بیوتین چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

مقدمه و شناخت داروی بیوتین

• نام تجاری: Nail-ex، Vitamin H، Coenzyme R ،Cyto B7 و Appearex
• نام ژنریک: بیوتین
• دسته‌بندی دارویی (کلاس دارویی): ویتامین‌ها
• نحوه مصرف: بلعیدنی، جویدنی و زیرزبانی
• مکانیسم اثر: فعال‌سازی آنزیم‌های کربوکسیلاز از طریق اتصال به رزیدوهای لیزین خاص

قرص بیوتین چیست؟

قرص بیوتین منبعی غنی از ویتامین B7 است؛ یکی از ریزمغذی‌های حیاتی و محلول در آب که عضوی از خانواده ویتامین‌های گروه B محسوب می‌شود.

عملکرد اصلی این ریزمغذی در بدن، ایفای نقش به‌عنوان یک کوآنزیم ضروری در چرخه متابولیسم است. بدین معنا که با تسهیل فرآیند شکستن و تجزیه درشت‌مغذی‌ها، شامل چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها، آن‌ها را به انرژی قابل‌مصرف و در دسترس برای سلول‌های بدن تبدیل می‌کند.

قرص بیوتین برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

بیوتین در درجه اول برای جبران کمبود این ویتامین ضروری در بدن به کار می‌رود و این اصلی‌ترین کاربرد مورد تایید آن است.

اگرچه کاربردهایی همچون کنترل علائم مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا درمان سبوره نوزادی برای این قرص مطرح شده‌اند، اما شواهد علمی کنونی این اثربخشی‌ها را تایید نمی‌کنند.

علاوه‌بر این، بیوتین به طور رایج برای بهبود مشکلاتی نظیر ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها، کمک به وضعیت دیابت، درد عصبی و افسردگی استفاده می‌شود، اما اثربخشی آن در این موارد هم هنوز به‌طور قطع اثبات نشده است.

نکته مهم: سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در حال حاضر، مصرف قرص بیوتین را به‌عنوان درمان قطعی برای هیچ بیماری خاصی تایید نکرده است. بنابراین، مصرف آن صرفا به‌ عنوان مکمل در کنار داروهای تجویز شده توسط پزشک توصیه می‌شود.

مکمل‎ها و داروهای مرتبط/مشابه بیوتین

• ویتامین C
• روی (زینک)
• دکستروز
• روغن ماهی
• کوآنزیم Q10
• پیریدوکسین
• نیاسین
• اسید آسکوربیک

در مقاله زیر، با قرص زینک پلاس بیشتر آشنا خواهید شد:

نکات کلیدی راجع به مصرف قرص بیوتین

• از آنجایی که بیوتین یک ویتامین محلول در آب است، بدن مقادیر اضافی آن را ذخیره نمی‌کند. با این حال، این بدان معنا نیست که مصرف مقادیر بیش از حد آن مجاز است.
• در صورت تصمیم به مصرف مکمل بیوتین، حتما دوز و برنامه مصرف را طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی یا تجویز پزشک متخصص رعایت کنید تا هم نتیجه مطلوب بگیرید و هم دچار عوارض جانبی نشوید.
• مصرف روزانه و مستمر دو یا چند سفیده تخم مرغ خام برای چندین ماه متوالی می‌تواند جذب این مکمل را در بدن کاهش دهد.
• مصرف قرص بیوتین می‌تواند بر دقت نتایج برخی آزمایش‌ها همچون تست‌های عملکرد تیروئید، غربالگری بیماری‌های قلبی و آزمایش‌های تشخیص حمله قلبی تاثیر بگذارد. بنابراین، پیش از انجام هرگونه آزمایش پزشکی، پزشک و مسئول آزمایشگاه را در جریان مصرف این مکمل قرار دهید.
• قرص‌های زیرزبانی بیوتین باید مستقیما زیر زبان قرار داده شوند. از بلعیدن فوری قرص خودداری کنید و اجازه دهید تا قرص به طور کامل حل شود.

چه کسانی می‌توانند قرص بیوتین مصرف کنند؟

این مکمل تحت نظارت و مشورت پزشک، هم برای پیشگیری از کمبود و هم برای درمان کمبود بیوتین در گروه‌های سنی مختلف همچون کودکان، نوجوانان و بزرگسالان قابل مصرف است.

نکته مهم: مصرف خودسرانه مکمل بیوتین برای کودکان و نوزادان ممنوع بوده و باید تنها در صورت تشخیص کمبود و تجویز پزشک متخصص اطفال صورت پذیرد.

در مقاله زیر، بهترین دارو و مکمل‌ها برای تقویت سیستم ایمنی را بشناسید:

چه کسانی ممکن است نتوانند قرص بیوتین مصرف کنند؟

بیوتین با پروفایل ایمنی بالا شناخته می‌شود و منع مصرف خاصی برای آن گزارش نشده است. با این حال، مصرف آن در موارد خاصی توصیه نمی‌شود.

اصلی‌ترین گروهی که باید از مصرف بیوتین اجتناب کنند، افرادی هستند که سابقه حساسیت یا واکنش آلرژیک به خود بیوتین یا هر یک از اجزای تشکیل‌دهنده این قرص را دارند.

نحوه و زمان مصرف قرص بیوتین

مقدار مصرف قرص بیوتین

دوز روزانه توصیه‌ شده این قرص بر اساس سن و شرایط پزشکی هر فرد متغیر است. مقدار مصرف قرص بیوتین برای پیشگیری از کمبود آن شامل موارد زیر می‌شود:

• بزرگسالان و نوجوانان: 30 تا 100 میکروگرم در روز
• کودکان 7 تا 10 سال: 30 میکروگرم در روز
• کودکان 4 تا 6 سال: 25 میکروگرم در روز
• کودکان از تولد تا 3 سال: 10 تا 20 میکروگرم در روز

مقدار مصرف قرص بیوتین برای درمان کمبود آن

بزرگسالان، نوجوانان و کودکان: دوز مناسب برای درمان کمبود بیوتین توسط پزشک معالج و بر اساس نتایج آزمایش‌های بالینی و شدت کمبود در هر فرد تعیین خواهد شد.

نکته مهم: افراد مبتلا به کمبود آنزیم بیوتینیداز، بیماران کلیوی و دیالیزی، افراد باردار، شیرده و سیگاری، معمولا در مقایسه با سایر افراد با کمبود بیشتری از بیوتین روبه‌رو هستند و به دوزهای بالاتری از آن نیاز خواهند داشت.

در مورد بهترین زمان مصرف ویتامین‌ها، مقاله زیر را بخوانید:

تغییرات در دوز مصرفی قرص بیوتین

دوز بهینه بیوتین یک مقدار ثابت نبوده و نیازمند ارزیابی‌های پزشکی مستمر است. برخی از دلایلی که می‌توانند منجر به تغییر دوز این دارو شوند، شامل موارد زیر هستند:

• تداخلات دارویی
• بروز عوارض جانبی
• عدم دستیابی به نتایج مطلوب درمانی با دوز فعلی
• بهبود یا کاهش میزان کمبود اولیه
• شرایط خاصی همچون بارداری و شیردهی
• بروز اختلالات زمینه‌ای همچون مشکلات کلیوی

هرگونه تصمیم‌گیری برای افزایش یا کاهش دوز مصرفی باید بر اساس تشخیص پزشک و به‌صورت تدریجی انجام پذیرد.

نحوه مصرف قرص بیوتین

این مکمل را می‌توان در هر ساعتی از شبانه‌روز میل کرد و برخلاف بسیاری از مکمل‌ها، نیازی به مصرف همزمان با وعده‌های غذایی ندارد.

با این حال، به افرادی که سابقه ناراحتی‌های گوارشی دارند، توصیه می‌شود برای به حداقل رساندن احتمال بروز ناراحتی‌ معده، آن را به همراه غذا مصرف کنند.

مدت زمان مصرف قرص بیوتین

هیچ سقف زمانی مشخصی برای مصرف مکمل بیوتین تعیین نشده است. در واقع، بسیاری از افراد بیوتین را به‌صورت روزانه و مستمر، به‌عنوان بخشی از رژیم مکمل‌های خود مصرف می‌کنند.

با این حال، مدت زمان بهینه مصرف به طور عمده به هدف درمانی و تشخیص پزشک بستگی دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف بیوتین تا 300 میلی‌گرم در روز، به مدت حداکثر 6 ماه، ایمن و بدون خطر است.

در صورتی فراموشی مصرف قرص بیوتین باید چه کرد؟

چنانچه مصرف یک نوبت از این قرص را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را میل کنید. اما اگر تقریبا زمان دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش‌شده را نادیده گرفته و مصرف دارو را طبق برنامه معمول ادامه دهید.

به هیچ وجه برای جبران دوز از دست رفته، دوز بعدی را دو برابر نکنید.

اگر بیش از حد قرص بیوتین مصرف کردید چه کاری باید انجام دهید؟

خطر بروز مسمومیت جدی یا عوارض حاد در اثر مصرف دوزهای بالای این قرص بسیار ناچیز است؛ چرا که مقادیر اضافی آن از طریق ادرار دفع می‌شود.

با این حال، در صورت مصرف بیش از حد توصیه می‌شود جهت دریافت راهنمایی و مشاوره پزشکی، با اورژانس به شماره 115 یا با مرکز کنترل مسمومیت‌ به شماره‌های 190 یا 1490 تماس بگیرید.

عوارض جانبی قرص بیوتین

قرص بیوتین چه عوارضی را می‌تواند به همراه داشته باشد؟

بر اساس تحقیقات و آزمایش‌های صورت گرفته، مصرف بیوتین تا دوز 10 میلی‌گرم در روز، در اغلب افراد هیچ عارضه جانبی جدی و خطرناکی به دنبال نداشته است.

با این وجود، همچون هر داروی دیگری، در موارد بسیار نادر و محدود، ممکن است برخی افراد دچار عوارض گوارشی خفیفی شوند. این عوارض که معمولا گذرا و جزئی هستند، می‌توانند شامل ناراحتی خفیف معده یا اسهال باشند.

عوارض جانبی جدی قرص بیوتین چیست؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر که نشان‌دهنده یک واکنش آلرژیک شدید است، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید:

عوارض ذکر شده، تنها بخشی از عوارض احتمالی این مکمل هستند و امکان بروز واکنش‌های دیگری هم وجود دارد. برای کسب اطلاعات کامل و دقیق در مورد تمام عوارض احتمالی، از پزشک یا داروساز سوال بپرسید.

بارداری و شیردهی در هنگام مصرف قرص بیوتین

قرص بیوتین، بارداری و شیردهی

مصرف قرص بیوتین معمولا در دوران بارداری و شیردهی ایمن تلقی می‌شود و معمولا با مشکل خاصی همراه نیست. با این حال، با توجه به نیازهای تغذیه‌ای خاص و حساسیت وضعیت سلامت در این دوره‌ها، مادران باردار و شیرده باید از مصرف خودسرانه این مکمل اجتناب کنند.

مصرف قرص بیوتین با سایر داروها

احتیاط در مورد مصرف بیوتین با سایر داروها

مصرف قرص بیوتین به‌صورت همزمان با برخی داروهای خاص می‌تواند منجر به کاهش غلظت بیوتین در جریان خون شود. این کاهش غلظت ممکن است اثربخشی مورد انتظار مکمل بیوتین را به‌طور جدی تحت تاثیر قرار دهد.

داروهایی با پتانسیل تداخل جدی

• کاربامازپین
• فنوباربیتال
• فنی‌توئین
• پریمیدون

داروهایی با تداخل متوسط

• آزیترومایسین
• سیپروفلوکساسین
• کلاریترومایسین
• اریترومایسین بیس
• اریترومایسین اتیل‌سوکینات
• اریترومایسین لاکتوبیونات
• اریترومایسین استئارات
• روکسیترومایسین

فهرست فوق صرفا نمونه‌ای از تداخلات دارویی است و جامع نیست. برای اطمینان از مصرف ایمن و موثر قرص بیوتین، قبل از شروع مصرف آن، فهرست کامل تمام داروهایی که استفاده می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.

اسامی تجاری موجود در ایران

داروی بیوتین با اسامی تجاری زیر در ایران موجود است:

شرایط نگهداری قرص بیوتین

برای حفظ کیفیت و اثربخشی این قرص، آن را در ظرف دربسته و در دمای اتاق نگهداری کنید. محل نگهداری قرص باید خشک بوده و از گرما، رطوبت زیاد و تابش مستقیم نور محافظت شود.

از قرار دادن این مکمل در یخچال یا محیط‌های مستعد یخ‌زدگی اکیدا خودداری کنید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر پس از مصرف قرص، وضعیت شما بهبود نیافت، بدتر شد، یا دچار عوارض جانبی جدی و پایداری شدید، مصرف را قطع کرده و به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با ارزیابی دقیق شرایط، در خصوص لزوم ادامه یا قطع مصرف و همچنین تغییر دوز، تصمیم‌گیری نهایی را انجام خواهد داد.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

برخلاف تصور رایج، مصرف مقادیر بالای این مکمل لزوما به معنای دریافت نتیجه بهتر نیست و حتی می‌تواند منجر به عوارض ناخواسته شود. بنابراین اگر با هدف بهبود وضعیت پوست و موی خود قصد مصرف این قرص را دارید، ابتدا با پزشک مشورت کنید تا ضمن اطمینان از ضرورت مصرف، دوز صحیح برایتان تجویز شود.

در نهایت به یاد داشته باشید که بسیاری از ادعاهای پیرامون معجزات بیوتین، هنوز پشتوانه علمی محکمی ندارند. بنابراین، پیش از باز کردن قوطی قرص، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که بدنتان واقعا به آن نیاز دارد و گرفتار عوارض جانبی نمی‌شوید.