کم‌کاری تیروئید چگونه باعث نازک شدن و ریزش مو می‌شود؟
کم‌کاری تیروئید می‌تواند منجر به ریزش مو شود و با درمان این بیماری، ریزش مو به مرور بهبود می‌یابد. علاوه بر درمان کم‌کاری تیروئید، رژیم غذایی مناسب نیز به رشد مجدد موها و سلامت آن‌ها کمک بسزایی می‌کند.
در این مقاله از دارو دات کام علاوه بر بررسی علل و علائم ریزش مو ناشی از کم‌کاری تیروئید، نکاتی جهت بهبود سلامت مو در صورت ابتلا به کم‌کاری تیروئید ارائه می‌دهیم.
چرا تیروئید بر مو تأثیر می‌گذارد؟
غده‌ی تیروئید، غده‌ای پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است که هورمون‌های تیروئیدی را تولید و ترشح می‌کند. این هورمون‌ها که شامل T3 و T4 هستند، وظیفه‌ی تنظیم متابولیسم و بسیاری از فعالیت‌های حیاتی بدن را بر عهده دارند.
از آن‌جا که هورمون‌های تیروئید بر همه‌ی بخش‌های بدن اثر می‌گذارند، فولیکول‌های مو، سلول‌های پوستی و بستر ناخن نیز تحت تأثیر آن‌ها قرار می‌گیرند.
کم‌کاری تیروئید و چرخه رشد مو
فولیکول‌های مو به طور طبیعی خود را بازسازی می‌کنند و این فرایند شامل مراحل رشد، پس‌رفت، استراحت، ریزش و رشد مجدد است. تحقیقات نشان داده است که هورمون‌های تیروئیدی می‌توانند مستقیماً بر مراحل چرخه‌ی فولیکول مو تأثیر بگذارند.
حدود ۴۲ درصد از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید دچار طاسی می‌شوند (منبع). این طاسی به سه شکل دیده می‌شود:
- تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium): در این حالت، موها خیلی زود وارد فاز استراحت می‌شوند. به همین دلیل، فرد ممکن است تا ۷۰ درصد موهای سر خود را در مدت دو ماه از دست بدهد.
- آلوپسی آره‌آتا (Alopecia areata): در این حالت، سیستم ایمنی بدن در فاز رشد به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث طاسی کامل یا ریزش بخش بزرگی از موهای سر می‌شود.
- ماداروزیس (Madarosis): در این حالت، مژه‌ها و یک‌سوم بیرونی ابروها دچار ریزش مو می‌شوند.
افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است دچار تریکودیستروفی (Trichodystrophy) نیز شوند. در این حالت، موها خشک، شکننده، زبر و با رشد آهسته هستند و به راحتی می‌ریزند. در برخی افراد، این شرایط می‌تواند منجر به کچلی شود.
همچنین، افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید معمولاً موهای سفید بیشتری دارند.
علائم ریزش مو در اثر کم‌کاری تیروئید چیست؟
ریزش مو به تنهایی یک علامت اختصاصی نیست و نمی‌توان آن را نشانه‌ی قطعی کم‌کاری تیروئید یا بیماری دیگری دانست. بنابراین، در صورت ریزش مو باید ابتدا به پزشک مراجعه کنید. پس از معاینه و بررسی‌های آزمایشگاهی است که می‌توان ریزش مو را به کم‌کاری تیروئید نسبت داد.
ریزش روزانه تا حدود ۱۰۰ تار مو در بدن طبیعی است.
ریزش مویی که بر اثر کم‌کاری تیروئید رخ می‌دهد، می‌تواند علائم زیر را داشته باشد:
- کاهش تراکم و حجم مو در تمام سر
- افزایش ریزش مو هنگام دوش گرفتن یا شانه کردن
- ریزش مو در سایر نقاط بدن مانند مژه، ابرو، ناحیه‌ی تناسلی و …
- خشک، زبر و شکننده شدن موها
- کند شدن رشد مو
- خشکی و خارش کف سر
- شوره‌ی سر
در افراد مبتلا به تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)، موها به‌صورت دسته‌ای می‌ریزند. این ریزش بیشتر در سر دیده می‌شود، اما ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن نیز رخ دهد.
در آلوپسی آره‌آتا (Alopecia areata)، فرد اغلب دچار ریزش موی تکه‌ای می‌شود.
کم‌کاری تیروئید علاوه بر ریزش مو، علائم دیگری هم دارد؛ از جمله احساس سرما، افزایش وزن ناخواسته، خستگی، خشکی پوست و مو، مشکل در حافظه و تمرکز، افسردگی، یبوست و …
سایر دلایل احتمالی ریزش مو
علاوه بر کم‌کاری تیروئید، ریزش مو می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد، از جمله:
- پرکاری تیروئید
- زایمان
- استرس
- افزایش سن
- عوامل ژنتیکی
- پس از عمل جراحی
- مشکلات تغذیه‌ای مانند کمبود آهن، پروتئین و روی در رژیم غذایی
- عوامل هورمونی مانند PCOS
- عفونت‌های کف سر مانند پسوریازیس
- بستن محکم موها که می‌تواند منجر به طاسی از نوع Traction شود.
- عوارض دارویی
- عفونت‌های جنسی
- کم‌خونی
- بیماری سلیاک
- لوپوس
- یائسگی
تفاوت بین کم‌کاری تیروئید و ریزش موی ارثی
برخلاف ریزش مو ناشی از کم‌کاری تیروئید، طاسی ارثی که ریشه در عوامل ژنتیکی دارد، با سرعت آهسته رخ می‌دهد، الگوی مشخصی دارد و معمولاً برگشت‌ناپذیر است.
طاسی ارثی اغلب با نازک شدن مو و از دست دادن کامل مو در برخی قسمت‌های سر همراه است. در مردان، طاسی ارثی از شقیقه‌ها و تاج سر شروع می‌شود و با الگوی M پیشرفت می‌کند؛ در مراحل نهایی، تنها یک حلقه مو اطراف سر باقی می‌ماند. در زنان، ریزش مو گسترده‌تر است، اما به‌دلیل بلند بودن موها، معمولاً پنهان می‌ماند.
ریزش مو ارثی در زنان بیشتر بالای سر و قسمت فرق سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد (شبیه شکل درخت کریسمس) و خط رویش مو در امتداد پیشانی و شقیقه‌ها معمولاً طبیعی باقی می‌ماند.
چگونه ریزش مو در اثر کم کاری تیروئید تشخیص داده می‌شود؟ (آزمایش‌های لازم)
در صورتی که پزشک مشکوک باشد ریزش مو به علت کم‌کاری تیروئید رخ داده است، به‌ویژه اگر بیمار سایر علائم کم‌کاری تیروئید را داشته باشد، آزمایش‌های تیروئیدی مانند TSH، Free T4 و… درخواست می‌شود.
ریزش موی ناشی از کم‌کاری تیروئید چگونه درمان می‌شود؟
با درمان کم‌کاری تیروئید، وضعیت مو بهبود می‌یابد. علاوه بر درمان تیروئید و چکاپ‌های منظم برای اطمینان از سطح نرمال هورمون‌های تیروئیدی در بدن، رعایت رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم نیز اهمیت زیادی دارد:
تغذیه:
- مصرف کافی میوه‌ها و پروتئین‌ها
- ید که عمدتاً از طریق نمک‌های یددار تأمین می‌شود.
- غذای دریایی
- مواد معدنی مانند سلنیوم و روی که در آجیل، دانه‌ها و غلات کامل موجود هستند.
- مقدار کافی چربی
- سبزی‌های سبز تیره مانند اسفناج، حاوی ویتامین‌های A و C
- غذاهای حاوی کلسیم مانند لبنیات
- بیوتین موجود در تخم‌مرغ، آجیل و غلات کامل
- امگا ۳ در ماهی، دانه کتان و گردو
- مصرف مقدار کافی آب
- در صورت رژیم غذایی نامناسب، مصرف مولتی‌ویتامین حاوی سلنیوم، نیاسین، ویتامین C، آهن، روی، بیوتین و ویتامین D
مراقبت از مو:
- استفاده از شامپو و ماسک موهای ملایم و فاقد سولفات
- کوتاه کردن منظم مو
- کاهش استفاده از حرارت برای حالت دادن مو
- خودداری از سفت بستن موها
سبک زندگی:
- افزایش فعالیت بدنی
- خواب کافی
- کاهش استرس
و در نهایت، مشاوره با متخصص پوست و مو می‌تواند کمک‌کننده باشد.
اگر به دنبال درمان کم کاری تیروئید هستید؛ مقاله زیر را بخوانید.
چه مدت طول می‌کشد تا موها دوباره رشد کنند؟
بعد از شروع درمان کم‌کاری تیروئید، ممکن است به‌طور موقت ریزش مو افزایش یابد، زیرا موها از فاز استراحت وارد فاز رشد می‌شوند.
همچنین ممکن است موهای جدید بافت و رنگ متفاوتی نسبت به قبل داشته باشند. فرآیند رشد مجدد موها ممکن است چندین ماه طول بکشد.
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
نازک شدن یا ریزش مو الزاماً به معنی کم‌کاری تیروئید نیست، اما اگر این علامت مزمن باشد، می‌توانید با مشورت پزشک آزمایش تیروئید انجام دهید.
بهبود وضعیت مو در اثر کم‌کاری تیروئید نیازمند صبر و زمان است و علاوه بر درمان، رعایت سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب و مراقبت از موها اهمیت زیادی دارد.
