آیا پرکاری تیروئید باعث نازایی می‌شود؟ پرکاری تیروئید و بارداری
داشتن پرکاری تیروئید به این معنا نیست که فرد نمی‌تواند باردار شود؛ اما این بیماری می‌تواند شانس بارداری را کاهش داده و مسیر باردار شدن را دشوارتر کند.
با درمان به‌موقع، چرخه قاعدگی و تخمک‌گذاری اغلب به حالت طبیعی بازمی‌گردد و احتمال بارداری نیز افزایش پیدا می‌کند. در این مطلب، به بررسی نقش پرکاری تیروئید در ناباروری می‌پردازیم.
آیا پرکاری تیروئید باعث ناباروری می‌شود؟
بله، پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism) می‌تواند باعث ناباروری در مردان و زنان شود؛ اما پس از شروع درمان و بازگشت سطح هورمون‌های تیروئید به حد نرمال، شانس بارداری به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
باید گفت رابطه بین تیروئید و باروری پیچیده است و همیشه یکسان عمل نمی‌کند. هورمون‌های تیروئید ارتباط مستقیمی با هورمون‌های باروری مثل استروژن، پروژسترون و تستوسترون دارند. پرکاری تیروئید حتی می‌تواند به‌طور مستقیم عملکرد تخمدان‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد و گاهی باعث ناباروری شود.
هورمون‌های تیروئید که توسط غده‌ی درون‌ریز تیروئید تولید می‌شوند، برای رشد بدن و تنظیم فرآیندهای حیاتی مانند متابولیسم ضروری‌اند. این هورمون‌ها در باروری نقش حیاتی دارند و بر تخمک، اسپرم، لقاح، لانه‌گزینی و تشکیل جفت تأثیر می‌گذارند.
اختلالات تیروئید، مانند پرکاری یا کم‌کاری، می‌توانند فرآیند تخمک‌گذاری را مختل کرده و باروری را کاهش و همچنین خطر سقط جنین را افزایش دهند.
زنان حدود چهار برابر بیشتر از مردان در معرض اختلالات تیروئید قرار دارند و بیماری گریوز (Graves) شایع‌ترین نوع آن است. این هورمون‌ها علاوه بر باروری، برای رشد مغز جنین نیز حیاتی هستند.
Thyroid hormone levels must be optimal for conception to occur, infertility treatments such as IVF to be successful, and for a pregnancy to be viable.
سطح هورمون‌های تیروئید باید در حد بهینه باشد تا لقاح صورت گیرد، درمان‌های ناباروری مانند IVF موفقیت‌آمیز باشند و بارداری سالم و پایدار باشد. (منبع)
پرکاری تیروئید چگونه بر باروری تاثیر می‌گذارند؟
پرکاری تیروئید می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
- ایجاد اختلال در چرخه قاعدگی
- کاهش تعداد اسپرم در مردان
- افزایش خطر سقط زودرس
- افزایش خطر زایمان زودرس
پرکاری تیروئید در زنان می‌تواند تخمک‌گذاری را مختل کند و مانع از حرکت تخمک به سمت لوله‌های فالوپ شود، جایی که اسپرم می‌تواند آن را بارور کند.
همچنین پرکاری تیروئید می‌تواند با افزایش پرولاکتین و تغییر در پروتئین SHBG (گلوبولین متصل‌شونده به هورمون‌های جنسی) باعث بی‌نظمی قاعدگی، خونریزی کم یا حتی قطع پریود شود.
آیا پرکاری تیروئید خطر سقط جنین دارد؟
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در بارداری زنان مبتلا به پرکاری تیروئید، افزایش خطر سقط جنین در سه‌ماهه اول است. به همین دلیل کنترل و درمان این بیماری قبل از اقدام به بارداری برای سلامت مادر و جنین ضروری است.
درمان‌های پرکاری تیروئید برای بارداری
راهکارها شامل موارد زیر است:
- دارو: داروهای ضد تیروئید و بتابلوکرها برای کاهش سطح هورمون‌ها
- جراحی: برداشتن بخشی از غده تیروئید در موارد خاص
پزشکان معمولاً در سه ماهه اول بارداری داروی پروپیل تیواوراسیل را به جای متی مازول تجویز می‌کنند.
توجه کنید که قطع ناگهانی دارو در دوران بارداری خطرناک است و می‌تواند هم برای مادر و هم برای جنین مشکل‌ساز شود.
درمان پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو و بارداری
ید رادیواکتیو سلول‌های تیروئید را تخریب می‌کند و سطح هورمون را پایین می‌آورد. اما این درمان می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:
- تأخیر در بارداری
- نامنظمی قاعدگی
- یائسگی زودرس
به همین دلیل توصیه می‌شود کسانی که این درمان را دریافت کرده‌اند تا ۶ تا ۱۲ ماه باردار نشوند.
آیا می‌توان از ناباروری بر اثر پرکاری تیروئید جلوگیری کرد؟
اگر قصد بارداری دارید، بهتر است یک آزمایش خون بدهید تا عملکرد تیروئیدتان بررسی شود. اگر سابقه بیماری گریوز دارید یا اکنون درگیر آن هستید، لازم است پزشک زنان و زایمان خود را در جریان بگذارید؛ حتی اگر تیروئیدتان به حالت طبیعی برگشته باشد.
چون احتمال دارد هنوز آنتی‌بادی‌های گریوز در خون شما وجود داشته باشد و روی شما یا نوزادتان در طول بارداری اثر بگذارد. در این شرایط لازم است معاینات منظم و آزمایش‌های دوره‌ای در طول بارداری داشته باشید.
در مردان، پرکاری تیروئید می‌تواند باعث کاهش شدید تعداد اسپرم و کاهش باروری شود. بعد از درمان، غالبا تعداد اسپرم‌ها به حالت طبیعی برمی‌گردد و مصرف داروهای ضدتیروئید خطری برای پدر شدن ندارد.
برای کاهش خطر مشکلات باروری ناشی از پرکاری تیروئید، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- ترک سیگار
اگر به دنبال راهی برای ترک سیگار و داشتن یک زندگی سالم‌تر هستید، مقاله زیر را بخوانید:
- محدود کردن مصرف الکل
- اجتناب از مصرف بیش از حد ید (در برخی غذاها، مکمل‌ها یا شربت‌های حاوی ید مانند شربت سرفه)
نکته: زنانی که سابقه بیماری گریوز دارند، به‌خصوص در سال اول پس از زایمان، در معرض عود بیماری هستند. بنابراین بهتر است حدود سه ماه بعد از زایمان آزمایش خون بدهند.
ناباروری با پرکاری تیروئید چقدر شایع است؟
با وجود پرکاری تیروئید، امکان بارداری وجود دارد اما احتمال آن کاهش پیدا می‌کند. بر اساس یک مرور علمی در سال ۲۰۱۸:
- حدود ۵.۸٪ از زنان مبتلا به پرکاری تیروئید دچار ناباروری اولیه هستند (یعنی هرگز باردار نشده‌اند).
- حدود ۲.۱٪ دچار ناباروری ثانویه هستند (یعنی پس از یک یا چند بارداری دیگر قادر به بارداری نیستند).
از طرفی تحقیقات قبلی نشان می‌داد که حدود ۶۵٪ از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید دچار مشکلاتی در چرخه قاعدگی خود هستند. با این حال، داده‌های جدیدتر نشان می‌دهد که تنها حدود ۲۲٪ از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مشکلات قاعدگی را تجربه می‌کنند.
آیا داروهای تیروئید می‌توانند به باردار شدن کمک کنند؟
مصرف داروهای مناسب برای پرکاری تیروئید به فرد کمک می‌کند تا از قاعدگی‌های غیرطبیعی سبک یا نامنظم جلوگیری کند. بنابراین داروهای تیروئید می‌توانند به بارداری کمک کنند اگر ناباروری شما ناشی از پرکاری تیروئید درمان‌نشده یا کنترل‌نشده باشد؛ زیرا تثبیت سطح هورمون‌ها چرخه‌های قاعدگی و تخمک‌گذاری طبیعی را بازمی‌گرداند.
با این حال، برخی داروهای تیروئید مانند ید رادیواکتیو و متی مازول برای بارداری یا استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند و نیاز به مشورت با پزشک برای جایگزین‌های مناسب دارند. پزشک می‌تواند مشکل تیروئید را تشخیص دهد و داروی مناسب برای تنظیم هورمون‌ها تجویز کند، که برای باردار شدن و داشتن بارداری سالم بسیار مهم است.
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
گاهی مشکلات پنهان یا درمان‌نشده تیروئید می‌توانند باعث سختی در باردار شدن شوند و حتی در طول بارداری هم مشکلاتی ایجاد کنند. اما اگر پرکاری تیروئید کنترل شود، دلیلی وجود ندارد که نتوانید بارداری موفقی داشته باشید و فرزند سالمی به دنیا بیاورید.
اگر قصد بارداری دارید، حتماً این موضوع را به پزشک اطلاع دهید و ترجیحاً قبل از بارداری آزمایش خون انجام دهید. تشخیص زودهنگام و شروع درمان می‌تواند از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کند. خوب است بدانید درمان در دوران بارداری ایمن و نسبتاً ساده است و دارو بر اساس وزن بیمار و نتایج آزمایش‌ها تنظیم می‌شود.
بنابراین اگرچه اختلالات تیروئید می‌توانند باروری را دشوار کنند، اما غیرممکن نمی‌سازند. با تنظیم درست سطح هورمون تیروئید، اغلب مشکلات ناباروری مرتبط با تیروئید حل می‌شوند.
