چگونه رفلاکس معده درمان می‌شود؟ روش‌های کاربردی و موثر

روش های درمان رفلاکس معده چیست؟

درمان بیماری رفلاکس معده به مری شامل چهار رویکرد اصلی، از جمله درمان دارویی و جراحی است. اغلب بیماران با ترکیبی از تغییرات روش زندگی و رژیم دارویی، پاسخ درمانی مطلوبی می گیرند. با این حال، برخی بیماران با این روش‌ها بهبود نمی‌یابند و نیاز به مداخلات جراحی دارند. همچنین، گروهی از بیماران ممکن است جراحی را به عنوان جایگزینی برای مصرف مادام‌العمر دارو انتخاب کنند.

رویکردهای درمانی GERD:

• تغییرات شیوه زندگی و رژیم غذایی
• درمان دارویی
• درمان آندوسکوپی
• جراحی

داروهای بدون نسخه

درمان دارویی رفلاکس معده به مری شامل داروهای بدون نسخه و با نسخه است. در صورت عدم بهبود علائم با داروهای بدون نسخه، مشورت با پزشک جهت تجویز داروهای تخصصی‌تر توصیه می‌شود. برای مثال آنتی‌اسیدها برای تسکین علائم خفیف ریفلاکس مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما مصرف روزانه یا برای علائم شدید بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود، زیرا می‌توانند عوارضی مانند اسهال یا یبوست ایجاد کنند.

مسدودکننده‌های H2 مانند فاموتیدین و سایمتیدین نیز با کاهش تولید اسید معده عمل می‌کنند و در بهبود وضعیت مری موثرند، اما کارایی آن‌ها کمتر از مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) است. PPIs مانند امپرازول و پنتوپرازول نیز با کاهش تولید اسید معده، در درمان علائم رفلاکس مؤثرتر از مسدودکننده‌های H2 هستند و قابلیت ترمیم مخاط مری را در اکثر بیماران را افزایش میدهند.

هر دو گروه مسدودکننده‌های H2 و مهارکننده‌های پمپ پروتون به صورت بدون نسخه و تجویزی موجود هستند، اما PPIs اغلب برای درمان طولانی‌مدت ریفلاکس تجویز می‌شوند.

داروهای تجویزی

در مواردی که داروهای بدون نسخه برای درمان رفلاکس معده به مری (GERD) کارایی لازم را نداشته باشند، پزشک ممکن است داروهای نسخه ای را تجویز را توصیه کند. این داروها شامل داروهای مسدودکننده‌های گیرنده H2 و مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) با قدرت بیشتر هستند. علاوه بر این، داروهای پروکینتیک مانند متوکلوپرامید نیز ممکن است تجویز شوند. این عوامل با تقویت عضله اسفنکتر مری تحتانی و تسریع تخلیه معده، به کاهش علائم GERD کمک می‌کنند.

آموزش تنفس عمیق

تکنیکی به نام تنفس دیافراگمی عمیق وجود دارد که می‌تواند در برخی افراد به بهبود علائم رفلاکس معده کمک کند. این روش که معمولاً پس از صرف غذا انجام می‌شود، به تنفس عمیق از دیافراگم به‌جای تنفس سطحی از قفسه سینه تمرکز دارد. یادگیری صحیح این تمرین ترجیحا باید تحت نظر متخصصان آموزش‌دیده صورت گیرد تا بیشترین اثربخشی و ایمنی حاصل شود.

اگر با تنگی نفس مواجه هستید، ممکن است علت آن رفلاکس معده باشد. در این مقاله بیشتر بخوانید:

بیشتر بخوانید:

رفلاکس معده چگونه باعث تنگی نفس می‌شود؟ بررسی علائم پنهان

جراحی و سایر روش‌ها

در حالی که داروها اغلب به کاهش علائم بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) کمک می‌کنند، اما نمی‌توانند آسیب‌های بلندمدت ناشی از این بیماری را ترمیم کنند.حال چه زمانی جراحی GERD یک انتخاب منطقی است؟

بیمارانی که با چالش‌های زیر روبرو هستند، کاندیداهای بالقوه برای جراحی GERD محسوب می‌شوند:

• عدم پاسخگویی به درمان دارویی: اگر با وجود مصرف منظم و صحیح داروها ، همچنان با رفلاکس اسید یا علائم مرتبط مانند سوزش سر دل دست و پنجه نرم می‌کنید.
• عوارض جانبی داروها: تجربه عوارض ناخواسته و آزاردهنده ناشی از مصرف داروها، که کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• عود علائم پس از قطع دارو: مشاهده بازگشت علائم به محض قطع یا کاهش دوز دارو، که نشان‌دهنده نیاز به یک راه حل پایدارتر است.
• آسیب‌های ساختاری مری: وجود آسیب‌های جدی به مری از قبیل خونریزی یا تنگی مری که بلع را دشوار می‌سازد. این آسیب‌ها معمولاً ناشی از سال‌ها رفلاکس کنترل نشده هستند.
• ملاحظات اقتصادی یا ترجیحات بیمار: ناتوانی در تأمین هزینه‌های بلندمدت داروها یا ترجیح بیمار برای اجتناب از مصرف مادام‌العمر دارو و انتخاب یک راه حل دائمی‌تر.

در چنین مواردی، جراحی با هدف تقویت مکانیسم طبیعی بدن برای جلوگیری از بازگشت اسید، می‌تواند نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت بیماری ایفا کند.

اگر نگران رفلاکس معده در فرزندتان هستید، این راهنمای کامل علائم آن را برای والدین توضیح می‌دهد:

بیشتر بخوانید:

علائم رفلاکس معده در کودکان چیست؟ راهنمای کامل والدین

جراحی رفلاکس معده

در این قسمت به شرح روش های جراحی و محاسن و معایب آنها خواهیم پرداخت که به شرح زیر است:

• شایع‌ترین روش جراحی، فوندوپلیکاسیون است که در آن جراح قسمت بالایی معده را به دور انتهای مری می‌دوزد تا فشار بر اسفنکتر مری تحتانی افزایش یافته و از رفلاکس جلوگیری شود. این روش به دو صورت لاپاراسکوپیک (کم‌تهاجمی) یا جراحی باز انجام می‌شود که روش لاپاراسکوپیک رایج‌تر است و منجر به ایجاد چندین جای زخم کوچک می‌گردد.
• جراحی کاهش وزن (مانند بای‌پس معده) نیز در بیماران چاق مبتلا به GERD توصیه می‌شود که می‌تواند به کاهش وزن و بهبود علائم کمک کند.
• در موارد نادری، از روش‌های آندوسکوپیک (مانند دوختن قسمت بالایی معده به دور اسفنکتر یا اعمال انرژی فرکانس رادیویی به اسفنکتر) استفاده می‌شود، اما این روش‌ها کمتر رایج هستند.
• روش LINX شامل کاشت یک حلقه فلزی در سطح اسفنکتر مری تحتانی است که یک مانع فیزیکی برای جلوگیری از رفلاکس ایجاد می‌کند.

اگر در دوران بارداری دچار رفلاکس معده شده‌اید، در این مقاله با دلایل شایع آن و راهکارهای ایمن برای کنترلش آشنا شوید:

بیشتر بخوانید:

چرا رفلاکس معده در بارداری شایع است؟ راهکارهای ایمن برای کنترل آن

درمان های خانگی رفلاکس معده کدامند؟ (درمان رفلاکس معده با تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی)

برای بسیاری از افراد، درمان بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) با ایجاد تغییراتی بسیار ساده اما موثر در سبک زندگی آغاز می‌شود. این تغییرات می‌توانند به طرز چشمگیری علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود بخشند. اگر شما نیز با سوزش سر دل مکرر یا سایر نشانه‌های رفلاکس اسید مواجه هستید، راهکارهای زیر را امتحان کنید:

• وعده‌های غذایی کوچک‌تر، تعداد بیشتر: وقتی معده بیش از حد پر باشد، احتمال برگشت اسید به مری افزایش می‌یابد. به جای سه وعده غذایی بزرگ، سعی کنید وعده‌های کوچک‌تر را در دفعات بیشتر میل کنید.
• شناسایی و اجتناب از غذاهای محرک: برخلاف گذشته که رژیم‌های بسیار محدودکننده توصیه می‌شد، امروزه می‌دانیم که نه همه غذا ها بلکه برخی از مواد غذایی بیشتر از بقیه باعث تحریک رفلاکس می‌شوند، از جمله:

• نعناع (و فرآورده‌های آن)
• غذاهای چرب و پرادویه
• گوجه فرنگی و محصولات آن
• پیاز و سیر
• قهوه و چای
• شکلات
• نوشیدنی‌های الکلی

سعی کنید برای مدتی این غذاها را از رژیم غذایی خود حذف کرده و ببینید آیا علائم شما بهبود می‌یابد یا خیر. سپس می‌توانید آنها را به صورت جداگانه و به آرامی دوباره وارد رژیم کنید تا متوجه شوید کدامیک واقعاً مشکل‌ساز هستند.

• پرهیز از نوشیدنی‌های گازدار: نوشیدنی‌های گازدار باعث تولید گاز در معده و آروغ زدن می‌شوند که می‌تواند اسید را به سمت مری هدایت کند. آب ساده، به جای آب گازدار، انتخاب بهتری است.
• فاصله بین غذا خوردن و دراز کشیدن: ایستادن یا حتی نشستن بعد از غذا به نگه داشتن اسید در معده کمک می‌کند. سعی کنید حداقل سه ساعت قبل از رفتن به رختخواب، وعده غذایی خود را بخورید.
• کاهش فعالیت‌های سنگین بعد از غذا: از انجام ورزش‌های شدید یا فعالیت‌هایی که شامل خم شدن می‌شوند برای چند ساعت پس از غذا خوردن خودداری کنید. یک پیاده‌روی آرام بعد از شام ایرادی ندارد، اما فعالیت‌های بدنی سنگین‌تر می‌توانند اسید را به مری بازگردانند.
• خوابیدن با سر بالا: سعی کنید هنگام خواب، سر و بالاتنه شما کمی بالاتر از پاها قرار گیرد.
• کاهش وزن (در صورت نیاز): اضافه وزن می‌تواند به ساختار عضلانی حمایت‌کننده اسفنکتر مری تحتانی فشار وارد کرده و باعث تضعیف آن شود، که نتیجه آن رفلاکس و سوزش سر دل است. کاهش وزن می‌تواند در بهبود این وضعیت بسیار مؤثر باشد.
• ترک سیگار: نیکوتین موجود در سیگار می‌تواند باعث شل شدن اسفنکتر مری تحتانی شود و در نتیجه، احتمال رفلاکس را افزایش دهد. ترک سیگار یک گام مهم برای کنترل GERD است.

در مطلب زیر به‌طور کامل به عوامل رفلاکس معده پرداخته شده‌است:

بیشتر بخوانید:

چه عواملی باعث رفلاکس معده می‌شوند؟ از تغذیه ناسالم تا اختلالات گوارشی

آیا می‌توان برای همیشه از شر رفلاکس معده به مری خلاص شد؟

هرچند GERD یک بیماری مزمن است که به‌طور کامل و برای همیشه درمان نمی‌شود، اما با تغییر سبک زندگی، درمان دارویی یا در موارد شدید، جراحی یا روش‌های کمتر تهاجمی، می‌توان به کنترل بلندمدت یا بهبودی قابل‌توجه دست یافت.

اگر نوزادتان دچار رفلاکس معده است، با این راهنمای کامل آشنا شوید:

بیشتر بخوانید:

رفلاکس معده در نوزادان؛ علائم، دلایل و روش‌های آرام‌سازی

وقتی دچار رفلاکس اسید شدیم چه کاری باید انجام دهیم؟

• صاف بنشینید یا بایستید.
  دراز کشیدن یا خم شدن به جلو می‌تواند علائم را بدتر کند. بهتر است در حالت نشسته بمانید تا اسید به سمت مری کمتر برگردد.
• یک لیوان آب بنوشید.
  آب می‌تواند اسید معده را رقیق کند و احساس سوزش را کاهش دهد.
• از مصرف غذا یا نوشیدنی تحریک‌کننده خودداری کنید.
  قهوه، الکل، نوشابه گازدار، شکلات، غذاهای تند یا چرب می‌توانند علائم را تشدید کنند.
• لباس‌های آزاد بپوشید.
  فشار روی شکم می‌تواند برگشت اسید را بدتر کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم رفلاکس معده دارید، در موارد زیر باید به متخصص گوارش مراجعه کنید:

• علائم مکرر یا شدید: سوزش سر دل یا ترش کردن بیش از ۲ بار در هفته.
• سابقه بیماری‌های مرتبط: اگر سابقه زخم معده، بیماری‌های خودایمنی، یا مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر دارید.
• مصرف طولانی‌مدت داروها: اگر بیش از ۲ هفته از داروهای بدون نسخه استفاده کرده‌اید و رفلاکس شما همچنان درمان نشده است.
• تاثیر بر کیفیت زندگی: اگر رفلاکس باعث اختلال در خواب، غذا خوردن یا فعالیت‌های روزانه شما شده است.

علائم هشداردهنده که باید فورا به پزشک مراجعه کنید:

• دشواری یا درد هنگام بلع (دیسفاژی)
• کاهش وزن غیرعادی
• استفراغ مداوم یا وجود خون در استفراغ
• مدفوع سیاه یا خونی
• احساس گیر کردن غذا در گلو یا قفسه سینه

توصیه ای تیم دارو دات کام به شما

به یاد داشته باشید که خوشبختانه رفلاکس معده، قابل مدیریت و کنترل است. با ایجاد تغییرات مثبت و مستمر در سبک زندگی، رژیم غذایی و در صورت نیاز، پیگیری درمان‌های پزشکی، می‌توانید بر این مشکل غلبه کنید.

مشورت با پزشک و پیروی از پروتکل های درمانی، به‌ویژه در صورت عدم بهبود علائم یا بروز عوارض جانبی داروها، امری ضروری است. سلامتی شما اولویت ماست و ما در کنار شما هستیم تا با اطلاعات و راهنمایی‌های به‌روز، شما را در مسیر بهبودی همراهی کنیم.