آیا اوتیسم درمان دارد؟ واقعیتها و باورهای نادرست


این سوال که آیا اوتیسم قابل درمان است یا خیر، سوالی پیچیده و ظریف است. در حال حاضر هیچ درمان شناخته شدهای برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) وجود ندارد، اما درک این نکته ضروری است که اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی مادام العمر است (نه دقیقا یک بیماری) که بر نحوه تعامل فرد با دنیای اطرافش تأثیر میگذارد، و خبر خوب این که پیشرفت و بهبود در نحوه تعامل مؤثر افراد با جهان امکانپذیر است.
روشهای درمانی اوتیسم چیست؟
روشهای درمانی مختلفی برای حمایت از کودکان مبتلا به اوتیسم وجود دارد. این روشهای درمانی به کودک شما کمک میکنند تا هرگونه چالشی را که با آن روبرو میشود مدیریت کند و بر نقاط قوت خود بیفزاید. برخی از روشهای درمانی به شما و سایر اعضای خانواده روشهایی را برای حمایت از فرزندتان آموزش میدهند.
هرچه این حمایتها زودتر شروع شود در دراز مدت میتواند برای کودک شما مفیدتر باشد.
با پشتیبانی مناسب مانند گفتاردرمانی، رفتاردرمانی و کاردرمانی، افراد مبتلا به اوتیسم میتوانند مهارتهای مهم زندگی را ایجاد کرده و مستقلتر شوند.
مداخله زودهنگام اغلب به کودکان کمک میکند تا ارتباط، تعامل اجتماعی و یادگیری خود را بهبود بخشند. در ادامه انواع این درمانها را با هم مرور میکنیم.
درمانهای رفتاری و ارتباطی
تحلیل رفتار کاربردی(ABA): این روش اغلب در مدارس و کلینیکها برای کمک به کودک شما در یادگیری رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی استفاده میشود. این رویکرد میتواند برای بهبود طیف وسیعی از مهارتها مورد استفاده قرار گیرد و انواع مختلفی برای موقعیتهای مختلف وجود دارد، از جمله:
- آموزش آزمایشی گسسته (DTT) که از درسهای ساده و تقویت مثبت استفاده میکند.
- آموزش پاسخ محوری (PRT)که به ایجاد انگیزه برای یادگیری و برقراری ارتباط کمک میکند.
- مداخله رفتاری فشرده اولیه (EIBI)که برای کودکان زیر 5 سال بهترین گزینه است.
- مداخله رفتاری کلامی (VBI)که بر مهارتهای زبانی تمرکز دارد.
رویکرد مبتنی بر رشد، تفاوتهای فردی، رابطه (DIR): این نوع درمان بیشتر با نام Floortime شناخته میشود. دلیلش این است که شما را درگیر میکند تا با فرزندتان روی زمین بازی کنید و فعالیتهایی را که دوست دارد انجام دهید.
این روش درمانی با کمک به آنها در یادگیری مهارتهای ارتباطی و عاطفی، به رشد عاطفی و فکری آنها کمک میکند.
درمان و آموزش کودکان اوتیسم و دارای معلولیتهای ارتباطی مرتبط (TEACCH): این درمان از نشانههای بصری مانند کارتهای تصویری برای کمک به کودک شما در یادگیری مهارتهای روزمره مانند لباس پوشیدن استفاده میکند. اطلاعات به مراحل کوچک تقسیم میشود تا آنها بتوانند آن را راحتتر یاد بگیرند.
سیستم ارتباطی تبادل تصویر (PECS): این یک درمان مبتنی بر تصویر دیگر است، اما به جای کارتهای تصویری از نمادها استفاده میکند. کودک شما یاد میگیرد که از طریق نمادهای ویژه سؤال بپرسد و ارتباط برقرار کند.
کار درمانی: این نوع درمان به کودک شما کمک میکند تا مهارتهای زندگی مانند غذا خوردن و لباس پوشیدن، حمام کردن و درک نحوه ارتباط با دیگران را بیاموزد. مهارتهایی که آنها یاد میگیرند به گونهای است که به آنها کمک میکند تا حد امکان مستقل زندگی کنند.
درمان یکپارچگی حسی: اگر فرزند شما به راحتی از چیزهایی مانند نورهای روشن، صداهای خاص یا احساس لمس شدن ناراحت میشود، این درمان میتواند به او کمک کند تا یاد بگیرد که با آن نوع اطلاعات حسی کنار بیاید.
اگر میخواهید بدانید علت اوتیسم چیست و چه عواملی در بروز آن نقش دارند، مقاله زیر را مطالعه کنید:
درمان دارویی برای اوتیسم
در حال حاضر، هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند اختلال طیف اوتیسم(ASD) یا تمام علائم آن را درمان کند. اما برخی داروها میتوانند به درمان علائم خاص مرتبط با ASD، به ویژه رفتارهای خاص، کمک کنند.
پزشکان اغلب از داروها برای مقابله با یک رفتار خاص، مانند کاهش خودآزاری یا پرخاشگری، استفاده میکنند. به حداقل رساندن یک علامت، به فرد مبتلا به اوتیسم اجازه میدهد تا روی چیزهای دیگر، از جمله یادگیری و ارتباط، تمرکز کند. تحقیقات نشان میدهد که دارو در ترکیب با درمانهای رفتاری بیشترین تأثیر را دارد.
سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) استفاده از برخی داروهای ضد روانپریشی، مانند ریسپریدون(Risperidone) و آریپیپرازول(Aripiprazole)، را برای درمان تحریکپذیری مرتبط با ASD در کودکان بین سنین خاص تأیید کرده است. والدین باید با روانپزشک فرزند خود در مورد هرگونه دارویی برای کودکان مبتلا به ASD صحبت کنند.
داروهای دیگر اغلب برای کمک به بهبود علائم اوتیسم استفاده میشوند، اما برای این هدف خاص توسط FDA تأیید نشدهاند. برخی از داروهای موجود در این فهرست برای افراد زیر ۱۸ سال تأیید نشدهاند.
همه داروها عوارض جانبی دارند که برخی از آنها مهم هستند. خانوادهها باید برای اطمینان از استفاده ایمن از هر دارویی، با روانپزشک فرزند خود همکاری نزدیکی داشته باشند.
- مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): این گروه از داروهای ضد افسردگی برخی از مشکلاتی را که ناشی از عدم تعادل در سیستمهای شیمیایی بدن است، درمان میکنند. SSRIها علائم اصلی ASD را درمان نمیکنند و شواهد برای بهبود «تماس چشمی» وجود ندارد. ممکن است برای اضطراب/وسواس (بهویژه در نوجوانان/بزرگسالان) مفید باشند؛ در کودکان خردسال اثربخشی مبهمتر و عوارض (بیقراری، تحریکپذیری) بیشتر است.
- داروهای سه حلقهای(TCA): این داروها نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی هستند که برای درمان افسردگی و رفتارهای وسواسی-اجباری استفاده میشوند. به نظر میرسدTCA ها معمولاً عوارض بیشتر (دهانی، قلبی، خطر مسمومیت) دارند و در ASD کمتر درمان خط اولاند. آنها گاهی اوقات برای درمان افراد خاص و علائم خاص، از SSRIها مؤثرتر هستند.
- داروهای ضد روانپریشی: این نوع داروها بر مغز فرد مصرف کننده تأثیر میگذارند. داروی ضد روانپریشی ریسپریدون برای کاهش تحریکپذیری در کودکان 5 تا 16 ساله مبتلا به اوتیسم تأیید شده است. این داروها میتوانند بیشفعالی را کاهش دهند، رفتارهای کلیشهای را کم کنند و گوشهگیری و پرخاشگری را در بین افراد مبتلا به اوتیسم به حداقل برسانند.
- محرکها: این گروه از داروها میتوانند به افزایش تمرکز و کاهش بیشفعالی در افراد مبتلا به اوتیسم کمک کنند. این داروها به ویژه برای افرادی که علائم خفیف ASD دارند مفید هستند.
- داروهای ضد اضطراب: این گروه از داروها میتوانند به تسکین اضطراب و اختلالات هراس که اغلب با ASD مرتبط هستند، کمک کنند.
- داروهای ضد تشنج: این داروها تشنج و اختلالات تشنجی مانند صرع را درمان میکنند. (تشنج حملات تکانهای ناگهانی یا خیره شدن و به نظر رسیدن حالت بیحرکت است.)
تقریباً یک سوم افراد مبتلا به علائم اوتیسم، تشنج یا اختلالات تشنجی دارند.
تغذیه مناسب برای کنترل اوتیسم
متخصصان هیچ رژیم غذایی خاصی را برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ضروری نمیدانند، اما تغذیه مناسب کمک کننده است. گاهی اوقات کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم غذای خود را محدود میکنند یا والدین سعی میکنند چیزهایی مانند گلوتن را حذف کنند تا ببینند آیا به بهبود علائم کمک میکند یا خیر.
با این حال، هیچ تحقیقی وجود ندارد که ثابت کند حذف گلوتن یا کازئین (پروتئینهای موجود در گندم و فرآوردههای شیر) از رژیم غذایی آنها یک درمان مفید برای اختلال طیف اوتیسم است و محدود کردن غذاهایی مانند لبنیات میتواند از رشد مناسب استخوان جلوگیری کند.
کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولاً استخوانهای نازکتری نسبت به کودکان بدون این اختلال دارند، بنابراین غذاهای استخوانساز مهم هستند. شاید بهتر باشد با یک متخصص تغذیه برای تهیه یک برنامه غذایی سالم مشورت کنید.
کدام روشهای درمانی میتوانند به اوتیسم کمک کنند؟
همه روشهای درمانی گفته شده میتوانند به بخشی از علائم اختلال طیف اوتیسم کم کنند. گاهی نیاز است که یک درمان را شروع کنید و با دیدن نتیجه آن تصمیم بگیرید که با آن روش ادامه دهید یا خیر. از آنجا افراد طیف اوتیسم یک وضعیت یکسان و عین هم ندارند، درمان هم برای هر کدام از آنها منحصر به فرد خواهد بود.مثلا اینکه ترکیب چه دارویی با چه روش ارتباطی بهترین تاثیر را دارد، به کودک شما و شرایط ویژه او مربوط است.
علاوه بر این برخی از افراد طیف اوتیسم به کمک بسیار کمی نیاز دارند و برخی دیگر به حمایت زیاد و طولانی مدتی نیازمند هستند. پس برای پیدا کردن بهترین روش درمانی منحصر به فرد، بهتر است با روانپزشک یا درمانگر کودک خود مشورت کنید و از همه مهمتر از روند درمان نا امید نشوید.
چند واقعیت مهم و تصور غلط رایج در مورد اوتیسم
تصوراتی در مورد اختلال طیف اوتیسم وجود دارد که گاه شبیه یک افسانه است، اما واقعیت علمی چیز دیگری به ما میگوید. در ادامه میخواهیم به چند مورد مهم از این دسته بپردازیم.
تصور غلط شماره ۱: اوتیسم یک بیماری است.
بیایید با اساسیترین تصور غلط شروع کنیم، اینکه ASD یک بیماری است. باید بگوییم که اوتیسم اصلاً بیماری نیست. این فقط نحوه عملکرد مغز فرد است. ASD یک اختلال عصبی-رشدی است، به این معنی که چیزی در مورد رشد و عملکرد مغز با یک کودک «معمولی» متفاوت است. اما متفاوت بودن به معنای اشتباه نیست. و افراد اوتیسمی همه به یک شکل متفاوت نیستند.
تصور غلط شماره ۲: اوتیسم یک بیماری روانی است.
به همین ترتیب، مهم است که روشن شود که ASD یک بیماری روانی نیست. این موضوع یک سردرگمی قابل درک است. متخصصان مراقبتهای بهداشتی از مرجع تشخیصی یکسانی – ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) برای تشخیص اختلالات عصبی-رشدی و بیماریهای روانی استفاده میکنند. اما اگر نگاهی اجمالی به کتاب بیندازید، متوجه میشوید که به چندین دسته تقسیم شده است.
تفاوتهای کلیدی دیگری نیز بین ASD و بیماریهای روانی وجود دارد. اکثر بیماریهای روانی در مراحل بعدی زندگی ایجاد میشوند مثل اسکیزوفرنی و اختلال مصرف الکل که نمونههای بارز آن هستند.
در صورتی که، ASD وضعیتی است که با آن متولد میشوید. تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به ASD خطر بیشتری برای ابتلا به اختلالات روانی دارند، بنابراین مهم است که والدین مانند هر کودک دیگری مراقب تغییرات خلق و خو و رفتار باشند.
تصور غلط شماره 3: اوتیسم قابل درمان است.
یکی از رایجترین افسانهها این است که اوتیسم قابل درمان است. حقیقت این است که اوتیسم یک وضعیت عصبی-رشدی است، نه یک بیماری. اگرچه درمانی وجود ندارد، اما مداخله زودهنگام و مداوم میتواند مهارتهای ارتباطی، رفتاری و اجتماعی را تا حد زیادی بهبود بخشد. درمانها متناسب با نیازهای منحصر به فرد هر کودک تنظیم میشوند، نه با هدف «اصلاح» شخصیت او.
تصور غلط شماره 4: همه کودکان مبتلا به اوتیسم یکسان هستند.
اوتیسم در یک طیف وجود دارد. برخی از کودکان ممکن است به حمایت قابل توجهی نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مستقل عمل کنند. فرض اینکه همه کودکان مبتلا به اوتیسم به یک شکل رفتار میکنند، میتواند منجر به قضاوتهای نادرست و از دست دادن فرصتها برای مراقبت شخصی شود. متخصصان این حوزه میدانند که هر کودکی نقاط قوت، چالشها و پتانسیلهای خاص خود را دارد.
برای آشنایی با نکات کاربردی در مراقبت روزانه از کودکان مبتلا به اوتیسم در خانه و مدرسه، مطلب زیر را بخوانید:
تصور غلط شماره 5: فرزندپروری ضعیف باعث اوتیسم میشود.
تحقیقات علمی نشان داده است که اوتیسم ناشی از سبک فرزندپروری نیست. در عوض، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در آن دخیل است. مهم است که والدین بدانند که مقصر نیستند و عشق، حمایت و تعامل آنها نقش کلیدی در رشد فرزندشان دارد.
تصور غلط شماره 6: واکسنها باعث اوتیسم میشوند.
مطالعات متعدد در مقیاس بزرگ هیچ ارتباطی بین واکسنها و اوتیسم پیدا نکردهاند. این ایده اشتباه فقط از یک مطالعه سرچشمه گرفته است که از آن زمان بیاعتبار و کنار گذاشته شده است.
اینکه زمان تزریق واکسنهای اولیه برای کودکان تقریبا با مشاهده علائم اوتیسم در کودکان همزمان میشود، به چنین تصور غلطی دامن زده است. متخصصان اطفال خانوادهها را تشویق میکنند تا برای محافظت از سلامت کلی فرزندشان، واکسیناسیون خود را بهروز نگه دارند.
تصور غلط شماره 7: فقط پسران ممکن است اوتیسم داشته باشند.
جدیدترین دادههای مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) نشان میدهد که اوتیسم یک بیماری وابسته به جنسیت نیست، اگرچه پسران بیشتر از دختران به ASD مبتلا میشوند.
تحقیقات آنها نشان میدهد که حدود ۴٪ از پسران مبتلا به ASD هستند، در حالی که تعداد دختران اوتیسمی کمتر و ۱٪ است. با پیشرفت در شناسایی ASD در دختران، آنها پیشبینی میکنند که این تفاوتها در تشخیصها به تعادل برسند.
تصور غلط شماره 8: افراد مبتلا به اوتیسم نمیخواهند دوست پیدا کنند و علاقهای به ارتباط ندارند.
در بیشتر موارد، این موضوع به هیچ وجه درست نیست. برخی از کودکان و بزرگسالان خیلی اجتماعی نیستند و تا حد زیادی از دیگران دوری میکنند. اما اکثر کودکان و بزرگسالان در این طیف میخواهند و دوست دارند که معاشرت کنند.
بسیاری از کودکان برای معاشرت مشکل دارند و واقعاً قوانین اجتماعی را درک نمیکنند. اجتماعی بودن مانند رقصی با مراحل بسیار پیچیده همراه است که اغلب نیاز به تفکر سریع دارد. ممکن است خیلی سخت به نظر برسد. اما وقتی رقص را آهسته میکنیم و مراحل را توضیح میدهیم، فرزندانمان میتوانند یاد بگیرند.
اجتماعی بودن ممکن است باعث شود افراد در این طیف احساس اضطراب زیادی کنند، به خصوص اگر در گذشته تجربیات بدی داشته باشند. اما تمایل به ارتباط اغلب وجود دارد و این به خانواده، معلمان و درمانگران بستگی دارد که به عزیزان ما کمک کنند تا با موفقیت با جامعه معاشرت داشته باشند.
تصور غلط شماره 9: کودکان مبتلا به اوتیسم نمیتوانند یاد بگیرند.
آنها قطعاً میتوانند! همه ما فقط باید یاد بگیریم که به خوبی به آنها آموزش دهیم. اکثریت قریب به اتفاق کودکان با درمان بهبود مییابند، اما این درمان باید مؤثر و متناسب با هر کودک باشد.
برای برخی افراد، یادگیری میتواند چالش برانگیز باشد و منجر به پیشرفت کندتر شود. با این حال، اوضاع میتواند تغییر کند و زندگی میتواند به آرامی و پیوسته بهبود یابد، تا زمانی که خانواده و معلمان پیگیر باشند و از روشهای آموزشی مؤثر استفاده کنند.
یکی از نگرانیهای رایج والدین، طول عمر کودکان مبتلا به اوتیسم است؛ برای آگاهی از واقعیتها، مطلب زیر را بخوانید:
تصور غلط شماره 10: افراد مبتلا به طیف اوتیسم نمیتوانند صحبت کنند.
بسیاری از افراد مبتلا به طیف اوتیسم میتوانند صحبت کنند و استفاده کاربردی از زبان را توسعه دهند. برخی دیگر میتوانند روشهای ارتباطی دیگری مانند زبان اشاره را توسعه دهند یا از دستگاههای ارتباطی تقویتی و جایگزین (AAC) که شامل تصاویر و سایر رسانهها هستند، استفاده کنند.
تصور غلط شماره 11: افراد مبتلا به طیف اوتیسم نمیتوانند زندگی موفقی داشته باشند.
با آموزش و پرورش مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به طیف اوتیسم میتوانند در جامعه مشارکت موفقی داشته باشند. برخی از افراد این طیف هم اکنون در زمینه کاری خود متخصصان شناخته شده بینالمللی هستند.
در واقع افراد مبتلا به اوتیسم تواناییهای باورنکردنی و استعدادهای منحصر به فردی دارند. هر فرد مبتلا به طیف اوتیسم چیز خاصی را به جهان میآورد. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم عمیقاً به کارهای خود علاقهمند هستند، به طرز چشمگیری دیگران را میپذیرند و به طرز شگفتانگیزی تفکر روشن و شفافی دارند.
دیدگاهها و تواناییهای آنها جوامع ما را غنی و زیبایی تنوع را به ما یادآوری میکند.
تصور غلط شماره 12: افراد مبتلا به طیف اوتیسم احساسات ندارند و بنابراین قادر به ابراز محبت نیستند.
در حالی که احساسات برای برخی به طور متفاوتی درک و پردازش میشوند، افراد مبتلا به طیف اوتیسم میتوانند محبت را بپذیرند و محبت میکنند. با این حال، ممکن است پذیرش و ابراز عشق به شیوهی فرد، از سوی دیگران نیاز به صبر و شکیبایی داشته باشد.
تصور غلط این است که افراد در این طیف نمیتوانند شریک زندگی پیدا کنند یا ازدواج کنند. در صورتی که بسیاری از افراد در این طیف روابط عمیق و معناداری دارند. این شامل ازدواج و تشکیل خانواده میشود.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
درک میکنیم که تشخیص طیف اوتیسم میتواند برای شما نگران کننده و طاقتفرسا باشد، اما در عین حال دریچهای به سوی کمک و امید نیز هست. تشخیص را به عنوان نقطه شروعی برای حمایت بپذیرید، نه برچسبی برای محدودیت.
تشخیص زودهنگام به شما اجازه میدهد که زود به دنبال درمان باشید. با روانپزشک کودک یا درمانگران متخصص اوتیسم تماس بگیرید. اغلب افرادی که تخصصهایی مثل کاردرمانی و گفتاردرمانی دارند میتوانند به شما کمک کنند. همچنین کلینیکهای زیادی امروز در این عرصه فعال هستند.
با کسب اطلاعات در مورد اوتیسم، گزینههای درمانی و استراتژیهای فرزندپروری، میتوانید آگاه بمانید و یک روال حمایتی در خانه با ساختار، تصاویر و انتظارات ثابت ایجاد کنید.
پیشرفت را جشن بگیرید، شما در حال انجام یک ماموریت مهم هستید که هر پیروزی کوچک در آن یک جهش بزرگ است.