مصرف پروپرانولول برای تپش قلب ناشی از اضطراب چه تاثیری دارد؟
پروپرانولول از داروهای بتابلوکر است که ضربان قلب، تعریق و لرزش ناشی از اضطراب را کاهش می‌دهد. این دارو معمولا برای مشکلات قلبی مانند فشار خون بالا و آریتمی تجویز می‌شود، اما با توجه به تاثیر آن روی علائم جسمانی اضطراب و به‌ویژه کنترل تپش قلب، مصرف آن برای مدیریت موفق موقعیت‌های استرس‌زا نیز توصیه می‌شود.
در این مقاله از دارو دات کام، نحوه اثربخشی پروپرانولول روی تپش قلب ناشی از اضطراب به همراه زمان و نکات مصرف را به‌طور کامل، بررسی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
پروپرانولول چگونه تپش قلب ناشی از اضطراب را کاهش می‌دهد؟
پروپرانولول سرعت ضربان قلب شما را کاهش می‌دهد تا خون راحت‌تر در بدن به گردش دربیاید. این دارو معمولا برای درمان فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی تجویز می‌شود.
با این‌حال پروپرانولول به کاهش علائم جسمی اضطراب مانند تعریق و لرزش نیز کمک می‌کند. پروپرانولول ممکن است در برخی افراد برای درمان اضطراب و بهبود خواب استفاده شود.
برای بررسی ارتباط تپش قلب و اضطراب، توصیه می‌کنیم مطلب زیر را بخوانید:
نحوه اثربخشی پروپرانولول برای اضطراب
- کاهش علائم جسمی اضطراب، مانند ضربان قلب سریع، تعریق و لرزش
- کاهش افکار و رفتارهای مرتبط با اضطراب
- پروپرانولول معمولا به‌صورت منظم برای اضطراب استفاده می‌شود و نه فقط در مواقع ضروری.
نحوه اثربخشی پروپرانولول برای خواب
- بهبود کیفیت خواب در برخی افراد با اختلالات خواب مرتبط با اضطراب
- کاهش افکار سریع و پراکنده
نکته! پروپرانولول ممکن است در برخی افراد، مشکلات خواب ایجاد کند.
لطفا توجه داشته باشید که مصرف اولین دوز پروپرانولول، ممکن است باعث احساس سرگیجه در شما شود. بنابراین بهتر است این دارو را هنگام خواب مصرف کنید. اگر هنگام مصرف شبانه پروپرانولول احساس سرگیجه نداشتید، این دارو را صبح‌ها مصرف کنید.
چه مدت طول می‌کشد تا پروپرانولول روی اضطراب اثر بگذارد؟
اگر پروپرانولول را برای کاهش علائم اضطراب مصرف می‌کنید، اثر این دارو معمولا ظرف یک ساعت بعد از مصرف، شروع می‌شود. پروپرانولول نیمه‌عمری در حدود ۴ ساعت دارد؛ یعنی اثر این دارو احتمالا حدود ۴ ساعت پس از مصرف، شروع به کاهش می‌کند.
نوعی از این دارو با رهش طولانی‌مدت نیز وجود دارد که شروع اثرگذاری آن بیشتر طول می‌کشد، اما برای مدت طولانی‌تری اثر آن در بدن باقی می‌ماند.
پروپرانولول به کاهش علائم جسمی اضطراب، مانند ضربان قلب سریع، تعریق و لرزش کمک می‌کند. این امر باعث می‌شود تا افراد راحت‌تر در موقعیت‌های اجتماعی قرار بگیرند.
توجه! پروپرانولول، درمان قطعی اختلال اضطراب اجتماعی نیست. این دارو زمانی بیشترین تاثیر را دارد که همراه با روان‌درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، استفاده شود.
برای آشنایی با علائم رایج فیزیکی و روانی اختلال اضطراب، مطلب زیر را مطالعه کنید:
اثر پروپرانولول بر تپش قلب ناشی از اضطراب تا چه مدت باقی می‌ماند؟
غلظت پروپرانولول در خون، بین ۱ تا ۴ ساعت پس از مصرف به بیشترین مقدار خود می‌رسد. پزشک بسته به نیاز فرد و برای حفظ اثر دارو توصیه می‌کند تا بیمار، روزی سه یا چهار بار این دارو را مصرف کند.
مدت زمانی که پروپرانولول در بدن شما باقی می‌ماند، با‌توجه‌به عوامل زیر تعیین می‌شود:
- دوز مصرفی؛ دوزهای بالاتر ممکن است مدت طولانی‌تری در بدن باقی بمانند؛
- عملکرد کبد؛ میزان کارایی کبد در پردازش دارو در ماندگاری آن تاثیر دارد؛
- عملکرد کلیه‌ها؛ میزان کارایی کلیه‌ها در دفع دارو در اثر پروپرانولول موثر است؛
- تفاوت‌های فردی؛ برخی افراد، ممکن است پروپرانولول را سریع‌تر یا کندتر از دیگران متابولیزه کنند.
توجه! پروپرانولول به‌طور متوسط و تا چند روز پس از آخرین دوز، در بدن قابل تشخیص است.
بهترین زمان مصرف پروپرانولول برای تپش قلب ناشی از اضطراب، چه موقعی از روز است؟
برای تپش قلب ناشی از اضطراب، بهترین زمان مصرف پروپرانولول بستگی به نوع اضطراب دارد. اگر تپش قلب در موقعیت‌های استرس‌زا و کوتاه‌مدت مانند سخنرانی یا جلسه مهم است، دارو را ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از رویداد مصرف کنید تا اثر آن به موقع ظاهر شود.
اما اگر تپش قلب به دلیل اضطراب مزمن و مداوم است، امکان دارد که پزشک، دوز منظم روزانه تجویز کرده و زمان مصرف را بر اساس سبک زندگی، فشار خون و خواب تنظیم کند.
در هر حالت، هماهنگی با پزشک برای تعیین دوز و زمان دقیق مصرف اهمیت دارد تا دارو بیشترین اثر را داشته باشد و عوارض جانبی کاهش پیدا کند.
تا چه مدت باید پروپرانولول را برای درمان اضطراب مصرف کرد؟
پروپرانولول برای بیشتر افراد نسبتا ایمن است و بیمار می‌تواند این دارو را تا زمانی که لازم باشد، مصرف کند؛ البته دوره مصرف پروپرانولول باید تحت نظر پزشک پیش رود.
در جدول زیر، مدت زمان مصرف این دارو در شرایط مختلف را آورده‌ایم:
| نوع اضطراب | نحوه مصرف پروپرانولول | مدت مصرف پیشنهادی | نکات مهم |
| اضطراب موقعیتی کوتاه‌مدت (مثل سخنرانی، مصاحبه، ارائه) | یک دوز قبل از رویداد (۳۰–۶۰ دقیقه پیش) | فقط در زمان رویداد | اثر سریع ظاهر می‌شود، نیازی به مصرف روزانه نیست. |
| اضطراب مزمن / مداوم | دوز منظم روزانه توسط پزشک | چند هفته تا چند ماه، بسته به پاسخ بدن | زمان و دوز مصرف با پزشک تنظیم شود، قطع ناگهانی توصیه نمی‌شود. |
آیا مصرف طولانی مدت پروپرانولول بی‌خطر است؟
مصرف پروپرانولول باعث ایجاد اعتیاد نمی‌شود. این دارو باعث وابستگی جسمی یا علائم ترک مانند مواد اعتیادآور نیز نخواهد شد.
با این‌حال به منظور مصرف ایمن پروپرانولول و جلوگیری از ایجاد عوارض احتمالی، حتما این دارو را بر‌اساس تجویز پزشک مصرف کنید.
همچنین از قطع ناگهانی دارو خودداری کنید زیرا این کار باعث علائمی مانند افزایش ضربان قلب و اضطراب خواهد شد.
چه کسانی می‌توانند پروپرانولول مصرف کنند؟
بیشتر بزرگسالان و کودکان ۱۲ سال و بالاتر، می‌توانند پروپرانولول مصرف کنند. البته پروپرانولول برای همه مناسب نیست؛ ازاین‌رو تجویز این دارو باید توسط پزشک انجام شود.
در صورت داشتن شرایط زیر، پروپرانولول را باید با احتیاط بیشتری مصرف کنید و به پزشک خود نیز اطلاع دهید:
- تاکنون به پروپرانولول یا هر داروی دیگری واکنش آلرژیک داشته‌اید؛
- فشار خون پایین یا ضربان قلب آهسته دارید؛
- نارسایی قلبی دارید که در حال بدتر شدن است؛
- تاکنون دچار افسردگی شده‌اید یا افکاری درباره آسیب رساندن به خود داشته‌اید؛
- دیابت دارید؛
- مشکلات کبدی یا کلیوی دارید؛
- مشکلات شدید گردش خون در اندام‌ها مانند رینود دارید که ممکن است؛ باعث سوزن‌سوزن شدن یا تغییر رنگ انگشتان دست و پا شود؛
- دچار اسیدوز متابولیک هستید (زمانی که اسید خون بیش از حد زیاد است)؛
- بیماری ریوی یا آسم دارید.
چه کسانی نمی‌توانند پروپرانولول مصرف کنند؟
در صورتی که شرایط زیر را دارید، نمی‌توانید از پروپرانول استفاده کنید:
- دچار اسیدوز متابولیک هستید (زمانی که اسید خون بیش از حد زیاد است)؛
- بیماری ریوی یا آسم دارید؛
- باردار هستید، قصد بارداری دارید یا در حال شیردهی هستید.
عوارض جانبی پروپرانولول چیست؟
پروپرانولول، دارویی نسبتا ایمن به شمار می‌رود. با این‌حال، این دارو ممکن است در مواردی منجر به ایجاد برخی عوارض شود:
- مشکلات گوارشی مانند تهوع و اسهال
- راش پوستی و سایر واکنش‌های پوستی
- اختلال در نعوظ
- کاهش سرعت ضربان قلب هنگام قطع مصرف دارو
- فشار خون پایین
- افزایش خطر عوارض ناشی از بیهوشی
- یبوست
- خستگی
- سردی دست و پاها
عوارض جدی پروپرانولول
علاوه‌بر این عوارض شایع، پروپرانولول در برخی موارد ممکن است عوارض جدی‌تری نیز ایجاد کند، از جمله:
- اگر هنگام مصرف پروپرانولول دچار تنگی نفس شدید، با پزشک خود مشورت کنید؛
- درد قفسه سینه ممکن است نشانه‌ای از مشکل قلبی باشد. در صورت تجربه درد قفسه سینه هنگام مصرف پروپرانولول، فورا به پزشک مراجعه کنید؛
- پروپرانولول باعث تورم در پاها یا مچ‌ها می‌شود؛
- پروپرانولول بر توانایی بدن در تنظیم سطح قند خون تاثیر می‌گذارد.
توجه! اگر هرگونه علامت جدید یا بدتر شدن علائم بر اثر مصرف پروپرانولول را تجربه کردید، به پزشک خود گزارش دهید.
نکات مهمی که قبل از مصرف پروپرانولول باید بدانید!
نکات مهم برای مصرف پروپرانولول به شرح زیر است:
- بدون مشورت با پزشک دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی پروپرانولول ممکن است باعث تغییرات در ریتم قلب و فشار خون، تشدید درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود.
- پروپرانولول در مواردی باعث خواب‌آلودگی می‌شود. تا زمانی که نمی‌دانید دارو چگونه روی شما تاثیر می‌گذارد، رانندگی نکنید.
- پروپرانولول برای افراد دیابتی باید با احتیاط مصرف شود.
- اگر آسم یا مشکلات تنفسی مشابه دارید، پروپرانولول مصرف نکنید.
تجربه دیگران از مصرف پروپرانولول برای کاهش اضطراب
در این بخش، نظرات دیگران را درباره این دارو و اثرش روی اضطراب را بررسی کرده‌ایم:
- برخی کاربران، پروپرانولول را برای کنترل تپش قلب ناشی از اضطراب مصرف کرده و نگران بی‌خوابی به عنوان عارضه جانبی هستند.
- تعدادی گزارش داده‌اند که بی‌خوابی یا عارضه‌ای برای آن‌ها ایجاد نشده است.
- بعضی دیگر اظهار کرده‌اند که دارو اثر قابل توجهی بر تپش قلب نداشته است.
- گروهی دیگر تجربه کرده‌اند که پروپرانولول موثر بوده و هیچ عارضه جانبی نداشته است.
- این موارد، نشان می‌دهند که پاسخ افراد به پروپرانولول متفاوت است و مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد.
همچنین برای شناخت بهترین داروها برای تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم، مطالعه مطلب زیر توصیه می‌شود:
اسامی تجاری پروپرانول در ایران
در جدول زیر، تمامی اسامی این دارو در ایران و شرکت‌های تولید کننده آن را آورده‌ایم:
| نام تجاری | تولید کننده |
| قرص پروپرانولول روز دارو 40 میلی گرم | داروسازی روز دارو |
| آمپول پرانول 1 میلی گرم (پروپرانولول) | داروسازی تولید دارو |
| قرص روز-پروپرانولول 80 میلی گرم | داروسازی روز دارو |
| قرص پروپرانولول ام دی 40 میلی گرم | داروسازی مهر دارو |
| قرص پروپراتد 40 میلی گرم | داروسازی تهران دارو |
| قرص پروپرانولول-حکیم 40 میلی گرم | داروسازی حکیم |
| قرص پرانول 10 میلی گرم (پروپرانولول) | داروسازی تولید دارو |
| قرص پروپرانولول-حکیم 10 میلی گرم | داروسازی حکیم |
| قرص پروپرانولول ام دی 10 میلی گرم | داروسازی مهر دارو |
| قرص پروپرانولول روز دارو 10 میلی گرم | داروسازی روز دارو |
| قرص پرانول 40 میلی گرم | داروسازی تولید دارو |
| قرص پروپرانولول-عبیدی 20 میلی گرم | داروسازی عبیدی |
| قرص پروپراتد 10 میلی گرم | داروسازی تهران دارو |
| قرص پروپرانولول روز دارو 20 میلی گرم | داروسازی روز دارو |
| قرص پروپراتد 20 میلی گرم | داروسازی تهران دارو |
| قرص پرانول 20 میلی گرم | داروسازی تولید دارو |
| آمپول پروپرانولول البرزدارو 1 میلی گرم/میلی لیتر | داروسازی البرز دارو |
| قرص پروپرانولول-عبیدی 10 میلی گرم | داروسازی عبیدی |
| قرص پروپرانولول رازک 10 میلی گرم | داروسازی رازک |
| قرص پروپرانولول-حکیم 20 میلی گرم | داروسازی حکیم |
| آمپول پروپرانولول دبلیو زد اف 1 میلی گرم/میلی لیتر | Polfa Warszawa [لهستان] |
| قرص پروپرانولول آنی درمان 40 میلی گرم-اینپرال | داروسازی آنی درمان |
| آمپول دوسیتون 1 میلی گرم/میلی لیتر | Mibe Gmbh Arzneimittel [آلمان] |
| شربت پروپرانولول کیدامین 4.28 میلی گرم/1 میلی لیتر 120 میلی لیتر | داروسازی امین |
| قرص پروپرانولول آنی درمان 20 میلی گرم-اینپرال | داروسازی آنی درمان |
| قرص پروپرانولول آنی درمان 10 میلی گرم-اینپرال | داروسازی آنی درمان |
| شربت همانوکس 4.28 میلی گرم/1 میلی لیتر 120 میلی لیتر | اوکسین داروی وشت |
| محلول خوراکی آمی درال 4.28 میلی گرم/میلی لیتر 60 میلی لیتر | داروسازی امین |
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اضطراب در بیشتر موارد با از بین رفتن عامل استرس‌زا از بین می‌رود یا کاهش می‌یابد. با این‌حال اگر با از بین رفتن شرایط استرس‌زا همچنان علائم اضطراب را داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
در شرایط زیر هم با اورژانس تماس بگیرید:
- لب‌ها، دهان، گلو یا زبان شما ناگهان ورم کرده است؛
- نفس‌تان بسیار تند شود یا در تنفس مشکل داشته باشید (ممکن است شدید خس‌خس کنید یا احساس خفگی یا تنگی نفس کنید)؛
- گلویتان تنگ شود یا در بلعیدن مشکل داشته باشید؛
- پوست، زبان یا لب‌هایتان آبی، خاکستری یا رنگ‌پریده شود (اگر پوستتان سیاه یا قهوه‌ای است، ممکن است راحت‌تر روی کف دست‌ها یا کف پا دیده شود)؛
- ناگهان بسیار سردرگم، خواب‌آلود یا دچار سرگیجه شوید؛
- کودکی شل، بی‌حال یا غیرعادی پاسخگو نباشد (سر او ممکن است به طرفین، عقب یا جلو بیفتد یا در بلند کردن سر یا تمرکز روی چهره شما مشکل داشته باشد)؛
- شما یا فرد بیمار ممکن است راش پوستی داشته باشید که ورم کرده، برجسته، خارش‌دار، تاول‌دار یا در حال پوست‌ریزی باشد.
توصیه‌ای تیم دارو دات کام به شما
پروپرانولول در مدت کوتاهی به کاهش علائم جسمی اضطراب کمک می‌کند. این دارو نسبتا سریع‌الاثر است و باید در 4 ساعت نخست پس از مصرف، بیشترین تاثیر را داشته باشد.
پزشک ممکن است پروپرانولول را برای مصرف روزانه یا موارد افزایش ناگهانی اضطراب، تجویز کند. بیمار باید کلیه داروهای مصرفی خود را با پزشک بررسی کرده و پروپرانولول را طبق نسخه‌ی تجویز شده مصرف کند.
اگر با اضطراب دست‌وپنجه نرم می‌کنید، باید به دنبال کمک حرفه‌ای نیز باشید. متخصص روانشناسی به شما کمک می‌کند تا دلایل اضطراب خود را درک کرده و راهکارهای درمانی مؤثری را توسعه دهید.
در انتها اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید و با ما به اشتراک بگذارید.
