کلامیدیا چیست؟ علائم، راه‌های انتقال، درمان و پیشگیری

در این مقاله، ابتدا به معرفی دقیق‌ بیماری کلامیدیا می‌پردازیم. سپس علائم، راه‌های انتقال، روش‌های پیشگیری، عوارض ناشی از عدم درمان و در نهایت راه‌های تشخیص و درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

مقدمه و شناخت بیماری

کلامیدیا چیست؟

کلامیدیا نوعی عفونت مقاربتی شایع است و معمولا از طریق رابطه واژینال، دهانی یا مقعدی منتقل می‌شود. این عفونت با مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، قابل درمان است. البته دوز و نوع آنتی‌بیوتیک مصرفی باید توسط پزشک تجویز شود.

کلامیدیا در صورت درمان نشدن، منجر به ایجاد عوارض جدی مانند بیماری التهابی لگن، ناباروری، بارداری خارج از رحم و افزایش خطر ابتلا به ویروس HIV می‌شود. همچنین ابتلا به کلامیدیا در زنان باردار، ممکن است باعث زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن پایین شود. موثرترین روش برای پیشگیری از این بیماری، استفاده درست و مداوم از کاندوم هنگام رابطه جنسی، به شمار می‌رود. منبع

کلامیدیا چقدر شایع است؟

According to the Centers for Disease Control and Prevention (CDC)Trusted Source, more than 1.6 million cases of chlamydia were reported in 2023.

The number of people affected is likely much higherTrusted Source due to the asymptomatic nature of most infections.

It’s particularly common among young adults, with the highest rates occurring in people ages 15 to 24. In 2023, 55.8% of reported cases were in this age group.

طبق گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بیش از ۱.۶ میلیون مورد ابتلا به کلامیدیا در سال ۲۰۲۳ گزارش شده است. با‌توجه‌به اینکه بیشتر مبتلایان به این عفونت، بدون علامت هستند، احتمالا تعداد واقعی افراد مبتلا به کلامیدیا بسیار بیشتر از این رقم است. بالاترین نرخ ابتلا به این بیماری مقاربتی در افراد ۱۵ تا ۲۴ سال مشاهده می‌شود. ۵۵.۸٪ از موارد گزارش‌شده در سال ۲۰۲۳، مربوط به این گروه سنی بوده است. منبع

علائم و علت‌ها

کلامیدیا چگونه منتقل می‌شود؟

کلامیدیا در بیشتر موارد، از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود؛ بااین‌حال راه‌های انتقال این بیماری محدود به رابطه جنسی کامل، نخواهد بود. کلامیدیا ممکن است از طریق رابطه واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد آلوده منتقل شود. حتی تماس سطحی اندام تناسلی، بدون دخول نیز احتمال انتقال باکتری از طریق ترشحات جنسی را ایجاد می‌کند.

چگونه به کلامیدیا مبتلا می‌شوید؟

روش‌های انتقال کلامیدیا به شرح زیر است.

•  از طریق رابطه دهانی، واژینال یا مقعدی
•   هنگام زایمان از مادر به نوزاد
•  استفاده نکردن از کاندوم یا سایر روش‌های محافظتی هنگام رابطه جنسی و حتی بدون دخول

امکان انتقال عفونت کلامیدیا به چشم از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم با باکتری نیز وجود دارد؛ برای مثال اگر کسی بعد از تماس با اندام تناسلی و بدون شستن دست، چشم خود را لمس کند.

چه چیزی باعث کلامیدیا نمی‌شود؟

فعالیت‌های جنسی که کلامیدیا را انتقال نمی‌دهند، به شرح زیر است.

• بوسیدن
• در آغوش گرفتن یا دست دادن
• استفاده از توالت پس از فرد دیگر
• در معرض سرفه یا عطسه شخص دیگری بودن

علائم کلامیدیا چیست؟

کلامیدیا اغلب بدون علامت است و به همین دلیل به آن نوعی عفونت خاموش نیز گفته می‌شود. نشانه‌های کلامیدیا به شرح زیر است.

• ترشحات غیرطبیعی از واژن یا آلت تناسلی
• احساس سوزش هنگام ادرار
• درد در ناحیه تحتانی شکم
• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی
• درد در بیضه‌ها (در مردان)
• درد هنگام رابطه جنسی
• عفونت مقعدی با علائمی مانند درد، ترشح یا خونریزی
• عفونت چشمی با قرمزی، تورم، خارش، ترشح و حساسیت به نور

علائم کلامیدیا در زنان چیست؟

زنان مبتلا به کلامیدیا ممکن است هیچ علائمی از بیماری را نشان ندهند؛ بااین‌حال نشانه‌های کلامیدیا در زنان به شرح زیر است.

• ترشحات غیر طبیعی واژن
• احساس سوزش هنگام ادرار
• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی
• درد یا ناراحتی در ناحیه زیر شکم
• خارش
• درد هنگام رابطه جنسی
• خونریزی مقعدی یا درد و ترشح در صورت ابتلا به عفونت ناحیه مقعد

کلامیدیا در صورت انتقال به چشم، علائمی مانند قرمزی، ترشح، خارش، تورم و حساسیت به نور را نیز ایجاد می‌کند.

علائم کلامیدیا در مردان چیست؟

مهم‌ترین نشانه‌های کلامیدیا در مردان شامل موارد زیر می‌شود؛ این علائم ممکن است در مراحل اولیه بیماری ظاهر نشوند.

• ترشح سفید، کدر یا آبکی از نوک آلت تناسلی
• احساس سوزش هنگام ادرار
• درد و تورم در یک یا هر دو بیضه (این نشانه بر اثر بیماری کلامیدیا، شیوع کمتری دارد.)
• خارش در اطراف آلت تناسلی
• درد، ترشح یا خونریزی مقعدی
• گلودرد یا سرفه (در صورت عفونت دهانی)
• قرمزی، ترشح و خارش چشم (در صورت انتقال به چشم)

نشانه‌های بیماری مقاربتی کلامیدیا بر‌اساس شدت عارضه، متفاوت خواهد بود.

اولین علائم کلامیدیا چیست؟

علائم اولیه کلامیدیا ممکن است یک هفته تا چند ماه پس از تماس جنسی با فرد آلوده، ظاهر شوند. اولین نشانه‌های بیماری کلامیدیا به شرح زیر است.

• احساس سوزش هنگام ادرار
• ترشحات غیر طبیعی از واژن یا آلت تناسلی
• درد در ناحیه تحتانی شکم
• خونریزی بین قاعدگی‌ها یا پس از رابطه جنسی در زنان
• ترشح یا درد در ناحیه مقعد
• گلودرد یا چشم درد بسته به محل عفونت

تشخیص و آزمایش‌ها

کلامیدیا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

Healthcare providers will discuss the patient’s medical and sexual history and conduct a genital examination, including speculum examination and palpation, to enable them have important clues to clinical diagnosis. The most commonly used diagnostic test is nucleic acid amplification tests (NAAT), considered as the gold standard for diagnosing C. trachomatis. These can be performed in the lab or at the point of care using molecular tests.

پزشک عمومی، متخصص زنان و متخصص اورولوژی در مرحله اول از تشخیص کلامیدیا، معاینه فیزیکی انجام می‌دهد تا ترشحات و زخم‌ها را بررسی کند. سپس پزشک ممکن است نمونه‌ای از ناحیه مشکوک (مثل واژن، مجرای ادراری، مقعد یا گلو) با سواب بگیرد؛ همچنین بر اساس تشخیض پزشک نمونه ادرار برای بررسی وجود باکتری دریافت خواهد شد. رایج‌ترین و دقیق‌ترین آزمایش تشخیص کلامیدیا آزمایش تقویت اسید نوکلئیک (NAAT) است. منبع

نوع نمونه‌گیری (از واژن یا مجاری اداری) بستگی به شیوه روابط جنسی و سابقه پزشکی فرد دارد. برای برخی افراد، مانند زنان باردار و افراد زیر ۲۵ سال، اجرای آزمایش‌های غربالگری دوره‌ای اهمیت دارد. در صورت وجود  عفونت کلامیدیا یا ترشحات واژینال در بیمار، انجام آزمایش برای سایر عفونت‌های مقاربتی مانند HIV، سفلیس و سوزاک نیز توصیه می‌شود.

درمان و دارو‌ها

کلامیدیا چگونه درمان می‌شود؟

درمان کلامیدیا ترکیبی از مصرف قرص‌های آنتی‌بیوتیک، مراقبت‌های بهداشتی و انجام آزمایش‌های مختلف است. روش‌های درمان این بیماری به‌طور دقیق‌تر به شرح زیر خواهد بود.

• پرهیز از فعالیت‌های جنسی پرخطر در طول ناقل بودن بیماری
• مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
• انجام آزمایش‌های لازم برای اطمینان از درمان کامل عفونت

در صورت مشاهده اولین نشانه‌های کلامیدیا برای درمان سریع و موثر بیمار به پزشک مراجعه کنید.

آیا کلامیدیا می‌تواند از بین برود؟

کلامیدیا خودبه‌خود از بین نمی‌رود. برای درمان کامل این بیماری حتما باید به پزشک مراجعه کرده و بر‌اساس تجویز پزشک به مصرف آنتی‌بیوتیک اقدام کنید. همچنین اگر از نظر جنسی فعال هستید، این خطر وجود دارد که دیگران را نیز آلوده کنید.

آیا کلامیدیا قابل درمان است؟

بله. کلامیدیا قابل درمان است. با‌این‌حال برخی از عفونت‌های مقاربتی در حال مقاوم شدن نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها هستند؛ این موضوع درمان انواع عفونت‌های مقاربتی را نیز دشوارتر می‌کند. با‌توجه‌به این موضوع، بهترین راه مقابله با کلامیدیا، پیشگیری از گسترش عفونت است.

چه داروهایی برای کلامیدیا استفاده می‌شود؟

رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک‌هایی که پزشک متخصص (اورولوژی و زنان) یا پزشک عمومی برای درمان عفونت‌های کلامیدیا تجویز می‌کنند به شرح زیر است.

• داکسی‌سایکلین
• آزیترومایسین

توجه داشته باشید که مصرف این آنتی‌بیوتیک‌ها فقط با تجویز پزشک انجام شود. همچنین دوره درمان خود را تکمیل کنید؛ حتی اگر علائم شما بهبود پیدا کرده باشد.

عوارض کلامیدیا برای زنان و مردان چیست؟

کلامیدیا در صورت درمان نشدن، ممکن است سلامت بیمار را به خطر بیندازد. درمان نکردن کلامیدیا عوارض مختلفی در زنان و مردان دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

عوارض کلامیدیا در زنان

عوارض احتمالی کلامیدیا در زنان به ترتیب زیر خواهد بود.

• بیماری التهابی لگن (PID): این بیماری زمانی رخ می‌دهد که عفونت درمان‌نشده‌ای مانند کلامیدیا به اندام‌های تولید‌مثلی آسیب بزند.
• عوارض بارداری: عفونت درمان‌نشده ممکن است باعث زایمان زودرس شود.
• انتقال بیماری به جنین: اگر در دوران بارداری به کلامیدیا مبتلا باشید، ممکن است آن را به نوزاد خود نیز منتقل کنید.
• ناباروری: عفونت درمان‌نشده کلامیدیا در مواردی به لوله‌های فالوپ، رحم یا واژن آسیب می‌رساند و باردار شدن را دشوار یا غیرممکن خواهد کرد. منبع

عوارض کلامیدیا در مردان

عوارض کلامیدیا در مردان شامل موارد زیر می‌شود.

• اپیدیدیمیت: باعث درد، تورم و حساسیت بیضه‌ها می‌شود.
• کاهش باروری: کلامیدیا ممکن است به اسپرم آسیب برساند و توانایی باروری را کاهش دهد.
• عفونت کلامیدیا در صورت درمان نشدن، احتمال ابتلا به آرتریت واکنشی (Reactive Arthritis) را افزایش می‌دهد که باعث تورم و درد در مفاصل می‌شود. منبع

کلامیدیا چه مدت طول می‌کشد؟

علائم کلامیدیا شما معمولا حدود یک هفته پس از شروع مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، بهبود می‌یابند. البته ممکن است نتیجه آزمایش تا ۴ هفته پس از درمان نیز همچنان مثبت باقی بماند.

توجه داشته باشید که تا حداقل هفت روز بعد از شروع درمان کلامیدیا، از هرگونه رابطه جنسی (واژینال، مقعدی یا دهانی) خودداری کنید. این زمان به دارو فرصت می‌دهد تا اثر کند و از انتقال عفونت به شریک جنسی نیز جلوگیری شود. پس از پایان درمان نیز، همچنان رابطه جنسی ایمن داشته باشید و به‌عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی خود، آزمایش بیماری‌های مقاربتی (STI) انجام دهید.

پیشگیری، مدیریت و کنترل

چطور می‌توان از کلامیدیا پیشگیری کرد؟

کلامیدیا از طریق مایع واژن و منی در صورت رابطه جنسی پرخطر منتقل می‌شود. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید به بایدها و نبایدهایی که در ادامه برسی می‌کنیم، توجه داشته باشید.

بایدهای لازم برای پیشگیری از بیماری کلامیدیا

•  هنگام رابطه‌ی واژینال یا مقعدی از کاندوم استفاده کنید.
•  هنگام رابطه‌ی دهانی، برای پوشاندن آلت تناسلی از کاندوم یا برای پوشاندن واژن از پوشش لاتکسی یا پلاستیکی (دام) استفاده کنید.
• سالانه یک‌بار آزمایش‌های لازم برای تشخیص بیماری‌های مقابتی را انجام دهید.

کارهایی که نباید انجام دهید:

•  رابطه جنسی بدون کاندوم برقرار نکنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

در صورت مشاهده هرگونه ترشح از واژن، آلت تناسلی یا مقعد به پزشک عمومی یا متخصص مراجعه کنید. همچنین اگر هنگام ادرار کردن احساس درد می‌کنید نیز باید به پزشک عمومی مراجعه بفرمایید. علاوه‌بر این مواد، اگر متوجه شدید که شریک جنسی‌تان به کلامیدیا مبتلا است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

به چه پزشکی باید برای کلامیدیا مراجعه کنم؟

برای تشخیص نوع بیماری مقاربتی در مرحله اولیه می‌توانید به پزشک عمومی مراجعه کنید. در نهایت برای تشخیص و درمان دقیق‌تر این بیماری به متخصص اورولوژی یا زنان مراجعه بفرمایید. منبع

توصیه‌ای از تیم دارو.کام به شما

بیماری کلامیدیا نوعی عفونت مقاربتی کم‌خطر و قابل درمان به شمار می‌رود. بااین‌حال دریافت نکردن درمان مناسب برای کلامیدیا ممکن است خطرات جدی برای سلامت شما به همراه داشته باشد. برای درمان کلامیدیا به پزشک عمومی یا پزشک متخصص زنان و اورولوژی مراجعه کنید. همچنین انجام غربالگری منظم برای تشخیص به‌موقع کلامیدیا و سایر بیماری‌های مقاربتی اهمیت دارد. همچنین نکات مراقبتی و بهداشتی را هنگام برقراری ارتباط جنسی در نظر داشته باشید.