داروی آزیترومایسین چیست؟ نحوه مصرف و عوارض

مقدمه و شناخت داروی آزیترومایسین

• نام تجاری (Brand Names): زیترومکس (Zithromax) – ازیتر (Azyter)
• نام ژنریک: آزیترومایسین (Azithromycin)
• دسته‌بندی دارویی (کلاس دارویی): آنتی‌بیوتیک، ماکرولید
• نحوه مصرف: خوراکی (بلعیدنی) – قطره چشمی – تزریقی
• مکانیسم اثر: ایجاد اختلال در فرایند پروتئین‌سازی باکتری

قرص آزیترومایسین چیست و چگونه کار می‌کند؟

آزیترومایسین یک آنتی‌بیوتیک از دسته ماکرولیدهاست که برای مبارزه با باکتری‌ها در بدن استفاده می‌شود. این دارو باکتری‌ها را از بین می‌برد یا از رشد آن‌ها جلوگیری می‌کند، اما روی عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا) تاثیری ندارد.

آزیترومایسین برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

آزیترومایسین برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• عفونت‌های تنفسی (مانند برونشیت، ذات‌الریه، عفونت‌های ریه)
• عفونت‌های گوش، پوست و گلو (مانند فارنژیت یا ورم لوزه‌ها)
• بیماری‌های مقاربتی (STD) (مانند عفونت‌های مجرای ادرار یا دهانه رحم)
• پیشگیری از عفونت خاصی در افراد مبتلا به HIV

آیا آزیترومایسین کلامیدیا را درمان می‌کند؟

بله؛ آزیترومایسین خوراکی یکی از درمان‌های بیماری‌های مقاربتی ناشی از باکتری‌ها، از جمله کلامیدیا تراکوماتیس است.

داروهای مرتبط/مشابه آزیترومایسین

• کلاریترومایسین (Clarithromycin)
• اریترومایسین (Erythromycin)

آزیترومایسین برای شما بهتر است یا آموکسی سیلین؟

این دو دارو سازوکارهای متفاوتی داشته و هر یک کاربرد خاص خود را دارد. آزیترومایسین اغلب برای افرادی تجویز می‌شود که به پنی‌سیلین (خانواده دارویی آموکسی‌سیلین) حساسیت دارند. آموکسی‌سیلین یک پنی‌سیلین است و آزیترومایسین یک ماکرولید است.

انتخاب دارو به نوع عفونت و سابقه حساسیت شما بستگی دارد.

برای آشنایی با توصیه‌های تغذیه‌ای مهم پیش و پس از دریافت واکسن آنفولانزا، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

نکات کلیدی قرص آزیترومایسین

هنگام مصرف داروی آزیترومایسین، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• می‌توانید دارو را با غذا یا با معده خالی میل کنید. در صورت احساس ناراحتی هنگام مصرف دارو با شکم خالی، همراه غذا میل شود.
• به دلیل وجود تداخل دارویی، دارو را همراه با آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم مصرف نکنید و بین مصرف آنها 2 ساعت فاصله بدهید.
• سوسپانسیون را قبل از مصرف به‌خوبی تکان دهید.
• دارو را بیش از مقدار و مدت توصیه‌شده توسط پزشک مصرف نکنید.
• دوره درمان را کامل کنید، حتی اگر احساس بهبودی کردید.
• سوسپانسیون دارو بعد از تهیه به مدت 10 روز قابل نگهداری است.
• این دارو ویروس‌ها (آنفولانزا/سرماخوردگی) را درمان نمی‌کند. مصرف بی‌دلیل آن باعث مقاومت باکتری‌ها می‌شود.
• دارو ممکن است باعث بروز اسهال شود.

چه کسانی می‌توانند قرص آزیترومایسین مصرف کنند؟

بزرگسالان و کودکان بزرگ‌تر از 6 ماه می‌توانند در صورت تجویز پزشک از این دارو استفاده کنند.

چه کسانی ممکن است نتوانند قرص آزیترومایسین مصرف کنند؟

مصرف آزیترومایسین برای افراد زیر مجاز نیست:

• حساسیت به آزیترومایسین یا سایر ماکرولیدها (مانند کلاریترومایسین و اریترومایسین)
• سابقه‌ بیماری‌های کبدی (یرقان) یا کلیوی
• مشکلات قلبی خاص (مانند سندرم QT طولانی یا ضربان قلب نامنظم)
• بیماری میاستنی گراویس (یک بیماری عضلانی)
• سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون

نحوه و زمان مصرف قرص آزیترومایسین

اشکال دارویی موجود در ایران:

• قرص 250 میلی‌گرمی
• قرص 500 میلی‌گرمی
• قرص 600 میلی‌گرمی
• کپسول خوراکی 250 میلی‌گرمی
• کپسول خوراکی 500 میلی‌گرمی
• سوسپانسیون خوراکی 100 میلی‌گرم در 5 سی‌سی
• سوسپانسیون خوراکی 200 میلی‌گرم در 5 سی‌سی
• سوسپانسیون خوراکی 1 گرمی
• سوسپانسیون خوراکی 2 گرمی
• ویال تزریقی 500 میلی‌گرمی
• قطره چشمی 1 درصد
• قطره چشمی 1.5 درصد

جهت اطلاع از زمان‌بندی صحیح واکسیناسیون آنفولانزا و شناخت انواع واکسن، پیشنهاد می‌شود مقاله زیر را بخوانید:

مقدار و نحوه مصرف قرص آزیترومایسین

اشکال خوراکی (قرص/سوسپانسیون): دوز دارو بسته به بیماری متفاوت است.

• 500 میلی‌گرم در روز اول (تک دوز)، سپس 250 میلی‌گرم روزانه برای روزهای دوم تا پنجم است.
• در عفونت‌های مقاربتی، معمولا 1 الی 2 گرم به‌صورت تک‌دوز خوراکی.
• سوسپانسیون پیوسته رهش دارو باید با معده خالی (1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا) مصرف شود. قرص‌ها معمولا تداخل غذایی مهمی ندارند.

قطره چشمی:

• روز اول و دوم: یک قطره در چشم(های) درگیر، دو بار در روز (با فاصله 8 تا 12 ساعت).
• روز 3 تا 7: یک قطره در چشم(های) درگیر، یک بار در روز.

مدت زمان مصرف آزیترومایسین

معمولا 1 تا 5 روز، بسته به نوع عفونت

آزیترومایسین چه مدت در بدن شما باقی می‌ماند؟

آزیترومایسین نیم‌عمر طولانی دارد (حدود 70 ساعت). این یعنی دارو تا چندین روز پس از مصرف آخرین دوز در بدن شما باقی می‌ماند و به مبارزه با باکتری‌ها ادامه می‌دهد.

چه زمانی بعد از مصرف آزیترومایسین حالم بهتر می‌شود؟

معمولا پس از چند روز از شروع درمان باید احساس بهبودی کنید.

اگر فراموش کردید که قرص آزیترومایسین را مصرف کنید؟

به محض یادآوری دارو را مصرف کنید. اگر به زمان دوز بعدی نزدیک هستید، دوز فراموش‌شده را رها کنید و برنامه معمول مصرف دارو را ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز فراموش‌شده، دوز دو برابر مصرف نکنید.

اگر بیش از حد قرص آزیترومایسین مصرف کردید؟

علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل ضربان قلب نامنظم، اسهال شدید، تهوع و استفراغ باشد. در صورت بروز هر یک از این علائم با اورژانس (115) تماس بگیرید.

عوارض جانبی قرص آزیترومایسین

عوارض جانبی رایج قرص آزیترومایسین

عوارض جانبی رایج آزیترومایسین در اشکال دارویی مختلف آن متفاوت است:

اشکال خوراکی:

• اسهال (شایع‌ترین)
• درد معده
• حالت تهوع و استفراغ
• سردرد

قطره چشمی:

• سوزش و تحریک چشم
• خارش یا خشکی چشم
• دیسگوزیا (تغییر در حس چشایی به دلیل تخلیه دارو از مجرای اشکی به حلق)

عوارض جانبی جدی قرص آزیترومایسین

مشاهده هر یک از موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:

• واکنش‌های شدید پوستی (تاول، پوسته‌پوسته شدن)
• تغییر در ضربان قلب (تپش قلب سریع یا نامنظم)
• مشکلات کبدی (زرد شدن پوست یا چشم‌ها، ادرار تیره)
• اسهال آبکی شدید یا خونی (نشانه‌ عفونت جدید باکتریایی روده)

اگر موارد زیر را داشتید، همین حالا با ۱۱۵ تماس بگیرید:

آیا آزیترومایسین باعث برفک دهان یا واژن می‌شود؟

بله؛ مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل آزیترومایسین می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌های بدن را تغییر دهد و منجر به عفونت‌های قارچی (برفک) در دهان یا واژن شود.

آیا می‌توانم هنگام مصرف آزیترومایسین رانندگی یا دوچرخه‌سواری کنم؟

بله؛ معمولا منعی ندارد. اما اگر این دارو باعث سرگیجه یا خستگی شما می‌شود، باید از رانندگی خودداری کنید.

بارداری، شیردهی و باروری هنگام مصرف قرص آزیترومایسین

آزیترومایسین و بارداری

آزیترومایسین معمولا در دوران بارداری در صورت نیاز و با صلاحدید پزشک قابل استفاده است.

آزیترومایسین و شیردهی

دارو می‌تواند وارد شیر مادر شود اما اثرات جدی از آن دیده نشده است. تصمیم‌گیری درباره مصرف آزیترومایسین در دوران شیردهی با پزشک معالج و متخصص زنان است.

آزیترومایسین و باروری (کسانی که قصد بارداری دارند)

شواهد روشنی مبنی بر اینکه آزیترومایسین بر باروری زنان و مردان تاثیر منفی بگذارد وجود ندارد.

آیا آزیترومایسین بر عملکرد روش جلوگیری از بارداری من تاثیر می‌گذارد؟

آزیترومایسین بر قرص‌های ضدبارداری هورمونی و پچ‌ها تاثیر منفی نمی‌گذارد. با این حال، اگر به دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک دچار استفراغ یا اسهال شدید شوید (بیش از 24 ساعت)، ممکن است اثر قرص ضدبارداری کم شود.

مصرف آزیترومایسین با سایر داروها

احتیاط با سایر داروها

اگر در حال استفاده از آزیترومایسین هستید، در مصرف داروهای زیر احتیاط کنید:

• آنتی‌اسیدها (داروهای معده حاوی آلومینیوم یا منیزیم): همزمان با آزیترومایسین مصرف نکنید. حداقل ۲ ساعت فاصله بین مصرف آن‌ها بگذارید.
• وارفارین (رقیق‌کننده خون)
• دیگوکسین
• پیموزاید (منع مصرف مطلق)
• اتوموکستین (داروی ADHD)
• دونپزیل (داروی آلزایمر)
• سیتالوپرام (ضدافسردگی)
• کلشی‌سین (داروی نقرس)
• برخی داروهای HIV

برای آشنایی با داروهای مؤثر در درمان بیش‌فعالی (ADHD)، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

آیا غذا یا نوشیدنی خاصی وجود دارد که باید هنگام مصرف آزیترومایسین از آن اجتناب کنم؟

معمولا خیر. می‌توانید به رژیم غذایی عادی خود ادامه دهید.

اسامی تجاری موجود در ایران

اسامی تجاری آزیترومایسین در ایران را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید:

شرایط نگهداری

دارو را در دمای اتاق، دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.

سوسپانسیون آماده‌شده برخی برندها نیاز به نگهداری در یخچال دارد. دستور روی بسته را بخوانید. معمولا مایع باقی‌مانده باید پس از 10 روز دور ریخته شود.

دور از دسترس کودکان نگه دارید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• اگر علائم شما پس از چند روز مصرف بدتر شد؛
• اگر علائم عفونت شما پس از پایان دوره درمان کاملا برطرف نشد؛
• اگر دچار اسهال شدید یا خونی شدید (حتی تا 2 ماه بعد از قطع دارو)؛
• اگر علائم زردی پوست یا چشم (یرقان) مشاهده کردید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

آشنایی با داروهای تجویز شده، گامی مهم در مسیر درمان است. طبیعی است که نگرانی‌هایی بابت عوارض جانبی وجود داشته باشد، اما اطمینان داشته باشید که آزیترومایسین معمولا دارویی کم‌خطر است.

برای محافظت از سلامتی خود و جامعه، توجه به دو نکته ضروری است: تکمیل دوره درمان و پرهیز از مصرف خودسرانه.

اگر درباره مصرف این دارو سوالی دارید، می‌توانید با پزشکان دارو دات کام در ارتباط باشید.