چرا افراد با پرکاری تیروئید چاق می‌شوند؟ پرکاری تیروئید و چاقی

چه چیزی باعث افزایش وزن در هنگام پرکاری تیروئید می‌شود؟

پرکاری تیروئید معمولاً با کاهش وزن همراه است، اما افزایش وزن می‌تواند به دلایلی مثل بازگشت وزن از دست‌رفته بعد از درمان، کاهش مصرف انرژی در حالت استراحت و تغییرات اشتها یا عادات غذایی رخ دهد. همچنین در تیروئیدیت یا بیماری گریوز، تغییرات هورمونی نوسانی می‌تواند به افزایش وزن منجر شود.

برای آگاهی از ارتباط پرکاری تیروئید با کاهش وزن، مقاله زیر را مطالعه کنید:

بیشتر بخوانید:

آیا لاغری ناگهانی می‌تواند نشانه پرکاری تیروئید باشد؟

افزایش اشتها

پرکاری تیروئید می‌تواند اشتها را تحت تاثیر قرار دهد .در برخی بیماران اشتها در نتیجه افزایش سوخت‌وساز افزایش می‌یابد و اگر این افزایش مصرف کالری در فاز درمان یا پس از بهبود کنترل نشود، به اضافه شدن وزن منجر می‌شود.

به‌علاوه، بعد از کنترل هورمونی، بیمار ممکن است بدون تنظیم کالری، همان الگوی مصرف قبلی را ادامه دهد که باعث اضافه‌وزن می‌شود.

درمان پرکاری تیروئید

روش‌های درمان شامل درمان دارویی شامل آنتی‌تیروئیدها، ید رادیواکتیو، یا جراحی است که اصولا هدفشان بازگرداندن عملکرد تیروئید به محدوده نرمال است. وقتی تیروئید به وضعیت طبیعی برسد، سوخت و ساز کاهش می‌یابند و وزنِ از دست‌رفته بازمی‌گردد. نکته کلیدی این است که درمان برای کنترل بیماری است نه برای کاهش وزن. بنابراین تغییر وزن پس از درمان یک نتیجه معمول است. در برخی مطالعات افزایش وزن بعد از درمان مشهود و قابل‌توجه بوده است.

تیروئیدیت

تیروئیدیت‌ یا التهاب تیروئید می‌توانند الگوی سه‌فازی یا دوفازی داشته باشند: فاز آزادسازی هورمون یا پرکاری، سپس ممکن است فاز کم‌کاری بیاید و یا به حالت طبیعی بازگردد. چنین نوسان‌هایی وزن را نیز ناپایدار می‌کنند — کاهش وزن در فاز پرکاری و بازگشت یا افزایش وزن در فازهای پسین یا کم‌کاری. بنابراین تیروئیدیت می‌تواند به‌طور غیرمستقیم باعث افزایش یا نوسان وزن شود.

چه زمانی باید در مورد افزایش وزن و پرکاری تیروئید با پزشک صحبت کنیم؟

در صورت بروز موار ذیل بهتر است به پزشک مراجعه کنیم:

• تغییر وزن سریع یا غیر منتظره رخ داده (کاهش یا افزایش) مخصوصاً همراه با علائم تیروئیدی مثل تپش قلب، تعریق زیاد، اضطراب، خستگی یا تغییرات سیکل قاعدگی.
• پس از درمان پرکاری، وزن بسیار بیشتر از وزن قبل از بیماری شده و قابل توضیح با رژیم یا فعالیت نیست.
• تغییر وزن با علائم دیگری مثل ورم گردن، درد گردن یا تغییر صدا همراه است.
• در ملاقات پزشک معمولا آزمایش‌های تیروئیدی گرفته می‌شود و بررسی‌های بالینی انجام می‌گردد تا مشخص شود آیا علت هورمونی است یا عوامل دیگری.

بهترین داروی پرکاری تیروئید برای کاهش وزن چیست؟

هیچ داروی سحرآمیز کاهش وزن برای درمان پرکاری تیروئید وجود ندارد و هدف از درمان، بازگرداندن سطح هورمون‌ها به محدوده نرمال و جلوگیری از عوارض سیستمیک (قلبی، عصبی، استخوانی) است. انتخاب درمان از بین درمان دارویی شامل متی مازول/کاربی مازول/پروپیل‌تیوايوراسیل، ید رادیواکتیو و جراحی بر اساس علت بیماری، شدت آن، سن و شرایط بالینی بیمار انجام می‌شود و نه به‌منظور کاهش وزن. استفاده خودسرانه یا تجویزی هورمون تیروئید به‌عنوان «داروی لاغری» خطرناک است و منجر به عوارض قلبی و پریشانی می‌شود.

چگونه با پرکاری تیروئید وزن کم کنیم؟

کاهش وزن سالم (یا بازگشت به وزن ایده‌آل) همراه با وجود پرکاری تیروئید، به شرح زیر قابل انجام است:

• ارزیابی ترکیب بدن: با توجه به اینکه کاهش وزن در پرکاری اغلب شامل از دست رفتن تودهٔ عضلانی است، هدف نباید فقط کاهش وزن عددی بلکه بهبود ترکیب بدن (حفظ یا افزایش توده عضلانی و کاهش چربی اضافی) باشد.
• تغذیه مناسب: دریافت پروتئین کافی، کنترل کالری متناسب با وضعیت جدید متابولیک و توزیع مناسب مواد مغذی.
• ورزش ترکیبی: تمرینات مقاومتی برای حفظ یا افزایش عضله و تمرینات هوازی برای کالری‌سوزی. توجه: در فاز فعال بیماری (اگر ضعف یا تپش قلب شدید وجود دارد) ابتدا وضعیت بالینی را پایدار کنید.
• نظارت پزشکی و پیگیری: تنظیم داروهای تیروئیدی بر اساس تست‌های مکرر و داشتن یک برنامه کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و پزشک.

چگونه از افزایش وزن در پرکاری تیروئید جلوگیری کنم؟

بهتر است در پاسخ به این سوال اقدامات پیشگیرانه و عملی را به شرح ذیل دهیم:

• بعد از درمان، کالری مصرفی را باز تنظیم کن: وقتی به وضعیت نرمال تیروئیدی رسیدی، نیاز انرژی کاهش می‌یابد، میزان کالری باید مطابق با وضعیت جدید تنظیم شود.
• روی پروتئین و تمرین مقاومتی تمرکز کن: برای جلوگیری از انباشت بیش از حد چربی و حفظ توده عضلانی.
• فعال بمان: حتی اگر خسته‌ای، برنامه پیشرونده و متناسب با توانِ بالینی داشته باش؛ مطالعات نشان می‌دهند فعالیت روزمره ممکن است تغییری نکند اما افزایش فعالیت هدفمند مفید است.
• پیگیری مرتب با پزشک و مشاور تغذیه: اصلاح دوز دارو، بررسی علل دیگر افزایش وزن (مثلاً داروهای همراه یا کم‌کاری ثانویه) و دریافت برنامهٔ غذایی اختصاصی.

آیا می‌توانم با وجود بیماری گریوز وزن کم کنم؟

بیماری گریوز علت شایعی از پرکاری تیروئید خود ایمنی است. پاسخ به این سؤال به وضعیت فعلی بیماری بستگی دارد.

• در فاز فعال(پرکاری تیروئید) : هدف اول درمان بیماری است . تلاش هدفمند برای کاهش وزن در این فاز به‌دلیل ناپایداری متابولیسم و انرژی توصیه نمی‌شود.
• پس از کنترل و تثبیت هورمونی: بله . با یک برنامه غذایی و ورزشی سالم و زیر نظر متخصص تغذیه و پزشک امکان کاهش وزن وجود دارد. باید توجه کرد که پس از درمان گریوز، بسیاری از بیماران تجربه افزایش وزن (بخصوص افزایش توده چربی) دارند؛ بنابراین برنامه کاهش وزن باید واقع‌گرایانه و امن باشد.

توصیه ای تیم دارو دات کام به شما

اگر به پرکاری تیروئید مبتلا هستید، تغییرات وزن بخشی طبیعی از روند بیماری و درمان است. مهم‌ترین نکته، درمان و کنترل بیماری تحت نظر پزشک است.

پس از تثبیت سطح هورمون‌ها، با رژیم غذایی مناسب و ورزش می‌توانید وزن خود را مدیریت کنید. تیم دارو دات کام توصیه می‌کند از مصرف خودسرانه داروهای تیروئید برای لاغری خودداری کرده و هرگونه تغییر وزنی را با پزشک خود در میان بگذارید.