داروی گلی کلازید برای دیابت؛ عوارض و تداخلات دارویی

مقدمه و شناخت داروی گلی کلازید

• نام تجاری (Brand Names): گلی زیتکس – کلازکس – دیابزید – گلیکوور – دیامیکرون
• نام ژنریک: Gliclazide
• دسته‌بندی دارویی (کلاس دارویی): ضد دیابت – سولفونیل اوره (Sulphonylurea)
• نحوه مصرف: خوراکی (بلعیدنی)
• مکانیسم اثر: تحریک مستقیم سلول‌های بتای پانکراس و در پی آن افزایش ترشح انسولین

داروی گلی کلازید چیست؟

گلی‌کلازید یک داروی خوراکی است که به شکل قرص‌های خوراکی معمولی و آهسته رهش در بازار موجود است و برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود. این دارو به بدن کمک می‌کند تا سطح قند خون را کنترل کند.

گلی‌کلازید با افزایش میزان انسولین که توسط پانکراس تولید می‌شود، عمل می‌کند. این دارو معمولاً زمانی تجویز می‌شود که رژیم غذایی و ورزش به تنهایی برای کنترل قند خون کافی نباشد و برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مناسب نیست.

داروهای مرتبط/مشابه داروی گلی کلازید

• انسولین
• گلی‌بن‌کلامید (Glibenclamide)
• سیتاگلیپتین (Sitagliptin)
• متفورمین (Metformin)
• آکاربوز (Acarbose)
• رپاگلینید (Repaglinide)
• امپاگلیفلوزین (Empagliflozin) و داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin)
• لیراگلوتاید (Liraglutide)
• پیوگلیتازون (Pioglitazon)

نکات کلیدی داروی گلی کلازید

• مهم‌ترین نکته در مورد گلی‌کلازید، خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) است. شما باید علائم آن (لرزش، تعریق، گرسنگی شدید، سرگیجه) را بشناسید و همیشه مقداری قند همراه خود داشته باشید.
• گلی‌کلازید باید همراه با صبحانه مصرف شود تا خطر افت قند خون در طول روز کاهش یابد. هرگز وعده‌های غذایی خود را، به خصوص صبحانه، حذف نکنید.
• این دارو می‌تواند باعث افزایش وزن شود.
• مصرف الکل همراه با این دارو می‌تواند بر کنترل قند خون شما تأثیر گذاشته و خطر افت قند خون را افزایش دهد.
• قرص‌های آهسته‌رهش (ER) باید به طور کامل بلعیده شوند و نباید جویده یا خرد شوند.
• هنگام مصرف اين دارو، سنجش كامل گلبول های خون و اندازه‌‎گيری غلظت گلوكز خون بايد به طور مرتب انجام و در صورت نياز كنترل شود و در صورت افزايش غلظت گلوكز خون از mg/dl200 آزمایش قند و كتون ادرار نيز بايد انجام شود. در صورت بروز هيپوگليسمی و كتواسيدوز،‌ غلظت پتاسيم سرم بيمار نيز بايد اندازه‎گيري شود.
• با تغيير رژيم غذايی، فعاليت بدني و بيماری، ميزان قند خون و برنامه درماني تغيير می‌کند.
• این دارو باید همراه با غذا مصرف شود.

چه کسانی می‌توانند داروی گلی کلازید مصرف کنند؟

بزرگسالان (بالای ۱۸ سال) مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توانند این دارو را برای کمک به کنترل سطح قند خون خود مصرف کنند.

برای آشنایی با علائم و نشانه‌های انواع مختلف دیابت، مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

علائم دیابت چیست؟ راهنمای جامع علائم انواع مختلف دیابت

چه کسانی ممکن است نتوانند داروی گلی کلازید مصرف کنند؟

• افراد مبتلا به دیابت نوع ۱
• افرادی که به گلی‌کلازید، سایر داروهای دسته سولفونیل اوره یا هر داروی دیگری سابقه حساسیت دارند.
• بیماران مبتلا به بیماری شدید کلیوی یا کبدی
• مصرف در دوران بارداری، در دوران شیردهی یا کسانی که قصد باردار شدن دارند.
• افراد مبتلا به یک بیماری ارثی نادر به نام پورفیری (porphyria)
• بیمارانی که در حال درمان عفونت قارچی با داروی میکونازول (miconazole) هستند.

نحوه و زمان مصرف قرص داروی گلی کلازید

اشکال دارویی موجود در ایران

• قرص 30 میلی گرمی
• قرص 60 میلی گرمی پیوسته رهش
• قرص 80 میلی گرمی پیوسته رهش

مقدار مصرف داروی گلی کلازید چقدر است؟

دوز دارو توسط پزشک و بر اساس سطح قند خون شما و سایر مولفه ها تعیین می‌شود.

• قرص‌های استاندارد: دوز اولیه معمولاً بین ۴۰ تا ۸۰ میلی‌گرم در روز است که می‌تواند تا حداکثر ۳۲۰ میلی‌گرم در روز (در دوزهای منقسم) افزایش یابد.
• قرص‌های آهسته‌رهش (ER): دوز اولیه معمولاً ۳۰ میلی‌گرم در روز است که می‌تواند تا حداکثر ۱۲۰ میلی‌گرم در روز افزایش یابد.

تغییرات در دوز مصرفی داروی گلی کلازید

پزشک شما ممکن است پس از بررسی منظم سطح قند خون تان، دوز دارو را به تدریج کم یا زیاد کند. هرگز دوز دارو را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.

نحوه مصرف داروی گلی کلازید چگونه است؟

• این دارو باید یک بار در روز، همراه با صبحانه مصرف شود.
• قرص را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید.
• قرص‌های آهسته‌رهش (ER) را نجوید، خرد نکنید یا نشکنید، زیرا این کار باعث می‌شود دارو به یکباره آزاد شده و خطر افت قند خون را افزایش دهد.
• هرگز وعده‌های غذایی خود را پس از مصرف دارو حذف نکنید.

مدت زمان مصرف داروی گلی کلازید چقدر است؟

دیابت یک بیماری مزمن است و درمان آن معمولاً مادام‌العمر است. شما باید به مصرف گلی‌کلازید ادامه دهید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری بدهد.

اگر فراموش کردید که داروی گلی کلازید را مصرف کنید؟

اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را همراه با وعده غذایی بعدی خود مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و به برنامه عادی خود بازگردید. هرگز برای جبران، دو دوز را همزمان مصرف نکنید.

اگر بیش از حد داروی گلی کلازید مصرف کردید؟

مصرف بیش از حد گلی‌کلازید می‌تواند منجر به افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) شود. علائم آن شامل احساس گرسنگی شدید، لرزش، تعریق، گیجی و در موارد شدید، تشنج یا از دست دادن هوشیاری است.

عوارض جانبی قرص داروی گلی کلازید

عوارض جانبی رایج داروی گلی کلازید

شایع‌ترین عارضه جانبی، افت قند خون (هیپوگلیسمی) است. علائم آن عبارتند از:

• احساس گرسنگی شدید
• لرزش یا تکان خوردن
• تعریق
• گیجی و مشکل در تمرکز
• تپش قلب

مشکلات گوارشی:

• درد معده
• حالت تهوع
• یبوست یا اسهال

عوارض جانبی جدی داروی گلی کلازید

واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی):

• بثورات پوستی
• تورم صورت یا گلو
• مشکل در تنفس

مشکلات کبدی:

• زرد شدن پوست یا سفیدی چشم‌ها (یرقان)
• ادرار تیره
• درد معده

اختلالات خونی:

• کبودی یا خونریزی غیرعادی
• گلودرد و تب مکرر
• خستگی و رنگ‌پریدگی شدید

بارداری، شیردهی و باروری در هنگام مصرف داروی گلی کلازید

داروی گلی کلازید و بارداری

گلی‌کلازید معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشک احتمالاً درمان شما را به انسولین تغییر خواهد داد تا کنترل بهتری بر قند خون داشته باشید و برای نوزاد ایمن‌تر باشد.

داروی گلی کلازید و شیردهی

مصرف گلی‌کلازید در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود. مشخص نیست که آیا دارو به شیر مادر منتقل می‌شود یا خیر و این امر می‌تواند خطر افت قند خون را در نوزاد ایجاد کند. پزشک در مورد گزینه‌های درمانی ایمن‌تر با شما صحبت خواهد کرد.

داروی گلی کلازید و باروری (کسانی که قصد بارداری دارند)

هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر گلی‌کلازید بر باروری در مردان یا زنان وجود ندارد. با این حال، اگر قصد بارداری دارید، باید با پزشک خود در مورد مدیریت دیابت مشورت کنید.

برای آشنایی با داروی ترکیبی امپاگلیفلوزین و لیناگلیپتین و عوارض و تداخلات آن در درمان دیابت، مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

داروی امپاگلیفلوزین+لیناگلیپتین برای دیابت؛ عوارض و تداخلات دارویی

مصرف داروی گلی کلازید با سایر داروها

احتیاط داروی گلی کلازید با سایر داروها

• انسولين و سایر دارو های کاهش دهنده قندخون
• آلوپورينول
• كاپتوپريل و انالاپریل
• آسپاراژيناز
• كورتيكوسترویید‌ها
• هیدروکلروتیازید
• ميكونازول
• ليتيم
• سايمتدين
• دارو های ضدانعقاد
• باربیتورات ها (فنوباربیتال)
• بتا بلاکر ها (متوپرولول – پروپرانولول و …)
• ريفامپين
• مکمل های حاوی علف چای (St. John’s Wort)

برای آشنایی با ترکیب دارویی امپاگلیفلوزین، لیناگلیپتین و متفورمین و بررسی عوارض و تداخلات آن، مطلب زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

داروی امپاگلیفلوزین+لیناگلیپتین+متفورمین چیست؟ عوارض و تداخلات دارویی

اسامی تجاری موجود در ایران

شرایط نگهداری داروی گلی کلازید

دارو را در دمای اتاق، در مکانی خشک، تاریک و مهم‌تر از همه، دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

می‌دانیم که شما تلاش زیادی برای مدیریت قند خون خود از طریق رژیم غذایی و فعالیت بدنی میکنید و این کار شما بسیار ارزشمند و پایه اصلی درمان ماست. با تشخیص و دستور پزشک ممکن است این دارو جهت کنترل بهتر قند خون تان تجویز شود. این دارو را به بدن شما کمک می‌کند تا از انسولین طبیعی خودش به شکل موثرتری استفاده کند.

برای اینکه این دارو به بهترین و ایمن‌ترین شکل ممکن عمل کند، مطابق دستور پزشک آن را مصرف کنید. وجو: شما باید گلی کلازید را همراه با صبحانه مصرف کنید و هرگز وعده‌های غذایی را حذف نکنید.

دلیل این تأکید این است که گلی‌کلازید باعث ترشح انسولین می‌شود و اگر غذایی در بدن نباشد، ممکن است قند خون بیش از حد پایین بیاید که به آن «هیپوگلیسمی» می‌گوییم.

لازم است علائم آن مانند لرزش، تعریق یا سرگیجه را بشناسید و همیشه یک منبع قندی کوچک (مانند آب‌نبات یا حبه قند) همراهتان باشد. این به معنای خطرناک بودن دارو نیست، بلکه به معنای این است که شما با شناخت بدن خود و داشتن آمادگی، می‌توانید با اطمینان کامل کنترل اوضاع را در دست داشته باشید.