بهترین دارو برای بی خوابی شبانه؛ معرفی 13 دارو با اثر فوری

از چه داروهایی برای درمان بی‌خوابی شبانه استفاده می‌شود؟

داروهای درمان بی‌خوابی شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و مکمل‌های غذایی است. هر کدام از این گروه‌های دارویی دارای ترکیبات گوناگونی هستند که به روش‌های متفاوتی بر بدن اثر می‌گذارند.

داروهای خواب بدون نسخه (OTC)

گفته می‌شود که این دسته از داروها دارای اثرات کوتاه‌‌مدت هستند و نباید در درمان بی‌خوابی مزمن مورد استفاده قرار گیرند. شواهدی از بهبود بی‌خوابی در بلندمدت نیز برای این داروها ذکر نشده است.

با این وجود، در صورتی که فرد نمی‌خواهد از داروهای تجویزی استفاده کند، داروهای بدون نسخه را می‌توان جایگزین کرد.

بیشتر داروهای خواب بدون نسخه حاوی یکی از ترکیب‌های زیر هستند:

دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine)

دیفن‌هیدرامین یک آنتی‌هیستامین است که در داروهای خواب‌آور بدون نسخه یافت می‌شود. این دارو به شکل‌های مختلف از جمله قرص و شربت و همچنین به صورت ترکیبی با سایر داروها موجود است.

اکثر افرادی که دیفن‌هیدرامین مصرف می‌کنند معمولا یک ساعت بعد بسیار خواب‌آلود می‌شوند. مصرف دیفن‌هیدرامین بیش از ۱۴ روز متوالی توصیه نمی‌شود.

عوارض جانبی دیفن‌هیدرامین عبارتند از:

• خشکی دهان
• مشکلات حافظه
• سرگیجه
• عوارض جانبی جدی در افراد بالای ۶۵ سال

برای آشنایی با دلایل، نشانه‌ها و روش‌های بررسی پرخوابی، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید:

دوکسیلامین (Doxylamine)

دوکسیلامین به همان دسته‌ دارویی آنتی‌هیستامین‌ها و آرام‌بخش‌ها تعلق دارد و در مقایسه با آن‌ها، زمان بیشتری در بدن باقی می‌ماند. مانند سایر داروهای بدون نسخه، نباید به‌طور متوالی از آن مصرف کرد.

عوارض جانبی دوکسیلامین مشابه دیفن‌هیدرامین است و مصرف آن در افراد بالای ۶۵ سال توصیه نمی‌شود. این دارو به صورت شربت و قرص عرضه می‌شود.

ملاتونین (Melatonin)

ملاتونین در واقع هورمونی است که بدن ما هنگام غروب و تاریک شدن هوا تولید می‌کند. این هورمون نقش ویژه‌ای در تنظیم ریتم شبانه دارد و به ما کمک می‌کند تا به خواب برویم.

بسیاری از افراد برای داشتن خواب شبانه از مکمل‌های ملاتونین استفاده می‌کنند با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا مصرف مداوم آن بی‌خطر است یا خیر. برخی شواهد می‌گویند که مکمل ملاتونین به بی‌خوابی کمک می‌کند، در حالی که برخی دیگر نشان می‌دهند هیچ تفاوتی ایجاد نمی‌کند.

از عوارض جانبی مکمل‌های ملاتونین می‌توانید به موارد زیر اشاره کرد:

• خواب‌آلودگی
• حالت تهوع
• سردرد

داروهای خواب تجویزی

این دسته از داروها با صلاح‌دید پزشک تجویز شده و دوز مناسب آن به بیمار ارائه می‌شود. در ادامه به معرفی این داروها پرداخته‌ایم:

تمازپام (Temazepam)

تمازپام با نام تجاری رستوریل (Restoril) یک داروی بنزودیازپین است. سوءمصرف این دارو می‌تواند باعث وابستگی و اعتیاد شود و افراد باردار نیز نباید آن را مصرف کنند.

پزشک ممکن است برای درمان کوتاه‌مدت بی‌خوابی این دارو را تجویز کند. پس از یک دوره‌ ۷ تا ۱۰ روزه، پزشک با بررسی وضعیت فرد مشخص می‌کند که آیا مشکل بی‌خوابی ناشی از یک علت زمینه‌ای است یا خیر.

عوارض جانبی تمازپام شامل یک یا چند مورد از فهرست زیر است:

• خستگی
• سردرد
• حالت تهوع
• خواب‌آلودگی
• خشکی دهان
• اضطراب
• اسهال

تریازولام (Triazolam)

تریازولام با نام تجاری هالسیو (Halcio) توسط پزشک و برای درمان کوتاه‌مدت بی‌خوابی تجویز می‌شود و از دسته دارویی بنزودیازپین‌ها است.

دوره‌ مصرف نیز معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز است. از آنجا که این دارو می‌تواند وابستگی ایجاد کند، پزشکان از آن برای درمان طولانی‌مدت بی‌خوابی استفاده نمی‌کنند.

عوارض جانبی تریازولام شامل موارد زیر است:

• خواب‌آلودگی
• سبکی سر
• عدم هماهنگی عضلات
• مشکلات سیستم عصبی
• تشدید افسردگی
• سرگیجه
• اضطراب

راميلتيون (Ramelteon)

راملتیون با نام تجاری روزرم (Rozerem) یک داروی آگونیست ملاتونین است. ملاتونین ترکیبی شیمیایی در بدن ما است و این دارو با تاثیرگذاری بر گیرنده‌های ملاتونین باعث تقویت خواب می‌شود.

تاثیر مثبت رامیلتیون بر ریتم‌های شبانه‌روزی باعث شده تا پزشک در صورت لزوم آن را برای طولانی‌مدت تجویز کند. احتمال وابستگی و سوء‌مصرف در این دارو کم است.

نکته مهم! زنان باردار، افراد دارای اختلال شدید کبد، مصرف‌کنندگان فلووکسامین و افرادی که به رامیلتیون آلرژی دارند، نباید این دارو  را مصرف کنند.

از عوارض جانبی راملتیون به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• خستگی
• بدتر شدن بی‌خوابی
• واکنش آلرژیک در برخی افراد

سوورکسانت (Suvorexant)

این دارو با نام تجاری بلسومرا (Belsomra) می‌تواند برای به خواب رفتن و حفظ خواب به فرد کمک کند. سوءمصرف این دارو می‌تواند باعث وابستگی شده و اختلالات سیستم عصبی را رقم بزند. عوارض آن نیز شامل موارد زیر می‌شود:

• فلج خواب
• اسهال
• خشکی دهان
• سردرد
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
• سرفه
• بدتر شدن افکار خودکشی یا افسردگی
• خواب‌های غیرمعمول

ترازودون (Trazodone)

ترازودون با نام تجاری دزیرل (Desyrel) باعث تعادل سروتونین (نوعی انتقال‌دهنده عصبی در بدن) می‌شود. پزشکان از این دارو معمولا برای درمان اختلال افسردگی اساسی استفاده می‌کنند. از آنجا که یکی از اثرات آن خواب‌آلودگی است، پزشک می‌تواند برای کمک به خواب نیز آن را تجویز کند.

از عوارض جانبی این دارو می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ورم
• تاری دید
• کاهش وزن
• اسهال
• خستگی
• غش
• احتقان بینی
• تشدید عوارض در افرادی که الکل مصرف می‌کنند

استازولام (Estazolam)

استازولام با نام تجاری پروسوم (Prosom) برای درمان کوتاه‌مدت خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علت اینکه این دارو یک بنزودیازپین است، با خطر سوءمصرف و وابستگی همراه خواهد بود. در مورد عوارض جانبی این دارو به موارد زیر اشاره شده است:

• خواب‌آلودگی
• از دست دادن هماهنگی
• سرگیجه
• کاهش دامنه‌ حرکات

اسزوپیکلون (Eszopiclone)

نام تجاری این دارو لونستا (Lunesta) بوده و به فرد در به خواب رفتن و در خواب ماندن کمک می‌کند.

نکته مهم: این دارو در خانواده داروهای Z قرار می‌گیرد؛ داروهایی که با خطر سوءمصرف و وابستگی همراه هستند. ضمن اینکه فرد با گذشت زمان ممکن است دچار کاهش اثرات یا افزایش تحمل به دارو شود.

عوارض جانبی زیر برای این دارو گزارش شده است:

• سرگیجه
• طعم ناخوشایند در دهان
• سردرد
• بثورات پوستی
• اضطراب
• رفتارهای غیرمعمول خواب

زالپلون (Zaleplon)

زالپلون یا سوناتا (Sonata) ممکن است برای درمان کوتاه‌مدت بی‌خوابی مفید واقع شود. این دارو برای به خواب رفتن موثر است اما به حفظ خواب کمک نمی‌کند.

نکته مهم: زالپلون نیز در دسته‌ داروهای Z قرار می‌گیرد و احتمال سوءمصرف آن زیاد است.

زالپلون می‌تواند عوارض جانبی زیر را ایجاد کند:

• سرگیجه
• خواب آلودگی
• اسهال
• مشکل در تمرکز
• توهم
• تغییرات خلقی
• از دست دادن حافظه

زولپیدم (Zolpidem)

این دارو با نام‌های تجاری اینترمزو (Intermezzo)، آمبین (Ambien) و زولپیمیست (Zolpomist) شناخته می‌شود. پزشک برای تسکین بی‌خوابی در کوتاه‌مدت آن را تجویز می‌کند. زولپیدم برای افراد باردار توصیه نمی‌شود و جزو گروه داروهای Z است.

عوارض جانبی زولپیدم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی روز بعد
• عدم هوشیاری در صبح
• توهم
• دردهای عضلانی

لمبورکسانت (Lemborexant)

نام دیگر این دارو دایویگو (Dayvigo) بوده و به طور خاص برای رفع علائم بی‌خوابی طراحی شده است. این دارو را می‌توان به تنهایی یا همراه با سایر داروها مصرف کرد.

قطره ملاتونین 2.5 میلی گرم امی ویتال 30 میلی لیتر خرید

قرص ملاتونین 5 میلی گرم پارسینه دیان طب 60 عدد خرید

قرص ملاتونین 3 میلی گرم ویتاول 30 عدد خرید

قرص ملاتونین 5 میلی گرم دانا 30 عدد خرید

قرص زیرزبانی ملاتونین 10 میلی گرم آریا دارو 30 عدد خرید

قرص ملاتونین 1 میلی گرم جالینوس 30 عدد خرید

جدول مقایسه اثر داروهای خوا‌ب‌آور

در جدول زیر می‌توانید مقایسه‌ای بین داروهای تجویزی مختلف را مشاهده کنید:

قرص‌های خواب آور چقدر اثر دارند؟

به‌طور کلی، قرص‌های خواب باید برای کوتاه‌مدت استفاده شوند زیرا تاثیر طولانی‌مدت ندارند.

متن انگلیسی:

Sleeping pills can help you fall asleep faster and sleep a little longer, but their effect is limited: they usually help you fall asleep about 8 to 20 minutes sooner and add roughly 35 minutes of total sleep. They are intended for short-term use, and long-term or continuous use is generally not recommended

ترجمه متن:

“قرص‌های خواب‌آور ممکن است به شما کمک کنند سریع‌تر به خواب بروید و کمی بیشتر بخوابید، اما اثر آنها محدود است. اغلب باعث می‌شوند حدود ۸ تا ۲۰ دقیقه زودتر به خواب بروید و در مجموع حدود ۳۵ دقیقه خواب بیشتر داشته باشید. آنها برای استفاده کوتاه‌مدت طراحی شده‌اند و استفاده طولانی‌مدت یا مداوم معمولاً توصیه نمی‌شود.”

(منبع)

ایمن‌ترین قرص برای بی‌خوابی شبانه سالمندان کدام است؟

افراد بالای ۶۵ سال ابتدا باید با مشورت پزشک از درمان‌های غیر دارویی استفاده کنند، زیرا راه ایمن‌تری است. اگر این شیوه برای آنها موثر نبود، پزشک ممکن است گزینه‌های دیگری نظیر بنادریل آلرژی (Benadry Allergy)، آدویل پی‌ام (Advil PM) یا تیلنول پی‌ام (Tylenol PM) را که حاوی مسکن (ایبوپروفن یا استامینوفن) و دیفن هیدرامین هستند تجویز کند.

چه قرص‌های خوابی برای بیماران قلبی ایمن هستند؟

بیماران قلبی باید قبل از مصرف هر دارویی باید با پزشک خود مشورت کنند. از آنجایی که خطرات طولانی‌مدت داروهای خواب‌آور از مزایای آن بیشتر است، گزینه‌ اول برای این افراد شامل درمان‌های غیردارویی، همچون درمان‌های شناختی، خواهد بود.

آیا مصرف مکمل‌های غذایی به درمان بی‌خوابی شبانه کمک می‌کنند؟

برخی مکمل‌های غذایی، مثل ملاتونین، می‌توانند برای درمان بی‌خوابی موثر باشند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع نیاز است.

چه زمانی باید داروی خواب مصرف کرد؟

زمان دقیق مصرف دارو توسط پزشک به شما گفته می‌شود. بسته به عملکرد دارو، زمان مصرف آن تعیین می‌شود. در مورد برخی داروها، توصیه رایج این است که درست قبل از خواب مصرف شوند.

بسیاری از افراد نیز اثر دارو را حدود یک ساعت بعد از مصرف احساس می‌کنند. این احتمال وجود دارد که صبح روز بعد دچار گیجی، خواب‌آلودگی یا سردرد شوید. اگر بعد از مصرف دارو، حداقل ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید می‌توانید از سردرد و خواب‌آلودگی صبحگاهی جلوگیری کنید.

عوارض و خطرات دارو بی‌خوابی

با وجود آثار کوتاه‌مدتی که برای داروهای بی‌خوابی ذکر شده، مصرف طولانی آنها می‌تواند خطرات و عوارضی را در پی داشته باشد:

• اعتیاد و وابستگی: بسیاری از داروهای خواب‌آور می‌توانند عادت‌زا باشند و منجر به وابستگی شوند.
• تحمل: با گذشت زمان، بدن ممکن است به دارو تحمل پیدا کرده، به مقدار فعلی پاسخ ندهد و به دوزهای بالاتر نیاز داشته باشد.
• مواجهه با عوارض داروهای تجویزی: نظیر گیجی در طول روز یا افزایش خطر زمین خوردن.
• تجربه کردن عوارض داروهای بدون نسخه: مثل خواب‌آلودگی، سرگیجه، گیجی، مشکلات تفکر، مشکل ادرار.

برای آشنایی با انواع اختلالات خواب و روش‌های شناسایی و درمان آن‌ها، می‌توانید مقاله زیر را بخوانید:

آیا احتمال اوردوز با قرص‌ خواب وجود دارد؟

بله؛ مصرف بیش از حد قرص‌های خواب‌آور یا ترکیب آنها با الکل و سایر داروها می‌تواند باعث اوردوز شود. قرص‌های موجود در بازار معمولا ترکیبات خفیف‌تری دارند که در اغلب موارد کشنده نیستند، با این حال، ۱۰۰% بی‌خطر تلقی نمی‌شوند.

چگونه عوارض استفاده از دارو برای بی‌خوابی شبانه را به حداقل برسانیم؟

برای کاهش عوارض قرص‌های خواب‌آور می‌توان از راه‌های زیر استفاده کرد. توجه کنید که اثر هر کدام از کارهای زیر به نوع دارو، مقدار مصرف و میزان وابستگی شما به آن بستگی دارد.

• داشتن الگوی منظم خواب یعنی عادت دادن بدن به ساعت منظمی برای به خواب رفتن و بیدار شدن؛
• داشتن تحرک و انجام فعالیت‌های ساده مثل پیاده‌روی؛
• نوشیدن آب فراوان؛
• تحریک حواس با کارهایی مثل بو کردن رایحه‌های نشاط‌آور نظیر نعناع، جویدن آدامس، قرار گرفتن مقابل نور خورشید؛
• امتحان کردن مقداری کافئین با نوشیدن یک فنجان چای یا قهوه؛
• دوش آب سرد، کمپرس آب سرد یا پاشیدن آب سرد به صورت؛
• چرت کوتاه؛
• خوردن غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان.

اگر می‌خواهید بدانید کم‌خوابی به چه دلایلی رخ می‌دهد و چگونه درمان می‌شود، توضیحات کامل در مقاله زیر ارائه شده است:

چه کسانی نباید داروی خواب مصرف کنند؟

با وجود اثراتی که این داروها در درمان اختلالات خواب دارند، برخی افراد باید از مصرف آنها پرهیز کرده یا با برخی ملاحظات از آنها استفاده کنند. در این زمینه می‌توان به گروه‌های زیر اشاره کرد:

• زنان باردار و شیرده: مصرف داروهای خواب‌آور برای این افراد با نگرانی‌های ایمنی همراه است. زنان باردار یا شیرده به‌طور کلی قبل از مصرف هر دارویی از جمله داروهای خواب‌آور لازم است پزشک خود را در جریان بگذارند.
• افرادی با سابقه مصرف الکل یا مواد مخدر: این افراد ممکن است بیشتر تحت تاثیر عوارض داروهای خواب‌آور قرار بگیرند و اثرات شدید‌تری را تجربه کنند.
• سالمندان: افراد سالمند ممکن است بیشتر از سایرین دچار سرگیجه یا زمین خوردن شوند. مصرف داروهای خواب‌آور می‌تواند این حوادث را تشدید کند و آنها را در معرض خطر انواع شکستگی‌ها قرار دهد.
• افرادی که در خواب راه می‌روند: افرادی که سابقه راه رفتن در خواب دارند ممکن است با مصرف این داروها دچار رفتارهای غیرمعمول شوند. مصرف هر دارویی در این افراد منوط به تشخیص پزشک است.
• افراد با واکنش آلرژیک: اگر فرد به ترکیبات موجود در داروهای خواب‌آور حساسیت داشته باشد، در این شرایط باید از مصرف آنها پرهیز کند.
• سوابق پزشکی: افراد دارای بیماری‌های کلیوی، کبدی، تنفسی و سایر بیماری‌ها لازم است تحت معاینه قرار گیرند و سپس دارو مصرف کنند. پزشک با بررسی پرونده‌ی سلامت این افراد قادر خواهد بود روش درمانی مناسبی برای بی‌خوابی ارائه دهد.
• افرادی که در حال حاضر دارو مصرف می‌کنند: سایر داروها ممکن است با داروهای بی‌خوابی تداخل داشته باشند. در صورت وجود تداخل یا کاهش اثربخشی، پزشک می‌تواند فرد را از مصرف دارو‌های بی‌خوابی منع کند.
• افرادی با بیماری‌های حرکتی: مصرف داروهای خواب‌آور می‌تواند باعث ضعف و اختلال حرکتی بیشتری در این افراد شود.
• کودکان: مصرف هرگونه دارو برای کودکان فقط باید با تجویز پزشک باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر مدت‌ها است که دچار بی‌خوابی مزمن شده‌اید لازم است در اولین فرصت با پزشک خود مشورت کنید. علائم زیر را باید جدی گرفت و به پزشک گزارش داد:

• مشکل در به خواب رفتن
• از خواب پریدن‌های مداوم و ناتوانی در ادامه‌ خواب
• سرحال نبودن بعد از خواب
• خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

خواب کافی بخشی یک سبک زندگی سالم است. دچار شدن به بی‌خوابی باعث می‌شود از سبک زندگی سالم دور شویم و عارضه‌های مختلفی را تجربه کنیم. خوشبختانه برای درمان این وضعیت علاوه بر روش‌های دارویی از تکنیک‌های غیردارویی نیز می‌توان بهره گرفت.

نکته‌ ضروری این است که هرگز بدون مشورت با پزشک خود از هیچ داروی خواب‌آوری استفاده نکنید، زیرا ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد. در صورتی که پزشک برای شما داروی خاصی تجویز کرد، حتما طبق نسخه‌ او عمل کرده و تغییری در آن ایجاد نکنید. با رعایت نسخه‌ پزشک و بهداشت خواب، مسئله‌ی بی‌خوابی را به خوبی مدیریت و برطرف خواهید کرد.