داروی مونته لوکاست (ایروکاست) چیست؟

مقدمه و شناخت داروی مونته لوکاست

• نام تجاری (Brand Names): ایروکاست، مونتکس، اکتولوکاست، سینکاست، مونته کیم
• نام ژنریک: مونته‌لوکاست (Montelukast)
• دسته‌بندی دارویی (کلاس دارویی): آنتاگونیست گیرنده لکوترین
• نحوه مصرف (مثلا بلعیدنی یا زیرزبانی): خوراکی (قرص)، جویدنی
• مکانیسم اثر: آنتاگونیست گیرنده لکوترین

قرص مونته‌لوکاست چیست و چگونه کار می‌کند؟

مونته‌لوکاست دارویی از دسته داروهای آنتاگونیست گیرنده لکوترین‌ها است که با مهار کردن برخی مواد شیمیایی در بدن قادر است که التهاب را کاهش داده به رفع تنگی در راه‌های هوایی کمک کند. این دارو در سال ۱۹۹۸ به تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) رسیده است.

قرص مونته‌لوکاست برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

مونته‌‌لوکاست به‌طور معمول برای درمان طولانی‌‌مدت آسم و پیشگیری از علائم آن که ناشی از ورزش ایجاد می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید در نظر داشت که این دارو نمی‌‌تواند حمله ناگهانی آسم را متوقف کند. کاربردهای دیگر این دارو عبارتند از:

• درمان علائم آلرژی فصلی در بزرگسالان و کودکان دو سال به بالا
• رفع علائم رینیت آلرژیک دائمی در بزرگسالان و کودکان شش‌ ماه به بالا

برای آشنایی با رینیت آلرژیک یا تب یونجه و روش‌های پیشگیری از بروز آن، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

علائم هر دو نوع این آلرژی‌ها معمولا شامل موارد زیر است:

• عطسه
• گرفتگی بینی
• آبریزش از بینی
• خارش بینی

علاوه بر این، ممکن است پزشک معالج شما مونته‌لوکاست را برای شرایط دیگری نیز تجویز کند.

داروهای مرتبط/مشابه مونته‌لوکاست

داروهای مرتبط یا مشابه با مونته‌لوکاست شامل موارد زیر هستند:

• اسپری استنشاقی برزتری: این اسپری استنشاقی سه‌گانه برای درمان طولانی‌مدت بیماری مزمن انسدادی ریه در بزرگسالان استفاده می‌‌شود. سه داروی بودزوناید، گلیکوپیرولات، و فورموتِرول فومارات در این دستگاه استنشاقی هر یک به روش خاصی به بهبود عملکرد تنفسی کمک می‌‌کنند.
• سیتریزین: این دارو که از دسته آنتی‌هیستامین‌ها است در بزرگسالان و کودکان برای درمان علائم سرماخوردگی یا آلرژی مانند عطسه، خارش، اشک‌ریزش چشم و آبریزش بینی استفاده می‌‌شود. همچنین از آن برای درمان خارش و تورم ناشی از کهیر مزمن نیز استفاده می‌‌شود.
• پرومتازین: این دارو از دسته دارویی فنوتیازین‌ها است که با تغییر عملکرد مواد شیمیایی در مغز عمل کرده و همچنین خاصیت آنتی‌‌هیستامینی دارد و برای درمان علائم آلرژی مانند خارش، آبریزش بینی، عطسه، خارش، کهیر و بثورات خارش‌‌دار پوستی استفاده می‌‌شود. علاوه بر این، برای پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از حرکت (تهوع سفر)، درمان تهوع و درد پس از جراحی، و نیز به عنوان آرام‌‌بخش یا کمک‌ خواب نیز تجویز می‌‌شود.
• دیفن هیدرامین: این دارو نیز در دسته آنتی‌هیستامین‌ها قرار گرفته و علائم عطسه، خارش، اشک‌ریزش چشم و آبریزش بینی را در سرماخوردگی‌ها و آلرژی‌های فصلی و دائمی کاهش می‌دهد.
• دگزامتازون: یک داروی کورتیکواستروئیدی است که با جلوگیری از آزاد شدن مواد التهاب‌‌زا در بدن، به کاهش التهاب کمک می‌‌کند. از دگزامتازون برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌‌های التهابی مانند اختلالات آلرژیک و مشکلات پوستی استفاده می‌‌شود. همچنین این دارو در درمان کولیت اولسراتیو، آرتریت، لوپوس، پسوریازیس، و اختلالات تنفسی نیز کاربرد دارد.

نکات کلیدی قرص مونته‌لوکاست

• مصرف مونته‌لوکاست روزانه یک‌‌بار و معمولا هنگام عصر توصیه می‌شود. اگر این دارو را برای آسم مصرف می‌‌کنید، حتی زمانی که هیچ علامتی ندارید نیز باید آن را به‌طور منظم مصرف کنید.
• مونته‌ لوکاست معمولا همراه با اسپری‌‌های استنشاقی یا سایر داروهای آسم استفاده می‌‌شود.
• برخی عوارض شایع این دارو شامل سردرد، احساس تهوع، و استفراغ است.
• عوارض کمتر شایع این دارو شامل تغییرات خلقی مانند افسردگی و اضطراب، اختلالات خواب مانند کابوس، و تغییر در رفتار مانند پرخاشگری است. در صورت مشاهده هر یک از این عوارض، هرچه سریع‌‌تر با پزشک خود مشورت کنید.

چه کسانی می‌توانند قرص مونته‌لوکاست مصرف کنند؟

بیشتر بزرگسالان و کودکان بالای ۶ ماه می‌‌توانند مونته‌‌لوکاست مصرف کنند.

چه کسانی ممکن است نتوانند قرص مونته‌لوکاست مصرف کنند؟

مصرف مونته‌‌لوکاست برای برخی افراد مناسب نیست. برای اطمینان از بی‌‌خطر بودن مصرف آن، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. در صورتی که موارد زیر را تجربه کرده‌اید، در مصرف این دارو احتیاط کنید:

• تا به حال نسبت به مونته‌‌لوکاست یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشته‌‌اید.
• دچار یکی از اختلالات نادر ارثی عدم تحمل گالاکتوز هستید (از جمله کمبود لاکتاز نوع لاپ (Lapp) یا سوء‌جذب گلوکز-گالاکتوز).

نحوه و زمان مصرف قرص مونته‌لوکاست

مقدار مصرف قرص مونته‌لوکاست

مونته‌لوکاست در اشکال و دوزهای زیر با نام‌های تجاری که پیش‌تر ذکر شد در بازار دارویی ایران موجود است:

• قرص جویدنی ۴ میلی‌گرمی
• قرص جویدنی ۵ میلی‌گرمی
• گرانول خوراکی ۴ میلی‌گرمی (پودر قابل حل در آب یا مخلوط با غذا)
• قرص خوراکی ۱۰ میلی‌گرمی

دوز مصرفی برای سنین مختلف:

• دوز معمول برای بزرگسالان و کودکان ۱۵ سال به بالا یک قرص ۱۰ میلی‌‌گرمی یک‌ بار در روز.
• برای کودکان ۶ تا ۱۴ سال، یک قرص جویدنی ۵ میلی‌‌گرمی یک‌ بار در روز.
• دوز معمول برای کودکان از ۶ ماه تا ۵ سال، ۴ میلی‌گرم یک‌ بار در روز.

تغییرات در دوز مصرفی قرص مونته‌لوکاست

بیشتر افراد برای پیشگیری از علائم آسم یا آلرژی، مونته‌‌لوکاست را یک‌بار در روز مصرف می‌‌کنند. با این حال، اگر ورزش باعث تشدید آسم شما شود، ممکن است پزشک توصیه کند که مونته‌‌لوکاست را دو ساعت پیش از ورزش مصرف کنید. در نظر داشته باشید که هرگز بیش از یک دوز در روز از این قرص را مصرف نکنید.

نحوه مصرف قرص ایروکاست

قرص‌های غیر جویدنی مونته‌لوکاست را می‌توان همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. این قرص‌ها را با یک لیوان آب، آب‌میوه یا شیر ببلعید.

قرص‌‌های جویدنی را حداقل یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید تا دارو به‌درستی در بدن جذب شود. این قرص‌ها را می‌توان جوید یا مکید و کمی بعد آب یا نوشیدنی میل کرد.

گرانول‌‌های مونته‌‌لوکاست در بسته‌‌های ساشه‌‌ای حاوی ۴ میلی‌گرم پودر (یک دوز) عرضه شده است. می‌‌توانید آن را مستقیما روی زبان کودک بریزید یا با یک قاشق از غذای نرم و سرد مانند ماست یا بستنی مخلوط کنید. مطمئن شوید کودک تمام مقدار دارو را بلافاصله (یا حداکثر ظرف ۱۵ دقیقه) مصرف کند. توجه داشته باشید که نباید گرانول‌ها را در نوشیدنی حل کنید، اما می‌ توانید بعد از مصرف دارو به کودک نوشیدنی بدهید.

مدت زمان مصرف قرص مونته‌لوکاست

مونته‌‌لوکاست را تا زمانی که پزشکتان توصیه کرده است مصرف کنید. این دارو تنها زمانی موثر است که به‌طور منظم مصرف شود. بدون مشورت با پزشک، مصرف مونته‌ لوکاست را قطع نکنید، زیرا ممکن است علائم شما تشدید شود.

چه مدت پس از مصرف مونته‌لوکاست احساس بهتری خواهم داشت؟

مونته‌‌لوکاست بلافاصله پس از مصرف شروع به اثر کرده و حدود یک روز طول می‌‌کشد تا به بهبود علائم آسم کمک کند.

اگر پس از ۴ تا ۸ هفته مصرف هیچ تاثیری احساس نکردید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درباره گزینه‌‌های درمانی دیگر برای شما تصمیم‌‌گیری شود.

اگر فراموش کردید که قرص ایروکاست را مصرف کنید؟

در صورت فراموشی مصرف دارو، دوز فراموش‌‌شده را مصرف نکرده و به برنامه‌ منظم مصرف خود از دوز بعدی ادامه دهید.

برای جبران دوز فراموش‌‌شده، هرگز دوز دو برابر مصرف نکنید. همچنین، در یک دوره ۲۴ ساعته، بیش از یک دوز مونته‌‌لوکاست مصرف نکنید.

اگر بیش از حد قرص ایروکاست مصرف کردید؟

در صورت مصرف بیش از اندازه از این قرص باید به اورژانس مراجعه کرده یا با ۱۱۵ تماس بگیرید.

اگر موارد زیر را داشتید، همین حالا با ۱۱۵ تماس بگیرید و از آنها راهنمایی بخواهید:

• واکنش آلرژیک شدید بعد از مصرف دارو شامل ورم لب‌ها، دهان، گلو، زبان، سختی در تنفس، بثورات پوستی، گیجی، و بی‌حالی شدید؛
• علائم روانی به‌ویژه افکار خودکشی؛
• مصرف بیش از یک دوز از دارو.

عوارض جانبی قرص مونته‌لوکاست

عوارض جانبی رایج قرص مونته‌لوکاست

شایع‌ ترین عوارض جانبی مونته‌‌لوکاست شامل موارد زیر است. در صورت آزاردهنده بودن هر یک از این عوارض، پزشک یا مراقب سلامت خود را مطلع کنید:

• عفونت‌‌های دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت سینوس‎ها و آنفلوانزا
• تب
• سردرد
• اسهال
• گوش‌ درد یا عفونت گوش
• گلودرد، سرفه، آبریزش بینی
• درد معده

در نظر داشته باشید که ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز وجود داشته باشد که در این فهرست ذکر نشده‌ است. در صورت بروز هرگونه عارضه‌‌ای که فکر می‌کنید ناشی از دارو بوده است، با پزشک یا مراقب سلامت خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی جدی قرص مونته‌لوکاست

بروز عوارض جانبی جدی با مصرف داروی مونته‌لوکاست نادر است، اما در صورت بروز هر یک از موارد زیر، باید مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به پزشک مراجعه کنید:

واکنش‌های آلرژیک شدید: مونته‌‌لوکاست ممکن است باعث واکنش‌‌های آلرژیک شود که می‌‌توانند جدی باشند. علائم واکنش آلرژیک جدی شامل موارد زیر است:

• مشکلات تنفسی یا خس‌‌خس سینه
• تپش قلب
• تب یا احساس ناخوشی عمومی
• تورم غدد لنفاوی
• تورم صورت، لب‌‌ها، دهان، زبان یا گلو
• مشکل در بلع یا تنگی گلو
• خارش، بثورات پوستی یا برجستگی‌‌های قرمز کم‌‌رنگ کهیری‌شکل
• تهوع یا استفراغ
• سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش
• گرفتگی معده
• درد مفاصل

مشکلات روانی: مونته‌‌لوکاست ممکن است باعث بروز یا تشدید مشکلات روانی شود که خلق، افکار، احساسات، رفتار و سلامت کلی شما را تحت‌تاثیر قرار می‌‌دهد. در صورت بروز هر یک از این علائم، مصرف دارو را متوقف کرده و فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

• تغییرات غیر معمول در خلق، رفتار یا افکار
• احساس بی‌‌قراری، سردرگمی، تحریک‌‌پذیری، افسردگی یا اضطراب
• خواب‌‌های پریشان
• هذیان یا توهم
• مشکلات حافظه و تمرکز
• رفتار وسواسی
• بی‌قراری
• افکار جدید یا افزایش‌‌یافته خودکشی یا مرگ
• اقدام به خودکشی
• لکنت زبان
• لرزش یا حرکات غیرقابل کنترل عضلات
• راه‌ رفتن در خواب یا اختلالات خواب

برای آشنایی با نشانه‌ها و دلایلی که می‌توانند منجر به اختلالات خواب شوند، می‌توانید مقاله زیر را بخوانید:

افزایش ائوزینوفیل و واسکولیت سیستمیک: مونته‌‌لوکاست می‌تواند تعداد نوعی از گلبول‌های سفید به نام ائوزینوفیل را افزایش داده و باعث التهاب رگ‌‌های خونی در سراسر بدن شود. مشابه این وضعیت ممکن است در افرادی که داروهای استروئیدی خوراکی مصرف می‌‌کنند، در هنگام قطع یا کاهش دوز، رخ دهد. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر فورا به پزشک خود اطلاع دهید:

• احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی در بازوها یا پاها
• علائم شبیه آنفلوانزا
• بثورات پوستی
• درد و تورم سینوس‌ها

اگر موارد زیر را داشتید، همین حالا با ۱۱۵ تماس بگیرید:

آیا می‌توانم هنگام مصرف مونته‌لوکاست رانندگی یا دوچرخه‌سواری کنم؟

مصرف مونته‌ لوکاست معمولا مشکلی برای رانندگی یا دوچرخه‌سواری ایجاد نمی‌‌کند. با این حال، اگر با مصرف این دارو دچار توهم یا هذیان شده‌اید، نمی‌توانید تمرکز کنید یا احساس لرزش در بدن خود دارید، رانندگی یا دوچرخه‌سواری نکنید.

بارداری، شیردهی و باروری

قرص مونته‌لوکاست و بارداری

مونته‌لوکاست را می‌توان در دوران بارداری مصرف کرد. کنترل صحیح آسم در این دوره اهمیت زیادی دارد، چرا که مشکلات تنفسی در دوران بارداری می‌‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.

اگر در حین مصرف مونته‌‌لوکاست باردار شدید، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک داروهای شما را بررسی کند تا مطمئن شود بهترین درمان برای کنترل آسم شما انتخاب شده است.

قرص مونته‌لوکاست و شیردهی

اگر پزشک، مراقب سلامت یا مامای شما تایید کرده باشد که نوزاد شما سالم است، مانعی برای مصرف مونته‌لوکاست در دوران شیردهی وجود نخواهد داشت. ادامه مصرف مونته‌‌لوکاست برای تحت کنترل قرار گرفتن علائم شما اهمیت بالایی داشته و از طرف دیگر شیردهی برای شما و نوزادتان مفید و حیاتی است.

شواهد کمی درباره مصرف مونته‌‌لوکاست در دوران شیردهی وجود دارد، اما نشان داده شده که این دارو به مقدار بسیار کمی وارد شیر مادر می‌شود. تاکنون در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌‌شوند، عوارضی گزارش نشده است.

در صورت داشتن هرگونه نگرانی، فورا با مراقب سلامت، ماما، پزشک یا داروساز خود مشورت کنید، به‌ویژه اگر نوزاد شرایط زیر را دارد:

• مثل حالت معمول به‌خوبی شیر نمی‌خورد؛
• به‌طور غیرمعمول خواب‌‌آلود یا تحریک‌‌پذیر است؛
• دچار اسهال شده است.

قرص مونته‌لوکاست و باروری (کسانی که قصد بارداری دارند)

تا به امروز هیچ شواهدی مبنی‌بر اینکه مونته‌لوکاست بر باروری زنان و مردان تاثیر بگذارد وجود ندارد.

آیا مونته‌لوکاست بر روش پیشگیری از بارداری من تاثیر می‌گذارد؟

خیر، مصرف این دارو بر روش پیشگیری از بارداری تاثیری ندارد.

مصرف با سایر داروها

احتیاط با سایر داروها

برخی داروها می‌‌توانند روی عملکرد مونته‌‌لوکاست تاثیر بگذارند. در صورت مصرف داروهای زیر، پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید:

• داروهای صرع مانند فنوباربیتال یا فنی‌‌توئین
• ریفامپین برای درمان سل و برخی عفونت‌های دیگر
• جم‌ فیبروزیل برای کاهش کلسترول خون

معمولا مصرف مسکن‌‌های روزانه همراه با مونته‌‌لوکاست ایمن است. با این حال، اگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین یا ایبوپروفن تاکنون علائم آسم شما را تشدید کرده‌‌اند، از مصرف آن‌‌ها خودداری کنید.

آیا غذا یا نوشیدنی خاصی وجود دارد که باید هنگام مصرف مونته‌لوکاست از آن اجتناب کنم؟

در حال حاضر اطلاعات کافی برای اثبات ایمنی مصرف غذا یا نوشیدنی‌های خاص و داروهای مکمل و گیاهی همراه با مونته‌‌لوکاست وجود ندارد.

اسامی تجاری موجود در ایران

برندهای موجود از داروی مونته لوکاست در بازار دارویی ایران شامل موارد زیر است:

شرایط نگهداری

مونته‌‌لوکاست باید در دمای اتاق بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. دارو را در جای خشک و خنک و در بسته‌بندی اصلی نگهداری کرده و از نور محافظت کنید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، در صورت تجربه عوارض این دارو به مدت طولانی‌، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین اگر علائم آلرژی و حساسیت به دارو را مشاهده کردید، باید فورا مصرف آن را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

مونته‌ لوکاست دارویی است که با بازتر کردن راه‌های هوایی، نفس کشیدن را برای شما راحت‌‌تر کرده و کنترل آسم و آلرژی‌ را بهبود می‌‌بخشد. مصرف منظم این دارو می‌‌تواند از حملات آسم پیشگیری کند و علائم آلرژی فصلی یا دائمی را کاهش دهد.

با دقت در زمان و دوز مصرف و توجه به هشدارهای مرتبط با این دارو، می‌توان از فواید آن بهره برد و کیفیت زندگی و راحتی در تنفس روزمره را افزایش داد. اگر شما هم از این دارو استفاده می‌کنید و سوالی درباره آن دارید، با پزشکان ما در میان بگذارید.