انواع زخم معده کدامند؟

انواع زخم معده چیست؟

زخم‌های معده شامل جراحت یا ضایعه‌ای می‌شود که در پوشش معده یا قسمت بالایی روده ایجاد خواهد شد. این مسئله ناشی از عدم تعادل بین اسید معده و مخاط محافظتی است. انواع زخم معده که معمولا به آن‌ها زخم پپتیک گفته می‌شود با درد همراه است. دلیل ایجاد این زخم‌ها شامل استرس یا عفونت دستگاه گوارشی است.

علائم زخم معده شامل درد مکرر در قسمت بالای شکم و معمولا پس از وعده‌های غذایی است. همچنین این زخم‌ها یاعث سوزش سر دل، کاهش وزن غیرقابل توضیح، خستگی، مدفوع تیره رنگ یا استفراغ همراه با خون نیز می‌شوند.

انواع زخم معده اغلب با آنتی‌بیوتیک و تغییرات رژیم غذایی، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل قابل مدیریت است. همچنین درمان زخم معده باید همواره توسط متخصص گوارش انجام شود.

دو علت اصلی زخم‌های پپتیک شامل عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی است. در ادامه به‌طور کامل انواع زخم‌های معده را بررسی می‌کنیم.

زخم معده حاد

زخم معده حاد در معده ایجاد می‌شوند و معمولا ناشی از رفلاکس اسید یا استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها است.

علائم و ویژگی‌های زخم معده حاد

زخم معده حاد ممکن است جدی باشد؛ بااین‌حال در بیشتر افراد با درمان‌های دارویی و پرهیز غذایی به‌راحتی کنترل و درمان می‌شود. علائم زخم معده حاد به شرح زیر است.

• علائم اصلی زخم معده درد شکم است.
• این درد معمولا در قسمت بالایی شکم احساس می‌شود.
• ممکن است مانند سوزش باشد.
• اغلب شب‌ها بدتر می‌شود.
• سایر علائم زخم معده شامل سوءهاضمه، سوزش سر دل (احساس سوزش در قفسه سینه)، نفخ و حالت تهوع یا استفراغ است.

مدت زمان درمان زخم معده حاد

بیشتر زخم‌های معده حاد طی چند هفته بهبود می‌یابند و اکثر افراد مبتلا به این بیماری حدود دو ماه دارو مصرف می‌کنند. درمان دارویی زخم معده حاد معمولا موثر است؛ باا‌ین‌حال افرادی که بیماری‌های مزمن دارند، ممکن است به درمان بلندمدت نیاز داشته باشند.

زخم معده مزمن

زخم معده مزمن در پوشش داخلی معده ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها اغلب با دردی همراه هستند که کمی پس از غذا خوردن تشدید می‌شود؛ زیرا معده برای هضم غذا اسید بیشتری تولید می‌کند.

تفاوت درد زخم معده مزمن با درد زخم حاد

تفاوت زخم معده حاد و مزمن در نوع درد است. زخم معده حاد نسبت به برخی از مواد غذایی با حساسیت بیشتری همراه است. در‌حالی‌که زخم معده مزمن باعث ایجاد درد در وعده‌های غذایی مختلف می‌شود. همچنین دوره درمان زخم معده حاد نسبت به زخم معده مزمن کمتر است.

روش‌های درمان زخم معده مزمن

زمانی پوشش داخلی معده شروع به بهبودی می‌کند که علت زخم از بین برود. در ادامه روش‌های درمان این زخم معده را بررسی می‌کنیم.

• اگر زخم شما ناشی از مصرف NSAID باشد و مصرف آن‌ها را متوقف کنید؛ احتمالا زخم معده بعد از مدتی بهبود می‌یابد.
• اگر عفونت H. pylori دارید، احتمالا نیاز به آنتی‌بیوتیک خواهید داشت تا عفونت از بین برود. تجویز نوع و دوز آنتی بیوتیک فقط باید توسط متخصص گوارش انجام شود و بدون تجویز پزشک هیچ قرصی را مصرف یا قطع نکنید. آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای عفونت H. pylori شامل تتراسایکلین (این دارو کمتر رایج است.)، مترونیدازول، کلاریترومایسین و آموکسی‌سیلین می‌شود.
• داروهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند نیز برای درمان زخم معده موثرند.
• مصرف مسدودکننده‌های گیرنده هیستامین برای مسدود کردن ماده‌ای که تولید اسید معده را تحریک می‌کند نیز به درمان زخم معده کمک می‌کند.
• اگر زخم معده پیچیده باشد، پزشک ممکن است نیاز داشته باشد آن را مستقیم درمان کند. معمولا این کار در طول آندوسکوپی انجام می‌شود.
• درمان برای زخم‌های خونریزی‌دهنده شامل سوزاندن یا تزریق دارو به زخم است. اگر سوراخ وجود داشته باشد، جراح کولورکتال ممکن است نیاز به بخیه زدن آن داشته باشد.

برای آشنایی بیشتر با نشانه‌ها و تصاویر دقیق زخم معده در اندوسکوپی، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

زخم معده در اندوسکوپی؛ عکس زخم معده سرطانی

زخم اثنی عشر (دوازدهه)

زخم دوازدهه در دوازدهه، که بخش ابتدایی روده کوچک و درست پس از معده است، ایجاد می‌شوند. درد ناشی از زخم دوازدهه اغلب با غذا خوردن بهبود می‌یابد؛ بااین‌‌حال ممکن است چند ساعت بعد به‌ویژه زمانی که معده خالی باشد، دوباره بازگردد.

علائم خاص زخم اثنی عشر

اگر زخم دوازدهه دارید، ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشید:

• درد در شکم (ناحیه معده یا شکم) داشته باشید.
• پس از خوردن غذا احساس پر بودن و نفخ کنید.
• حالت تهوع داشته باشید.
• وزن کم کنید.

زخم دوازدهه همچنین چند ساعت پس از خوردن غذا باعث درد شکمی می‌شود. این درد معمولا به داروها یا غذاهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند نیز پاسخ خوبی می‌دهد.

عوامل ایجاد و درمان زخم اثنی عشر

زخم دوازدهه معمولا ناشی از باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. این باکتری باعث التهاب پوشش محافظ دوازدهه می‌شود و تولید اسید معده را افزایش می‌دهد. اگر پوشش محافظ آسیب ببیند، زخم ایجاد می‌شود.

برخی داروها نیز ممکن است باعث زخم دوازدهه شوند؛ به‌ویژه داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین. این داروها گاهی به پوشش محافظ آسیب می‌رسانند. برخی عوامل سبک زندگی ممکن است احتمال ابتلا به زخم دوازدهه را افزایش دهند که به شرح زیر است:

• سیگار کشیدن
• مصرف زیاد الکل
• تجربه استرس

زخم معده ناشی از دارو یا استرس

تحقیقات نشان می‌دهد که بین استرس و زخم‌های معده رابطه‌ پیچیده‌ای وجود دارد. استرس اغلب به‌عنوان زمینه‌ای برای زخم‌های معده عمل می‌کند. افرادی که به این بیماری معده مبتلا هستند، اغلب سطح بالایی از استرس در زندگی روزمره خود گزارش می‌دهند. واکنش طبیعی بدن به استرس نیز تولید اسید معده را افزایش می‌دهد که منبع زخم‌ها است.

افراد تحت استرس معمولا برای کاهش دردهای ناشی از بدن از NSAID‌ها بیشتر استفاده می‌کنند. با‌این‌حال استرس به‌تنهایی باعث زخم معده نمی‌شود. سایر دلایل ایجاد زخم معده به شرح زیر است.

• زخم‌های مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری: ناشی از عفونت با H. pylori، نوعی باکتری شایع که پوشش محافظ معده یا روده کوچک را ضعیف می‌کند و آن را در برابر آسیب اسیدی آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
• زخم‌های ناشی از NSAID: نتیجه مصرف مکرر یا طولانی‌مدت داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپرین است. این داروها به مرور زمان پوشش دستگاه گوارش را تحریک یا فرسایش می‌دهند.
• زخم‌های ناشی از استرس: این زخم‌ها در پاسخ به استرس شدید فیزیکی، مانند بیماری جدی، تروما یا جراحی بزرگ ایجاد می‌شوند.

داروهایی که باعث ایجاد زخم معده می‌شوند

برخی انواع داروها نیز ممکن است معده را تحریک یا آسیب بزنند. این داروها ممکن است با افزایش سطح اسید، کند کردن روند ترمیم پوشش معده یا ایجاد تحریک مستقیم این اثر را داشته باشند.

وقتی این داروها همراه با NSAIDها مصرف شوند، خطر ابتلا به زخم‌ها حتی بیشتر می‌شود. داروهایی که غیر از NSAIDها می‌توانند باعث زخم پپتیک شوند شامل کورتیکواستروئیدها، برخی داروهای شیمی‌درمانی، مکمل‌های پتاسیم و داروهایی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند، هستند.

آیا تفاوتی بین زخم معده و زخم گوارشی وجود دارد؟

بله؛ زخم معده نیز به‌عنوان یکی از زخم‌های گوارشی شناخته می‌شود.

برای آشنایی با مؤثرترین داروها و درمان‌های دارویی در بهبود زخم معده، پیشنهاد می‌کنم مقاله زیر را بخوانید:

بیشتر بخوانید:

بهترین قرص برای زخم معده کدام است؟ + بررسی داروهای زخم معده

نوع زخم معده چگونه بر درمان تاثیر می‌گذارد؟

درمان زخم‌های معده بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. درمان‌های رایج شامل آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله با عفونت هلیکوباکتر پیلوری، داروهای مسدودکننده اسید برای کاهش اسید معده و محافظت از بافت و داروهای دیگر برای کاهش التهاب و تسکین درد است.

در برخی موارد، اگر داروها موثر نباشند یا خطر خونریزی یا عفونت زیاد باشد، جراحی نیز ممکن است یک گزینه باشد. درمان بیماری زخم پپتیک شامل موارد زیر است:

• از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری
• درمان کاهش اسید معده
• محافظت‌کننده‌های گوارشی
• آنالوگ‌های پروستاگلاندین
• درمان زخم ناشی از سایر داروها
• درمان عوارض
• مداخلات جراحی (در صورت نیاز)
• تغییرات سبک زندگی و مراقبت حمایتی

مدیریت بیماری زخم پپتیک شامل رویکرد مرحله‌ای است که با رسیدگی به علت زخم پپتیک و ایجاد تغییرات سبک زندگی آغاز می‌شود. درمان هر بیمار بسته به علت زخم، شدت علائم و وجود یا عدم وجود عوارض متفاوت است. در برخی موارد، درمان‌های پیشرفته یا مداخله جراحی برای کنترل زخم‌های شدید یا پیچیده و تضمین بهبودی طولانی‌مدت لازم است.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت تجربه هر یک از علائم زیر به متخصص گوارش مراجعه کنید:

• درد شدید شکم
• مدفوع خونی، قیری یا سیاه
• استفراغ خون
• دشواری در بلع
• تپش قلب سریع
• غش یا سرگیجه

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

تعیین نوع زخم معده نیازمند ارزیابی جامع توسط متخصص گوارش است. پزشک علاوه‌بر دریافت شرح حال، سابقه پزشکی بیمار را نیز بررسی می‌کند. برخی آزمایش‌ها نیز برای تعیین دقیق زخم معده و در نهایت تجویز روش درمانی انجام می‌شود. زخم معده با تغییر سبک زندگی و عمل به توصیه‌های پزشک قابل مدیریت و درمان است.