چگونه رابطه جنسی ایمن داشته باشید؟


سلامت جنسی، همانند سلامت جسمی و روانی، نقش اساسی در کیفیت زندگی افراد دارد. داشتن روابط جنسی صمیمانه و با عشق، نقش مهمی در سلامت روحی زوجین ایفا میکند؛ اما این امر مستلزم رعایت نکات بهداشتی و آگاهی کامل از شیوههای محافظت از سلامت جنسی است.
بسیاری از افراد نگران انتقال بیماریهای مقاربتی (STIs) نظیر HIV ،HPV، سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس، تبخال و همچنین بارداری ناخواسته هستند. رابطه جنسی ایمن نهتنها لذت و صمیمیت را کاهش نمیدهد، بلکه با کاهش اضطراب ناشی از نگرانیهای فرد، میتواند تجربه جنسی را بهبود بخشیده و همچنین از ابتلا به عفونتها جلوگیری کند.
رابطه جنسی ایمن چیست؟ فرق رابطه جنسی ایمن و پرخطر
رابطه جنسی ایمن که اغلب با عنوان رابطه جنسی محافظت شده (Safer Sex) نیز شناخته میشود، زمانی است که شما رابطه جنسی با کمترین خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی (STIs/STDs) مانند HIV، تبخال، سفلیس و بارداریهای ناخواسته دارید. این موضوع میتواند با ارتباط و اعتماد بین شما و شریک زندگیتان، زندگی جنسی شما را بهتر کند. در تعریف این اصطلاح، این واقعیت نهفته است که هیچ روشی به جز پرهیز کامل نمیتواند ۱۰۰ درصد ایمنی شما را تضمین کند و در واقع هدف اصلی در رابطه جنسی ایمن، بهحداقلرساندن خطرات است.
در مقابل، رابطه جنسی پرخطر به هرگونه فعالیت جنسی گفته میشود که در آن کارهای لازم برای پیشگیری از انتقال STIs و بارداری ناخواسته به کار گرفته نشود. رابطه جنسی محافظت نشده، شما و شریک جنسیتان را در معرض ابتلا به انواع بیماریهای مقاربتی مانند سوزاک، سیفلیس، کلامیدیا و ایدز قرار میدهد.
تمایز اصلی بین این دو نوع رابطه، در میزان آگاهی، پیشگیری و مسئولیتپذیری متقابل نهفته است. رابطه ایمن بر پایه انتخابهای آگاهانه و پیشگیرانه بنا شده، درحالیکه رابطه پرخطر ناشی از عدم آگاهی، بیتوجهی به روشهای محافظتی یا تصمیمگیریهای هیجانی و تحتتأثیر عوامل بیرونی است.
ایمنترین رابطه جنسی چیست؟
ایمنترین رابطه جنسی تکهمسری متعهدانه است. داشتن رابطه جنسی تنها با یک شریک که او نیز منحصراً با شما رابطه دارد، به شرطی که هیچ یک از طرفین به عفونت مقاربتی مبتلا نباشند، ایمنترین رابطه محسوب میشود. با محدودکردن تعداد شرکای جنسی، به طور قابلتوجهی خطر مواجهه با بیماریهای مقاربتی نیز کاهش مییابد. بااینحال، حتی در یک رابطه تکهمسری متعهدانه، اگر یکی از طرفین به بیماریهای مقاربتی مبتلا باشد، استفاده از روشهای محافظتی همچنان توصیه میشود تا از انتقال احتمالی جلوگیری شود. آگاهی از وضعیت سلامت جنسی خود و شریک زندگی شما و گفتگوی شفاف درباره سوابق جنسی و انجام آزمایشهای لازم، برای حفظ سلامتی هر دو نفر بسیار مهم و حیاتی است.
چگونه رابطه جنسی محافظت شده داشته باشیم؟
برای داشتن رابطه جنسی محافظت شده روشهای مختلفی وجود دارند که میتوانید آنها را برای حفظ سلامت خود و شریک جنسی به کار بگیرید.
- استفاده از کاندوم (Condoms): استفاده از کاندوم، یکی از بهترین راهها برای داشتن رابطه جنسی محافظت شده است که هم از انتقال بیماریهای مقاربتی و هم از بارداری ناخواسته جلوگیری میکند. شما میتوانید از کاندومهای ساخته شده از لاتکس یا پلیاورتان به همراه لوبریکانتهای پایه آب یا سیلیکون استفاده کنید. همچنین میتوانید از دنتال دم (Dental Dams) که در واقع ورقههای نازک لاتکس یا سیلیکون هستند برای رابطه جنسی دهانی (oral sex) استفاده کنید.
- آزمایشهای منظم STIs: انجام چکاپهای منظم برای بیماریهای مقاربتی، حتی اگر همیشه از کاندوم استفاده میکنید باز هم لازم و ضروری است. بسیاری از افراد مبتلا به بیماریهای مقاربتی هیچ علائمی از خود نشان نمیدهند و ممکن است ناخواسته بیماری را به دیگران منتقل کنند. آزمایش تنها راه قطعی برای تشخیص بیماریهای مقاربتی است که امکان درمان بهموقع و جلوگیری از گسترش بیشتر آن را فراهم میکند.
- ارتباط شفاف با شریک جنسی: صداقت و شفافیت در مورد سابقه جنسی، بیماریها و شرایط خود برای داشتن رابطه جنسی ایمن و ایجاد یک ارتباط سالم و اعتماد متقابل با شریک زندگی بسیار مهم است. قبل از شروع رابطه جنسی با شریک جدید، باید در مورد روابط قبلی و سابقه STIs صحبت کنید.
- پرهیز از مصرف حد الکل و مواد مخدر: مصرف زیاد الکل یا سایر مواد مخدر میتواند قدرت تصمیمگیری فرد را مختل کند و باعث فراموشکردن یا عدم رعایت صحیح اقدامات رابطه جنسی ایمن شود.
رابطه جنسی ایمن واژینال
برای داشتن رابطه جنسی ایمن واژینال و جلوگیری از انتقال بیماریهای مقاربتی و بارداری ناخواسته، رعایت اصول زیر ضروری است:
- استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم لاتکس یا پلیاورتان برای جلوگیری از انتقال بسیاری از بیماریهای مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس، HIV، تبخال، HPV، هپاتیت B و همچنین پیشگیری از بارداری ناخواسته ضروری است. اطمینان از تاریخ انقضا و سالمبودن بستهبندی کاندوم قبل از استفاده از نکات مهم است.
- استفاده از لوبریکانت (روانکننده): استفاده از لوبریکانتهای پایه آب یا سیلیکون برای کاهش اصطکاک و جلوگیری از پاره شدن کاندوم، بهویژه در روابط طولانیتر توصیه میشود.
- دورانداختن صحیح کاندوم: پس از رابطه جنسی، کاندوم را بادقت خارج کرده و بهدرستی دور بیندازید تا از ریزش احتمالی مایعات جلوگیری شود.
توجه به این نکته ضروری است که حتی بدون دخول کامل یا انزال، خطر بارداری و انتقال بیماریهای مقاربتی به دلیل وجود مایع پیشآب و تماس مستقیم جنسی وجود دارد.
جلوگیری از بارداری
پیشگیری از بارداری یکی از دغدغههای اصلی در رابطه جنسی واژینال است. مهم است بدانید که کاندومها تنها روش پیشگیری از بارداری هستند که هم در برابر بارداری و هم در برابر STIs از فرد محافظت میکنند؛ بنابراین، توصیه میشود که همیشه علاوه بر روش انتخابی پیشگیری از بارداری، از کاندوم نیز استفاده شود؛ زیرا روشهای دیگر پیشگیری از بارداری هیچ محافظتی در برابر بیماریهای مقاربتی (STIs) ارائه نمیدهند.
روشهای مؤثر پیشگیری از بارداری شامل موارد زیر هستند:
- قرصهای ضدبارداری: داروهای هورمونی که بهصورت روزانه مصرف میشوند.
- تزریقهای ماهانه: روشهای هورمونی تزریقی.
- حلقههای واژینال: حلقههای انعطافپذیری که در واژن قرار میگیرند.
- آییودی (IUDs): دستگاههای داخل رحمی که توسط پزشک وارد رحم میشوند.
- ایمپلنتهای ضدبارداری: میلههای کوچکی که زیر پوست بازو قرار میگیرند.
- چسب ضدبارداری: چسبهای پوستی که هورمون آزاد میکنند.
رابطه دهانی ایمن
رابطه دهانی (Oral Sex) نیز میتواند ناقل بیماریهای مقاربتی (STIs) باشد. این خطر بهویژه زمانی افزایش مییابد که زخم یا بریدگی در اطراف دهان یا اندام تناسلی وجود داشته باشد. بیماریهای قابلانتقال از طریق رابطه دهانی شامل تبخال، سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا، HPV و هپاتیت B هستند.
برای محافظت در طول رابطه دهانی، استفاده از روشهای زیر ضروری است:
- استفاده از کاندوم یا دنتال دم: استفاده از کاندوم روی آلت تناسلی، یا دنتال دم (یک ورقه نازک لاتکس یا سیلیکون)، بهعنوان یک مانع فیزیکی بین دهان و اندام تناسلی عمل میکند. این مانع از تماس مستقیم با پوست آلوده جلوگیری میکند.
- بهداشت دهان: یک نکته مهم برای داشتن رابطه دهانی ایمن، اجتناب از مسواکزدن دندانها یا استفاده از نخ دندان بلافاصله قبل از رابطه دهانی است. این کارها میتوانند باعث ایجاد بریدگیهای کوچک یا خونریزی در لثهها شوند که خود میتواند خطر ورود عوامل بیماریزا و عفونت را افزایش دهد.
رابطه جنسی مقعدی ایمن
رابطه جنسی مقعدی، به دلیل ویژگیهای فیزیولوژیکی ناحیه مقعد، خطر بالاتری برای انتقال بیماریهای مقاربتی (STIs) دارد. پوشش داخلی مقعد بسیار نازکتر و ظریفتر از پوشش واژن است و بیشتر مستعد پارگی و آسیبدیدگی در طول رابطه جنسی است. این آسیبهای کوچک، حتی در حد میکروسکوپی، میتوانند راهی برای ورود عوامل بیماریزا به جریان خون باشند. بیماریهای قابلانتقال از طریق رابطه مقعدی شامل کلامیدیا، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، سوزاک، HIV، سیفلیس و هپاتیت C هستند.
برای رابطه جنسی مقعدی ایمن، رعایت دقیق نکات زیر به شما کمک میکنند:
- استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم در این رابطه بسیار مهم است. توصیه میشود از کاندومهایی استفاده شود که ضخیمتر هستند، زیرا مقاومت بیشتری در برابر پارگی دارند.
- استفاده از لوبریکانت (روانکننده): استفاده از لوبریکانتهای پایه آب یا سیلیکون برای رابطه جنسی مقعدی بسیار ضروری است. توجه داشته باشید که استفاده از لوبریکانتهای پایه روغن میتواند باعث پارگی کاندوم شود و به همین دلیل باید از آنها اجتناب کرد.
- رعایت بهداشت: به دلیل حساسیت بالای ناحیه مقعد، رعایت بهداشت قبل و بعد از رابطه جنسی مقعدی بسیار مهم است.
بیماریهای مقاربتی شایع و نحوه انتقال در رابطه جنسی پرخطر
بیماریهای مقاربتی بیماریهایی هستند که در اثر رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. این بیماریها میتوانند در مایعات بدن مانند مایع منی، ترشحات واژینال و خون وجود داشته باشند. علاوه بر این، برخی از آنها نیز فقط از طریق تماس پوستی با ناحیه آلوده منتقل میشوند.
در ادامه، به شایعترین بیماریهای مقاربتی و روشهای انتقال آنها در روابط جنسی پرخطر اشاره میکنیم:
شایعترین بیماریهای مقاربتی از طریق رابطه جنسی واژینال یا مقعدی (بدون کاندوم):
- کلامیدیا (Chlamydia)
- سوزاک (Gonorrhea)
- سیفلیس (Syphilis)
- HIV
- تبخال (Herpes)
- HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)
- زگیل تناسلی (Genital Warts)
- هپاتیت Hepatitis B) B)
- شپش عانه (Pubic Lice)
- گال (Scabies)
- تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
- هپاتیت Hepatitis C) C)
شایعترین بیماریهای مقاربتی از طریق رابطه دهانی (بدون کاندوم یا دنتال دم)
- تبخال
- سیفلیس
- سوزاک
- کلامیدیا
- HPV
- هپاتیت B
- از طریق تماس پوست به پوست
- تبخال
- HPV و زگیل تناسلی
- سیفلیس
- شپش عانه (Pubic Lice)
- گال
- مولوسکوم کونتاژیوزوم
چگونه با وجود بیماریهای مقاربتی رابطه جنسی ایمن داشته باشیم؟
تشخیص ابتلا به یک بیماری مقاربتی (STI) به معنای پایان زندگی جنسی نیست، بلکه نیازمند تصمیمات مسئولانهتر و آگاهانهتر است. اگر متوجه شدید که به STI مبتلا هستید، مهم است که بدانید چگونه میتوانید رابطه جنسی ایمنتری داشته باشید و از انتقال آن به شریک خود جلوگیری کنید. بسیاری از STIs با مصرف دارو قابلدرمان هستند و برای آن دسته از STIs که در حال حاضر درمان قطعی ندارند (مانند HIV یا تبخال)، راههایی برای بهحداقلرساندن احتمال گسترش وجود دارد.
کارهایی که باید برای داشتن رابطه جنسی ایمن با وجود بیماریهای مقاربتی (STIs) انجام دهید عبارتند از:
- ارتباط شفاف با شریک جنسی: این کار از اهمیت بالایی برخوردار است. همیشه قبل از هرگونه فعالیت جنسی، شریک جنسی خود را در مورد وضعیت خود مطلع کنید. این صداقت به او اجازه میدهد تا با آگاهی کامل تصمیم بگیرد.
- استفاده مداوم از کاندوم: باوجود بیماریهای مقاربتی، استفاده همیشگی از کاندوم (برای رابطه واژینال و مقعدی) و دنتال دم (برای رابطه دهانی) ضروری است. این روش به کاهش خطر انتقال کمک میکنند.
- اجتناب از رابطه جنسی در صورت وجود علائم: اگر هرگونه علائم فعال بیماریهای مقاربتی (مانند زخم، زگیل، ترشحات غیرعادی، خارش، درد، تحریک یا تورم در ناحیه تناسلی) دارید، باید از تماس جنسی خودداری کنید. این اقدام به جلوگیری از انتقال بیماری در دورههایی که ویروس یا باکتری فعالتر است، کمک میکند.
- درمان فوری و تکمیل دوره درمان: دراسرعوقت به پزشک مراجعه کرده و درمان خود را آغاز کنید. اگر بیماری مقاربتی قابلدرمان دارید، بسیار مهم است که تمام داروها را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و مطمئن شوید که شریک شما نیز آزمایش داده و درمان لازم را دریافت میکند. تا زمانی که شما و شریکتان دوره درمان را به پایان نرساندهاید و پزشک تأیید نکرده است، از رابطه جنسی خودداری کنید.
- مشاوره پزشکی برای STIs غیرقابلدرمان: اگر به یکی از بیماریهای مقاربتی غیرقابلدرمان مانند HIV یا تبخال مبتلا هستید، با پزشک خود در مورد داروهایی که میتوانند احتمال گسترش آن را کاهش دهند، صحبت کنید.
اگر رابطه جنسی ناامن دارید چه باید کرد؟
داشتن یک رابطه جنسی ناامن میتواند بسیار نگرانکننده باشد. در چنین شرایطی، بسیار مهم است که سریع اقدامات پیشگیرانه احتمالی را انجام دهید.
- آزمایش STIs: دراسرعوقت برای بیماریهای مقاربتی (STIs) آزمایش دهید. همانطور که پیشتر ذکر شد، بسیاری از STIs علائمی ندارند و آزمایش تنها راه قطعی برای تشخیص وجود یا عدم وجود بیماری است.
- مشاوره فوری پزشکی: در اولین فرصت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. آنها میتوانند وضعیت شما را ارزیابی کرده، خطرات احتمالی را توضیح دهند و در صورت لزوم، درمان یا چکاپهای لازم را تجویز کنند.
- پرهیز از رابطه جنسی تا اطلاع ثانوی: تا زمانی که وضعیت سلامت شما مشخص نشده و پزشک نتایج آزمایشهای شما اعلام نکرده، از هرگونه فعالیت جنسی خودداری کنید. این کار به جلوگیری از انتقال احتمالی بیماری کمک میکند.
اگر مشکوک به ابتلا به بیماریهای مقاربتی هستم چه باید بکنم؟
بسیاری از بیماریهای مقاربتی (STIs) هیچ علائمی ندارند، بنابراین تنها راه مطمئن برای تشخیص قطعی، انجام آزمایشهای پزشکی است. در صورت مشکوک بودن به ابتلا به بیماریهای مقاربتی کارهای زیر را انجام دهید:
- اجتناب از رابطه جنسی: اولین و مهمترین گام، خودداری از هرگونه فعالیت جنسی است. این اقدام تا زمانی که وضعیت سلامتتان مشخص شود، به جلوگیری از انتقال احتمالی عفونت به شریک جنسی شما کمک میکند.
- مراجعه به پزشک: اگر هرگونه علائم غیرمعمول مانند زخم، زگیل، ترشحات غیرعادی از آلت تناسلی، واژن یا مقعد، یا خارش، درد، تحریک و یا تورم در این نواحی را مشاهده میکنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. حتی اگر علائم واضحی ندارید؛ اما خود را مشکوک به ابتلا میدانید، مراجعه به پزشک دراسرعوقت ضروری است. آنها میتوانند آزمایشهای لازم را انجام دهند و تشخیص دقیقی از وضعیت فعلی شما ارائه دهند.
- صداقت با پزشک: هنگام مراجعه به پزشک، در مورد سابقه جنسی خود و نگرانیهایتان کاملاً صادق باشید. ارائه اطلاعات کامل و دقیق به پزشک، به او کمک میکند تا بهترین تشخیص و درمان را برای شما تعیین کند.
- اطلاعرسانی به شریک جنسی: پس از تشخیص، بسیار مهم است که شریک جنسی خود را مطلع کنید. این کار به آنها این امکان را میدهد تا آنها نیز آزمایشهای لازم را انجام داده و در صورت نیاز، خود را درمان کنند.
اشتباهاتی که باید در رابطه جنسی ایمن از آنها اجتناب کنید.
برای اطمینان از محافظت در برابر بیماریهای مقاربتی (STIs) و بارداری ناخواسته، علاوه بر دانستن کارهایی که باید انجام داد، آگاهی از اشتباهات رایجی که باید از آنها اجتناب کرد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- عدم استفاده از کاندوم
- انجام ندادن آزمایشهای بیماریهای مقاربتی
- عدم ارتباط شفاف با شریک جنسی
- استفاده از لوبریکانتهای پایه روغن با کاندوم لاتکس
- مصرف الکل و مواد مخدر قبل یا حین رابطه جنسی
- دوش واژینال پس از رابطه جنسی
- استفاده مجدد از کاندوم استفادهشده
- نادیدهگرفتن علائم مشکوک
توصیهای از تیم دارو.کام به شما
رابطه جنسی ایمن یک مسئولیت مشترک است که نیازمند آگاهی، آمادگی و ارتباط شفاف بین زوجها است. با شریک جنسی خود در مورد سلامتی، سابقه جنسی و انتظاراتتان صادق باشید. این گفتگوها پایه و اساس یک رابطه سالم و ایمن هستند. آزمایشهای منظم برای بیماریهای مقاربتی را جدی بگیرید، حتی اگر هیچ علائمی ندارید. بسیاری از بیماریهای مقاربتی بدون علامت هستند و آزمایش تنها راه تشخیص قطعی است. در صورت هرگونه نگرانی، سؤال یا نیاز به اطلاعات بیشتر درباره سلامت جنسی، بدون تردید با پزشک متخصص مشورت کنید. آنها منبع اصلی اطلاعات دقیق، مراقبتها و راهنماییهای پزشکی هستند.
نظرات