علت بوی بد واژن چیست؟ + روش‌های درمان و پیشگیری

چرا واژن بوی بدی می‌دهد؟

عوامل متعددی می‌توانند بوی واژن شما را تغییر دهند. برخی از آن‌ها نیازی به درمان ندارند، در حالی که برخی دیگر جدی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. در ادامه با این عوامل آشنا خواهیم شد:

واژینوز باکتریایی (BV)

واژینوز باکتریایی یکی از شایع‌ترین دلایل بوی بد واژن است. این عامل ۱۵ تا ۲۰ درصد از زنان را در سنین باروری تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. هنگام ابتلا به واژینوز باکتریایی، تعادل باکتریایی واژن بر هم می‌خورد.

نشانه‌ها:

• اولین علامت واژینوز باکتریایی، استشمام بویی مشابه بوی ماهی از ترشحات واژن است. این مشکل می‌تواند در موارد پیشرفته‌تر به ترشحات کف‌آلود و خاکستری یا متمایل به سبز هم منجر شود.
• بیمار ممکن است هنگام ابتلا به واژینوز باکتریایی احساس تورم و خارش هم داشته باشد.

اگر علائم خودبه‌خود برطرف نشود، ممکن است پزشک برای درمان این وضعیت استفاده از آنتی‌سپتیک‌ها یا آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از پروبیوتیک‌ها هم می‌تواند به بهبود این شرایط کمک کند.

برخی پزشکان بعد از ابتلای فرد به واژینوز باکتریایی، به او توصیه می‌کنند که در صورت استفاده از آی‌یودی، روش پیشگیری از بارداری خود را تغییر دهد.

نکته مهم: گاهی ممکن است علت بروز واژینوز باکتریایی شریک جنسی بیمار باشد. در این شرایط، استفاده از کاندوم داخلی یا خارجی به بهبود وضعیت کمک می‌کند و شریک جنسی بیمار هم باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کند.

اگر به واژینوز باکتریایی مبتلا هستید، هرچه زودتر پیگیر درمان آن باشید، زیرا این بیماری می‌تواند در دوران بارداری باعث زایمان زودرس شود.

در مقاله زیر در مورد عفونت باکتریایی واژن بیشتر بخوانید:

تریکومونیازیس

تریکومونیازیس شایع‌ترین عفونت مقاربتی غیر ویروسی در جهان است. این بیماری، یک بیماری انگلی است که معمولا علائم زیادی ایجاد نمی‌کند.

برخی افراد علائم خفیفی مانند ترشح واژینال زرد مایل به سبز با بوی نامطبوع ماهی‌مانند را تجربه می‌کنند. ممکن است واژن هم کمی قرمز و دچار خارش و التهاب شود. معمولا یک دوره آنتی‌بیوتیک این عفونت را برطرف می‌کند.

تریکومونیازیس را بیشتر بشناسید:

عفونت‌های قارچی

عفونت قارچی بسیار شایع است و معمولا باعث خارش، سوزش و تغییر در ترشحات واژن می‌شود؛ ترشحاتی که ممکن است سفت و سفید شده و شبیه شیر بریده به نظر برسند.

این نوع عفونت بیشتر در میان افراد باردار، افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، کسانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند و مصرف‌کنندگان داروهای ضد بارداری هورمونی رایج است.

با این حال، این ترشحات معمولا بوی زیادی ندارند. اگر علائم قارچ شما آن‌قدر شدید است که باعث بوی بد شده، باید به پزشک مراجعه کنید تا هرگونه مشکل زمینه‌ای بررسی شود.

جزئیات بیشتر را در مقاله زیر مطالعه کنید:

سندرم شوک سمی (TSS)

سندروم شوک سمی در دنیای امروز بسیار نادر است. این بیماری در گذشته بیشتر با تامپون‌ ایجاد می‌شد. اگر این باکتری وارد بدن شود، فرد خیلی سریع علائم شدیدی را تجربه می‌کند.

این علائم شامل تب بسیار بالا، تغییرات فشار خون، راش پوستی، اسهال یا استفراغ می‌شوند. در این حالت فرد ممکن است احساس بی‌حالی یا غش کند.

اگر این علائم را تجربه کردید، باید فورا به اورژانس مراجعه کنید. با این حال، موارد TSS امروزه بسیار نادر هستند.

فیستول رکتوواژینال

این وضعیت یک سوراخ غیرطبیعی و نادر بین واژن و رکتوم است که اجازه می‌دهد مدفوع به واژن نفوذ کند و می‌تواند باعث بوی بد واژن شود. سایر علائم فیستول رکتوواژینال شامل عفونت‌های مکرر واژن یا مجاری ادراری، درد هنگام رابطه جنسی یا مشاهده مدفوع در واژن است.

فیستول رکتوواژینال ممکن است ناشی از آسیب در حین زایمان، عوارض جراحی لگن، بیماری کرون یا درمان سرطان‌های منطقه لگن باشد.

قاعدگی

داشتن بو در دوران قاعدگی کاملا طبیعی است. در طول پریود علاوه بر خون، بخشی از بافت رحم و حتی باکتری‌هایی هم از رحم خارج می‌شوند که می‌توانند باعث ایجاد بوی نامطبوع شوند.

بوی واژن در دوران قاعدگی برای هر فرد متفاوت است، اما این بو ممکن است کمی فلزی یا با بوی ماهی همراه باشد.

تغییرات هورمونی

درست مانند تغییر بوها در طول چرخه قاعدگی، سایر تغییرات هورمونی هم می‌توانند بر بو و ویژگی‌های مخاط دهانه رحم تاثیر بگذارند. به همین دلیل، در دوران یائسگی و سال‌های بعد از یائسگی، بوی واژن می‌تواند تغییر کند.

بارداری نیز مخاط دهانه رحم را تغییر می‌دهد. ممکن است ترشح بیشتری داشته باشید، یا گاهی ترشح غلیظ‌تر یا رقیق‌تر شود، اما نباید بو داشته باشد. اگر در دوران بارداری ترشح بدبو مشاهده کردید، باید با پزشک یا ماما مشورت کنید.

عفونت‌های ادراری (UTIs) و سایر مشکلات دستگاه ادراری

اگر بوی واژن شبیه آمونیاک باشد، ممکن است ادرار در ایجاد این بو دخیل باشد. این اتفاق می‌تواند در صورت وجود عفونت مجاری ادراری (UTI) رخ دهد.

اگر عفونت ادراری درمان نشده باقی بماند، ممکن است به نشت ادرار هم منجر شود. عفونت درمان‌نشده باعث تب هم می‌شود و بوی واژن در این شرایط بسیار ناخوشایند است.

گاهی اوقات، بوی شبیه آمونیاک می‌تواند نشانه‌ای از مشکل بی‌اختیاری ادرار باشد که خودتان از آن آگاه نیستید. این مشکلات بسیار شایع هستند و یک پزشک یا متخصص زنان می‌تواند در مورد گزینه‌های درمانی به شما مشاوره دهد.

سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان

به‌ ندرت ترشحات بدبو می‌توانند نشانه‌ای از سرطان رحم یا دهانه رحم باشند. با این حال، اگر هنگام رابطه جنسی خون‌ریزی تجربه کردید یا گاهی لکه‌بینی دارید، بوی واژن شما کمی فلزی خواهد بود. این بو کاملا متفاوت از بوی ماهی یا بوی ناشی از BV و تامپون فراموش‌شده است.

فراموش نکنید که اگر خونریزی غیرطبیعی دارید، همیشه باید با پزشک مشورت کنید.

تامپونی که فراموش کرده‌اید خارج کنید

در مواردی، فرد به‌خاطر بوی بد واژن به پزشک مراجعه کرده‌ و معلوم شده که علت آن تامپونی بوده که چندین روز و گاهی حتی بیشتر، در واژن باقی مانده است.

اگر چنین اتفاقی بیفتد، بو خیلی سریع شدت می‌گیرد و بسیار مشهود و آزاردهنده خواهد بود. بنابراین اگر بوی واژن به‌تدریج شدیدتر می‌شود، این نکته را در نظر بگیرید که خارج نکردن تامپون می‌تواند علت بوی بدی که تجربه می‌کنید باشد.

رابطه جنسی

بعد از رابطه جنسی، واژن ممکن است بوی متفاوتی تولید کند. زمانی که منی با باکتری‌های واژن ترکیب می‌شود، ممکن است بویی کمی ترش و متفاوت ایجاد شود که کاملا طبیعی است.

با این حال، بوی شبیه ماهی پس از رابطه جنسی غیرطبیعی است و می‌تواند نشانه باکتریال واژینوز باشد. اگر این بوی ماهی با ترشح سفید یا خاکستری رقیق، درد یا خارش همراه باشد، لازم است به پزشک مراجعه کنید.

داروها

ممکن است بعضی داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای کورتیکواستروئید باعث رشد بیش از حد قارچ در واژن شده و در نهایت منجر به بوی نامطبوع شوند.

دوش واژینال

دوش واژینال روشی است برای شست‌وشوی داخل واژن با آب که معمولا با مایعات دیگر مانند سرکه، جوش شیرین یا ید ترکیب می‌شود. تاثیری که دوش واژینال دارد بسیار متفاوت از شست‌وشوی واژن هنگام حمام یا دوش گرفتن است.

پزشکان دوش واژینال را توصیه نمی‌کنند، زیرا می‌تواند خطرات متعددی از جمله عفونت های مقاربتی را افزایش دهد و حتی فرایند بارداری را مختل کند. دوش واژینال همچنین باکتری‌های سالم واژن را، که برای حفظ تعادل طبیعی لازم هستند، از بین می‌برد.

علاوه بر این، دوش واژینال می‌تواند باعث رشد بیش از حد باکتری‌های مضر شود که ممکن است به عفونت‌های قارچی یا باکتریال واژینوز منجر شود. اگر عفونت واژینال داشته باشید، دوش واژینال می‌تواند عفونت را به رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها منتقل کند و باعث التهاب لگن شود؛ عفونتی جدی که در ۱ نفر از هر ۱۰ زن مبتلا می‌تواند منجر به ناباروری شود.

ورزش و تعریق

طبیعی است که بوی واژن شما بعد از ورزش کردن و عرق کردن تغییر کند. ممکن است متوجه شوید که بعد از ورزش واژن شما بوی قوی‌تر دارد. این موضوع طبیعی است و با شست‌وشو با آب برطرف می‌شود.

سایر دلایلی که ممکن است باعث بوی بد واژن شود

بعضی غذاها می‌توانند بوی واژن شما را تغییر دهند. پیاز، سیر، مارچوبه، کاری و گوشت قرمز از جمله خوراکی‌های رایجی هستند که این مشکل را ایجاد می‌کنند.

به محض این که بدن شما آنچه را که خورده‌اید کاملا متابولیزه کند، این بو از بین خواهد رفت.

رعایت نکردن بهداشت و عدم استحمام نیز از دیگر مواردی هستند که می‌توانند باعث بوی بد واژن شوند.

آیا بیماری‌های مقاربتی (STIs) می‌توانند باعث بوی واژن شوند؟

عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک به‌ندرت باعث تغییر بوی مخاط دهانه رحم می‌شوند، اما می‌توانند علائم دیگری مانند درد هنگام ادرار و افزایش ترشحات واژینال ایجاد کنند.

اگر به بیماری‌های مقاربتی مبتلا هستید و بویی احساس کردید، ممکن است هم‌زمان باکتریال واژینوز داشته باشید. در این شرایط لازم است به پزشک مراجعه کنید.

بوی طبیعی واژن چگونه است؟

بوی واژن معمولا از بوی کمی ترش تا بویی فلزی‌تر در حوالی یا بعد از پریود متغیر است. به‌طور کلی، اگر حالتان خوب است و بو یا ترشحات واژن برایتان غیرمعمول نیست، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

لازم است توجه داشته باشید که همه واژن‌ها بوهای ملایمی دارند که برای هر فرد منحصربه‌‎فرد است. نکته کلیدی این است که بوی معمول واژن خود را تشخیص دهید تا بتوانید تغییرات غیرطبیعی را شناسایی کنید.

عوارض بوی واژن چیست؟

در یک‌سوم موارد، بوی غیرعادی واژن خودبه‌خود از بین می‌رود؛ اما اگر این بو نشانه یک مشکل زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد، ممکن است با عوارضی همراه باشد.

البته لازم است توجه داشته باشید که این عوارض مربوط به عامل ایجادکننده بوی بد واژن هستند نه بوی بد واژن. در بیشتر موارد این بو ناشی از عفونتی است که نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارد.

علت بوی بد واژن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک برای تشخیص عامل ایجادکننده بوی بد واژن علائم و سابقه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد، لگن بیمار را معاینه می‌کند، و ترشحات واژن را مورد بررسی قرار می‌دهد.

علاوه بر این، ممکن است از این ترشحات نمونه‌برداری شود. در نهایت پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را هم برای بیمار تجویز کند که به شناخت عامل ایجادکننده بوی بد کمک می‌کنند.

چطور می‌توان بوی بد واژن را درمان کرد؟

درمان بوی بد واژن با توجه به عامل ایجادکننده آن متفاوت است. به‌عنوان مثال، باکتریال واژینوز، کلامیدیا، سوزاک و تریکومونیازیس معمولا با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. عفونت‌های قارچی را می‌توان با داروهای بدون نسخه درمان کرد.

بسیاری از افرادی که نگران بوی واژن هستند، می‌خواهند بدانند روتین صحیح شست‌وشو یا بهترین شوینده زنانه برای بوی واژن چیست. مانند هر قسمت دیگری از بدن که عرق می‌کند، واژن هم می‌تواند بو بگیرد. اما صابون‌ها می‌توانند تعادل طبیعی فلور باکتریایی واژن را به هم بزنند و احتمال ابتلا به باکتریال واژینوز را افزایش دهند. دوش واژینال هم همین اثر را دارد.

بر اساس مقاله‌ای در وبسایت مایو کلینیک:

متن انگلیسی:

If your vagina has an unusual odor but you have no other symptoms, it is usually not a cause for concern. You might be tempted to use vaginal douches or scented deodorants to reduce the odor, but these products can actually make the smell worse and cause irritation or other vaginal symptoms

ترجمه متن:

«اگر واژن شما بوی بدی دارد اما علامت دیگر ندارید، معمولا جای نگرانی نیست. ممکن است وسوسه شوید که برای کاهش بو از دوش واژینال یا دئودورانت معطر استفاده کنید، اما این محصولات می‌توانند بو را بدتر کنند و باعث تحریک و علائم واژینال دیگر شوند.»

(منبع)

روش توصیه‌شده برای شست‌وشوی واژن تنها استفاده از آب ساده است و بهتر است از پدهای بهداشتی معطر یا دئودورانت‌های واژینال اجتناب شود.

اگر به دلیل شیردهی، آتروفی واژن یا عفونت، دچار خشکی شدید، می‌توانید از مرطوب‌کننده‌های واژینال استفاده کنید، اما از محصولات معطر استفاده نکنید.

آیا می‌توان از بوی بد واژن جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از بروز بوی بد واژن می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• از پد، تامپون، اسپری و پودر معطر استفاده نکنید؛
• نگذارید لباس زیرتان مرطوب بماند؛
• دوش واژینال نگیرید؛
• از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنید؛
• هنگام استحمام، بیرون واژن را با آب گرم و صابون ملایم بشویید؛
• شورت‌های نخی بپوشید.

توجه داشته باشید که اقدامات زیر نمی‌تواند شما را در برابر بوی بد واژنی که به دلایل باکتریایی، هورمونی یا بعضی موارد دیگر ایجاد می‌شود، محافظت کنند. برای درمان و پیشگیری از بوی بد واژن باید سلامت کلی بدن خود را حفظ کرده و در صورت تشخیص بوی غیرمعمول به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر احساس می‌کنید بوی واژن شما غیرطبیعی است، لازم است روش‌های خانگی و ابتدایی را برای برطرف کردن بو شروع کنید. انجام تغییرات ساده در سبک زندگی، مانند شست‌وشو با آب و اجتناب از محصولات معطر، نقطه خوبی برای شروع است.

راهکارهای ساده‌ای مثل خوردن آناناس یا نوشیدن آب آناناس برای کاهش بوی واژن توصیه می‌شود، اما این روش‌ها برای همه موثر نیستند. با این حال، اگر بو به نظر شدیدتر می‌آید یا علائم دیگری نیز دارید، با پزشک مشورت کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

تغییر بوی واژن می‌تواند به دلیل تغییرات غذایی، قاعدگی و تغییرات هورمونی یا رابطه جنسی رخ دهد و این موارد نیازی به درمان ندارند. اما سایر موارد، مانند عفونت‌های مقاربتی و عفونت‌های قارچی نیاز به درمان پزشکی دارند.

اگر ترشحات واژن شما بوی غیر عادی دارند، لازم است که ابتدا بعضی روش‌ها و تغییرات در سبک زندگی را امتحان کنید. اگر بعد از انجام تغییرات لازم همچنان مشکل پابرجا بود یا علائم شدیدی را تجربه کردید، حتما برای بررسی و درمان وضعیت خود به پزشک مراجعه کنید.

اگر در این مورد نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، می‌توانید با پزشکان ما در ارتباط باشید.