آیا پرکاری تیروئید باعث کم‌خونی می‌شود؟
بله؛ پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) از نوع اختلالی است که علاوه بر اینکه بر متابولیسم بدن تاثیر می گذارد، حتی می‌تواند باعث کم خونی (Anemia) هم بشود. طبق مطالعاتی که انجام شده، کم‌خونی در بیماران تیروئیدی نسبتا شایع است که هر دو با افزایش سن بیشتر شده و چند عامل مختلف دارد.
چه چیزی باعث کم‌خونی در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید می‌شود؟
1. بدن به آهن بیشتری نیاز دارد
در پرکاری تیروئید متابولیسم بدن افزایش پیدا می کند و نیاز بدن به مصرف آهن و ویتامین‌های خونساز در بدن بیشتر می شود. بدن دچار کم خونی شده و نیاز بیشتری به آن پیدا می کند.
2. روده آهن کمتری جذب می کند
اختلالات گوارشی ناشی از پرکاری تیروئید (مانند اسهال یا حرکات سریع روده) می‌تواند جذب آهن و ویتامین B12 را کاهش دهد.
3.بدن دچار کمبود ویتامین B12 و فولات می شود
پرکاری تیروئید می تواند با بیماری‌های خودایمنی (مثل کم‌کاری معده) همراه باشد و همین موضوع باعث کمبود ویتامین B12 و در نتیجه کم‌خونی مگالوبلاستیک خواهد شد.
4.بدن بخاطر التهاب دچار کم‌خونی می شود
برخی بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید، التهاب مزمن یا اختلالات ایمنی دارند که باعث کم‌خونی مزمن می شود.
5. گلبول قرمز دچار تخریب می شود
پرکاری (تیروتوکسیکوز) شدید می‌تواند باعث افزایش همولیز یا پارگی و تخریب گلبول های قرمز خون شود.
کم‌خونی (کمبود آهن) همراه با پرکاری تیروئید چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک برای بیمار آزمایش CBC، سطح آهن سرم، فریتین، TIBC و سطح ویتامین B12 و فولات را همراه با تست‌های تیروئید TSH و Free T4 تجویز می کند. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا نوع کم‌خونی (فقر آهن، مگالوبلاستیک یا التهابی) را سریع تر تشخیص دهد.
کم‌خونی همراه با پرکاری تیروئید چگونه درمان می‌شود؟
معمولا پزشک در این شرایط درمان را بصورت ترکیبی تجویز می کند. کنترل و درمان پرکاری تیروئید (با داروهای ضد تیروئید یا ید رادیواکتیو و حتی در برخی موارد جراحی) و در کنار آن برای جبران کمبودهای تغذیه‌ای داروهای مکمل مثل آهن، B12، فولات تجویز می کند.
چه غذاهایی برای بیماران مبتلا به تیروئید پرکار سرشار از آهن هستند؟
- گوشت قرمز کم‌چرب (منبع آهن هِم که جذب بهتری دارد)
- جگر و دل مرغ (آهن و ویتامین B12)
- عدس، لوبیا، نخود و سویا (منبع آهن غیرهِم)
- اسفناج، کلم بروکلی، برگ چغندر
- مغزها و دانه‌ها مثل کنجد و تخم کدو
- ترکیب غذاهای فوق با ویتامین C (مثلاً آب لیمو تازه) جذب آهن را بیشتر خواهد کرد.
در این وضعیت به دلیل مشکلات گوارشی که در اثر پرکاری تیروئید به وجود می‌آیند، بهتر است از یک متخصص تغذیه برای استفاده از مواد غذایی سرشار از آهن کمک بگیرید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر پرکاری تیروئید دارید و علائم زیر را تجربه می‌کنید، برای بررسی احتمال کم خونی به پزشک متخصص غدد مراجعه کنید:
- خستگی شدید یا ضعف که با علائم پرکاری تیروئید مثل تپش قلب یا تعریق تشدید می‌شود.
- رنگ‌پریدگی پوست یا لب‌ها
- تنگی نفس یا سرگیجه، مخصوصا در هنگام فعالیت
- سردی دست‌ها و پاها
- شکنندگی و رنگ پریدگی ناخن‌ها
تمامی علائم تیروئید پرکار را در مقاله زیر مطالعه کنید:
توصیه‌ی تیم دارو دات‌کام به شما
اگر شما دچار پرکاری تیروئید هستید و علائم کم‌خونی مثل خستگی، رنگ‌پریدگی، تنگی نفس، ریزش مو را دارید، به پزشک مراجعه کنید تا هم تیروئید، هم آهن و B12 بدنتان بررسی شود و در صورت تشخیص کم‌خونی بعلت پرکاری تیروئید پروسه درمان شما شروع شود.
از درمان خودسرانه با مکمل‌های آهن بدون تایید پزشک بپرهیزید. درمان در قدم اول کنترل پرکاری تیروئید است که به بهبود کم‌خونی کمک زیادی خواهد کرد.
