آیا کم‌کاری تیروئید باعث افسردگی می‌شود؟ تفاوت علائم روانی و جسمی را بشناسید

چه ارتباطی بین کم کاری تیروئید و افسردگی وجود دارد؟

بیماران مبتلا به اختلال‌های تیروئیدی، بیشتر در خطر بروز علائم افسردگی هستند و برعکس. افسردگی ممکن است بر اثر انواع بیماری‌های مربوط به تیروئید ایجاد شود؛ بااین‌حال شایع‌ترین بیماری ثبت‌شده موثر در ایجاد افسردگی شامل سطوح بالای T4، سطوح پایین T3 و سطوح بالای rT3 می‌شود.

علاوه‌بر این بیماری‌ها، وجود آنتی‌بادی‌های ضد تیروئید مثبت و غلظت‌های بالای TRH در مایع مغزی‌نخاعی نیز منجر به ایجاد افسردگی خواهد شد. (TRH همان هورمون تحریک‌کننده تیروئید است.)

علاوه‌بر موارد گفته شده، مکمل‌های هورمون تیروئید باعث سریع شدن پاسخ بالینی به داروهای ضدافسردگی می‌شود. البته مکانیسم‌های ارتباط‌دهنده بین عملکرد تیروئید و افسردگی، همچنان نیازمند تحقیقات بیشتر هستند.

چرا کم کاری تیروئید ممکن است باعث افسردگی شود؟

علائم شایع بیماری تیروئید که بر خلق‌وخو اثر می‌گذارند شامل اضطراب یا افسردگی است. هرچه کم‌کاری تیروئید شدیدتر باشد، تغییرات خلقی نیز شدیدتر خواهد بود. توجه داشته باشید که هر دو بیماری کم‌کاری و پرکاری تیروئید منجر به ایجاد برخی اختلالات روانی می‌شوند. در ادامه چگونگی تاثیر تیروئید کم‌کار بر خلق‌وخو را بررسی می‌کنیم.

• تغییرات در سطوح هورمونی مانند سوماتواستاتین و سروتونین در سیستم عصبی مرکزی منجر به اختلالات نورو سایکیاتریک می‌شوند.
• این تغییرات در سیستم عصبی بر محور HPT (هیپوتالاموس-هیپوفیز-تیروئید) تاثیر می‌گذارند و ارتباط بین کم‌کاری تحت‌بالینی تیروئید و افسردگی را توضیح می‌دهند.
• سطح سوماتواستاتین در مایع مغزی-نخاعی در افراد افسرده، پایین‌تر است که منجر به افزایش سطح TSH می‌شود.
• از سوی دیگر، کمبود سروتونین که در افراد مبتلا به افسردگی شایع است، با تغییرات در محور HPT مانند سرکوب آزادسازی TSH ارتباط دارد.

تفاوت علائم روانی و جسمی کم کاری تیروئید چیست؟

اگر کم‌کاری تیروئید دارید، ممکن است دچار خستگی، بی‌حالی و مشکل در تمرکز شوید. همچنین این بیماری باعث ایجاد علائم جسمی مثل خشکی پوست نیز خواهد شد. علائم جسمی مانند افزایش وزن یا درد مفاصل ممکن است زودتر از علائم روانی یا شناختی مشخص شوند. به‌طورکلی کم کاری تیروئید با طیف گسترده‌ای از علائم همراه است که در ادامه برخی از نشانه‌های تیروئید کم‌کار به همراه علائم جسمی و روانی این اختلال را بررسی می‌کنیم.

علائم جسمی کم کاری تیروئید

علائم جسمی کم‌کاری تروئید به شدت این بیماری بستگی دارد. این علائم معمولا به‌آرامی و اغلب طی چند سال ایجاد می‌شوند. اولین نشانه‌های تیروئید کم‌کار ممکن است به‌سختی شناسایی شود؛ این علائم شامل خستگی و افزایش وزن است. با ادامه کند شدن متابولیسم بر اثر کاهش هورمون‌های تیروئیدی، علائم واضح‌تری به ترتیب زیر ایجاد خواهد شد.

• خستگی
• حساسیت بیشتر به سرما
• یبوست
• خشکی پوست
• افزایش وزن
• ورم صورت
• صدای گرفته
• زبری مو و پوست
• ضعف عضلانی
• درد، حساسیت و سفتی عضلات
• قاعدگی‌های سنگین‌تر از حد معمول یا نامنظم
• نازک شدن مو
• کاهش ضربان قلب
• خستگی غیرمعمول

علائم روانی کم کاری تیروئید

افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است علائم روانی و شناختی مانند موارد زیر را نشان دهند.

• کندی در تفکر
• کندی فرآیندهای ذهنی
• افزایش علائم افسردگی
• اضطراب
• زود عصبانی شدن
• استرس بیش از حد
• بی‌تفاوتی
• از دست دادن علاقه و ابتکار عمل
• مشکل در حافظه، به‌ویژه برای رویدادهای اخیر
• از بین رفتن شادابی شخصیت
• زوال کلی توانایی ذهنی
• تفکر آشفته
• کندی حرکت‌های فیزیکی
• زوال عقل

چطور تفاوت افسردگی واقعی با افسردگی ناشی از کم کاری تیروئید را تشخیص دهیم؟

نشانه‌های اختلال روانی حاصل از تیروئید کم‌کار به همراه برخی از علائم جسمی همراه می‌شوند. علائم افسردگی که بر اثر تیروئید کم‌کار ایجاد نشده باشد، معمولا با مشکلات جسمی همراه نیست. بیماری تیروئید با بسیاری علائم دیگر همراه است که در ادامه بررسی می‌کنیم.

• افزایش یا کاهش وزن
• حساسیت بیشتر به دمای گرم یا سرد
• تغییر در حرکات روده
• تغییر در چرخه‌های قاعدگی
• افزایش ضربان قلب
• فشار خون بالا
• نوسانات خلقی
• تحریک‌پذیری
• نفخ
• از دست دادن حافظه
• خستگی

همپوشانی بین اختلالات تیروئید و اختلالات خلقی در برخی موارد منجر به تشخیص اشتباه می‌شود. پزشک برای تشخیص علت دقیق تغییرات خلقی، آزمایش خون را تجویز می‌کند و سایر علائم جسمی بیمار را نیز بررسی خواهد کرد.

راه‌های درمان افسردگی ناشی از کم کاری تیروئید کدامند؟

هدف از درمان هر نوع اختلال تیروئیدی، بازگرداندن سطح هورمون تیروئید در خون به حالت طبیعی است. کم‌کاری تیروئید معمولا با جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی و با هدف بازسازی عملکرد تیروئید درمان می‌شود. کم‌کاری تیروئید با داروی لووتیروکسین یا تری‌یدوتیرونین درمان خواهد شد.

سایر روش‌های درمان بیماری تیروئید کم‌کار به شرح زیر است:

• درمان با هورمون تیروئید معمولا به‌صورت خوراکی و در قالب قرص، کپسول ژلی یا مایع مصرف می‌شود.
• مصرف لووتیروکسین به‌عنوان یک هورمون مصنوعی است که جایگزین هورمون تیروئید از دست‌رفته در بدن می‌شود.
• گاهی ترکیب لووتیروکسین و تری‌یدوتیرونین به‌صورت دو قرص جداگانه یا در موارد نادر به‌صورت یک قرص واحد به نام لیوتریکس (Thyrolar) تجویز می‌شود.

پزشک سطح هورمون‌هایتان را بررسی می‌کند تا مطمئن شود دوز دارو صحیح و موثر است. اگر هم‌زمان کم‌کاری تیروئید و افسردگی داشته باشید، داروهای جایگزین تیروئید ممکن است بهتر از داروهای ضدافسردگی عمل کنند. این داروها سطح دو هورمون اصلی تیروئید، تری‌یودوتیرونین (که T3 هم نامیده می‌شود) و تیروکسین (T4) را افزایش می‌دهند.

برخی روش‌های دیگر نیز برای درمان تیروئید کم‌کار موثر است که شامل موارد زیر می‌شود:

۱. مصرف کافئین، تنباکو و الکل را کاهش دهید یا از آن‌ها پرهیز کنید.

۲. خواب کافی و باکیفیت داشته باشید. برای داشتن خواب کافی و آرام، مطلب زیر می‌تواند به شما کمک کند:

بیشتر بخوانید:

چگونه خواب بهتری داشته باشیم؟ راهنمای خواب کافی

۳. فعالیت بدنی انجام دهید؛ تاثیر ورزش بر کم کاری تیروئید محرز است، چرا که می‌تواند متابولیسسم را تنظیم کرده و به مسیر درمان کمک کند.

۴. عوامل تحریک‌پذیری خود را شناسایی کرده تا از این شرایط دوری کنید.

۵. در فعالیت‌هایی که دوست دارید مانند گوش دادن به موسیقی، مطالعه یا تماشای تلویزیون شرکت کنید.

۶. از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند ذهن‌آگاهی، تمرینات تنفسی یا یوگا استفاده کنید. برای آشنایی بیشتر با مفهوم ذهن‌آگاهی و فواید آن، مقاله زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

ذهن‌آگاهی چیست؟ راهنمای ساده برای آرامش ذهن

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بعد از مشاهده نشانه‌های تیروئید کم‌کار حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با تجویز آزمایش خون و انجام معاینه بالینی و دریافت شرح حال، علت دقیق علائم را تشخیص می‌دهد. پزشک بر‌اساس شدت بیماری و نوع نشانه‌ها بهترین روش‌های درمان تیروئید کم‌کار را تجویز خواهد کرد.

شایع‌ترین علائمی که با کمبود تیروئید مرتبط هستند شامل فراموشی، خستگی، کندی ذهنی، بی‌توجهی و ناپایداری عاطفی است.

علاوه‌بر موارد گفته‌شده، اگر بدون دلیل خسته هستید یا علائم دیگری از کم‌کاری تیروئید دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. اگر داروی هورمون تیروئید برای کم‌کاری تیروئید مصرف می‌کنید، حتما پزشک خود را در دوره‌های مشخص و به صورت منظم، ملاقات کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

اگر احساس افسردگی یا نشانه‌هایی از تیروئید کم‌کار را دارید، به پزشک مراجعه کنید. هر دو بیماری کم‌کاری تیروئید و افسردگی قابل درمان هستند. توجه داشته باشید که یک تشخیص صحیح و به موقع، گام اساسی برای بازگشت به حالت طبیعی سلامت جسم و روان شما خواهد بود.
هر دو بیماری کم‌کاری و پرکاری تیروئید می‌توانند منجر به اختلالات روانی شوند، اما مکانیسم و شدت تغییرات خلقی متفاوت است. برای تحلیل عمیق‌تر تفاوت علائم روانی و جسمی پرکاری تیروئید و افسردگی با افسردگی در کم کاری تیروئید، توصیه می‌شود مقاله ما در مورد ارتباط پرکاری تیروئید و افسردگی را مطالعه کنید.