زخم پای دیابتی چیست؟ + راه‌های درمان آن

{best}
دکتر نيلوفر يعقوبی
123
تاریخ انتشار: 24 آذر 1404 | 24 آذر 1404
5 دقیقه
0 نظر

زخم پای دیابتی، زخمی باز در پا یا مچ است که به‌خاطر دیابت به‌خوبی ترمیم نمی‌شود. معمولا در نواحی تحت فشار مانند کف پا یا زیر انگشت بزرگ شکل می‌گیرد و ناشی از ترکیب کاهش حس محافظتی (نوروپاتی) و جریان خون ضعیف (بیماری شریان محیطی) است.

آسیب‌های کوچک بدون درد می‌توانند پیشرفت کنند و جریان خون ضعیف مانع ترمیم می‌شود. این زخم‌ها نیازمند مراقبت تخصصی و اقدام سریع پزشکی هستند و افرادی با سابقه نوروپاتی، PAD، تغییر شکل پا، کنترل ضعیف قند، سیگار یا دسترسی محدود به درمان، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

در این مقاله از دارو دات کام، انواع زخم پا، دلایل ریشه‌ای و عوامل خطرناک را بررسی می‌کنیم. همچنین، روش‌های دقیق تشخیص و درمان‌های پیشرفته را توضیح می‌دهیم و یک راهنمای گام‌به‌گام برای مراقبت‌های پیشگیرانه ارائه خواهیم داد.

زخم پای دیابتی چیست؟

به زبان ساده، زخم پای دیابتی نوعی زخم باز است که اغلب در سطح پا و مچ پا ایجاد می‌شود و به دلیل شرایط خاص بدن یک فرد دیابتی، به درستی ترمیم نمی‌شود.

شایع‌ترین محلی که این زخم‌ها تشکیل می‌شوند، روی سینه پا یا در کف انگشت بزرگ است؛ یعنی دقیقا همان مناطقی که بیشترین فشار وزن بدن را هنگام راه رفتن تحمل می‌کنند.

این زخم‌ها به دلیل دو مشکل اساسی مرتبط با قند خون بالا ایجاد می‌شوند: از دست دادن حس (نوروپاتی) و کاهش جریان خون (بیماری شریان محیطی).

وقتی حس درد از بین می‌رود، یک آسیب کوچک (مثل یک تاول یا سنگریزه در کفش) بدون اینکه شما متوجه شوید، بزرگ می‌شود. وقتی جریان خون ضعیف است، بدن نمی‌تواند سلول‌های دفاعی و ترمیمی را به سرعت به محل آسیب‌دیده برساند تا زخم بهبود یابد.

به همین دلیل، زخم پای دیابتی برخلاف یک زخم معمولی، نیازمند مراقبت بسیار تخصصی است.

 

چه کسانی دچار زخم پای دیابتی می‌شوند؟

اگرچه هر فردی که مبتلا به دیابت است در معرض خطر است، اما در افرادی که دارای فاکتورهای خطر زیر هستند، احتمال ایجاد زخم به‌طور قابل توجهی بالاتر است:

  • سابقه نوروپاتی (آسیب عصبی): این عامل در ۹۰ درصد موارد زخم‌های پای دیابتی مشترک است.
  • سابقه بیماری شریان محیطی (PAD): کمبود خونرسانی توانایی ترمیم زخم را کاهش می‌دهد.
  • سابقه قبلی زخم پا یا قطع عضو: اگر قبلا زخم پا داشته‌اید، احتمال عود آن بسیار بالاست.
  • تغییر شکل‌های پا: ناهنجاری‌هایی مانند پای صاف، انگشت چکشی (Claw Toes) یا آرتروپاتی شارکو که باعث تمرکز فشار در نقاط خاصی می‌شوند.
  • کنترل ضعیف قند خون (A1C بالا): این عامل اصلی ایجاد آسیب‌های عصبی و عروقی است.
  • سیگار کشیدن: استعمال دخانیات جریان خون را به‌شدت کاهش داده و مانع از ترمیم زخم می‌شود.
  • اختلالات بینایی: اگر نتوانید پاهای خود را روزانه به خوبی ببینید و معاینه کنید، زخم‌های کوچک از دید پنهان می‌مانند.

 

علائم و نشانه‌های بروز زخم پای دیابتی

وقتی زخمی روی پا یا انگشت پا شروع به ایجاد شدن می‌کند، ممکن است متوجه تغییراتی در پوست خود شوید، مانند:

  • تغییرات پوست: وجود ترک‌خوردگی، خشکی، پوسته‌پوسته شدن یا هرگونه قرمزی که پس از استراحت از بین نمی‌رود.
  • ضایعات جدید: پیدا کردن تاول، بریدگی، کبودی یا هرگونه سوراخ جدید در پوست.
  • نقاط سفت یا سخت: شکل‌گیری پینه‌ها یا نواحی سخت روی پوست که نشان‌دهنده فشار غیرعادی است.
blockquote icon
متن انگلیسی:

A diabetic foot ulcer often begins with subtle changes such as minor cuts, blisters, or discoloration, which may go unnoticed until infection or deeper tissue damage occurs

ترجمه متن:

«زخم پای دیابتی اغلب با تغییرات ظریف شروع می‌شود، مانند بریدگی‌های کوچک، تاول‌ها یا تغییر رنگ پوست، که ممکن است تا زمانی که عفونت یا آسیب عمقی رخ دهد، نادیده گرفته شوند.»

(منبع)

همان‌طور که زخم بدتر و عمیق‌تر می‌شود، ممکن است علائم زیر را نشان دهد:

  • ترشح یا تخلیه: خروج هرگونه مایع از زخم، که معمولا نشانه عفونت است.
  • بوی نامطبوع: زخم بوی بدی بدهد.
  • سفتی در مرکز: داشتن یک ناحیه سفت در مرکز زخم.
  • پینه در اطراف زخم: تشکیل پینه سخت در اطراف ناحیه زخم باز.
  • تغییر غیرعادی دما: احساس گرمای بیش از حد یا سردی غیرمعمول در یک ناحیه از پا می‌تواند نشانه یک زخم باز زیر پوست باشد.

به یاد داشته باشید، سیاه شدن انگشتان پا یک علامت هشدار بسیار جدی است که اغلب ناشی از گانگرن (مرگ بافت) است و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد. این سیاهی معمولاً نتیجه گردش خون ضعیف (ایسکمی) و عفونت است.

بر اساس یکی از مقالات وبسایت پزشکی WebMD «گانگرن وضعیتی که در آن بافت بدن می‌میرد. در برخی موارد، تنها راه درمان عفونت یا گانگرن، قطع عضو یا برداشتن جراحی ناحیه آسیب‌دیده است.»

برای آشنایی با نواحی شایع شروع زخم در بیماران دیابتی و عوامل مؤثر در بروز آن، می‌توانید مقاله زیر را بخوانید:

 

زخم پای دیابتی چه شکلی است؟

زخم‌های دیابتی می‌توانند در مراحل اولیه ظاهری بسیار ساده و در مراحل پیشرفته ظاهری بسیار هشداردهنده داشته باشند.

 

زخم‌های پای دیابتی چقدر بزرگ هستند؟

پزشکان برای ارزیابی شدت زخم شما و برنامه‌ریزی درمان، از سیستم‌های طبقه‌بندی استفاده می‌کنند که عمق نفوذ زخم را مشخص می‌کند. یکی از رایج‌ترین آن‌ها «سیستم طبقه‌بندی واگنر» است که زخم را از سطحی‌ترین حالت تا گسترده‌ترین گانگرن یا قانقاریا (مرگ بافت) طبقه‌بندی می‌کند.

به جای اینکه زخم را بر اساس اندازه (طول و عرض) بسنجیم، عمق آن برای متخصصان مهم‌تر است:

  • درجه ۰ (بدون زخم): پوست هیچ آسیبی ندیده، اما ممکن است پینه یا تغییر شکل‌هایی در پا وجود داشته باشد که فرد را در معرض خطر قرار می‌دهند.
  • درجه ۱ (زخم سطحی): زخم کم‌عمق است و فقط لایه‌های رویی پوست را درگیر کرده است.
  • درجه ۲ (زخم عمیق‌تر): زخم به لایه‌های زیرین پوست نفوذ کرده، اما هنوز به استخوان، مفصل یا تاندون نرسیده است.
  • درجه ۳ (زخم بسیار عمیق و عفونی): زخم به قدری عمیق است که استخوان، مفصل یا تاندون در معرض دید قرار گرفته است یا یک عفونت (آبسه) عمیق وجود دارد.
  • درجه ۴ (گانگرن جزئی): بخشی از پا یا انگشتان (نه تمام پا) دچار نکروز یا مرگ بافت (گانگرن) شده است.
  • درجه ۵ (گانگرن گسترده): گانگرن تمام پا را درگیر کرده است و معمولا نیاز به قطع عضو اصلی دارد.

بنابراین، یک زخم دیابتی می‌تواند از یک خراش کوچک تا یک حفره عمیق که تا استخوان نفوذ کرده باشد، متفاوت باشد. هرچه درجه بالاتر باشد، درمان پیچیده‌تر و احتمال قطع عضو بیشتر است.

 

انواع زخم‌های پای دیابتی

پزشکان زخم‌های پای دیابتی را بر اساس علت اصلی ایجادشان دسته‌بندی می‌کنند. اگرچه در بسیاری از افراد مسن و بیمارانی که سال‌ها دیابت داشته‌اند، زخم‌ها ترکیبی از دو نوع اصلی هستند که به آن‌ها زخم‌های نورو ایسکمیک می‌گویند؛ با این حال، درک انواع زیر به شما کمک می‌کند تا سازوکار ایجاد بیماری را بهتر متوجه شوید:

 

زخم‌های نوروتروفیک (Neuropathic Ulcers)

زخم‌های نوروتروفیک (که به آن‌ها زخم‌های نوروپاتیک نیز گفته می‌شود) شایع‌ترین نوع هستند. همان‌طور که از نامشان پیداست، این زخم‌ها عمدتا ناشی از آسیب عصبی (نوروپاتی دیابتی) هستند که در حدود ۹۰ درصد از زخم‌های پا عامل مشترک محسوب می‌شود.

نوروپاتی حسی باعث از دست دادن حس محافظتی درد، فشار و حرارت می‌شود. این فقدان حس باعث می‌شود که آسیب‌های جزئی مکرر ناشی از داخل (مانند پینه‌های سفت یا تغییر شکل‌های پا) یا عوامل خارجی (مانند کفش تنگ یا ضربه) بدون شناسایی باقی بمانند و به‌تدریج منجر به زخم شوند.

زخم‌های نوروپاتیک معمولا در نواحی تحت فشار کف پا (پلانتار) ایجاد می‌شوند. خبر خوب این است که زخم‌های صرفا نوروپاتیک، شانس بالاتری برای ترمیم کامل در طول حدود ۲۰ هفته دارند؛ البته مشروط بر اینکه فشار مکانیکی به‌طور کامل از روی آن‌ها برداشته شود.

زخم‌های شریانی

این زخم‌ها که به آن‌ها زخم‌های ایسکمیک (Ischemic Ulcers) نیز می‌گویند، در درجه اول ناشی از بیماری شریان محیطی (PAD) هستند؛ وضعیتی که باعث کاهش شدید جریان خون به پاها و مچ پا می‌شود.

بیماری شریان محیطی در بیماران دیابتی ۲ تا ۸ برابر شایع‌تر از جمعیت عمومی است، در سنین پایین‌تر شروع می‌شود و سرعت پیشرفت بالاتری دارد.

این بیماری اغلب رگ‌های بین زانو و مچ پا را درگیر می‌کند. کاهش جریان خون به این معنی است که اکسیژن، آنتی‌بیوتیک‌ها و سلول‌های ترمیم‌کننده به اندازه کافی به زخم نمی‌رسند.

این زخم‌ها به دلیل کمبود خون، تمایل کمتری به ترمیم دارند و حتی آسیب‌های جزئی نیز در صورت همراه شدن با عفونت، به دلیل نارسایی جریان خون ممکن است به قطع عضو منجر شوند. زخم‌های شریانی اغلب در نواحی دورتر پا، مانند نوک انگشتان یا پاشنه، و در جایی که جریان خون کمترین است، ایجاد می‌شوند.

همان‌طور که منابع پزشکی تاکید می‌کنند، زخم‌هایی که هم ناشی از آسیب عصبی و هم کمبود خون هستند (نوروایسکمیک)، زمان بیشتری برای ترمیم نیاز دارند و بیشتر به قطع عضو منجر می‌شوند.

 

انواع زخم‌های پای دیابتی

 

چه چیزی باعث ایجاد زخم پا دیابتی می‌شود؟

ایجاد زخم پای دیابتی تقریبا همیشه به دلیل ترکیب شدن سه مشکل اصلی ناشی از دیابت کنترل‌نشده است:

  • نوروپاتی (آسیب عصبی)
  • بیماری شریان محیطی (PAD)
  • فشار مکانیکی مکرر

۱. نوروپاتی دیابتی (آسیب عصبی)

نوروپاتی، که در ۹۰٪ موارد نقش دارد، به سه روش اصلی باعث ایجاد زخم می‌شود:

  • از دست دادن حس محافظتی (نوروپاتی حسی)

این مهم‌ترین عامل است. شخص درد، فشار یا گرمای شدید را حس نمی‌کند و به راه رفتن روی یک آسیب کوچک یا پوشیدن کفش تنگ ادامه می‌دهد و زخم را عمیق‌تر می‌کند.

  • تغییر شکل پا (نوروپاتی حرکتی)

ضعف عضلات باعث تغییر شکل پا می‌شود (مانند پنجه عقابی یا پای شارکو). این تغییرات، فشار را در نقاط خاصی از کف پا متمرکز می‌کنند و زمینه را برای ایجاد زخم فراهم می‌سازند.

  • خشکی پوست (نوروپاتی اتونومیک)

اعصاب خودکار آسیب می‌بینند، تعریق کاهش می‌یابد و پوست به شدت خشک و ترک‌خورده می‌شود. این ترک‌ها، مسیری برای ورود میکروب‌ها و شروع عفونت ایجاد می‌کنند.

 

۲. بیماری شریان محیطی (PAD)

کمبود جریان خون ناشی از این عارضه باعث می‌شود که بدن نتواند به اندازه کافی اکسیژن و سلول‌های ایمنی برای مقابله با عفونت و ترمیم زخم را به پاها برساند.

حتی یک آسیب کوچک، وقتی با خون‌رسانی ضعیف همراه شود، به سختی بهبود می‌یابد و خطر قطع عضو را افزایش می‌دهد.

 

۳. فشار و اصطکاک مکرر

در نهایت، یک محرک فیزیکی، مانند کفش نامناسب، درز جوراب یا یک سنگریزه، این آسیب‌ها را به زخمی باز تبدیل می‌کند. در فردی که حس ندارد و گردش خونش ضعیف است، یک فشار کوچک می‌تواند نتایج فاجعه‌باری داشته باشد.

 

آیا زخم‌های دیابتی پا مسری و قابل انتقال هستند؟

خیر، زخم‌های پای دیابتی مسری نیستند. این زخم‌ها یک عارضه داخلی هستند که به دلیل آسیب دیدن عروق و اعصاب پا در اثر بالا بودن طولانی‌مدت قند خون در خود فرد ایجاد می‌شوند. اگرچه ممکن است زخم عفونی باشد، اما خود زخم نتیجه انتقال نیست.

 

زخم‌های پای دیابتی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

اگر هرگونه نگرانی در مورد پاهای خود دارید، باید فورا به یک متخصص پا یا پزشک متخصص زخم مراجعه کنید. تشخیص این زخم‌ها، نه تنها شامل بررسی خود زخم، بلکه شناسایی عوامل ریشه‌ای (نوروپاتی و PAD) است.

 

برای تشخیص زخم پا دیابتی چه آزمایش‌هایی انجام می‌شود؟

تست‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنیم، برای تشخیص زخم پای دیابتی انجام می‌شوند:

  • تست مونوفیلامنت

این تست نوعی ابزار تشخیصی بسیار ساده و بدون درد است که در آن پزشک با استفاده از یک رشته نایلونی نازک، حس محافظتی پای شما را آزمایش می‌کند. اگر نتوانید فشار این رشته را حس کنید، مشخص می‌شود که دچار نوروپاتی هستید. این تست نشان می‌دهد که در معرض خطر بالایی برای زخم‌های نوروپاتیک قرار دارید.

  • اندازه‌گیری ابعاد و عمق:

پزشک طول، عرض و عمق دقیق زخم شما را اندازه‌گیری می‌کند و به دنبال نشانه‌هایی از گسترش عفونت به استخوان یا وجود تونل‌های زیرین است.

  • کشت زخم

اگر ترشح، چرک یا بوی بد وجود داشته باشد، نمونه‌ای از بافت زخم (ترجیحا از بافت عمقی) برای تشخیص دقیق نوع باکتری و انتخاب بهترین آنتی‌بیوتیک به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

  • آزمایش‌های عروقی:

-لمس نبض: پزشک نبض‌های پای شما را چک می‌کند.

-شاخص مچ پا-بازو (ABI): این یک تست استاندارد برای مقایسه فشار خون در مچ پا و بازو است. نسبت پایین ABI نشان‌دهنده جریان خون ضعیف (PAD) است که توانایی ترمیم زخم را کاهش می‌دهد و ممکن است نیاز به ارجاع به متخصص عروق داشته باشد.

  • تصویربرداری (اشعه ایکس/MRI)

برای بررسی نفوذ عفونت به استخوان‌ها (استئومیلیت) یا وجود گاز زیر پوست، ممکن است از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده شود. در موارد مشکوک به عفونت عمیق، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می‌تواند گستردگی عفونت را دقیق‌تر نشان دهد.

اگر می‌خواهید بدانید دیابت چگونه می‌تواند روی پوست تأثیر بگذارد، توضیحات کامل در مقاله زیر ارائه شده است:

بیشتر بخوانید:

 

زخم‌های پای دیابتی چگونه درمان می‌شوند؟

درمان زخم پای دیابتی کاملا به حذف فشار، کنترل عفونت و بازسازی جریان خون بستگی دارد.

بر اساس یکی از مقالات پایگاه علمی PubMed «بیشتر زخم‌های ایسکمیک شریانی در صورتی بهبود می‌یابند که خون‌رسانی به ناحیه مجددا برقرار شود.»

راهکارهای زیر به بهبود و درمان این زخم‌ها کمک می‌کنند.

کنترل بیماری زمینه‌ای

قبل از هر اقدام موضعی، باید بیماری زمینه‌ای را کنترل کرد:

  • کنترل قند خون: حفظ سطح قند خون در محدوده هدف، توانایی بدن را برای مقابله با عفونت و ترمیم سریع‌تر افزایش می‌دهد.
  • کنترل عروقی: کنترل فشار خون بالا، کلسترول و مهم‌تر از همه، ترک کامل سیگار برای حفظ جریان خون حیاتی است.

 

کاهش فشار

از آنجا که فشار زخم را بدتر می‌کند، حذف فشار مکرر مهم‌ترین قدم برای ترمیم است. فشار دادن روی زخم در حال ترمیم، حتی برای چند دقیقه کوتاه، می‌تواند تمام بهبودی را که در طول روز اتفاق افتاده است، معکوس کند.

برای کاهش فشار، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:

  • کفش‌ها و کفی‌های ارتوپدی سفارشی

این کفی‌ها (ارتزها) از مواد نرمی مانند فوم یا ژل ساخته می‌شوند. آن‌ها وزن بدن را به‌طور یکنواخت در سطح پا توزیع می‌کنند و از تمرکز فشار روی ناحیه زخم جلوگیری می‌کنند. گاهی از پدهای دونات‌شکل برای حمایت از اطراف زخم استفاده می‌شود.

  • بریس‌ها و گچ‌های تخصصی

برای زخم‌های شدیدتر، ممکن است بریس‌های سفارشی یا «گچ‌های تماس کامل» تجویز شود. این وسایل وزن بدن را از ناحیه آسیب‌دیده پا به ساختارهای قوی‌تر (مانند تاندون زانو) منتقل می‌کنند و باید تا زمان ترمیم کامل زخم استفاده شوند.

  • ابزارهای کمکی

استفاده از ویلچر یا عصا نیز ممکن است برای جلوگیری از هرگونه فشار بر زخم ضروری باشد.

  • مراقبت تخصصی از زخم (Wound Care)

علاوه بر روش‌های بالا، راهکارهای تخصصی و پزشکی زیر برای بهبود زخم به کار می‌روند:

  • دبریدمان

پزشک باید به‌طور منظم هرگونه بافت مرده یا نکروتیک را از زخم بردارد (دبریدمان). بافت مرده مانع ترمیم است و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کند.

  • پانسمان‌ها

پس از تمیزکاری، پانسمان‌های مناسب برای حفظ محیط مرطوب و استریل روی زخم قرار می‌گیرند. در ابتدا ممکن است از پانسمان‌های مرطوب-خشک استفاده شود.

  • آنتی‌بیوتیک‌ها

اگر زخم عفونی باشد، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود تا باکتری‌ها را از بین ببرد. اگر عفونت به بافت‌های عمیق یا استخوان رسیده باشد (استئومیلیت)، ممکن است تزریق وریدی (IV) آنتی‌بیوتیک‌ها برای اثربخشی سریع‌تر توصیه شود.

  • اکسیژن درمانی هایپرباریک (HBOT)

این یک درمان تخصصی است که برای کمک به ترمیم زخم‌های مقاوم استفاده می‌شود. بیمار در محفظه‌ای با ۱۰۰ درصد اکسیژن خالص تحت فشار بالا تنفس می‌کند.

این کار اکسیژن محلول در خون را تا ۱۰ برابر افزایش داده و رشد سلول‌های بنیادی و فاکتورهای رشد را برای ترمیم بافت تحریک می‌کند، به‌ویژه در زخم‌هایی که گردش خون ضعیفی دارند.

برای آشنایی با راهکارهای مؤثر پیشگیری از عوارض شدید دیابت و حفظ سلامت اندام‌ها، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

 

چگونه از زخم پای دیابتی باید مراقبت کرد؟

پزشک به شما آموزش می‌دهد که چگونه از زخم‌هایتان در خانه مراقبت کنید. اما به‌طور کلی باید موارد زیر را رعایت کنید:

  • ناحیه آسیب‌دیده را با صابون ملایم بشویید.
  • زخم را تمیز و خشک نگه دارید.
  • باند را طبق دستورالعمل عوض کنید.
  • داروهای تجویز شده را طبق دستورالعمل مصرف کنید.
  • مایعات فراوان بنوشید. از پزشک خود بپرسید که روزانه چقدر آب باید بنوشید.
  • طبق توصیه پزشک، رژیم غذایی سالمی را دنبال کنید.
  • تحت نظر پزشک، به‌صورت منظم ورزش کنید.
  • کفش مناسب بپوشید.
  • طبق دستورالعمل، از بانداژهای فشاری استفاده کنید.

 

چه مدت طول می‌کشد تا زخم ناشی از دیابت درمان شود؟

ترمیم کامل ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. حتی استفاده از درمان‌های پیشرفته مانند اکسیژن درمانی هایپرباریک نیز تضمین نمی‌کند که بهبودی در عرض چند روز رخ دهد و اغلب باز هم هفته‌ها زمان می‌برد.

 

روش‌های درمان زخم‌های پای دیابتی

 

چگونه می‌توان از بروز زخم پای دیابتی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از تشکیل زخم‌های جدید و عود زخم‌های قبلی، باید یک برنامه مراقبت روزانه و مادام‌العمر را دنبال کنید. این کارها، مهم‌ترین اقداماتی هستند که می‌توانید برای حفظ پاهای خود انجام دهید:

  • بررسی روزانه پاها؛ تمام قسمت‌های پا و بین انگشتان را از نظر قرمزی، تاول، ترک، بریدگی، کبودی یا نقاط سفت چک کنید. در صورت نیاز از آینه یا کمک دیگران استفاده کنید.
  • شستشو منظم؛ پاها را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و بعد به‌خوبی خشک کنید. کرم یا لوسیون فقط روی پوست خشک استفاده شود، نه بین انگشتان.
  • جلوگیری از سوختگی؛ از پد حرارتی یا کیسه آب گرم استفاده نکنید.
  • توجه به اندازه ناخن‌ها؛ کوتاه و صاف نگه دارید؛ اگر ناخن ضخیم یا تغییر رنگ دارد، به متخصص مراجعه کنید.
  • درمان فوری پینه و میخچه پا؛ فقط توسط متخصص پا درمان شود، هرگز با تیغ یا مواد شیمیایی خودتان بردارید.
  • پوشیدن کفش یا دمپایی مناسب؛ همیشه کفش یا دمپایی مناسب بپوشید و پابرهنه راه نروید. قبل از پوشیدن کفش، داخل آن را بررسی کنید.
  • انتخاب کفش مناسب و با کیفیت؛ کفش راحت و اندازه باشد؛ از صندل‌های روباز، پاشنه بلند یا نوک تیز خودداری کنید. کفش‌های قابل تنظیم (بند، چسب یا سگک) مناسب‌تر هستند.
  • پوشیدن جوراب تمیز و مناسب؛ هر روز از جوراب تمیز، خشک و بدون درز استفاده کنید و از جوراب سوراخ یا تنگ خودداری کنید.

برای آشنایی با عواملی که باعث کند شدن روند ترمیم زخم‌ها در افراد دیابتی می‌شوند، می‌توانید مطلب زیر را بخوانید:

 

چه زمانی باید در مورد زخم‌های پای دیابتی به پزشک مراجعه کرد؟

اگر در پای خود مشکلی مشاهده کردید، هرگز نباید سعی کنید که آن را در خانه درمان کنید. شما باید فورا و بدون تاخیر به پزشک مراجعه کنید. علائم زیر نشان‌دهنده شروع یا پیشرفت عفونت جدی هستند که می‌توانند ظرف چند ساعت به وضعیت خطرناکی تبدیل شوند:

  • افزایش قرمزی، تورم یا گرما؛ اگر قرمزی یا تورم در اطراف زخم یا در پا در حال گسترش است. این علامت می‌تواند نشانه سلولیت (عفونت بافت نرم) باشد.
  • ترشح، چرک یا بوی بد؛ خروج مایعات غیرشفاف، بدبو، زرد یا سبز از زخم. بوی نامطبوع اغلب نشانه عفونت پیشرفته است.
  • تغییر رنگ پوست؛ اگر زخم یا پوست اطراف آن به رنگ‌های سفید، آبی یا سیاه درآمد. سیاه شدن انگشتان اغلب نشان‌دهنده گانگرن (مرگ بافت) است که ناشی از کمبود شدید خون‌رسانی و/یا عفونت است و یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود.
  • تب، لرز یا بی‌حالی؛ این‌ها علائم سیستمیک (غیر موضعی) هستند که نشان می‌دهند عفونت از پا فراتر رفته و وارد جریان خون شده است. این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
  • افزایش درد یا سفتی؛ اگرچه زخم ممکن است در ابتدا بی‌درد باشد، اما افزایش درد یا سفتی غیرعادی در اطراف آن می‌تواند نشانه پیشرفت عفونت باشد.
  • سایر علائم سیستمیک؛ کاهش فشار خون، سرگیجه، تنگی نفس یا گیجی نیز از علائم گانگرن پیشرفته هستند که نیاز به اقدام فوری دارند.

 

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

کشف یک زخم باز روی پا یا انگشت پا می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. ممکن است ندانید چه چیزی باعث آن شده است، ممکن است بهبود نیابد و اگر نوروپاتی ناشی از دیابت دارید، ممکن است حتی آن را احساس نکنید.

به خاطر داشته باشید که پزشک شما می‌تواند زخم شما را با موفقیت درمان کند، به‌ویژه اگر زود تشخیص داده شود. اگر زخم درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

اگر نوروپاتی ناشی از دیابت دارید، به یاد داشته باشید که بررسی منظم پاها و انگشتان پا بسیار مهم است. هر بار که دوش می‌گیرید یا وقتی کفش می‌پوشید، انگشتان پا و کف پای خود را بررسی کنید. در صورت مشاهده زخم، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.

نام نویسنده: سیمین جلیلی جو
سیمین جلیلی جو هستم، با 7 سال سابقه در زمینه تولید محتوا اینجا هستم تا شما را در مسیر حفظ سلامتی‌تان همراهی کنم.

نظرات

نظر خود را بنویسید

مقالات مشابه

مشاهده همه
آخرین مقالات
مشاهده همه