داروهای ضروری بعد از حمله قلبی چیست؟

داروهای ضروری بعد از حمله یا سکته قلبی معمولاً شامل داروهای ضد پلاکت و رقیقکنندههای خون برای پیشگیری از تشکیل لخته، استاتینها برای کاهش کلسترول و جلوگیری از پیشرفت تنگی عروق، بتابلاکرها و مهارکنندههای ACE یا ARB برای بهبود عملکرد قلب و کنترل فشار خون، و در برخی موارد داروهایی مانند دیورتیکها، مسدودکنندههای کانال کلسیم و نیتراتها هستند.
پایبندی دقیق به مصرف این داروها حتی در صورت نداشتن علائم، نقش کلیدی در کاهش خطر عوارض جدی و افزایش بقا دارد.
در این مطلب از دارو دات کام، به بررسی دقیق این داروها میپردازیم تا درک بهتری از این موضوع پیدا کنید.
انواع داروهای ضروری بعد از حمله قلبی
اگر فردی به بیماری عروق کرونر قلب مبتلا باشد و سابقه انجام اقدامات مداخلهای (مثل آنژیوپلاستی) یا حمله قلبی داشته باشد، معمولا داروهایی برای درمان قلب، کنترل عوامل خطر و حتی افزایش طول عمر پس از سکته قلبی برای او تجویز میشود.
پزشک معالج با توجه به شرایط فردی شما، یک برنامه دارویی اختصاصی طراحی خواهد کرد تا بیشترین اثربخشی و کمترین عارضه را داشته باشد.
نکات مهمی که باید به خاطر بسپارید:
- داروهای خود را دقیقاً مطابق با دستور پزشک مصرف کنید.
- حتی اگر هیچ علامت یا ناراحتی نداشتید، مصرف روزانه داروها ضروری است.
- در صورتی که به هر دلیل قادر به مصرف دارو نبودید، حتماً با پزشک تماس بگیرید.
انواع داروهایی که معمولاً پس از سکته قلبی تجویز میشوند شامل موارد زیر است :
- داروهای کاهنده فشار خون مثل سدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) و مسدودکنندههای کانال کلسیم و دیورتیکها
- داروهای ضد پلاکت یا رقیقکننده خون
- داروهای کاهنده کلسترول (استاتینها)
- داروهای بهبود دهنده عملکرد قلب (مثل بتابلاکرها یا مهارکنندههای ACE)
| کلاس دارویی | باعث بهبود بقا میشود | خطر ابتلا به حملات قلبی در آینده را کاهش میدهد | آنژین را کاهش میدهد |
| Ace -I | ✅ | ✅ | |
| ARB | ✅ | ✅ | |
| بتا بلاکر ها | ✅ | ✅ | ✅ |
| آسپرین | ✅ | ✅ | |
| ضدپلاکت ها | ✅ | ✅ | |
| استاتین ها | ✅ | ✅ | |
| نیترات ها | – | – | ✅ |
برای آگاهی از اقدامات لازم پس از سکته قلبی، از جمله تغذیه، ورزش، داروها و تغییرات سبک زندگی، این مطلب را بخوانید:
مهارکنندههای ACE + عوارض جانبی و روش مصرف
مهارکنندههای ACE داروهایی هستند که با گشاد کردن عروق خونی، جریان خون را به قلب آسانتر میکنند. این دسته دارویی از طریق کاهش میزان هورمون آنژیوتانسین II – که در تنگی عروق نقش دارد – عمل میکنند.
کارکرد اصلی آنها در جلوگیری از بالا رفتن فشار خون و همچنین کاهش احتمال بروز حملات قلبی بعدی است.
نمونههایی از داروهای رایج در این گروه عبارتاند از:
- کاپتوپریل
- انالاپریل
این داروها بیشتر به شکل قرص در دسترس هستند، هرچند در برخی موارد نسخه تزریقی آنها نیز وجود دارد.
عوارضی که ممکن است هنگام مصرف مهارکنندههای ACE بروز کند، شامل موارد زیر است:
- سرفه خشک مداوم
- احساس سرگیجه
- افت فشار خون (هیپوتانسیون)
- بالا رفتن سطح اوره، نیتروژن و کراتینین خون
- افزایش پتاسیم (هایپرکالمی)
- غش یا بیهوشی کوتاهمدت
یکی از عوارض نادر اما جدی این داروها آنژیوادم است؛ حالتی که با تورم در صورت، لبها و مجاری تنفسی فوقانی همراه است و در صورت وقوع میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) + عوارض جانبی و روش مصرف
داروهای مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) با جلوگیری از اثر گذاری هورمون آنژیوتانسین II بر رگهای خونی و قلب، مانع از افزایش فشار خون میشوند.
پزشکان معمولاً زمانی ARBs را توصیه میکنند که بیمار بهدلیل عوارض جانبی نتواند از مهارکنندههای ACE استفاده کند.
نمونههایی از داروهای رایج در این دسته عبارتاند از:
- تلمیزارتان
- والزارتان
- لوزارتان
این داروها معمولاً به شکل قرص تجویز میشوند.
عوارض احتمالی مصرف ARBs میتواند شامل موارد زیر باشد:
- افت فشار خون (هیپوتانسیون)
- افزایش پتاسیم خون (هایپرکالمی)

داروهای ضد پلاکت و انعقاد + عوارض جانبی و روش مصرف
این دسته از داروها نقش مهمی در پیشگیری از تشکیل لختههای خون دارند و به این ترتیب خطر بروز سکته مغزی کاهش مییابد. رایجترین داروی ضد پلاکت، آسپرین است. طبق توصیه انجمن قلب آمریکا، تقریباً تمام افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر، حتی کسانی که سابقه حمله قلبی دارند، معمولاً برای همیشه آسپرین مصرف میکنند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروی دیگری را در کنار آسپرین تجویز کند که این روش به «درمان ضد پلاکت دوگانه» معروف است. نمونههای رایج این داروها شامل:
- دیپیریدامول
- پراسوگرل
- کلوپیدوگرل
داروهای ضد پلاکت عمدتاً به صورت قرص ارائه میشوند.
مصرف این داروها ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، از جمله:
- خونریزی از بینی
- کبودی
- پولیپهای بینی (تودههای بدون درد در داخل بینی)
- آسم ناشی از آسپرین
- خونریزی در دستگاه گوارش
- کاهش تعداد پلاکتهای خون
- وجود خون در ادرار
مسدودکنندههای بتا + عوارض جانبی و روش مصرف
بتابلاکرها داروهایی هستند که عملکرد قلب را با کاهش سرعت ضربان و میزان فشار انقباضی آرام میکنند. پزشکان معمولاً این داروها را برای کاهش احتمال بروز حملات قلبی در آینده توصیه میکنند.
چند نمونه شناختهشده از بتابلوکرها عبارتاند از:
- بیزوپرولول
- آتنولول
- پروپرانولول
- سوتالول
- بتاکسولول
- متوپرولول
این داروها میتوانند به شکل قرص، تزریقی یا وریدی (IV) مصرف شوند.
مصرف بتابلوکرها ممکن است با برخی عوارض همراه باشد، از جمله:
- کاهش فشار خون
- کند شدن ضربان قلب
- خستگی شدید
- سرگیجه
- حالت تهوع
- یبوست
- مشکلات جنسی مانند اختلال در نعوظ
رقیقکنندههای خون + عوارض جانبی و روش مصرف
برخلاف باور عمومی، داروهایی که به عنوان رقیقکننده خون شناخته میشوند، در واقع خون شما را رقیق نمیکنند. وظیفه اصلی این داروها کاهش توانایی لخته شدن خون است. این مکانیزم به دو صورت عمل میکند:
- پیشگیری از تشکیل لخته
- مهار رشد لختههای موجود
این داروها با نامهای مختلفی در دسترس هستند، از جمله:
- آپیکسابان
- ریواروکسابان
- دابیگاتران
- هپارین
- وارفارین
بیشتر اوقات، این داروها به صورت قرص مصرف میشوند. اما در شرایط خاص و به تشخیص پزشک، ممکن است به شکل تزریقی یا حتی از طریق سرم و وریدی تجویز گردند.
مهمترین عارضه جانبی داروهای ضد انعقاد، افزایش احتمال خونریزی است. اغلب این خونریزیها خفیف و جزئی هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر شوند:
- خونریزی از لثهها
- کبودی آسان پوست
- طولانیتر شدن زمان بهبود زخمها
خونریزیهای شدید نادرند، ولی در صورت بروز، میتوانند بسیار خطرناک و تهدید کننده حیات باشند. اگر در حین مصرف این داروها دچار ضربه به سر شدید یا هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
- استفراغ خونی
- مدفوع خونی یا سیاه رنگ
مسدودکنندههای کانال کلسیم + عوارض جانبی روش مصرف
داروهای بلوککننده کانال کلسیم، ابزارهای مهمی در پزشکی مدرن به شمار میروند که در درمان طیف وسیعی از مشکلات قلبی عروقی کاربرد دارند. این داروها میتوانند به مدیریت موارد زیر کمک کنند:
- فشار خون بالا
- ریتمهای نامنظم قلبی
- دردهای قفسه سینه
در بازار دارویی، این گروه از داروها به شکل های مختلفی عرضه میشوند، از جمله:
- آملودیپین
- دیلتیازم
- نیفدیپین
- وراپامیل
همانند بسیاری از داروها، مصرف این گروه نیز ممکن است با برخی عوارض ناخواسته همراه باشد، از جمله:
- تورم در مچ پا یا کف پاها
- احساس سبکی سر یا سرگیجه
- کاهش فشار خون و کند شدن ضربان قلب
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، بدون فوت وقت با اورژانس تماس بگیرید:
درد شدید قفسه سینه سردرد شدید تنگی نفس حاد و ناگهانی تورم در دهان، لبها یا زبان، که میتواند نشانه واکنش آلرژیک باشد.
روش مصرف در این دسته از داروها می تواند به شکل خوراکی و داخل وریدی است که بسته به شرایط بیمار پزشک معالج روش تجویز را انتخاب می کند.
اگر عوارض جانبی شما را نگران کرده است، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. هرگز مصرف دارو را بدون مشورت قبلی با پزشک قطع نکنید، زیرا معمولاً فواید این داروها بیشتر از عوارض جانبی آنها است.
دیورتیکها + عوارض جانبی
دیورتیک ها، که گاهی به آنها قرص آب هم گفته میشود، داروهایی هستند که با مکانیزمی خاص به کاهش فشار خون بالا کمک میکنند. وظیفه اصلی این قرصها عبارت است از:
- حذف نمک و مایعات اضافی: این داروها با افزایش دفع نمک و مایعات زائد از بدن از طریق ادرار، حجم خون را کاهش میدهند.
- کاهش فشار خون: نتیجه مستقیم کاهش حجم خون، پایین آمدن فشار وارده بر دیواره رگها و در نتیجه کنترل فشار خون بالا است.
همانند هر داروی دیگری، مصرف مدر ها نیز میتواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد که اغلب قابل مدیریت هستند:
- تکرر ادرار
- تشنگی
- خستگی
- گرفتگی عضلانی
یکی از مسائل مهم در مصرف دارو ها این است که:
- کاهش پتاسیم و سایر مواد معدنی: این داروها میتوانند سطح پتاسیم و دیگر مواد معدنی مهم را در خون کاهش دهند.
خوشبختانه برای مقابله با این مشکل، راهکارهای سادهای وجود دارد:
- افزایش پتاسیم از طریق رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی سرشار از پتاسیم مانند موز، اسفناج و کلم بروکلی میتواند بسیار کمککننده باشد.
- مشاوره با پزشک در مورد مکملها: در صورت نیاز و با صلاحدید پزشک، میتوانید از مکملهای پتاسیم نیز استفاده کنید. (منبع )
نیتراتها + عوارض جانبی و تداخلات دارویی
نیتراتها، که اولین بار در سال ۱۸۴۷ به عنوان درمانی برای درد قفسه سینه کشف شدند، نقش حیاتی در مدیریت و درمان آنژین دارند.
این داروها با گشاد کردن عروق خونی عمل میکنند. این کار دو فایده مهم دارد:
- بهبود جریان خون به عضله قلب: با گشاد شدن عروق، خون بیشتری میتواند به سمت قلب جریان یابد.
- کاهش بار کاری قلب: وقتی خونرسانی بهتر میشود، قلب نیازی به پمپاژ سختتر و مصرف اکسیژن بیشتر ندارد. این یعنی قلب شما با فشار کمتری کار میکند.
انواع اصلی نیتراتها:
- نیتروگلیسیرین: برای درمان و پیشگیری از آنژین صدری، سندرم حاد کرونری، نارسایی قلبی و فشار خون بالا استفاده میشود.
- ایزوسورباید مونونیترات: عمدتاً برای درمان آنژین صدری مزمن به کار میرود.
- ایزوسورباید دی نیتریت: هم برای درمان و هم برای پیشگیری از آنژین صدری مزمن تجویز میشود.
توصیه مهم برای آنژین حاد:
- نیتروگلیسیرین کوتاه اثر زیر زبانی (که زیر زبان قرار میگیرد) به عنوان بهترین خط اول درمان برای تسکین فوری علائم آنژین حاد در همه افراد توصیه میشود.
- نیتراتهای طولانی اثر نیز داروهای مهمی در خط دوم درمان برای اهداف پیشگیرانه هستند.
همانند بسیاری از داروها، نیتراتها نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که آگاهی از آنها به شما کمک میکند تا با اطمینان بیشتری از این داروها استفاده کنید:
- سردرد
- برافروختگی
- افت فشار خون
- سرگیجه و غش کردن
- ریتمهای غیرطبیعی قلب
همچنین از مصرف همزمان الکل یا داروهای مخصوص اختلال نعوظ (مانند ویاگرا) با نیتراتها جداً خودداری کنید که باعث موارد زیر می شوند:
- افت شدید فشار خون: ترکیب نیتراتها با الکل یا داروهای اختلال نعوظ میتواند منجر به افت بسیار شدید و خطرناک فشار خون شود. این افت فشار میتواند پیامدهای جدی برای سلامتی داشته باشد.
- عوارض جانبی تشدید شده: علاوه بر افت شدید فشار خون، سایر عوارضی مانند سرگیجه شدید و غش کردن نیز ممکن است به شدت افزایش یابند.

استاتینها + عوارض جانبی و تداخلات دارویی
استاتینها داروهایی هستند که به طور موثر به کاهش سطح کلسترول LDL در خون کمک میکنند. LDL کلسترولی است که مردم اغلب آن را «کلسترول بد» مینامند.
LDL میتواند در رگهای خونی رسوب کرده و باعث تنگ شدن یا حتی انسداد شریانها شود. این اتفاق، عبور جریان خون را دشوار میکند و در نهایت، خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش میدهد. استاتینها با کاهش این کلسترول بد، به سلامت قلب و عروق شما کمک شایانی میکنند.
معروفترین استاتینها:
- آتورواستاتین
- رزوواستاتین
- لواستاتین
این داروها معمولاً به شکل قرص عرضه میشوند.
در برخی افراد، استاتینها ممکن است باعث علائم عضلانی مرتبط با استاتین (SAMS) شوند. این عوارض میتوانند از دردهای خفیف عضلانی، کوفتگی و گرفتگی شروع شده و در موارد بسیار نادر، به آسیب شدید عضلانی منجر شوند.
برای آشنایی با خطرات و عوارض احتمالی سکته قلبی، میتوانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

در صورت بروز عوارض جانبی داروهای حمله قلبی چه باید کرد؟
اگر هر یک از عوارض جانبی ذکر شده (یا هر عارضه دیگری) را هنگام مصرف تجربه کردید، مهمترین نکته این است که مصرف دارو را قطع نکنید زیرا باعث افزایش خطر حمله قلبی می شود .
بهترین و ایمنترین راه این است که فوراً با پزشک خود در مورد مشکلاتی که دارید صحبت کنید. پزشکان راههای زیادی برای کمک به شما دارند تا احساس بهتری داشته باشید و بتوانید به مصرف دارو ادامه دهید:
- تغییر دوز دارو: ممکن است لازم باشد دوز مصرفی شما تنظیم شود.
- تغییر دارو: پزشک ممکن است شما را به استاتین دیگری یا حتی داروی کاهنده کلسترول از دسته دیگری منتقل کند.
- درمان علائم: برای تسکین هرگونه علامتی که شما را آزار میدهد (مانند دردهای عضلانی)، درمانهای حمایتی تجویز خواهد شد.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
به خاطر داشته باشید که هرگز داروهای خود را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، زیرا این کار میتواند خطر بروز مجدد حمله قلبی را بهطور جدی افزایش دهد.
در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی یا نگرانی درباره داروها، بهترین کار این است که با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید تا با تنظیم دوز یا جایگزینی دارو، درمانی ایمن و مؤثر برای شما ادامه یابد.
منابع مقاله:
clevelandclinic | kch | medicalnewstoday | heartfoundation | nhs | alto | webmd | healthline | rollingout | consensus | verywellhealth





























