زگیل مقعدی چیست؟ راهنمای جامع از تشخیص تا درمان

مقدمه و شناخت بیماری

زگیل‌های مقعدی چیست؟

زگیل مقعدی یا Anal warts زگیل‌هایی هستند که در اطراف یا داخل مقعد (دهانه رکتوم) رشد می‌کنند. این زگیل‌ها توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند که یک عفونت منتقله از راه جنسی (STI) است و از طریق تماس جنسی یا تماس مستقیم پوست با پوست فرد آلوده منتقل می‌شود. زگیل‌های ناشی از HPV می‌توانند در نواحی مختلف بدن ظاهر شوند، اما در این مورد، در ناحیه مقعد ایجاد می‌شوند.

بعضی افراد متوجه زگیل‌های مقعدی نمی‌شوند، چون این زگیل‌ها معمولاً دردناک نیستند و علائم واضحی ایجاد نمی‌کنند. اگر فکر می‌کنید زگیل مقعدی دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. اگر این زگیل‌ها درمان نشوند، برخی انواع HPV می‌توانند در موارد نادر به سرطان منجر شوند. هرچند درمانی برای ویروس HPV وجود ندارد، اما زگیل‌های مقعدی قابل درمان هستند.

متن انگلیسی:

Surgical excision is the only treatment option with clearance rates near 100 percent, although condyloma acuminata can recur after all treatment types. In fact, recurrence of lesions after clearance is seen 20 to 30 percent of the time.

ترجمه متن:

جراحی تنها گزینه درمانی با میزان بهبودی نزدیک به ۱۰۰ درصد است، اگرچه کوندیلوما آکومیناتا می‌تواند پس از همه انواع درمان عود کند. در واقع، عود ضایعات پس از بهبودی در ۲۰ تا ۳۰ درصد موارد مشاهده می‌شود. (منبع)

زگیل‌های مقعدی چه شکلی هستند؟

زگیل‌های مقعدی ابتدا به صورت برآمدگی‌های کوچک، نرم و گنبدی شکل ظاهر می‌شوند. رنگ آن‌ها ممکن است قهوه‌ای روشن، زرد، صورتی یا هم‌رنگ پوست باشد و گاهی مایع ترشح می‌کنند. این زگیل‌ها می‌توانند به سرعت تکثیر شوند و به شکل توده‌های بزرگ شبیه گل‌کلم درآیند. اگر زگیل‌ها داخل رکتوم یا راست‌روده (بخش انتهایی روده بزرگ) باشند، ممکن است نه آن‌ها را احساس کنید و نه ببینید.

این زگیل‌ها ممکن است همزمان در دیگر قسمت‌های بدن نیز ظاهر شوند. در زنان، زگیل‌های تناسلی ممکن است روی فرج، واژن یا دهانه رحم ایجاد شوند. در مردان، این زگیل‌ها می‌توانند روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، ران‌ها یا کشاله ران ظاهر شوند.

همچنین، زگیل‌ها ممکن است در دهان یا گلو افرادی که ویروس HPV دارند ایجاد شوند. رابطه جنسی دهانی با فردی که زگیل تناسلی دارد یا بوسیدن عمیق فردی که زگیل در گلو دارد، می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.

انواع زگیل تناسلی در ناحیه مقعد

دو نوع زگیل مقعدی وجود دارد:

• زگیل‌های کندیلوما آکومیناتا (Condyloma Accuminatum): زگیل‌هایی به رنگ صورتی تا سفید مایل به زرد هستند که در ناحیه مقعد (زگیل‌های مقعدی) و تناسلی به دلیل عفونت ویروس HPV ظاهر می‌شوند.
• ضایعات کندیلوما لاتا (Condyloma Latum): زگیل‌های مقعدی مرطوب و زیر کلیوی هستند که در اثر سفلیس ثانویه ایجاد می‌شوند. این زگیل‌ها با درمان آنتی‌بیوتیکی عفونت سفلیس درمان می‌شوند.

چه کسی در معرض خطر ابتلا به زگیل‌های مقعدی است؟

شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا و انتقال زگیل مقعدی هستید اگر:

• با فردی که HPV دارد رابطه جنسی یا تماس مستقیم پوستی داشته باشید.
• رابطه جنسی بدون محافظت (مثل کاندوم) داشته باشید.
• شرکای جنسی متعدد داشته باشید.
• رابطه جنسی مقعدی داشته باشید.
• در سنین پایین رابطه جنسی را شروع کرده باشید.
• سیستم ایمنی بدنتان به دلیل بیماری یا دارو ضعیف شده باشد.

با این حال، حتی اگر فقط یک شریک جنسی داشته باشید یا از کاندوم استفاده کنید، باز هم ممکن است به زگیل مقعدی مبتلا شوید، چون کاندوم به طور کامل از انتقال ویروس جلوگیری نمی‌کند.

از طرفی برای انتقال این ویروس، لزوماً نیازی به رابطه جنسی نیست و تماس پوست با پوست کافی است، به‌خصوص تماس ناحیه‌های تناسلی، این تماس ممکنه در حین رابطه جنسی، لمس نواحی آلوده یا حتی تماس پوستی نزدیک اتفاق باشد. حتی اگر زگیل‌ها قابل‌مشاهده نباشند، ویروس می‌تواند منتقل شود.

طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، زگیل‌های تناسلی بیشتر از طریق رابطه جنسی مقعدی یا واژینال منتقل می‌شوند. همچنین CDC می‌گوید:

متن انگلیسی:

Nearly all men and women who are sexually active get HPV at some point in their lives.

ترجمه متن:

تقریباً همه افرادی که فعالیت جنسی دارند، در مقطعی از زندگی خود به ویروس HPV مبتلا می‌شوند. (منبع)

علائم و علت‌ها

علائم زگیل‌های مقعدی چیست؟

همه افراد مبتلا به زگیل مقعدی علائم ندارند. ویروس HPV ممکن است در بدن غیرفعال (خاموش) بماند و هیچ علامتی ایجاد نکند. اما در افرادی که علائم دارند، شایع‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• توده‌های نرم در اطراف یا داخل مقعد
• توده‌هایی به رنگ قهوه‌ای روشن، زرد، صورتی یا هم‌رنگ پوست که ممکن است به هم متصل شوند
• خونریزی
• خارش
• ترشح مایع از مقعد (در اثر زگیل داخل مقعد)

چگونه به زگیل‌های مقعدی مبتلا می‌شوید؟

زگیل‌های مقعدی توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند. این ویروس می‌تواند از دو راه منتقل شود:

• رابطه جنسی با فرد آلوده
• تماس مستقیم با ناحیه مقعد یا تناسلی فرد آلوده، مثل تماس دست یا تماس با مایعات تناسلی یا مقعدی فرد آلوده

طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، حدود 90 درصد زگیل‌های مقعدی توسط سویه‌های ۶ و ۱۱ ویروس HPV ایجاد می‌شوند که معمولاً با سرطان مرتبط نیستند. اما ۱۰ درصد زگیل‌ها توسط سویه‌های دیگر ایجاد می‌شوند. داشتن زگیل مقعدی (حتی سویه‌های مرتبط با سرطان) به این معنی نیست که شما سرطان دارید یا حتماً به سرطان مبتلا خواهید شد.

آیا زگیل‌های مقعدی مسری هستند؟

بله، زگیل‌های مقعدی به شدت واگیردار هستند و به راحتی منتقل می‌شوند. ویروس HPV هم حتی زمانی که علائمی ایجاد نکند، واگیردار است.

آیا زگیل‌های مقعدی درد دارند؟

علائم در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد اصلاً زگیل‌ها را حس نمی‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است خارش یا احساس گیر کردن چیزی در مقعد را تجربه کنند. زگیل‌های تناسلی کنار مقعد معمولاً فقط ناراحتی خفیف ایجاد می‌کنند و دردناک نیستند.

آیا زگیل مقعدی خطرناک است؟

زگیل‌های مقعدی خطرناک و تهدیدکننده حیات نیستند و در بیشتر موارد به سرطان تبدیل نمی‌شوند. با این حال، ویروس HPV می‌تواند در بدن باقی بماند و باعث بازگشت زگیل‌های مقعدی شود.

برای بررسی احتمال بازگشت زگیل‌ها، نوبت‌های پیگیری با پزشک خود تنظیم کنید. این موضوع به ویژه در سه ماه اول پس از درمان اهمیت دارد.

عوارض زگیل تناسلی مقعدی

اگر زگیل‌های مقعدی درمان یا به درستی کنترل نشوند، ممکن است عوارض متعددی ایجاد کنند:

• ناراحتی و درد: زگیل‌ها می‌توانند بزرگ‌تر شوند و دردناک‌تر گردند، که باعث ناراحتی قابل‌توجهی به ویژه هنگام اجابت مزاج می‌شود.
• خونریزی: زگیل‌های بزرگ‌تر ممکن است خونریزی کنند، به خصوص اگر تحریک شوند یا آسیب ببینند.
• عفونت‌های ثانویه: زگیل‌های باز یا خونریزی‌دهنده می‌توانند عفونی شوند و عوارض بیشتری ایجاد کنند.

در واقع عوارض کوتاه‌مدت زگیل مقعدی شامل درد، خونریزی و عفونت است.

عوارض بلندمدت زگیل مقعدی این است که در برخی موارد، زگیل‌های مقعدی درمان‌نشده می‌توانند به بروز سرطان مقعد منجر شوند، به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا عفونت‌های مداوم HPV دارند.

تشخیص و آزمایش‌ها

زگیل‌های مقعدی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

پزشکان (جراح عمومی، متخصص زنان یا متخصص اورولوژی)، معمولاً زگیل مقعدی را با معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهند. در این معاینه، پزشک زگیل‌ها و پوست اطراف مقعد و ناحیه تناسلی را بررسی می‌کند. ممکن است برای بررسی زگیل‌های داخل مقعد از ابزار کوچکی به نام آنوسکوپ استفاده شود. در زنان، گاهی معاینه لگنی هم لازم است.

اگر زگیل‌ها مشکوک به نظر برسند یا به درمان پاسخ ندهند، پزشک ممکن است بیوپسی تجویز کند. در بیوپسی، نمونه کوچکی از بافت پوست برداشته و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

برخی پزشکان از اسید استیک روی زگیل‌ها استفاده می‌کنند تا با سفید شدن، زگیل‌ها واضح‌تر شوند، اما این کار همیشه لازم نیست.

درمان و دارو‌ها

درمان زگیل‌های مقعدی چیست؟

درمان بسته به علائم، محل و اندازه زگیل‌ها متفاوت است و ممکن است شامل پمادهای موضعی، جراحی یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد زگیل‌ها را تحت نظر بگیرد تا ببیند آیا خودبه‌خود طی چند هفته بهبود می‌یابند یا خیر.

درمان‌های موضعی برای زگیل‌های مقعدی

زگیل‌های کوچک که فقط روی پوست اطراف مقعد هستند، معمولاً با پمادهای موضعی درمان می‌شوند. این پمادها شامل:

• ایمی‌کیمود
• پودوفیلوکس (پودوفیلوتوکسین)
• پودوفیلین

هشدار: از داروهای بدون نسخه برای از بین بردن زگیل در ناحیه مقعد یا تناسلی استفاده نکنید، چون این محصولات برای این نواحی طراحی نشده‌اند.

همچنین درمان‌های موضعی دیگری وجود دارند که زگیل‌ها را «منجمد» یا «می‌سوزانند» و عوارض جانبی خفیفی مثل ناراحتی یا تورم ایجاد می‌کنند:

• نیتروژن مایع (کرایوتراپی): نیتروژن مایع روی پوست اعمال می‌شود و با انجماد، زگیل‌ها را از بین می‌برد.
• تریکولورواستیک اسید: این اسید روی زگیل‌ها مالیده می‌شود و آن‌ها را تخریب می‌کند.
• الکتروکوتر: روشی که با استفاده از گرما زگیل‌ها را می‌سوزاند.

جراحی زگیل‌های مقعدی

برای زگیل‌های بزرگ یا زگیل‌های داخل رکتوم، جراحی ممکن است بهترین گزینه باشد. در این روش، زگیل‌ها بریده و جدا می‌شوند. این جراحی معمولاً در کلینیک یا بیمارستان به صورت سرپایی انجام می‌شود و شما می‌توانید پس از آن به خانه برگردید. بسته به شدت زگیل‌ها، ممکن است از بی‌حسی موضعی (فقط ناحیه مقعد بی‌حس می‌شود) یا بیهوشی عمومی استفاده شود.

جراحی لیزری نیز یک روش تخصصی است که در آن جراح از نور لیزر برای سوزاندن و حذف بافت زگیل استفاده می‌کند.

زمان بهبودی بسته به گستردگی جراحی متفاوت است، بنابراین با جراح خود صحبت کنید تا بدانید بعد از جراحی چه انتظاری باید داشته باشید.

پروسه درمان زگیل مقعدی چقدر طول می کشد؟

زمان بهبودی برداشتن زگیل مقعدی متفاوت است، اما معمولاً افراد به چند روز تا چند هفته برای بهبود نیاز دارند و عواملی مانند روش درمان بر مدت زمان تاثیر می‌گذارند:

• پودوفیلوکس: باید دو بار در روز به مدت سه روز استفاده شود و سپس یک هفته استراحت. این چرخه ممکن است تا چهار بار تکرار شود.
• ایمی‌کیمود: این کرم باید حداقل سه روز در هفته به مدت حدود چهار ماه استفاده شود.
• کرایوتراپی: پس از درمان، فعالیت‌های روزمره بلافاصله قابل انجام است، اما ترشحات آبکی تا سه هفته ممکن است ادامه داشته باشد.
• الکتروکوتر: مطالعات نشان می‌دهد ۹۴٪ افراد پس از شش جلسه هفتگی بهبود می‌یابند. بهبودی کامل حدود چهار تا شش هفته طول می‌کشد.
• جراحی: بهبودی معمولاً چند هفته زمان می‌برد.

اگر پس از یک دوره کامل درمان بهبود قابل توجهی مشاهده نشود یا عوارض جانبی شدید بروز کند، باید روش درمانی دیگری انتخاب شود. پاسخ به درمان و عوارض جانبی آن باید در طول دوره درمان به دقت بررسی شوند.

آیا زگیل‌های مقعدی نیاز به برداشتن دارند؟

بله، زگیل‌های مقعدی باید برداشته شوند. پزشک شما بهترین روش برای حذف زگیل‌ها، چه با جراحی و چه با داروهای موضعی، را پیشنهاد می‌دهد.

همانطور که اشاره شد، اگر زگیل‌ها درمان نشوند، ممکن است گسترش یابند یا بزرگ‌تر شوند و در موارد نادر به سرطان مقعد منجر شوند. به همین دلیل، اگر علائم زگیل مقعدی دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

آیا زگیل‌های مقعدی از بین می‌روند؟

در برخی موارد، اگر زگیل‌ها کوچک باشند و سیستم ایمنی بدن شما ویروس را سرکوب کند، ممکن است خودبه‌خود ناپدید شوند. اما در بیشتر موارد، پزشک درمان را توصیه می‌کند.

آیا زگیل‌های مقعدی می‌توانند دوباره برگردند؟

بله، زگیل‌های مقعدی ممکن است دوباره ظاهر شوند. حتی پس از درمان، ویروس HPV در بدن باقی می‌ماند و چون درمانی برای خود ویروس وجود ندارد، احتمال بازگشت زگیل‌ها وجود دارد. پزشک شما می‌تواند درباره نیاز به پیگیری‌های بعدی با شما صحبت کند.

پیشگیری، مدیریت و کنترل

چگونه می‌توانم از ابتلا به زگیل مقعدی جلوگیری کنم؟

بهترین راه برای پیشگیری از زگیل مقعدی، دریافت واکسن HPV و رعایت اصول رابطه جنسی ایمن است. ویروس HPV ممکن است بدون هیچ علامتی در بدن باقی بماند. برخی افراد حتی نمی‌دانند زگیل مقعدی دارند، چون زگیل‌ها داخل رکتوم هستند. اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری انجام دهید:

• در هر رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
• از رابطه جنسی با افرادی که زگیل مقعدی یا تناسلی دارند خودداری کنید.
• اگر خودتان زگیل مقعدی یا تناسلی دارید، از رابطه جنسی پرهیز کنید.
• به طور منظم برای بررسی HPV و سایر بیماری‌های مقاربتی به پزشک مراجعه کنید و شریک جنسی‌تان را هم به این کار تشویق کنید.
• واکسن HPV را دریافت کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره فرق رابطه جنسی ایمن و پرخطر، می‌توانید مقاله «چگونه رابطه جنسی ایمن داشته باشید؟» را مطالعه کنید.

زندگی با زگیل مقعدی

تا چند وقت بعد از درمان زگیل تناسلی مقعدی نباید رابطه جنسی داشت؟

زگیل‌های مقعدی به طور معمول در عرض ۳ ماه پس از آغاز درمان بهبود می‌یابند. تا زمانی که درمان به طور کامل انجام شود، از برقراری رابطه جنسی خودداری نمایید.

چطور میتونم از خودم در برابر زگیل مقعدی مراقبت کنم؟

ایمن‌ترین راه برای محافظت از خود در برابر مواجهه با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) یا هر بیماری مقاربتی دیگر، پرهیز جنسی، استفاده از کاندوم و محدود کردن تماس جنسی به یک شریک است و خطر ابتلا را کاهش می‌دهد.

با این حال، کاندوم به طور کامل از HPV جلوگیری نمی‌کند، زیرا این ویروس از طریق تماس پوست با پوست گسترش می‌یابد.

واکسن گارداسیل، تأییدشده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، برای پیشگیری زگیل‌های مقعدی و سرطان‌های مرتبط با HPV در افراد 9 تا 45 ساله توصیه می‌شود.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

در صورت داشتن علائم زیر حتما به پزشک جراح عمومی، متخصص زنان یا متخصص اورولوژی مراجعه کنید:

• احساس توده در ناحیه مقعد
• خارش یا سوزش
• خونریزی یا ترشح از مقعد

در بیشتر موارد، زگیل‌های مقعدی درد یا سرطان ایجاد نمی‌کنند. پزشک شما بر اساس علائم و شدت عفونت، درمان مناسب را توصیه می‌کند.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

زگیل مقعدی نتیجه یک عفونت شایع به نام HPV است. مهم است که این زگیل‌ها توسط پزشک بررسی شوند، چون برخی سویه‌های HPV در موارد نادر می‌توانند به سرطان منجر شوند. بیشتر زگیل‌های مقعدی با داروهای موضعی یا جراحی درمان می‌شوند.

ممکن است صحبت کردن درباره زگیل مقعدی یا علائم آن برایتان خجالت‌آور باشد؛ اما نگران قضاوت شدن نباشید. مهم این است که درمان و مراقبت لازم را دریافت کنید.