علائم دیابت در زنان؛ از علائم اولیه تا نشانه‌های خطرناک

مهم‌ترین علائم دیابت در زنان

برخی از علائم دیابت نوع ۲ و دیابت نوع ۱ در زنان، مشترک است. البته داشتن فقط تعداد محدودی از این نشانه‌ها به معنی ابتلا به دیابت نیست، با این‌حال باید برای بررسی‌های بیشتر توسط پزشک، به متخصص غدد مراجعه کنید. مهم‌ترین نشانه‌های دیابت در زنان عبارتند از:

• تکرر ادرار
• تشنگی مفرط
• احساس خستگی مداوم
• تاری دید
• کاهش وزن ناگهانی (در دیابت نوع ۱)
• افزایش گرسنگی
• عفونت‌های مکرر واژن یا ادراری (UTI)
• خشکی پوست و خارش، به‌ویژه در ناحیه تناسلی
• زخم‌هایی با تاخیر در بهبود
• احساس سوزن‌سوزن یا بی‌ حسی در دست‌ها و پاها
• اختلال در قاعدگی یا نامنظم شدن پریود
• خشکی واژن
• کاهش میل جنسی یا درد هنگام رابطه جنسی

برخی از علائم گفته شده، ممکن است در دوران پیش‌دیابت نیز ایجاد شوند. پیش دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد؛ با این‌حال سطح قند خون آنقدر بالا نیست که بتوان آن را دیابت نامید.

پیش‌دیابت در صورتی به دیابت مزمن تبدیل می‌شود که سبک زندگی، تغذیه و تحرک فرد، همچنان بدون تغییر و در وضعیت ناسالم، باقی بماند.

برای پاسخ به این سوال که چرا زخم در افراد دیابتی دیرتر بهبود پیدا می‌کند و راه‌های جلوگیری از آن مطلب زیر را مطالعه کنید:

چرا گاهی ابتلا به دیابت در زنان پنهان می‌ماند؟ (علائم پنهان دیابت در زنان)

دیابت نوع ۲ معمولا به‌آرامی پیشرفت می‌کند و ممکن است هیچ علامت واضحی نداشته باشد. برخی نشانه‌ها در زنان می‌تواند با استرس، هورمون‌ها یا افزایش سن اشتباه گرفته شود.

اگر با خستگی بی‌دلیل، عفونت‌های مکرر یا تغییرات ناگهانی در پوست و بینایی مواجه هستید، بهتر است تست قند خون بدهید. تشخیص دقیق و کنترل علائم تنها بر عهده پزشک است و از خوددرمانی یا مصرف داروی خودسرانه خودداری کنید.

در جدول زیر، نشانه‌های اصلی ابتلا به دیابت در زنان و دلایلی که ممکن است با آن اشتباه گرفته شوند را آورده‌ایم:

تفاوت نشانه‌های دیابت در زنان مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲

به‌طورکلی تفاوت دیابت نوع ۱ و ۲ به دلیل ایجاد این بیماری‌ها وابسته است. در ادامه جدولی برای مقایسه دیابت نوع یک و دیابت نوع دو، قرار داده‌ایم.

توصیه می‌کنیم اگر سبک زندگی غیر‌اصولی داشته یا فردی در خانواده شما به دیابت مبتلا است، حتما چکاپ‌های دوره‌ای قند خون را انجام دهید.

دیابت در زنان باردار چه علائمی دارد؟

علائم دیابت بارداری اغلب خفیف هستند و بسیاری از زنان باردار حتی متوجه آن نمی‌شوند. با این حال، برخی نشانه‌ها می‌توانند هشداردهنده باشند:

• افزایش تشنگی و ادرار مکرر؛ بدن سعی می‌کند قند اضافی را از طریق ادرار دفع کند.
• خستگی شدید؛ انرژی بدن پایین می‌آید و ممکن است احساس خستگی بی‌دلیل داشته باشید.
• تغییرات ناگهانی در وزن یا تورم؛ افزایش سریع وزن یا ورم دست و پاها.
• عفونت‌های مکرر؛ عفونت‌های ادراری یا عفونت‌های قارچی واژینال شایع‌تر می‌شوند.
• تاری دید؛ نوسانات قند خون می‌تواند بینایی را به صورت موقت مختل کند.

دیابت بارداری معمولا در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری تشخیص داده می‌شود و به‌همین دلیل، انجام آزمایش غربالگری قند خون در این بازه زمانی بسیار مهم است. کنترل به موقع می‌تواند از مشکلات جدی برای مادر و جنین پیشگیری کند.

علت دیابت در زنان چیست؟

دلیل ابتلا به دیابت در زنان بسته به نوع این بیماری، متغیر است. دلیل ابتلا به دیابت نوع ۱ در خانم‌ها، وجود زمینه ارثی است، ازاین‌رو نوزاد از زمان تولد با قند خون بالا متولد می‌شود و تا پایان عمر برای کنترل دیابت باید انسولین تزریق کند.

از سوی دیگر، ابتلا به دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری، تحت تاثیر کم‌تحرکی، تغذیه نامناسب و زمینه ژنتیکی افراد قرار می‌گیرد. در ادامه علت‌های ابتلا به دیابت در زنان را به صورت دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:

• ژنتیک و سابقه خانوادگی
• چاقی یا اضافه وزن
• کم‌تحرکی یا نداشتن فعالیت بدنی منظم
• رژیم غذایی ناسالم با میزان مصرف بالای قند، چربی‌های ترانس و کربوهیدرات‌های ساده
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
• دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی
• فشار خون بالا یا کلسترول بالا
• استرس مزمن یا اختلالات خواب
• سن بالای ۴۵ سال
• سیگار کشیدن یا مصرف دخانیات
• سابقه‌ی بیماری‌های قلبی یا عروقی

توجه داشته باشید که دیابت در سطح‌های مختلف بیماری، باعث نابینایی، نارسایی کلیه، حملات قلبی، سکته مغزی و قطع اندام تحتانی می‌شود.

چه عواملی خطر ابتلا به دیابت در زنان را بالا می‌برد؟

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند؟ در این بخش پاسخ این سوال را به صورت جامع بررسی می‌کنیم.

• حداقل 45 سال سن داشته باشند
• اضافه وزن یا چاقی دارند
• والدین یا خواهر و برادری مبتلا به دیابت داشته باشند
• دیابت بارداری داشته‌اند
• فشار خون بالا دارند
• کلسترول بالا دارند
• کمتر از سه بار در هفته فعالیت بدنی دارند
• سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند
• سابقه بیماری قلبی یا سکته داشته باشید
• استفاده از روش‌های جلوگیری از دیابت نوع دو و یک در این افراد، از اهمیت بالایی برخوردار است

عوارض دیابت در زنان؛ علائم دیابت خاموش را جدی بگیرید

دیابت زنان به دلیل داشتن فیزیولوژیکی متفاوت نسبت به مردان، تاثیر متفاوتی به همراه دارد. این بیماری به دلیل ایجاد نشانه‌های مشترک با برخی از بیماری‌های مخصوص زنان، ممکن است دیر تشخیص داده شود. ازاین‌رو عوارض دیابت در زنان نسبت به مردان نیز بیشتر خواهد شد.

به‌طورکلی عوارض دیابت در زنان، باعث مشکلات زیر می‌شود:

• عفونت‌های مکرر واژن و دستگاه ادراری (UTI)
• ناتوانی جنسی یا کاهش میل جنسی به‌علت خشکی واژن یا آسیب عصبی
• ناباروری و اختلالات قاعدگی
• افزایش احتمال سقط جنین یا زایمان زودرس
• پره‌اکلامپسی (فشار خون بارداری) در زنان باردار دیابتی
• بیماری قلبی و سکته قلبی زودرس (در زنان دیابتی خطرش بیشتر از مردان است)
• نوروپاتی دیابتی یا بی‌حسی در پا و دست
• بیماری کلیوی (نفروپاتی دیابتی)
• آسیب به شبکیه چشم (رتینوپاتی) و خطر نابینایی
• مشکلات پوستی و زخم‌های دیر التیام‌یابنده، به‌ویژه در پاها
• افزایش احتمال ابتلا به افسردگی و اضطراب مزمن
• پیری زودرس به‌عنوان علائم قند خون بالا در چهره و کاهش کیفیت زندگی

پیشنهاد می‌کنیم حتما بررسی‌های دوره‌ای قند خون را برای جلوگیری از پیشرفت دیابت مزمن انجام دهید. همچنین اولین علائم قند خون را جدی بگیرید.

در مطلب زیر می‌توانید تاثیر افسردگی بر دیابت و راه‌های پیشگیری از آن را مطالعه کنید:

روش‌های پیشگیری از دیابت در زنان کدامند؟

پیشگیری از دیابت در زنان با تغییرات ساده و دائمی در سبک زندگی، امکان‌پذیر است. این تغییرات هزینه چندانی ندارند؛ بااین‌حال ضامن آینده‌ای سالم‌تر و جسمی سرحال‌تر به شمار می‌روند. در ادامه، بایدها و نبایدهای پیشگیری از ابتلا به دیابت را آورده‌ایم:

به‌طورکلی چهار گام پیشگیری از دیابت شامل داشتن برنامه غذایی متعادل، ورزش، دوری از عادت‌های ناسالم و بررسی منظم قند خون می‌شود. در نظر داشته باشید که هیچ رژیم غذایی دیابتی واحدی وجود ندارد که برای همه افراد مفید باشد.

بهترین رژیم غذایی درمان دیابت بر‌اساس میزان قند خون، شرایط جسمی و سایر علائم دیابت در زنان، تجویز می‌شود.

روش‌های درمان دیابت در زنان

کنترل قند خون، تزریق انسولین و داروهای خوراکی، بسته به نوع دیابت برای درمان این بیماری استفاده می‌شوند. علاوه‌بر این موارد، داشتن رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب و داشتن فعالیت بدنی منظم نیز از بخش‌های مهم مدیریت دیابت به شمار می‌روند. در ادامه راه‌های درمان دیابت نوع 2، 1 و دیابت بارداری را بررسی می‌کنیم.

درمان دیابت نوع 1 در زنان

درمان و کنترل دیابت نوع ۱ بدون انسولین، امکان‌پذیر نیست. در این نوع دیابت از روش‌های زیر برای کنترل و درمان بیماری استفاده می‌‌شود.

• انسولین‌درمانی روزانه (تزریق یا پمپ)
• شمارش دقیق کربوهیدرات‌های رژیم غذایی
• کنترل مداوم قند خون (گاهی با دستگاه CGM)
• داشتن سبک زندگی سالم (ورزش و تغذیه مناسب)

در برخی موارد خاص، پیوند پانکراس یا سلول‌های ایزوله نیز برای کنترل دیابت نوع 1 مطرح می‌شود.

راهکار درمان و کنترل دیابت نوع 2

درمان دیابت نوع ۲ معمولا با تغییر سبک زندگی آغاز و در صورت نیاز، دارو و انسولین نیز اضافه می‌شود. به‌طورکلی موثرترین روش کنترل و درمان قند خون بالا در دیابت نوع 2 به شرح زیر است.

• داشتن رژیم غذایی سالم و کنترل وزن
• ورزش منظم
• مصرف داروهای خوراکی مانند متفورمین یا SGLT2 (تجویز‌شده توسط پزشک)
• تزریق انسولین در مراحل پیشرفته بیماری

جراحی چاقی در برخی از بیماران با اضافه وزن نیز به کنترل بهتر قند خون و داشتن سبک غذایی سالم، کمک می‌کند.

برای آشنایی بیشتر با نکات ورزشی برای مبتلایان به دیابت راهنمای زیر را مطالعه کنید:

برای درمان دیابت بارداری چه کنیم؟

هدف اصلی در دیابت بارداری، حفظ قند خون نرمال برای سلامت مادر و جنین است که به روش‌های زیر انجام می‌شود.

• داشتن رژیم غذایی کنترل‌شده و کم قند
• فعالیت بدنی سبک و منظم
• اندازه‌گیری مرتب قند خون
• در صورت نیاز، تجویز انسولین یا داروهای خوراکی ایمن برای بارداری
• در زمان زایمان نیز قند خون مادر، تحت کنترل دقیق قرار می‌گیرد

چه زمانی باید برای درمان دیابت به پزشک مراجعه کرد؟

شناخت نشانه های دیابت در زنان، به‌ویژه در مراحل اولیه و پنهان، اصلی‌ترین گام برای کنترل این بیماری است. بااین‌حال اگر بیماری پیشرفت کرد و نشانه های مداومی را نشان داد، باید به پزشک غدد یا پزشک عمومی (پزشک عمومی به متخصص مربوطه، ارجاع خواهد داد) مراجعه کنیم. درمان دیابت نوع دو فقط با مراجعه به پزشک و بررس علائم بالینی بیمار امکان‌پذیر است. در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر برای درمان قند خون بالا به پزشک متخصص غدد مراجعه کنید.

• در صورت بروز افت قند خون مکرر (هیپوگلیسمی) و کتواسیدوز دیابتی
• احساس تشنگی و خشکی دهان مداوم
• تکرر ادرار به‌ویژه در شب
• کاهش وزن بی‌دلیل
• تاری دید یا اختلال در بینایی
• خستگی و بی‌حالی مداوم
• بهبود کند زخم‌ها یا عفونت‌های مکرر
• بی‌حسی یا گزگز در دست و پا
• سابقه دیابت بارداری یا افزایش قند خون در بارداری
• قند خون ناشتای بالای 100 (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)
• ابتلا یکی از اعضای خانواده درجه یک به دیابت

هرچه روند درمان دیابت را به تاخیر بیندازید، مدیریت و درمان بیماری نیز دشوارتر خواهد شد. مراجعه به متخصص کمک می‌کند تا بهترین برنامه درمانی متناسب با شرایط خاص خود را دریافت کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

پیش از تشخیص دقیق دیابت، دوره‌ای وجود دارد که در آن سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است؛ البته سطح قند خون در حدی نیست که به‌عنوان دیابت تشخیص داده شود. به این وضعیت، پیش‌دیابت (Prediabetes) گفته می‌شود.
بر‌اساس اطلاعات درج شده در سایت apollohospitals تا ۷۰ درصد از افراد مبتلا به پیش‌دیابت در نهایت به دیابت نوع ۲ دچار می‌شوند. در صورت مشاهده هرگونه علائم احتمالی دیابت، به پزشک عمومی یا پزشک غدد مراجعه کنید.

پزشک عمومی با انجام آزمایش‌های مورد نیاز، شما را به پزشک متخصص ارجاع خواهد داد. توجه داشته باشید که هرچه بیماری قند خون مزمن، زودتر تشخیص داده شود، درمان نیز راحت‌تر امکان‌پذیر است.

اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید و با ما به اشتراک بگذارید.