یک مطالعه جدید؛ معکوس کردن روند آلزایمر در موشها
براساس یک مطالعه داوریشده که در روز ۲۲ دسامبر در نشریه پزشکی گزارشهای سلولی انتشار یافت، پژوهشگران موفق شدند روند آلزایمر را در موشها معکوس کنند؛ دستاوردی که از احتمال درمان این بیماری در انسانها حکایت دارد.
در ادامه این خبر را در دارو دات کام بخوانید.
آلزایمر چیست؟
آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که با اختلال خفیف حافظه آغاز شده و در نهایت به وضعیتی منجر میشود که فرد قادر به تکلم یا انجام فعالیتهای روزمره نیست.
این بیماری معمولاً افراد ۶۰ سال به بالا را درگیر میکند. علت دقیق آن همچنان نامعلوم است، اما گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها در اوت ۲۰۲۴ نشان داد که آلزایمر نتیجه مجموعهای از عوامل ژنتیکی و محیطی، سابقه خانوادگی و سبک زندگی است.
نتایج یک مطالعه در اکتبر ۲۰۲۴ نشان داد که مرحله خاموش آلزایمر ۲۰ سال پیش از بروز علائم آغاز میشود.
مرحله خاموش این بیماری با ایجاد تغییرات جزئی در سلولهای مغزی همراه است. برای نمونه، نورونهای مهاری آسیبپذیر شده و ارتباط بین سلولهای مغزی مختل میشود. بیمار در این مرحله با انباشت تدریجی پلاکهای بتا آمیلوئید مواجه میشود که از نشانههای اصلی بیماری آلزایمر به شمار میآید.
براساس دادههای انجمن غیرانتفاعی آلزایمر، درحالحاضر بالغ بر ۷ میلیون نفر در آمریکا با این بیماری دستبهگریبان هستند و پیشبینی میشود که این رقم تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۱۳ میلیون نفر برسد.
از هر ۹ فرد ۶۵ ساله و بالاتر حدوداً ۱ نفر آلزایمر دارد. برآورد میشود که حدود ۱۲ میلیون آمریکایی بدون دریافت دستمزد از افراد مبتلا به آلزایمر یا دیگر انواع دمانس مراقبت میکنند؛ خدمتی که ارزش آن در سال گذشته بالغ بر ۴۱۳ میلیارد دلار برآورد شده است.
روش مطالعه
آلزایمر همیشه بهعنوان یک بیماری برگشتناپذیر تلقی شده است. پژوهشگران در این مطالعه دو گروه از موشها را با عامل دارویی P7C3-A20 آزمایش کردند.
موشهای یک گروه حامل ژنهای جهشیافته مرتبط با آمیلوئید و موشهای گروه دیگر حامل ژنهای جهشیافته مرتبط با پروتئین تاو بودند. مختلشدن پروتئینهای آمیلوئید و تاو جزو علائم اصلی و اولیه آلزایمر به شمار میآید.
به گفته پژوهشگران، از آنجا که موشها بهتدریج درگیرِ آسیبهای مغزی مشابه آلزایمر میشوند، نمونههای بسیار خوبی برای بررسی تأثیر P7C3-A20 بر آلزایمر در انسانها هستند.
نتایج مطالعه
درمان با عامل دارویی P7C3-A20 در موشهای گروه آمیلوئید نشان داد که این عامل دارویی باعث احیای تعادل نیکوتینآمید آدنین دینوکلئوتید میشود؛ همان مولکول انرژی سلولی که جزو محرکهای اصلی آلزایمر به شمار میآید.
هرچه سن بالاتر میرود، سطح نیکوتینآمید آدنین دینوکلئوتید در بدن از جمله در مغز کاهش مییابد. اگر این مولکول در تعادل نباشد، سلولها قادر به انجام وظایف طبیعی و حیاتی خود نخواهند بود.
به گفته پژوهشگران، این عامل دارویی موجب معکوسشدن روند تخریب سد خونی-مغزی، آسیبدیدگی دیانای، تنش اکسایشی و التهاب عصبی شده است. سد خونی-مغزی سطح مواد مغذی و هورمونهای مغز را ثابت نگهمیدارد و همزمان از مغز در برابر سموم و عوامل بیماریزا محافظت میکند.
از این گذشته، این عامل دارویی انعطافپذیری سیناپسی و زایش نورونی در هیپوکامپ را تقویت میکند؛ فرایندی که به تولید نورونهای عملکردی جدید میانجامد.
به گفته پژوهشگران، این تغییرات در موشهای گروه آمیلوئید به «بازیابی توان شناختی و کاهش سطح پلاسمایی» شاخص p-tau217 منجر شده که نشانگر بالینی آلزایمر است و به پیشبینی افت عملکرد شناختی کمک میکند.
زمانی که عامل دارویی P7C3-A20 در مرحله بروز آلزایمر پیشرفته و افت عملکرد شناختی به موشهای ششماهه داده شد، سلامت و عملکرد مغز موشها تا ۱۲ ماهگی به حالت عادی خود بازگشت.
P7C3-A20 همچنین روند آلزایمر پیشرفته را در موشهای گروه تاو معکوس کرد. پژوهشگران دریافتند که این عامل دارویی به محافظت از سلولهای اندوتلیال مویرگی مغز انسان در برابر تنش اکسایشی کمک میکند؛ سلولهایی که مؤلفه اصلی سد خونی-مغزی به شمار میآیند.
به گفته پژوهشگران، این مطالعه دیدگاه رایج مبنی بر «ماهیت برگشتناپذیر» آلزایمر را به چالش کشیده است. آنها افزودند که احیای تعادل نیکوتینآمید آدنین دینوکلئوتید میتواند روند درمان این بیماری را به شکل قابلتوجهی متحول کند.
شماری از پژوهشگران اعلام کردند که به دلیل تحقیقات شخصی خود که در همین زمینه انجام گرفتهاند، با تضاد منافع روبهرو هستند.
ادامه تحقیقات جدید
دانشگاههای علوم پزشکی اوهایو، که پژوهشگران آنها در مطالعه حاضر شرکت داشتند، در بیانیهای در روز ۲۲ دسامبر اعلام کردند که این یافتهها به آغاز تحقیقات جدید درباره رویکردهای مکمل و آزمایشات بالینی برای بیماران مبتلا به آلزایمر منتهی خواهند شد.
اندرو اِی. پایپر، نویسنده ارشد مطالعه، گفت: «ما از این نتایج هیجانزدهایم و بسیار خوشبین هستیم.»
او افزود: «نکته مهم این است که مطالعه حاضر همه را امیدوار کرده که بیماری آلزایمر دیگر برگشتناپذیر نیست و مغز آسیبدیده میتواند خودش را در شرایط خاص ترمیم کند و عملکرد طبیعیاش را از سر بگیرد.»
منابع مقاله:
Epoch Times
نظرات