آیا پرکاری تیروئید میتواند باعث تنگی نفس شود؟


پرکاری تیروئید بهصورت غیر مستقیم میتواند به دلیل فشاری که بر قلب و بدن وارد میکند، بر تنفس شما تأثیر گذاشته و باعث نفس تنگی شود. بسیاری از افراد با این دغدغه روبهرو هستند و به دنبال پاسخی دقیق و قابل فهم میگردند.
در این مقاله، ما بهصورت جامع بررسی میکنیم که پرکاری تیروئید چطور میتواند بر سیستم تنفسی و ریههای شما تأثیر بگذارد، چه مکانیزمهایی در این میان نقش دارند و از همه مهمتر، چه زمانی باید حتماً برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
آیا پرکاری تیروئید میتواند بر تنفس تأثیر بگذارد؟
بله پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) میتواند بهصورت غیرمستقیم بر تنفس شما تأثیر بگذارد. این اتفاق معمولاً به دلیل فشاری است که پرکاری تیروئید بر قلب و کل بدن وارد میکند. غده تیروئید با تولید بیش از حد هورمونهای تیروئید، عملکرد متابولیسم بدن را بهشدت افزایش میدهد و باعث میشود که همه فرایندهای بدنی با سرعت بیشتری کار کنند.
این وضعیت باعث میشود که نیاز بدن به اکسیژن افزایش یابد. برای تأمین این نیاز بیشتر، قلب مجبور است تندتر و سختتر از حالت عادی کار کند که به این حالت تاکیکاردی یا افزایش ضربان قلب میگویند.
این تلاش مضاعف قلب، فشار قابلتوجهی بر سیستم تنفسی شما وارد میکند و میتواند باعث احساس تنگی نفس یا احساس کمبود هوا، بهخصوص در زمان انجام فعالیتهای بدنی یا ورزش شود.
در واقع، یک زنجیره علت و معلولی در اینجا شکل میگیرد که با افزایش سطح هورمونها آغاز شده و به بروز علائم تنفسی منتهی میشود. پرکاری تیروئید علاوه بر افزایش ضربان قلب، میتواند فشارخون را نیز بالا ببرد و در مواردی منجر به عوارض جدیتری مانند فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی نامنظمی در ضربان قلب) یا حتی نارسایی قلبی شود.
این عوارض به طور مستقیم باعث تنگی نفس و ناراحتی در قفسه سینه میشوند و نشان میدهند که یک مشکل جدیتر در حال رخ دادن است که ریشه آن در فعالیت بیش از حد تیروئید است؛ بنابراین، تنگی نفس میتواند نشانهای از فشار بیش از حد بر سیستم قلبی – عروقی باشد که خود ناشی از پرکاری تیروئید است.
رای درک کامل علل عارضه تنگی نفس، میتوانید به مقاله ما زیر مراجعه کنید:

پرکاری تیروئید و ضعف ریه
یکی دیگر از دلایلی که پرکاری تیروئید میتواند بر تنفس تأثیر بگذارد، ضعف عضلات تنفسی است. هورمونهای تیروئید در مقادیر بالا میتوانند به مرور زمان باعث ضعف کلی عضلات بدن شوند و این ضعف شامل عضلات حیاتی مورد نیاز برای تنفس، مانند عضله دیافراگم، نیز میشود. این ضعف شبیه علائم پرکاری تیروئید در کودکان است.
عضله دیافراگم نقش کلیدی در فرایند دم و بازدم دارد؛ این عضله در هنگام دم منقبض میشود و به ریهها اجازه میدهد تا پر از هوا شوند. وقتی عضلات تنفسی ضعیف میشوند، نمیتوانند به طور مؤثر منقبض و منبسط شوند و این امر میتواند به مرور زمان تنفس را برای شما سختتر و نفس کشیدن را به یک کار دشوار تبدیل کند.
ضعف عضلات میتواند باعث احساس خستگی زودرس در هنگام فعالیتهای فیزیکی سبک نیز شود؛ چرا که بدن شما برای تأمین اکسیژن مورد نیاز خود با مشکل روبهرو میشود. این مشکل به تدریج پیش میآید و شاید در ابتدا به راحتی قابل تشخیص نباشد، اما با گذشت زمان میتواند به یک عامل مهم در مشکلات تنفسی تبدیل شود.
پرکاری تیروئید و گواتر
یکی از علائم رایج در تیروئید پرکار، بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید است که به آن گواتر میگویند. گواتر به خودی خود ممکن است علامتی ایجاد نکند؛ اما در موارد شدید، میتواند به قدری بزرگ شود که به صورت فیزیکی به اندامهای اطراف خود، بهخصوص نای (لوله تنفسی) و مری (لوله بلع)، فشار وارد کند.
این فشار فیزیکی میتواند باعث بروز علائم آزاردهندهای مانند تنگی نفس، احساس خفگی، سرفه، و مشکل در بلع شود. این فشار در هنگام پرکاری تیروئید و بارداری شدیدتر میشود. اگر غده تیروئید شما بزرگ شده است، میتواند دلیل کاملاً فیزیکی و مکانیکی برای مشکلات تنفسی شما باشد. فشار خارجی ناشی از گواتر، باعث باریک شدن مجرای تنفسی شده و در نتیجه عبور هوا را دشوار میسازد.
پرکاری تیروئید و آپنه خواب
آپنه خواب وضعیتی است که در آن تنفس فرد در طول خواب به طور موقت و مکرر متوقف میشود و سپس با یک صدای بلند و خر و پف دوباره شروع به کار میکند. این وضعیت میتواند باعث خستگی مفرط در طول روز، سردرد صبحگاهی و سایر مشکلات دیگر شود.
بااینحال، بر اساس منابع پزشکی آپنه خواب به طور معمول با کمکاری تیروئید (شرایطی که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمیکند) مرتبط است و نه با پرکاری تیروئید. این یک نکته بسیار مهم است، چرا که بسیاری از افراد ممکن است به اشتباه این دو وضعیت را به هم مرتبط بدانند.
در حقیقت، آپنه خواب اغلب در افراد دارای کمکاری تیروئید شایع است. پس اگر دچار آپنه خواب هستید، بهجای تمرکز بر پرکاری، احتمال کمکاری تیروئید را با پزشک خود در میان بگذارید.
پرکاری تیروئید و تجمع مایع
پرکاری تیروئید در برخی موارد میتواند به جمع شدن مایعات در بدن منجر شود. این تجمع مایع میتواند در نقاط مختلف بدن رخ دهد، اما اگر در ریهها یا در فضای اطراف آنها (که به آن پلورال افیوژن گفته میشود) جمع شود، میتواند مشکلات تنفسی جدی ایجاد کند.
زمانی که مایع در کیسههای هوایی ریه (ادم ریوی) یا اطراف آنها جمع میشود، به ریهها فشار میآورد و فضای مورد نیاز برای انبساط کامل آنها را کاهش میدهد. این وضعیت باعث میشود که تنفس بسیار دشوار و سختتر از حالت عادی شود و بهعنوان یک عامل مهم در بروز تنگی نفس ناشی از پرکاری تیروئید در نظر گرفته میشود.
پرکاری تیروئید در صورت عدم درمان می تواند باعث نارسایی قلبی شود و این نارسایی است که بهطور ثانویه باعث ادم ریه یا پلورال افیوژن می شود.
کمای میکسدما چیست؟
کمای میکسدما یک عارضه بسیار نادر و جدی پزشکی است که به دلیل کمکاری شدید و طولانیمدت تیروئید ایجاد میشود و به پرکاری تیروئید مربوط نیست. در واقع، این وضعیت نقطهٔ مقابل طوفان تیروئید (یک عارضه جدی پرکاری تیروئید) محسوب میشود.
آیا مصرف داروی جایگزین هورمون تیروئید کمکی به تنگی نفس میکند؟
این سؤال یک نکته بسیار مهم و حیاتی را در خود دارد که باید به آن توجه شود. داروهای جایگزین هورمون تیروئید (مانند لووتیروکسین) برای درمان کمکاری تیروئید استفاده میشوند، یعنی زمانی که بدن شما بهاندازه کافی هورمون تولید نمیکند.
اما در مورد پرکاری تیروئید، وضعیت کاملاً متفاوت است. هدف اصلی درمان پرکاری تیروئید، کاهش سطح بالای هورمونها در بدن شما است، نه جایگزین کردن آنها.
بنابراین، مصرف داروهای جایگزین هورمون نهتنها کمکی به تنگی نفس ناشی از پرکاری تیروئید نمیکند، بلکه میتواند وضعیت را بدتر کند. درمانهای پرکاری تیروئید بر اساس نوع بیماری و شدت آن متفاوت هستند، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد تیروئید: این داروها به غده تیروئید شما دستور میدهند که کمتر هورمون تولید کند.
- داروهای بتا – بلاکر: این داروها برای کنترل علائمی مانند ضربان قلب سریع، لرزش و اضطراب که میتوانند باعث تنگی نفس شوند، تجویز میگردند.
- درمان با ید رادیواکتیو یا جراحی: در مواردی که دارو درمانی مؤثر نباشد، ممکن است پزشک از ید رادیواکتیو برای از بین بردن بخشی از سلولهای تیروئید استفاده کند یا با جراحی، بخشی از غده تیروئید را بردارد.
با کنترل پرکاری تیروئید و بازگرداندن سطح هورمونها به حالت طبیعی، علائم ناشی از آن، از جمله تنگی نفس نیز به مرور زمان بهبود پیدا میکنند. این روند درمانی است که به تنفس شما کمک خواهد کرد، نه داروهای جایگزین هورمون.
به همین دلیل، بسیار مهم است که هرگز بهصورت خودسرانه دارو مصرف نکنید و حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تجویز شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم زیر را تجربه میکنید، بهتر است با یک پزشک متخصص غدد صحبت کنید تا وضعیت شما بررسی شود:
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص با وجود افزایش اشتها
- لرزش دستها
- ضربان قلب نامنظم یا تند (تپش قلب)
- افزایش اضطراب، عصبی بودن یا تحریکپذیری
- مشکل در تحمل گرما و افزایش تعریق
- مشکل در خواب
- خستگی یا ضعف عضلانی
- ریزش یا نازک شدن مو
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
این علائم نشان میدهند که ممکن است پرکاری تیروئید شما نیاز به درمان یا تنظیم دوز داروها داشته باشد. صحبت با پزشک در این موارد میتواند به شما کمک کند تا بیماری خود را بهتر کنترل کنید و از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری نمایید.
برای آشنایی کامل با این بحران و سایر عوارض جدی و خطرات پرکاری تیروئید (طوفان تیروئیدی) کلیک کنید:

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟
اگر علائم زیر را تجربه میکنید، ممکن است نشانهای از یک وضعیت اورژانسی مانند حمله قلبی یا طوفان تیروئید باشد و باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- درد یا فشار قفسه سینه: دردی که در قفسه سینه شما احساس میشود و بیش از چند دقیقه طول میکشد، از بین میرود و دوباره برمیگردد، یا به بازوها، گردن، فک یا پشت شما کشیده میشود.
- تنگی نفس شدید و ناگهانی: تنگی نفس به همراه عرق سرد، سرگیجه، حالت تهوع یا احساس فشار.
- ضربان قلب بسیار سریع یا نامنظم: بهخصوص اگر ضربان قلب شما بهشدت افزایش یافته و از ۱۴۰ ضربه در دقیقه بیشتر شود و با علائم دیگر همراه باشد.
- تب بالا: در طوفان تیروئید، تب میتواند به شدت افزایش یابد و به ۴۰ تا ۴۱ درجه سانتیگراد برسد.
- گیجی یا کاهش هوشیاری: احساس آشفتگی، اضطراب شدید یا کاهش سطح هوشیاری.
یادداشتی از تیم دارو دات کام
پرکاری تیروئید میتواند به دلایل مختلفی بر سیستم تنفسی شما تأثیر بگذارد، اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب، این علائم کاملاً قابل کنترل هستند. نگرانی شما در مورد سلامتیتان کاملاً طبیعی و به جا است. قدم اول در این مسیر، آگاهی و اقدام درست است.
بهجای نگرانی، بهتر است با یک پزشک متخصص صحبت کنید. او با بررسی دقیق علائم شما و انجام آزمایشهای لازم، میتواند علت اصلی مشکلات تنفسی را پیدا کرده و بهترین مسیر درمانی را برای شما مشخص کند.