغول نگه داشتن خود
- مصرف الکل یا مواد مخدر برای اجتناب از به یاد آوردن خاطرات
این کارها می‌تواند منجر به انزوا و گوشه‌گیری فرد شود و همچنین ممکن است باعث شود از دنبال کردن فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند، دست بکشند.
تغییرات منفی در شناخت و خلق و خو
علائم تغییرات منفی در تفکر و خلق و خو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افکار منفی در مورد خود، دیگران یا جهان
- احساسات منفی مداوم ترس، سرزنش، گناه، خشم یا شرم
- مشکلات حافظه، از جمله به یاد نیاوردن جنبه‌های مهم یک رویداد آسیب‌زا
- احساس جدایی از خانواده و دوستان
- علاقه نداشتن به فعالیت‌هایی که زمانی از آنها لذت می‌بردید
- دشواری در تجربه و حس کردن احساسات مثبت
- بی‌حس شدن یا کرختی عاطفی
تغییرات در واکنش‌های جسمی و عاطفی (برانگیختگی)
علائم تغییرات در واکنش‌های جسمی و عاطفی، که علائم برانگیختگی نیز نامیده می‌شوند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- به راحتی وحشت‌زده شدن
- همیشه در حالت آماده‌باش یا گوش به زنگ بودن برای خطر
- رفتار خود تخریبی، مانند نوشیدن بیش از حد الکل یا رانندگی با سرعت زیاد
- مشکل در خواب
- مشکل در تمرکز
- تحریک‌پذیری، طغیان خشم یا رفتار پرخاشگرانه
- واکنش‌های جسمی، مانند تعریق، تنفس سریع، ضربان قلب سریع یا لرزش
چرا پی تی اس تی PTSD اثرات جسمی دارد؟
به این دلیل که وقتی احساس استرس می‌کنیم، بدن ما هورمون‌هایی به نام کورتیزول و آدرنالین آزاد میکند. این مکانیسم خودکار بدن برای پاسخ به یک تهدید است که معمولا پاسخ «ستیز و گریز» نامیده می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که فرد مبتلا به PTSD وقتی دیگر در معرض خطر نیست، به تولید این هورمون‌ها ادامه می‌دهد، که احتمالا برخی از علائم مانند هوشیاری شدید و به راحتی از جا پریدن ناشی از این مورد باشد.
برخی از افراد همچنین علائم جسمی مشابه علائم اضطراب، مانند سردرد، سرگیجه، درد قفسه سینه و درد معده را تجربه می‌کنند، که باز هم می‌تواند به دلیل تداوم ترشح این هورمون‌ها باشد.
علائم استرس پس از سانحه PTSD بعد از جنگ چیست؟
بازگشت مداوم خاطرات بد
فرد ممکن است دوباره صحنه‌های دردناک جنگ را در ذهن‌ش مرور کند، انگار آن لحظه‌ها دوباره اتفاق می‌افتند. این حالت‌ها معمولاً با صدا، بو، یا تصاویر خاص تحریک می‌شوند.
کابوس‌های شبانه و بی‌خوابی
فرد دچار PTSD اغلب خواب‌های ترسناک می‌بیند و شب‌ها با وحشت از خواب می‌پرد. بسیاری از آنها به‌خاطر ترس از دیدن کابوس، از خوابیدن خودداری می‌کنند.
دوری از مردم و مکان‌ها
ممکن است فرد از مکان‌هایی که یادآور جنگ هستند یا حتی از صحبت درباره‌ی آن اتفاقات، اجتناب کند. این اجتناب می‌تواند شامل فاصله گرفتن از دوستان و خانواده نیز شود.
حساسیت شدید و واکنش بیش از حد
فرد ممکن است به صداهای بلند واکنش شدید نشان دهند. این حالت نوعی آمادگی بیش از حد برای خطر است که حتی در محیط‌های امن هم رخ می‌دهد.
تغییر در احساسات و خلق و خو
افسردگی، احساس گناه، بی‌ارزشی، عصبانیت‌های ناگهانی، و بی‌علاقگی به زندگی روزمره از علائم رایج هستند. بسیاری از مبتلایان دیگر احساس شادی یا امنیت نمی‌کنند.
اختلال استرس پس از سانحه PTSD و سایر مشکلات سلامت روان
تجربه سایر مشکلات سلامت روان در کنار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) رایج است، که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اختلالات اضطرابی
- افسردگی
- اختلالات تجزیه‌ای
- خودآزاری
- افکار خودکشی
اختلال استرس پس از سانحه PTSD در کودکان چگونه است؟
کودکان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه می‌توانند علائمی مشابه بزرگسالان داشته باشند، مانند مشکل در خواب و کابوس‌های ناراحت‌کننده.
مانند بزرگسالان، کودکان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه نیز ممکن است علاقه خود را به فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردند، از دست بدهند و علائم جسمی مانند سردرد و دل درد داشته باشند.
سایر علائمی که ممکن است در کودکان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه مشاهده کنید عبارتند از:
- رفتار سخت و پرچالش
- اجتناب از چیزهایی که مربوط به رویداد آسیب‌زا است
- بازآفرینی مکرر رویداد آسیب‌زا از طریق بازی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
طبیعی است که پس از یک رویداد آسیب‌زا، افکار ناراحت‌کننده و گیج‌کننده‌ای را تجربه کنید، اما در بیشتر افراد، این افکار به طور طبیعی طی چند هفته بهبود می‌یابند.
اگر شما یا فرزندتان حدود ۴ هفته پس از یک رویداد آسیب‌زا هنوز مشکل دارید یا علائم در زندگی روزمره، روابط یا کارتان اختلال ایجاد کرده‌اند، باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشک با گرفتن شرح حال دقیق از شما، می‌تواند اختلال را در صورت وجود تشخیص دهد و در صورت نیاز به درمان، شما را به روانپزشک و روانشناس ارجاع دهد.
درصورتی‌که افکار خودکشی دارید، حتما هرچه زودتر به پزشک خودتان یا روانپزشک مراجعه کنید یا با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
ممکن است کمک گرفتن برایتان سخت باشد، اما به یاد داشته باشید که PTSD قابل درمان است و درمان با گذشت زمان می‌تواند به شما کمک کند تا احساس بهتری پیدا کنید. با پزشک‌تان درباره گزینه‌های درمان صحبت کنید و یادتان باشد که پزشک و روانشناس می‌توانند برای گذر از این شرایط به شما کمک کنند.
