دریچه آئورت قلب چیست؟ آناتومی، عملکرد، بیماری‌ها و روش‌های درمان
در این مقاله به بررسی جامع نحوه عملکرد دریچه آئورت قلب می‌پردازیم؛ همچنین آناتومی و محل قرارگیری این دریچه را توضیح می‌دهیم.
علاوه‌بر این موارد، بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با دریچه آئورت، علائم هشداردهنده، عوامل خطر و روش‌های پیشگیری و درمان دریچه قلب را نیز بررسی خواهیم کرد. هدف این مقاله افزایش آشنایی شما با دریچه آئورت و نکات مهم در حفظ سلامت این دریچه است.
دریچه آئورت یکی از چهار دریچه قلب است که سمت چپ قلب را به آئورت وصل می‌کند. آئورت، سرخرگ بزرگی است که خون غنی از اکسیژن را به بدن شما منتقل می‌کند. دریچه آئورت جریان خون به داخل آئورت را کنترل می‌کند و باعث می‌شود تا خون در یک جهت حرکت کند.
مقدمه و شناخت
دریچه‌های قلب چه هستند؟
قلب عضله‌ای است که خون را در سراسر بدن پمپاژ می‌کند. دریچه‌های قلب نیز عملکردی شبیه به در دارند. دریچه‌های قلب باز و بسته می‌شوند تا خون از یک قسمت قلب به قسمت دیگر، جریان یابد. این دریچه‌ها کمک می‌کنند تا خون در زمان و جهت درست، حرکت کند. هنگام باز و بسته شدن دریچه‌ها، دو صدا ایجاد می‌شود که همان ضربان قلب است. چهار دریچه قلب عبارتند از:
- دریچه آئورت
- دریچه میترال
- دریچه ریوی یا پولمونیک
- دریچه تریکوسپید
دریچه آئورت قلب چیست و چه وظیفه ای دارد؟
دریچه‌های آئورت شکل و عملکردی شبیه به «چتر» دارند. لت‌ها به داخل سرخرگ امتداد دارند و در طول سیستول کاملا باز هستند. در طول استراحت دیواره میوکارد (دیاستول)، دیواره الاستیک آئورت خون را به قلب بازمی‌گرداند.
بااینحال شکل لت‌ها و ریشه آئورت باعث فعال شدن لت‌ها و بسته شدن کامل دریچه آئورت می‌شود. این فرآیند از بازگشت خون به بطن چپ جلوگیری می‌کند.
دریچه آئورت یکی از چهار دریچه قلب است که جریان خون را کنترل می‌کند تا خون در جهت درست جریان باید. دریچه آئورت با انقباض قلب، باز می‌شود و خون از حجره پایینی چپ قلب به آئورت جریان می‌یابد. دریچه آئورت با استراحت قلب نیز بسته می‌شود.
این مراحل باعث جلوگیری از بازگشت خون به عقب خواهد شد. دریچه آسیب‌دیده یا بیمار ممکن است جریان خون را تغییر دهد. در این صورت قلب بیشتر کار می‌کند تا خون را به سایر نقاط بدن برساند.
عملکرد
دریچه آئورت چه کاری انجام می‌دهد؟
دریچه آئورت نقش حیاتی در جریان خون در قلب دارد. دریچه آئورت باز می‌شود تا خون از بطن چپ به آئورت جریان یابد؛ همچنین این دریچه بسته می‌شود تا از جریان خون در جهت اشتباه جلوگیری کند. بسته بودن دریچه مانع نشت خون از آئورت به قلب می‌شود. خون از قلب شما در مراحل زیر عبور می‌کند:
- سمت راست قلب خون را از بدن دریافت کرده و آن را به ریه‌ها پمپاژ می‌کند.
- ریه‌ها خون را با اکسیژن غنی کرده و به سمت چپ قلب بازمی‌گردانند.
- دریچه آئورت باز می‌شود تا خون از سمت چپ قلب به آئورت جریان یابد.
- آئورت خون غنی از اکسیژن را به سایر نقاط بدن پمپاژ می‌کند.
آناتومی
چهار دریچه قلب کدامند و چه کاری انجام می‌دهند؟
هر دریچه قلب موقعیت، ساختار و عملکرد خاص خود را دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.
- دریچه تریکوسپید: سه لت دارد و خون را از دهلیز راست به بطن راست می‌برد.
- دریچه ریوی: سه لت دارد و خون را از بطن راست به ریه‌ها پمپاژ می‌کند.
- دریچه میترال: دو لت دارد و خون را از دهلیز چپ به بطن چپ هدایت می‌کند.
- دریچه آئورت: سه لت دارد و خون را از بطن چپ به آئورت می‌فرستد.
دریچه آئورت در کجا قرار دارد؟
در آناتومی سطحی، دریچه آئورت در امتداد لبه چپ جناغ سینه در سطح فضای بین‌دنده‌ای سوم قرار دارد. به عبارتی دیگر، دریچه آئورت بین بطن چپ و آئورت قرار دارد. اگر به قلب خود از روبرو نگاه کنید، دریچه آئورت نزدیک وسط قلب قرار دارد. دریچه ریوی در سمت راست و جلوی دریچه آئورت قرار دارد. سرخرگ ریوی از قوس آئورت عبور می‌کند تا خون را به ریه‌های راست و چپ برساند.
بخش‌های دریچه آئورت چیست؟
دریچه آئورت شامل سه بخش است که همه بخش‌ها از کلاژن ساخته شده‌اند. این بخش‌ها به نام لت‌ها یا کاسپ‌ها نامیده می‌شوند. لت‌ها در یک قلب سالم، به‌طور کامل باز می‌شوند تا خون جریان یابد؛ لت‌ها سپس به هم فشرده می‌شوند تا از بازگشت خون جلوگیری کنند. برخی افراد با دو لت دریچه آئورت به دنیا می‌آیند؛ در اینصورت دریچه آئورتی که فقط دو لت دارد، دریچه آئورت دو لتی نامیده می‌شود.
شرایط و اختلالات
بیماری دریچه آئورت یک اصطلاح کلی برای شرایطی است که این دریچه تحت تاثیر قرار می‌گیرد. دریچه آئورت باید کاملا باز و بسته شود تا قلب به‌طور طبیعی کار کند. اگر دریچه در باز یا بسته شدن دچار مشکل شود، بیماری دریچه آئورت در فرد ایجاد می‌شود.
انواع بیماری های دریچه آئورت
سه نوع اصلی بیماری دریچه آئورت وجود دارد که به ترتیب زیر است.
- تنگی دریچه آئورت: دهانه دریچه باریک یا مسدود شده است؛ بنابراین خون کمتری عبور می‌کند.
- نارسایی دریچه آئورت: دریچه کاملا بسته نمی‌شود و نشت دارد؛ یعنی بخشی از خون در هر ضربان قلب در جهت معکوس جریان پیدا می‌کند.
- سایر مشکلات دریچه آئورت مادرزادی: برخی نوزادان ممکن است با دریچه آئورت فاقد یک سوراخ دریچه‌ای یا با دو لت به جای سه لت متولد شوند.
- همچنین ممکن است بیماری مخلوط دریچه آئورت وجود داشته باشد، به این معنی که دریچه هم باریک و هم نشت‌کننده است.
علائم بیماری دریچه آئورت قلب
بیماری دریچه آئورت شایع‌ترین و خطرناک‌ترین نوع بیماری دریچه قلب محسوب می‌شود. علائم بیماری دریچه آئورت به شرح زیر است.
- ناراحتی یا درد قفسه سینه
- سرگیجه
- غش
- خستگی
- تپش قلب
- تنگی نفس هنگام فعالیت در حالت دراز کشیده یا هنگام خواب
- تورم در پاها و مچ پاها
علل بیماری دریچه آئورت
شایع‌ترین علت بیماری دریچه آئورت، سایش و فرسودگی این دریچه بر اثر افزایش سن است. دریچه قلب بعد از سال‌ها کار کردن ممکن است آسیب ببیند.
علاوه‌بر این، کلسیم با افزایش سن، روی پره‌های دریچه جمع می‌شود؛ به دنبال جمع شدن کلسیم روی پره‌های دریچه، پره‌ها ضخیم و سفت شده و به‌درستی باز و بسته نمی‌شوند. این وضعیت به نام بیماری دریچه آئورت کلسیفی یا کلسیفیکاسیون دریچه آئورت است. سایر دلایل بیماری دریچه آئورت شامل موارد زیر می‌شود.
- پارگی آئورت
- بیماری قلبی مادرزادی
- اندوکاردیت
- فشار خون بالا
- پرتو درمانی قفسه سینه
- بیماری قلبی روماتیسمی
- آنوریسم آئورت توراسیک
- ضربه به قفسه سینه
عوامل خطر ایجاد بیماری‌های دریچه آئورت
احتمال ابتلا به بیماری دریچه آئورت در افراد زیر بیشتر است:
- سن بالای ۶۰ سال
- وجود نشانه‌های تجمع کلسیم روی دریچه
- تولد با دریچه آئورت دو لتی
- سابقه تب روماتیسمی
- داشتن برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند سندرم مارفان، سندرم اهلرز-دانلوس و لوپوس
- انجام پرتو درمانی قفسه سینه برای سرطان، مانند لنفوم هوچکین
چه شرایط و اختلالاتی بر دریچه قلب آئورت تأثیر می‌گذارند؟
برخی افراد با مشکل قلبی مادرزادی به دنیا می‌آیند؛ برخی دیگر به دلیل عفونت یا آسیب قلبی مانند سکته قلبی، دچار مشکل می‌شوند. همچنین وضعیت‌های مختلف قلبی ممکن است بر دریچه آئورت تاثیر بگذارد؛ این اختلال‌های تاثیرگذار بر سلامت قلب به شرح زیر است.
- نارسایی دریچه آئورت: خون به جای جریان یافتن به آئورت، به بطن چپ برمی‌گردد.
- تنگی دریچه آئورت: دریچه آئورت تنگ می‌شود و جریان خون از این دریچه، کاهش می‌یابد.
- دریچه آئورت دو لتی: این دریچه فقط دو لت دارد و ریسک مشکلات گردش خون و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
- اندوکاردیت: التهاب در پوشش داخلی دریچه‌ها و حفره‌های قلب، ایجاد می‌شود.
علائم مشکلات دریچه قلب چیست؟
مشکلات دریچه قلب در همه افراد همراه با علامت نیست؛ بااینحال برخی از نشانه‌ها را در افراد ظاهر می‌کند. به‌طورکلی مشکلات دریچه قلب با گذشت زمان بدتر می‌شوند؛ بنابراین علائم بیماری دریچه قلب با بالا رفتن سن، بیشتر ظاهر شوند. نشانه‌های مشکلات دریچه قلب به شرح زیر است.
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- غش کردن
- خستگی شدید
- احساس تپش یا لرزش قلب
- تنگی نفس به‌ویژه هنگام ورزش یا دراز کشیدن
- تورم در مچ پا، پاها، ساق‌ها یا شکم
صدای ضربان قلب در واقع صدای باز و بسته شدن دریچه‌های قلب است. صدای غیرطبیعی هنگام ضربان قلب به‌‌عنوان اولین نشانه مشکل دریچه قلب است. البته ممکن است مرمر قلبی حتی بدون مشکل دریچه‌ای نیز اتفاق می‌افتد که به آن مرمر قلبی بی‌ضرر نیز گفته می‌شود.
مراقبت از دریچه آئورت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم بیماری قلبی و اختلال در دریچه‌های قلب، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر علائم به‌مرور زمان شدیدتر شد، فورا باید توسط پزشک متخصص ویزیت شوید. همچنین از پزشک سوال‌های زیر را بپرسید تا قلبتان سالم بماند.
- چگونه بفهمم که دریچه‌های قلبم درست کار می‌کند؟
- شایع‌ترین علت مشکلات دریچه آئورت چیست؟
- گزینه‌های درمانی قلب من چیست؟
- آیا به جراحی دریچه آئورت نیاز دارم؟
- چه تغییراتی در سبک زندگی خود باید انجام دهم تا سلامت قلبم بهتر شود؟
چگونه می‌توانم دریچه آئورت خود را سالم نگه دارم؟
با ایجاد کمی تغییر در سبک زندگی می‌توان قلب سالم‌تری داشت. در ادامه به بررسی این نکات برای داشتن قلبی سالم‌تر می‌پردازیم.
- رسیدن به وزن سالم و متناسب با نوع بدن، جنسیت و سن
- پیروی از رژیم غذایی سالم کم‌نمک و سرشار از میوه‌ها، سبزی و غلات کامل
- ورزش کردن به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در روز
- مدیریت استرس با روش‌های سالمی از جمله مدیتیشن یا وقت گذراندن با خانواده و دوستان
- ترک سیگار
برای آشنایی بیشتر با مدیتیشن، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «مدیتیشن: راهی ساده و سریع برای کاهش استرس و اضطراب» را مطالعه کنید.
چگونه می‌توانم با وجود بیماری دریچه قلب، قلب خود را سالم‌تر نگه دارم؟
درصورتی‌که مشکل قلبی دارید، باید اقدامات زیر را انجام دهید تا عوارض این بیماری کاهش یابد.
- سیگار نکشید.
- فشار خون و کلسترول خود را کنترل کنید.
- رژیم غذایی سالم، کم‌چربی و پر از میوه و سبزی را وارد سبک زندگی خود کنید.
- منظم ورزش کنید.
- در فاصله زمانی منظم به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت قلب بررسی شود و مشکلات احتمالی نیز تشخیص داده شوند.
- قبل از انجام کارهای مربوط به دندان‌پزشکی، با تجویز پزشک قلبتان، آنتی‌بیوتیک مصرف کنید و از مصرف خودسرانه هر قرصی بپرهیزید.
- قبل از دریافت هرگونه خدمات پزشکی در موارد مختلف حتما اطلاع دهید که مشکل دریچه قلب دارید.
اگر به دنبال محدود کردن یا ترک سیگار هستید، مقاله «چطور سیگار را ترک کنیم؟» می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد.
جزییات بیشتر
توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما
دریچه آئورت یکی از چهار دریچه اصلی قلب است که باعث جریان یافتن خون از بطن چپ به آئورت می‌شود. دریچه آئورت ممکن است تحت تاثیر برخی از بیماری‌های قلبی قرار بگیرد. در صورت مشاهده نشانه‌های بیماری قلبی به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید.
روش‌های تشخیص بیماری دریچه آئورت توسط پزشک شامل انجام آزمایش، شنیدن صدای قلب، اکو و عکس رنگی قلب است. پزشک ممکن است برای علائم شدید بیماری قلبی، جراحی به منظور ترمیم یا تعویض دریچه آئورت را تجویز کند. همچنین تغییرات سبک زندگی منجر به بهبود سلامت قلب خواهد شد.
نظرات