تست ورزش قلب چیست؟ مراحل، آمادگی و تفسیر نتیجه

مقدمه و شناخت تست ورزش قلب

تست ورزش قلب چگونه کار می‌کند؟

نحوه‌ی عملکرد تست ورزش قلب به این صورت است که باید تعدادی فعالیت بدنی انجام دهید تا پمپاژ قلب سریع‌تر و سخت‌تر شود. این کار را معمولا با راه رفتن روی تردمیل یا دوچرخه‌ی ثابت انجام می‌دهند. به همین دلیل نام دیگر این کار تست استرس ورزشی است.

هنگام اجرای فرآیند تست ورزش قلب مواردی مثل فشار خون، ضربان قلب، سطح اکسیژن و فعالیت الکتریکی قلب شما اندازه‌گیری می‌شود. ضمن اینکه این موضوع نیز بررسی خواهد شد که قلب شما در مقایسه با افراد همسن و هم‌جنس چگونه عمل می‌کند.

چه زمانی به تست ورزش قلب نیاز دارید؟

زمانی که با پزشک خود مشورت کنید ممکن است به دلایل زیر به شما توصیه کند که تست ورزش قلب را انجام دهید:

• تشخیص علت درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه
• بیماری‌ مادرزادی قلب
• تشخیص بیماری‌ احتمالی در عروق کرونر
• بررسی اثربخشی جراحی‌های مربوط به قلب مثل آنژیوپلاستی
• ارائه‌ی برنامه‌ی ورزشی ایمن متناسب با وضعیت قلب شما
• شناسایی تغییرات ریتم قلب و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی
• داشتن فعالیت‌های ورزشی حرفه‌ای یا مشاغل پرخطر

چه کسی باید تست ورزش قلب انجام دهد؟

تست ورزش قلب یکی از راه‌های تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی است. اگر فردی علائمی مثل احساس درد در قفسه سینه، ضربان قلب سریع و نامنظم، تنگی نفس و سرگیجه داشته باشد با انجام تست ورزش قلب می‌توان وضعیت سلامت قلب او را بررسی کرد.

در افرادی که به بیماری قلبی مبتلا نیستند با انجام این تست می‌توان خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بررسی کرد؛ به خصوص اگر عوامل دیگری مثل کلسترول بالا، فشار خون بالا، دیابت و سابقه خانوادگی بیماری قلبی وجود داشته باشد.

از سوی دیگر اگر قبلا بیماری قلبی در فردی تشخیص داده شده باشد با انجام تست ورزش قلب و مشاوره با پزشک می‌توان سبک زندگی سالمی را متناسب با وضعیت قلبی فرد به او ارائه داد. این دسته از افراد برای شروع فعالیت‌های ورزشی مناسب خود و انجام جراحی‌های غیرقلبی نیز لازم است تست ورزش قلب را انجام دهند.

انواع مختلف تست ورزش قلب چیست؟

برای اینکه وضعیت قلب مورد بررسی قرار بگیرد متخصصان روش‌های مختلفی را امتحان می‌کنند. در تمامی انواع تست ورزش قلب مواردی مثل ضربان، فشار خون، سطح اکسیژن و فعالیت الکتریکی قلب بررسی می‌شوند. با توجه به برخی تفاوت‌ها می‌توان انواع تست ورزش قلب را نام برد:

• تست استرس ورزشی: این تست رایج‌ترین نوع تست ورزش قلب است و با استفاده از این تست می‌توان بیماری عروق کرونر قلب را تشخیص داد. در این روش فرد باید روی تردمیل راه رود یا روی دوچرخه ثابت پدال بزند. سرعت و ارتفاع تردمیل به تدریج افزایش می‌یابد تا توانایی راه رفتن و تناسب اندام ارزیابی شود. نوار قلب نیز در طول تست به طور مداوم مشاهده خواهد شد.

• تست اکوکاردیوگرام استرس ورزشی: این تست مشابه تست قبل است اما جزئیات بیشتری ارائه می‌دهد. در این تست، قبل از اوج ورزش و هنگام اوج گرفتن ورزش، از قلب اکوکاردیوگرام گرفته می‌شود. تصاویر اکوکاردیوگرام می‌توانند وضعیت دریچه‌ها و حفره‌های قلب را به ما نشان دهند. با این تست می‌توان اثر ورزش بر قلب و جریان خون داخل آن را بررسی کرد.

• تست استرس هسته‌ای: این تست در سطح پیشرفته‌تری قرار دارد. در این روش با استفاده از سطوح ایمن یک ماده رادیواکتیو و اسکن تصویربرداری قلبی می‌توان عملکرد قلب را ارزیابی کرد. با عکس‌برداری از قلب شما قبل از شروع ورزش و بعد از آن می‌توان انسداد عروق کرونر و اثربخشی جراحی‌های قلب را متوجه شد. ضمن اینکه مشخص می‌کند آیا وضعیت قلب برای انجام ورزش و جراحی‌های دیگر به اندازه کافی مناسب است یا خیر.

• تست توانبخشی قلبی: این نوع از تست ورزش قلب برای افرادی ارائه می‌شود که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند و دربرگیرنده‌ی یک برنامه ورزشی است. این برنامه ورزشی کمک می‌کند که فرد از نظر جسمی فعال‌تر شود. این تست شامل دو بخش است؛ بخش اول تست استرس ورودی نام دارد که کمک می‌کند یک برنامه ورزشی متناسب با توانایی‌های فرد تهیه شود و بخش دوم که تست استرس خروجی نام دارد. در بخش دوم بعد از ارزیابی پیشرفت فرد می‌توان برنامه ورزشی طولانی مدت به او ارائه داد.

در چه شرایطی یا چه کسی نباید تست ورزش قلب انجام دهد؟

تست استرس قلب برای همه‌ی افراد مناسب نیست. برخی بیماری‌های قلبی وجود دارد که افراد مبتلا به آنها نباید تست ورزش قلب را انجام دهند. در ادامه فهرستی از شرایطی که تست ورزش قلب در آنها لازم نیست را برایتان آورده‌ایم:

• افراد مبتلا به التهاب عضله قلب
• افرادی که اخیرا حمله قلبی داشته‌اند
• تنگی شدید آئورت
• آریتمی
• درد مداوم قفسه سینه
• افرادی که سابقه‌ی بیماری‌های قلبی و عروقی ندارند
• افرادی که رژیم غذایی و سبک زندگی سالم دارند
• افرادی که در حال حاضر تحت درمان بیماری‌های عروق کرونر هستند

جزئیات آزمایش تست ورزش قلب

در طول تست ورزش قلب چه اتفاقی می‌افتد؟

اینکه در طول تست ورزش قلب چه اتفاقاتی رخ می‌دهد را به صورت فهرست زیر می‌توانید ببینید:

• ابتدا علائم حیاتی شما در زمان استراحت اندازه‌گیری می‌‌شود
• سپس چند الکترود به قفسه سینه و بازوهای شما وصل می‌شود
• در ادامه باید روی تردمیل راه بروید یا روی دوچرخه ثابت پا بزنید
• به تدریج سرعت ورزش افزایش می‌یابد
• در طول ورزش متخصص ورزش از شما می‌پرسد که چه احساسی دارید
• بعد از اینکه حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ورزش کردید عملکرد قلب و آمادگی جسمانی شما بررسی می‌شود
• اگر متخصص در طول انجام ورزش علائم شدید مشاهده کند ممکن است تست را زودتر تمام کند

مدت زمان آزمایش ورزش قلب چقدر است؟

در صورتی که تست استرس پایه را انجام دهید بخش ورزش چیزی حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. اگر نیاز باشد که اکوکاردیوگرافی، تصویربرداری هسته‌ای یا ام‌آر‌آی انجام دهید تست ورزش قلب مدت زمان بیشتری نیاز خواهد داشت که ممکن است تا سه ساعت نیز طول بکشد. مقداری زمان اضافی نیز برای ریکاوری در نظر گرفته خواهد شد.

چگونه برای تست ورزش قلب آماده شوم؟

تست ورزش قلب هم مثل سایر تست‌ها نیازمند آمادگی است. در فهرست زیر مواردی که لازم است قبل از انجام تست استرس رعایت کنید را برایتان آورده‌ایم.

• برخی داروها ممکن است در نتایج آزمایش اختلال ایجاد کند بنابراین روز قبل از تست ورزش از پزشک خود درباره مصرف داروهایتان بپرسید.
• در مدت ۲۴ ساعت قبل از آزمایش خوراکی‌های کافئین‌دار و الکل مصرف نکنید.
• لباس‌ و کفش سبک و راحت بپوشید.
• تنش و اضطراب را از خود دور کنید.
• سیگار نکشید و محصولات حاوی تنباکو مصرف نکنید.
• در صورتی که سیلدنافیل سیترات، تادالافیل یا واردنافیل مصرف می‌کنید حتما از روز قبل به پزشک خود بگویید.
• از چند ساعت قبل از تست نباید چیزی بخورید.
• قبل از قطع هرگونه دارو حتما با پزشک مشورت کنید.

چه چیزهایی در مورد تست ورزش قلب در زنان مهم است که بدانیم؟

از آنجا که بیماری‌های قلبی در زنان از مردان متفاوت است تشخیص بیماری‌های قلبی زنان در مراحل اولیه با مقداری چالش همراه خواهد بود. به علت این تفاوت، تست ورزش قلب و روش تصویربرداری بر اساس جنسیت و سن تنظیم می‌شود تا میزان تشعشع و نتایج نامشخص به کمترین مقدار برسد. به این صورت نتایج بهینه‌تری از این تست بدست خواهد آمد.

عوارض تست ورزش چیست؟

تست ورزش قلب یک آزمایش غیر تهاجمی و ایمن است. از آنجا که این روش یک روش بی‌خطر است افراد بسیار کمی دچار عوارض می‌شوند. در طول تست ورزش معمولا یک فیزیولوژیست ورزشی و متخصص قلب حضور خواهند داشت. در صورتی که علامتی مشاهده کنند یا شما از آنها بخواهید تست را متوقف می‌‌کنند. ضمن اینکه برای اطمینان می‌توانید نگرانی‌های احتمالی خود را با آنها در میان بگذارید.

چه چیزهایی با تست ورزش تداخل دارند؟

منظور از تداخل داشتن با تست ورزش این است که عواملی وجود دارد که با حضور آنها ممکن است نتایج نادرستی از تست حاصل شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

• مصرف مواد غذایی حاوی کافئین قبل از تست
• استفاده از محصولات حاوی نیکوتین
• خوردن غذای سنگین قبل از تست ورزش
• بیماری‌های قلبی که با وجود آنها نمی‌توان تست ورزش انجام داد

تفاوت تست ورزش و استرس اکو چیست؟

اگر تست ورزش شما بی‌نتیجه باشد پزشک ممکن است تست استرس اکو را برای شما توصیه کند. عملکرد قلب شما به وسیله تصویربرداری اولتراسوندی که در تست اکو انجام می‌گیرد با جزئیات بیشتری نسبت به تست ورزش مشخص خواهد شد.

نتایج و پیگیری تست ورزش قلب

نتایج طبیعی ورزش قلب به چه معناست؟

نتایج طبیعی تست ورزش قلب به این معنا است که شما توانسته‌اید به اندازه اکثر افراد همسن و هم‌جنس خود یا بیشتر از آنها ورزش کنید. ضمن اینکه چیز نگران‌کننده‌ای درباره فشار خون یا نوار قلب شما وجود ندارد. پزشک شما می‌تواند نتایج آزمایش را با توجه به سن، سابقه بیماری‌ها و سایر عوامل تفسیر کند.

علامت hr در تست ورزش چه معنایی دارد؟

این علامت بیانگر ضربان قلب (heart rate) است. سن فرد عامل مهمی برای تعیین ضربان قلب خواهد بود. حداکثر ضربان قلب هر فرد با کم کردن سن فرد از عدد ۲۲۰ محاسبه می‌شود.

علامت mets در تست ورزش به چه معناست؟

ظرفیت ورزشی بر اساس معادل‌های متابولیک (metabolic equivalents) یا همان met محاسبه می‌شود. یک met یعنی جذب ۳.۵ میلی‌لیتر اکسیژن به ازای هر کیلوگرم در دقیقه. اگر این عدد کمتر از ۵ باشد ضعیف، بین ۵ تا ۸ باشد متوسط، ۹ تا ۱۱ خوب و در صورتی که بالاتر از ۱۲ باشد عالی توصیف می‌شود.

علامت ett در تست ورزش یعنی چه؟

تست تحمل ورزش (exercise tolerance test) که به صورت اختصار ett نامیده می‌شود جهت ارزیابی عملکرد قلب بیمار هنگام فعالیت به کار می‌رود. این مولفه برای تشخیص وجود بیماری عروق کرونر و آریتمی نیز کاربرد دارد.

اگر نتایج تست ورزش قلب من غیرطبیعی باشد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر پزشک نتایج تست شما را غیرطبیعی بداند ممکن است نشان از بیماری قلبی باشد. با راهنمایی‌های پزشک خود می‌توانید با تغییر سبک زندگی یا درمان‌های دارویی این نتایج غیرطبیعی را بهبود ببخشید و رفع کنید. در صورتی که پزشک لازم ببیند آزمایش‌های دیگری را برای شما تجویز خواهد کرد.

جزئیات بیشتر تست ورزش قلب

آیا آمادگی‌های خاصی برای تست ورزش قلب وجود دارد که افراد دیابتی باید از آنها آگاه باشند؟

قبل از تست ورزش قلب نباید چیزی خورد با این حال افراد دیابتی نباید وعده‌های غذایی خود را حذف کنند. در این زمینه حتما باید با پزشک خود مشورت کرده تا وعده‌های غذایی و نحوه مصرف داروهای خود را تنظیم کنید. در صورت داشتن دستگاه سنجش قند خون حتما روز آزمایش آن را همراه خود داشته باشند.

اگر نتوانم ورزش کنم، تست ورزش قلب چه تفاوتی دارد؟

برخی افراد ممکن است که نتوانند ورزش کنند بنابراین تست ورزش قلب را باید به گونه‌ی دیگری انجام داد. ابتدا داروهای خاصی را از طریق بازو (داخل ورید) تزریق می‌کنند، سپس این داروها ضربان قلب را افزایش می‌دهند. به این صورت اثر ورزش روی قلب را می‌توان شبیه‌سازی کرد.

بعد از تست ورزش قلب چه اتفاقی می‌افتد؟

بعد از انجام تست استرس قلب، ضربان قلب و فشار خون شما را اندازه‌ می‌گیرند. تا زمانی که ضربان قلب شما به حالت طبیعی برگردد تحت نظر خواهید بود. در پایان می‌توانید در مورد نتایج آزمایش و درمان‌های بیشتر سوالات و ابهامات خود را از متخصص بپرسید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟

در صورتی که فرد علائمی مثل درد قفسه سینه، تنگی نفس، تپش قلب یا خستگی بی‌دلیل داشته باشد لازم است به پزشک مراجعه شود. در این حالت پزشک با بررسی‌های لازم ممکن است یک تست استرس قلب تجویز کند. نتایج این تست مشخص خواهد کرد وضعیت قلب بیمار چگونه است و به چه اقداماتی نیاز دارد.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

قلب ما عضو بسیار مهم و حیاتی برای همه‌ی ما است. اگر بعد از مشورت با پزشک خود لازم شد که تست استرس قلب انجام دهید نیازی به نگرانی نیست. پزشک شما با ارزیابی و تفسیر نتایج این تست می‌تواند برنامه‌ای مناسب به شما ارائه دهد تا روشی سالم برای حفظ سلامت قلب خود در پیش بگیرید.