دیابت کودکان از چه سنی شروع میشه؟ پیشگیری + عوامل خطر

دیابت در کودکان از چه سنی آغاز می‌شود؟

دیابت نوع ۱ یک بیماری خودایمنی است که باعث افزایش قند خون می‌شود. این بیماری ممکن است در هر سنی تشخیص داده شود. سلول‌های بتا پانکراس بر اثر این بیماری دیگر انسولین تولید می‌کنند؛ درنتیجه برای کنترل دیابت کودکان باید انسولین روزانه تزریق شود. تشخیص دیابت نوع 1 در کودکان بین بازه‌های 4 تا 7 و 10 تا 14 سالگی است.

تشخیص دیابت نوع 2 در کودکان معمولا در سال‌های اولیه نوجوانی است. یکی از دلایل ابتلای کودک به دیابت، این است که هورمون‌ها در دوران بلوغ، استفاده از انسولین را برای بدن دشوارتر می‌کنند. این مسئله به‌ویژه در مورد دختران صادق با احتمال بیشتری رخ می‌دهد.

علائم دیابت کودکان شامل بیدار شدن در شب برای رفتن به دستشویی، احساس تشنگی شدید و ناتوانی در رفع آن به شمار می‌رود. کودک مبتلا به دیابت معمولا درخواست نوشیدن آب را بیش از حد معمول دارد. همچنین این کودکان نیز احساس خستگی بیشتر از حد معمول را تجربه می‌کنند.

عوامل خطر دیابت کودکان چیست؟

دیابت نوع 1 نوعی بیماری خودایمنی است. ازاین‌رو بدن فرد قبل از ظاهر شدن علائم دیابت، حداقل دو آنتی‌بادی علیه سلول‌های بتا در پانکراس تولید می‌کند. آنتی‌بادی‌های تولید‌شده توسط بدن،‌ منجر به نابود کردن سلول‌های بتای پانکراسی و کاهش تولید انسولین می‌شوند.

محققان بیش از 50 ژن را شناسایی کرده‌اند که باعث افزایش خطر دیابت نوع 1 در کودکان خواهد شد. بااین‌حال عوامل دیگری نیز بر ایجاد دیابت نوع 1 و 2 در کودکان موثرند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

عوامل ژنتیکی

اکثر افراد مبتلا به دیابت نوع 1، سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند. اگر مادر کودک مبتلا به دیابت نوع 1 باشد، خطر ابتلای این فرد حدود 1٪ تا 4٪ است؛ از سوی دیگر، اگر پدر دیابت نوع 1 داشته باشد، خطر ابتلای کودک به دیابت نوع 1 حدود 3٪ تا 8٪ است.

اگر هر دو والدین مبتلا باشند، این خطر تا حدود 30٪ افزایش می‌یابد. اگر یکی از فرزندان شما به دیابت نوع 1 مبتلا باشد، سایر فرزندان شما حدود 5٪ خطر ابتلا دارند.

عوامل محیطی

عوامل محیطی مانند کمبود ویتامین D، آلودگی هوا و داشتن استرس بر بروز دیابت نوع 1 در بچه‌ها موثر است. این عوامل باعث سریع شدن فرایند تخریب سلول‌های بتای تولیدکننده انسولین در فرد می‌شود.

ابتلا به ویروس‌های خاص

ابتلا به برخی ویروس‌ها ممکن است باعث تخریب خود ایمنی سلول‌های جزیره‌ای پانکراس شود؛ در نتیجه خطر ابتلا به دیابت نوع 1 افزایش می‌یابد.

عوامل خطر دیابت نوع 2 در کودکان

برخی عوامل منجر به افزایش خطر ابتلا به دیابت در کودکان می‌شوند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

• هرچه بافت چربی در بدن کودکان بیشتر باشد، سلول‌های بدن آن‌ها در برابر انسولین مقاوم‌تر می‌شوند.
• خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در کودکان با تحرک پایین، بیشتر است.
• مصرف گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده و نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است.
• اگر کودک پدر یا مادر یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت داشته باشد، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در او بیشتر می‌شود.
• دختران نوجوان بیشتر از پسران نوجوان در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
• کودکانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
• نوزاد پره‌ترم یا نابالغ (نوزادانی قبل از ۳۹ تا ۴۲ هفته بارداری متولد می‌شوند)، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.

راه‌های پیشگیری و مدیریت دیابت کودکان کدامند؟

روش‌های پیشگیری از دیابت نوع 1 در کودکان

در حال حاضر هیچ روشی برای پیشگیری از بروز دیابت نوع 1 در کودکان وجود ندارد. بااین‌حال روش‌هایی برای مدیریت بهتر دیابت نوع 1 در بچه‌ها وجود دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

• کنترل منظم قند خون توسط والدین
• دریافت ویزیت‌های منظم پزشک
• آموزش به کودک و افراد در ارتباط با کودک در مورد مدیریت قند خون

پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودک

پیشگیری از دیابت کودکان با چند راهکار قابل انجام است. ورزش و دیابت کودکان بر یکدیگر موثرند؛ یعنی کودکانی با تحرک بالا و فعالیت بدنی مداوم، کمتر در معرض ابتلا به مرض قند خون مزمن قرار دارند. برخی از راهکارهای کنترل دیابت کودکان به شرح زیر است.

• یاد بگیرید که چطور تزریق انسولین را انجام دهید یا از پمپ انسولین استفاده کنید.
• قند خون کودک خود را مرتب چک کنید.
• بفهمید غذاهای مختلف، ورزش و بیماری‌ها، چگونه سطح قند خون را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
• سلامت روانی و عاطفی کودک را بررسی کنید تا در صورت نیاز از مشاور کمک بگیرید.
• علائم قند خون بالا و پایین را بشناسید.
• دوستان، خانواده، مدیران مدرسه و دیگران را درباره دیابت نوع ۱ و نیازهای مدیریتی فرزندتان آموزش دهید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

هرچند که دیابت نوع 1 در کودکان قابل پیشگیری نیست؛ بااین‌حال با داشتن سبک زندگی سالم و ویزیت‌های دوره‌ای، مدیریت می‌شود تا عوارض شدید و جدی برای کودک ایجاد نشود. در مقابل، دیابت نوع 2 با کنترل میزان مصرف کالری، غذاهای نشاسته‌ای فرآوری‌شده، چربی‌های ناسالم و شیرینی‌ها در رژیم غذایی فرزندتان، قابل کنترل است.

فعالیت بدنی کودک به کنترل بهتر دیابت و جلوگیری از ایجاد عوارض نیز کمک می‌کند. بااین‌حال ما توصیه می‌کنیم برای بررسی دقیق‌تر سلامت فرزندتان حتما به متخصص غدد مراجعه کنید.