نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG/EKG) چیست و چه چیزی را نشان می‌دهد؟

مقدمه و شناخت آزمایش نوار قلب

نوار قلب (EKG) چیست و چه چیزی را نشان می‌دهد؟

الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) یا نوار قلب، یک آزمایش سریع برای بررسی ضربان قلب است. این آزمایش سیگنال‌های الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. نتایج آزمایش می‌تواند به تشخیص حملات قلبی و ضربان قلب نامنظم (آریتمی) کمک کند.

دستگاه‌های ECG را می‌توان در مطب‌های پزشکی، بیمارستان‌ها، اتاق‌های عمل و آمبولانس‌ها یافت. برخی از دستگاه‌های شخصی، مانند ساعت‌های هوشمند، می‌توانند ECG های ساده‌ای انجام دهند. از پزشک خود بپرسید که آیا این گزینه برای شما مناسب است یا خیر.

انواع نوار قلب قابل حمل کدامند؟

اگر علائم شما متناوب باشند (گاهی علائم داشته باشید و گاهی نه)، ممکن است یک نوار قلب معمولی تغییری در ضربان قلب پیدا نکند. پزشک متخصص قلب ممکن است استفاده از مانیتور نوار قلب در خانه را پیشنهاد کند. انواع مختلفی از الکتروکاردیوگرام قابل حمل وجود دارد.

مانیتور هولتر (Holter monitor). این دستگاه نوار قلب کوچک و قابل حمل، به مدت یک روز یا بیشتر برای ثبت فعالیت قلب استفاده می‌شود. شما آن را در خانه و در حین فعالیت‌های روزانه استفاده می‌کنید.

مانیتور رویدادهای قلبی (Event monitor). این دستگاه مانند مانیتور هولتر است، اما فقط در زمان‌های خاص و به مدت چند دقیقه در هر زمان ثبت می‌کند. معمولاً حدود 30 روز استفاده می‌شود. معمولاً وقتی علائم را احساس می‌کنید، یک دکمه را فشار می‌دهید. برخی از دستگاه‌ها به طور خودکار هنگام وقوع ریتم نامنظم قلب، آن را ثبت می‌کنند.

برخی از دستگاه‌های شخصی، مانند ساعت‌های هوشمند، دارای اپلیکیشن ثبت نوار قلب هستند. از پزشک خود بپرسید که آیا این گزینه برای شما مناسب است یا خیر.

جزئیات آزمایش

آزمایش نوار قلب چه زمانی انجام می‌شود؟

پزشک ممکن است از آزمایش نوار قلب برای بررسی برخی شرایط، از جمله تشخیص موارد زیر استفاده کند:

• آریتمی قلبی (ریتم غیرطبیعی قلب) یا هدایت الکتریکی غیرطبیعی
• جریان خون ضعیف به عضله قلب (ایسکمی) به دلیل بیماری عروق کرونر
• مشکل در دریچه‌های قلب
• بیماری مادرزادی قلب
• حمله قلبی
• بزرگ شدن حفره‌های قلب
• آسیب قلبی یا نارسایی قلبی

پزشک همچنین ممکن است از نوار قلب برای اطمینان از مناسب بودن شرایط شما برای جراحی یا بررسی سلامت قلب شما در صورت داشتن برخی عوامل خطر برای بیماری قلبی، استفاده کند.

وی همچنین ممکن است بخواهد ببیند قلب شما پس از نصب ضربان ساز چگونه عمل می‌کند یا بفهمد که داروی جدیدی که برای بیماری قلبی شما تجویز شده، چطور عمل می‌کند. همچنین ممکن است بخواهد ریتم قلب شما را پس از حمله قلبی بررسی کند.

اگر این علائم را داشته باشید، پزشک ممکن است آزمایش نوار قلب (ECG) برای شما درخواست کند:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• خستگی
• سرگیجه
• سنکوپ (غش)
• سیانوز (کبودی دست و پا)
• لرزش (فلوتر) یا پرش ضربان قلب
• ضربان قلب سریع
• مشکل در خونرسانی در حین فعالیت بدنی (نارسایی کرونوتروپیک)

آزمایش نوار قلب (ECG) چگونه کار می‌کند؟

ضربان‌ساز داخلی در قلب، ضربان قلب شما را با یک سیگنال الکتریکی شروع می‌کند. نوار قلب (EKG) این سیگنال را می‌خواند و تأثیر آن را بر قلب شما هنگام انقباض و انبساط با هر ضربان قلب ردیابی می‌کند. دستگاه، اطلاعات مربوط به ضربان قلب شما را به یک الگوی موجی تبدیل می‌کند که پزشک می‌تواند آن را تفسیر کند.

متخصص قلب (کاردیولوژیست) معمولاً آزمایش سنتی نوار قلب (EKG) را درخواست کرده یا انجام می‌دهد. اما سایر اعضای کادر درمان نیز می‌توانند این آزمایش را برای شما انجام دهند، به خصوص اگر در آمبولانس یا اورژانس باشید. می‌توانید نوار قلب را در مطب پزشک خود، در بیمارستان یا در یک مرکز سرپایی و درمانگاه انجام دهید.

چگونه برای آزمایش نوار قلب آماده شوم؟

قبل از انجام نوار قلب، می‌توانید مانند حالت عادی غذا بخورید و بنوشید. اما قبل از انجام آن سعی کنید:

• از کرم‌ها و لوسیون‌های چرب یا روغنی پوست استفاده نکنید، زیرا مانع از تماس خوب الکترودها با پوست شما می‌شوند. از پوشیدن جوراب‌های بلند که مانع از تماس الکترودها با پوست پاهای شما می‌شوند، خودداری کنید.
• لباسی بپوشید که بتوانید به راحتی آن را درآورید و سیم‌ها را روی سینه قرار دهید.

در طول آزمایش نوار قلب EKG چه اتفاقی می‌افتد؟

قبل از انجام نوار قلب، نیازی به آمادگی خاصی ندارید.

در طول نوار قلب، احتمالا مراحل زیر را تجربه خواهید کرد:

• پزشک، پرستار، یا هر فردی که از شما نوار قلب می‌گیرد، ممکن است از شما بخواهد که روی تخت دراز بکشید.
• ممکن است نیاز باشد لباس خود را بیرون بیاورید یا قسمت پوشاننده سینه را باز کنید.
• سپس فرد الکترودهایی را به دست‌ها، پاها و سینه شما متصل می‌کند. این الکترودها حسگرهایی هستند که به پوست شما می‌چسبند.
• او ممکن است برای محکم کردن صحیح الکترودها، نیاز به تراشیدن موهای زائد در این نواحی داشته باشد.
• سپس الکترودها میزان و جهت تکانه‌های الکتریکی در قلب شما را در طول هر ضربان قلب اندازه‌گیری می‌کنند.
• یک کامپیوتر متصل به الکترودها فعالیت قلب شما را ثبت می‌کند. فعالیت الکتریکی قلب شما ممکن است روی مانیتور یا یک نسخه چاپی ظاهر شود.
• پس از پایان آزمایش، الکترودها را از پوست شما جدا خواهند کرد.

در مطلب زیر با اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب)، کاربردها و نحوه تفسیر نتایج آن بیشتر آشنا شوید:

بیشتر بخوانید:

اکوکاردیوگرافی یا اکوی قلب چیست؟ موارد استفاده و تفسیر نتیجه

بعد از آزمایش نوار قلب EKG چه انتظاری باید داشت؟

پس از انجام نوار قلب، الکترودها از پوست شما جدا خواهند شد. معمولاً می‌توانید پس از انجام الکتروکاردیوگرام به فعالیت‌های روزانه خود بازگردید، مگر اینکه مشکل قلبی داشته باشید که نیاز به درمان فوری داشته باشد.

عوارض خطرات این آزمایش چیست؟

نوار قلب یک آزمایش کم‌خطر است. در این آزمایش از اشعه استفاده نمی‌شود و الکتریسیته نیز به پوست شما وارد نمی‌شود. ممکن است پس از اینکه پزشک شما چسب‌های متصل به حسگرها را جدا کرد، کمی سوزش پوست داشته باشید.

نتایج و پیگیری

آزمایش نوار قلب چه چیزی را نشان میدهد و این نتایج چه معنایی دارند؟

ممکن است پزشک شما در همان روز آزمایش، در مورد نتایج نوار قلب (ECG یا EKG) با شما صحبت کند. گاهی اوقات نتایج در نوبت ویزیت بعدی تشریح می‌شود.

پزشک در نتایج نوار قلب به دنبال الگوهای سیگنال قلب می‌گردد. انجام این کار اطلاعاتی در مورد سلامت قلب مانند موارد زیر ارائه می‌دهد:

• ضربان قلب: ضربان قلب تعداد دفعاتی است که قلب در دقیقه می‌زند. می‌توانید ضربان قلب خود را با بررسی نبض خود اندازه‌گیری کنید. اما اگر نبض شما به سختی احساس می‌شود یا برای شمارش دقیق خیلی نامنظم است، نوار قلب ممکن است مفید باشد. نتایج نوار قلب می‌تواند به تشخیص ضربان قلب غیرمعمول سریع (تاکی‌کاردی)، یا ضربان قلب غیرمعمول آهسته (برادی‌کاردی)، کمک کند.
• ریتم قلب: ریتم قلب زمان بین هر ضربان قلب است. همچنین الگوی سیگنال بین هر ضربان است. نوار قلب می‌تواند ضربان قلب نامنظم (آریتمی) را نشان دهد. نمونه‌هایی از آن شامل فیبریلاسیون دهلیزی (AF) و فلوتر دهلیزی است.
• حمله قلبی: نوار قلب می‌تواند حمله قلبی فعلی یا قبلی را تشخیص دهد. الگوهای موجود در نتایج نوار قلب (ECG) می‌تواند به پزشک کمک کند تا بفهمد کدام قسمت از قلب آسیب دیده است.
• خونرسانی و اکسیژن‌رسانی به قلب: انجام نوار قلب (ECG) در زمانی که علائم درد قفسه سینه دارید، می‌تواند به پزشک کمک کند تا بفهمد که آیا کاهش جریان خون به قلب علت درد است یا خیر.
• تغییرات ساختار قلب: نتایج نوار قلب (ECG) می‌تواند سرنخ‌هایی در مورد بزرگ شدن قلب، نقص مادرزادی قلب و سایر بیماری‌های قلبی ارائه دهد.

اگر نتایج تغییراتی در ضربان قلب را نشان دهد، ممکن است به آزمایش‌های بیشتری نیاز داشته باشید. به عنوان مثال، ممکن است نیاز به سونوگرافی قلب یا اکوکاردیوگرام داشته باشید. هرچند، گاهی ممکن است در صورت نرمال بودن نوار قلب نیز آزمایش‌های بیشتری برای شما درخواست شود. پزشک این تصمیم را با توجه به شرایط و علائم شما خواهد گرفت.

متن انگلیسی:

Although they both monitor the heart, EKGs and echocardiograms are two different tests. An EKG looks for abnormalities in the heart’s electrical impulses using electrodes.

An echocardiogram looks for irregularities in the heart’s structure using an ultrasound. A person may need to have both an EKG and an echocardiogram, depending on their situation.

ترجمه متن:

اگرچه نوار قلب و اکو، هر دو قلب را رصد می‌کنند، اما دو آزمایش متفاوت هستند. نوار قلب با استفاده از الکترودها به دنبال ناهنجاری‌های موجود در تکانه‌های الکتریکی قلب می‌گردد.

اکوکاردیوگرام با استفاده از سونوگرافی به دنبال بی‌نظمی‌های موجود در ساختار قلب می‌گردد. بسته به وضعیت فرد، ممکن است نیاز به انجام هر دو آزمایش نوار قلب و اکوکاردیوگرام باشد. (منبع)

اگر نتایج غیرطبیعی باشد، بعد از آن چه کاری باید انجام دهم؟

مراحل بعدی بستگی به به دلیل انجام نوار قلب دارد. اگر نتایج نشان‌دهنده تشخیص خاصی باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری را برای تایید تشخیص انجام دهد.

اگر ضربان‌ساز داشته باشید و نتایج نشان دهد که درست کار نمی‌کند، ممکن است نیاز به تنظیم مجدد داشته باشد. اگر نتایج به پزشک امکان دهد که بیماری قلبی شما را تشخیص دهد، می‌تواند آن را با دارو، عمل جراحی یا جراحی درمان کند.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟

در صورت وجود موارد زیر پس از انجام نوار قلب، به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید:

• در مورد تفسیر نوار قلب خود سوال دارید.
• علائم شما بدتر از قبل از آزمایش نوار قلب است.
• در مورد مراحل بعدی پس از تشخیص پزشک خود سؤال دارید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

انجام آزمایش‌های قلب ممکن است دلهره‌آور باشد. اما نوار قلب (EKG) آزمایشی بسیار سریع و بدون درد است که پزشک می‌تواند برای بررسی ریتم قلب و ارزیابی قلب شما انجام دهد. اطلاعات به‌دست‌آمده از نوار قلب به پزشک کمک می‌کند تا بیماری را تشخیص دهد و تصمیم بگیرد که چه درمانی برای شما مناسب‌تر است. نتایج نوار قلب می‌تواند به شما در بهبود حالتان کمک کند. اگر در مورد نوار قلب خود و تفسیر آن سوالی دارید، حتما از پزشکتان بپرسید.