بعد از قطع داروهای لاغری چه اتفاقی برای اشتهایمان میافتد؟
این مقاله هنوز دستهبندی ندارد.
قطع مصرف داروهای محبوب کاهش وزن (مانند ویگووی و مونجارو) میتواند منجر به بازگشت شدید و ناگهانی اشتها شود؛ پدیدهای که متخصصان از آن به عنوان «سونامی گرسنگی» یاد میکنند. گزارشها حاکی از آن است که بدون تغییر سبک زندگی، بازگشت وزن اجتنابناپذیر است.
داروهای آگونیست گیرنده جیالپی-۱ (GLP-1) که با تقلید از هورمونهای طبیعی سیری عمل میکنند، برای بسیاری از افراد حکم معجزه را داشتهاند. این داروها «صدای مزاحم» پس ذهن را که مدام دستور خوردن میدهد، ساکت میکنند. اما سوالی که اکنون برای میلیونها مصرفکننده پیش آمده این است: آیا میتوان این داروها را برای همیشه کنار گذاشت؟ و اگر چنین کنیم، چه اتفاقی میافتد؟
تخمین زده میشود تنها در بریتانیا ۱.۵ میلیون نفر هزینه این داروها را شخصاً پرداخت میکنند.
در ادامه این گزارش از دارو دات کام، روایتهای متفاوت دو زن، تانیا و الن، زوایای پنهان قطع این داروها را آشکار میکند.
روایت اول: ترس از بازگشت و وابستگی روانی
تانیا هال، مدیر فروش یک شرکت تناسب اندام، پس از کاهش ۳۸ کیلوگرم وزن با داروی «ویگووی»، بارها تلاش کرده مصرف آن را متوقف کند، اما هر بار شکست خورده است.
او تجربه قطع دارو را چنین توصیف میکند: «انگار کلیدی در مغزم زده میشود و فورا از گرسنگی ضعف میروم. صدایی در سرم میگوید: هرچه دم دستت میرسد بخور، تو لیاقتش را داری.»
تانیا میگوید اگرچه در ماههای اول با عوارض شدیدی همچون تهوع، بیخوابی و ریزش موی دستهدسته روبرو شد، اما کاهش وزن باعث شد در محیط کار جدیتر گرفته شود و رفتار دیگران با او محترمانهتر باشد. اکنون، پس از ۱۸ ماه، با اینکه وزنش ثابت مانده و احساس میکند دارو اثر فیزیکی سابق را ندارد، از ترس بازگشت اشتها جرات قطع آن را ندارد.
او اعتراف میکند: «بخشی از وجودم حس میکند دچار نوعی اعتیاد شدهام. شاید این من نیستم که اوضاع را کنترل میکنم، بلکه دارو است که مرا کنترل میکند.»
هشدار متخصصان
دکتر حسین زبیدی، پزشک متخصص سبک زندگی، قطع ناگهانی این داروها را به «پریدن از لبه صخره» تشبیه میکند. او معتقد است بازگشت اشتها میتواند مانند برخورد با یک «بهمن یا سونامی» باشد.
دکتر زبیدی میگوید:
- شواهد نشان میدهد بین ۱ تا ۳ سال پس از قطع دارو، بخش قابل توجهی از وزن بازمیگردد.
- معمولاً ۶۰ تا ۸۰ درصد وزن از دست رفته دوباره برمیگردد.
- محیط زندگی ناسالم و عدم حمایت کافی، نقش اصلی را در این بازگشت ایفا میکنند.
روایت دوم: استفاده از دارو به عنوان فرصت تغییر
در سوی دیگر ماجرا، الن اوگلی قرار دارد که توانسته است بر این چالش غلبه کند. او که به دلیل اضافه وزن شدید در خطر مرگ حین جراحی بود، استفاده از داروی «مونجارو» را به عنوان آخرین فرصت خود دید.
تفاوت رویکرد الن در این بود که او از سکوتِ ناشی از دارو برای «بازنگری در رابطهاش با غذا» استفاده کرد. او در طول ۱۶ هفته مصرف دارو و سپس ۶ هفته کاهش تدریجی دوز، مطالعه درباره تغذیه را آغاز کرد و ورزش را جایگزین پرخوری احساسی نمود.
الن که حالا بیش از ۵۱ کیلوگرم وزن کم کرده و مصرف دارو را کاملاً قطع کرده است، میگوید: «میخواهم مردم بدانند که زندگی پایدار بعد از مونجارو هم وجود دارد. البته وقتی دارو را قطع کردم وزنم کمی بالا رفت که ذهنم را بهم ریخت، اما با ورزش و مدیریت تغذیه آن را کنترل کردم.»
موضع شرکتهای سازنده و نهادهای ناظر
شرکتهای داروسازی «نوو نوردیسک» (سازنده ویگووی) و «الی لیلی» (سازنده مونجارو) اعلام کردهاند که تصمیمات درمانی و قطع دارو باید حتماً تحت نظارت پزشک و با در نظر گرفتن عوارض جانبی باشد.
نهاد نظارت بر سلامت بریتانیا (NICE) توصیه کرده است که بیماران پس از قطع دارو باید حداقل به مدت یک سال تحت مشاوره و حمایت باشند تا بتوانند سبک زندگی جدید خود را حفظ کنند؛ حمایتی که برای کسانی که دارو را آزاد تهیه میکنند، همیشه در دسترس نیست.
چشمانداز آینده
دکتر زبیدی میگوید: «همه چیز به داشتن استراتژی برای قطع دارو بستگی دارد. سؤال اینجاست که تجربه این افراد پس از قطع تزریق چگونه خواهد بود؟»
او نگران است که بدون حمایت از افراد در حال گذر از این مرحله، تغییر چندانی ایجاد نشود. از برخی جنبهها، بسیاری از مردم هنگام قطع داروهای کاهش وزن، وارد بازی «قمار کاهش وزن» میشوند. عواملی مانند سبک زندگی، داشتن حمایت، طرز فکر و زمانبندی، همگی در شکلگیری آینده فرد پس از دوران مصرف GLP-1 نقش دارند.
نظرات