علائم زخم معده در کودکان چیست؟ + علائم، درمان و پیشگیری

علائم و نشانه‌های زخم معده در کودکان چیست؟

زخم معده در کودکان کمتر شایع است، اما در صورت بروز باید جدی گرفته شود. علائم این بیماری ممکن است خفیف یا در مواردی، شدید باشد. نشانه‌های ابتلا به این بیماری، معمولا عبارتند از:

• درد سوزشی در شکم، به‌ویژه در ناحیه بین استخوان سینه و ناف (شایع‌ترین علامت)
• حالت تهوع و استفراغ
• درد قفسه سینه (معمولا به‌صورت مبهم و آزاردهنده)
• کاهش اشتها
• آروغ زدن یا سکسکه‌ مکرر
• کاهش وزن غیرقابل توجیه
• مشکل در غذا خوردن یا امتناع از غذا
• وجود خون در استفراغ یا مدفوع که ممکن است به رنگ قرمز تیره یا سیاه قیری دیده شود

اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد، حتما با پزشک تماس بگیرید. هرچند برخی از این نشانه‌ها ممکن است ناشی از بیماری‌های شایع‌تر دوران کودکی باشند، اما نیاز به بررسی پزشکی دارند.

پزشک ممکن است با توجه به سابقه‌ پزشکی و علائم کودک، شما را به متخصص گوارش کودکان ارجاع دهد. این متخصص در تشخیص و درمان بیماری‌های معده، روده و اندام‌های مرتبط در کودکان مهارت دارد.

برای آشنایی با راهکارهای خانگی مؤثر در بهبود زخم معده، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

علائم خطرناک زخم معده در کودکان

در بیشتر موارد، زخم معده خطرناک نیست و می‌توان آن را به‌صورت سرپایی درمان کرد. اما در شرایطی که سوراخ شدن معده یا روده (پرفوراسیون)، خون‌ریزی داخلی شدید یا انسداد گوارشی رخ دهد، نیاز به مراجعه فوری به اورژانس وجود دارد.

در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم هشداردهنده زیر، فورا با اورژانس تماس بگیرید:

• استفراغ خونی
• استفراغ موادی که شبیه تفاله‌ قهوه هستند
• خون‌ریزی شدید مقعدی یا وجود خون در مدفوع
• درد شدید و ناگهانی در قسمت بالای شکم (با یا بدون علائم خون‌ریزی)
• پوست سرد و مرطوب
• تپش یا ضربان سریع قلب
• غش یا از دست دادن هوشیاری

در صورت عدم درمان، سوراخ شدن روده یا خون‌ریزی داخلی می‌تواند منجر به شوک، کما، نارسایی چند عضو و حتی مرگ شود.

اگر می‌خواهید بدانید زخم معده تا چه حد قابل درمان است، توضیحات کامل در مطلب زیر ارائه شده است:

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده‌ هر یک از علائم زیر در کودک، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:

• درد شکمی ناگهانی، تیز و مداوم
• مدفوع تیره یا سیاه‌رنگ (حاوی خون)
• استفراغ خونی یا شبیه تفاله‌ قهوه

این علائم می‌توانند نشانه‌ بروز مشکلات جدی ناشی از زخم پپتیک باشند، از جمله:

• سوراخ شدن دیواره معده یا دوازدهه (پرفوراسیون)
• خون‌ریزی داخلی به‌دلیل آسیب به رگ‌های خونی
• انسداد مسیر گوارش و جلوگیری از عبور غذا به روده

اگر کودک شما از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی استفاده می‌کند و هر یک از این نشانه‌ها را دارد، سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.

تاخیر در تشخیص و درمان می‌تواند موجب عوارض شدید یا نیاز به جراحی شود.

با این حال، خوشبختانه در صورت تشخیص و درمان به‌موقع، تقریبا تمام زخم‌های پپتیک در کودکان قابل درمان کامل هستند.

درمان زخم معده در کودکان

زخم معده در کودکان معمولاً با کاهش اسید معده و درمان علت زمینه‌ای بهبود پیدا می‌کند. درمان باید متناسب با سن، شدت زخم و علت آن باشد و شامل دارو، تغییر سبک زندگی و مراقبت پزشکی است.

درمان دارویی

داروها نقش اصلی در تسکین علائم و ترمیم زخم دارند:

• مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs): مثل امپرازول یا لانزوپرازول، کاهش‌دهنده ترشح اسید و کمک‌کننده به ترمیم دیواره معده.
• آنتاگونیست‌های H2: همچون فاموتیدین برای کاهش اسید معده کودک
• آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت وجود عفونت هلیکوباکتر پیلوری، ترکیبی از دو آنتی‌بیوتیک و مهارکننده اسید مثل آموکسی‌سیلین یا کلاریترومایسین برای ۱۰–۱۴ روز تجویز می‌شود.
• داروهای محافظ مخاط معده: مانند ساکرالفات برای محافظت از دیواره معده و کاهش تحریک زخم.

در مطلب زیر می‌توانید معرفی بهترین قرص‌ها و بررسی داروهای زخم معده را مشاهده کنید:

تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی

رژیم و سبک زندگی مناسب به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند:

• اجتناب از مصرف غذاهای تحریک‌کننده مانند غذاهای چرب، تند و اسیدی
• مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر
• اجتناب از مصرف داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مگر با تجویز پزشک
• مدیریت استرس و ایجاد محیط آرام برای کودک

 مراقبت و پیگیری پزشکی

پیگیری منظم برای پیشگیری از عود و عوارض ضروری است:

• انجام گاستروسکوپی یا تست هلیکوباکتر در صورت نیاز و تجویز پزشک
• نظارت بر وزن و رشد کودک
• مراجعه فوری به پزشک در صورت استفراغ خونی یا مدفوع سیاه

کپسول انتریک کوتد پنتوپرازول 40 mg خرید

شربت دیاستاپ ایران داروک 140 ml خرید

کپسول انتریک کوتد پنتوپرازول 20 mg خرید

کپسول پیوسته رهش مبورین 200 mg خرید

قرص ونوپرازان 20 mg خرید

قرص ونوپرازان 10 mg خرید

آیا می‌توان از زخم معده در کودکان پیشگیری کرد؟

استفاده‌ منظم از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌تواند در برخی از کودکان باعث مشکلات گوارشی و خون‌ریزی معده شود. در مقابل، داروی استامینوفن چنین اثری ندارد و برای بیشتر مشکلات کودکان، جایگزین ایمن‌تری نسبت به NSAIDs محسوب می‌شود.

به کودک خود کمک کنید از قهوه، چای، نوشابه‌ها و خوراکی‌های حاوی کافئین دوری کند، زیرا این مواد میزان اسید معده را بالا می‌برند و ممکن است زخم را تشدید کنند.

همچنین، جلوگیری از عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) می‌تواند خطر ابتلا به زخم معده در کودکان را کاهش دهد.
اگرچه هنوز به‌طور کامل مشخص نیست که این عفونت چگونه منتقل می‌شود، اما رعایت چند نکته‌ ساده می‌تواند احتمال ابتلا را کمتر کند:

• شست‌وشوی مرتب و صحیح دست‌ها، به‌ویژه قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از سرویس بهداشتی؛
• پرهیز از تماس نزدیک با افرادی که مبتلا به H. pylori هستند؛
• خوردن و نوشیدن مواد غذایی تمیز و سالم و اجتناب از غذاها یا آب آلوده.

برای شناخت بهتر انواع زخم معده و تفاوت‌های آن‌ها، مطالعه مطلب زیر توصیه می‌شود:

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

در صورت مشاهده‌ علائمی مانند درد سوزشی شکم، تهوع مکرر، یا وجود خون در مدفوع یا استفراغ، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. درمان زخم معده در کودکان معمولا با دارو و تغییر سبک زندگی قابل انجام است.

از مصرف خودسرانه‌ داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای دردهای کودکان خودداری کنید و برای کاهش خطر عفونت معده، رعایت بهداشت دست‌ها و تغذیه سالم را در اولویت قرار دهید.

اگر سوالی در این زمینه دارید، با پزشکان ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

آیا زخم معده همیشه علائم دارد؟

خیر، در برخی کودکان ممکن است بدون علامت باشد و تنها با تشدید درد یا خون‌ریزی مشخص شود

چگونه از زخم معده در کودکان پیشگیری کنیم؟

کاهش مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، رعایت بهداشت دست‌ها برای جلوگیری از عفونت H. pylori و پرهیز از محرک‌های اسیدی می‌تواند خطر را کاهش دهد.

آیا همه زخم‌های معده در کودکان نیاز به درمان دارند؟

بسیاری از زخم‌ها با داروهای کاهش‌دهنده‌ اسید و (در صورت وجود H. pylori) آنتی‌بیوتیک قابل درمان هستند، اما بعضی مواقع نیاز به پیگیری طولانی‌تر و آزمایش‌های تکمیلی است.