اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی (BPD_Borderline personality disorder) یک اختلال روانی جدی است که بر احساس فرد نسبت به خود و دیگران تاثیر می‌گذارد و عملکرد او را در زندگی روزمره دشوار می‌کند.

این اختلال اغلب شامل دشواری در تنظیم احساسات است که منجر به تکانش‌گری، احساس ناپایدار یا اغلب متغیر از خود و روابط مشکل‌دار با دیگران می‌شود.

• تجربه‌ هر فرد با اختلال شخصیت مرزی متفاوت است:
• ممکن است خودتان را مثبت نبینید یا عزت نفس پایینی داشته باشید؛
• ممکن است با رد شدن عمدی در یک آزمون یا عدم حضور در محل کار خودتخریبی کنید؛
• ممکن است دیگران را به صورت افراطی ارزیابی کنید و به سرعت نظر خود را در مورد آنها تغییر دهید؛
• ممکن است به دلیل ترس شدید از رها شدن به دیگران بچسبید؛
• ممکن است بدون فکر کردن به عواقب اعمال خود، بی‌پروا رانندگی کنید یا به خود آسیب بزنید.

اختلال شخصیت مرزی یکی از زیرمجموعه‌های اختلالات شخصیتی در «خوشه B» است. اینها بیماری‌های مزمنی هستند که باعث خلق‌و‌خو و احساسات ناپایدار، رفتارهای تکانشی و اختلال عملکرد اجتماعی می‌شوند.

این رفتارها ممکن است برای افراد دارای اختلال طبیعی به نظر برسند، چرا که نحوه‌ سیم‌کشی بخشی از مغز آنها اینگونه است. یک روانپزشک یا روان‌درمانگر می‌تواند به شما در یافتن راه‌های سالم‌تر برای مدیریت احساساتتان کمک کند.
اختلال شخصیت مرزی تقریبا از هر ۱۰۰ نفر در ایالات متحده، ۱ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم اختلال شخصیت مرزی

علائم و نشانه‌های اختلال شخصیت مرزی می‌تواند از قابل کنترل تا بسیار شدید متغیر باشد. این علائم شامل ترکیبی از موارد زیر است:

ترس از رها شدن

ممکن است زمانی که تنها هستید، احساسات بسیار شدیدی را تجربه کنید. در چنین شرایطی، یا به‌صورت سراسیمه به دنبال عزیزان خود می‌روید، یا برعکس، برای جلوگیری از طرد شدن، دیگران را از خود دور می‌کنید.

روابط ناپایدار

مدیریت روابط سالم ممکن است دشوار باشد، زیرا اغلب به‌سرعت و به طور غیرقابل پیش‌بینی دیدگاه خود را نسبت به کسی از عشق به نفرت تغییر می‌دهید.

اختلالات هویتی

ممکن است در ذهن خود دیدگاهی منفی نسبت به خودتان داشته باشید. ممکن است ناگهان با انتخاب یک گروه دوستی، سرگرمی یا نظر جدید، نحوه نگاه دیگران به خود را تغییر دهید.

رفتارهای تکانشی

ممکن است بدون فکر کردن به عواقب کاری دست به عمل بزنید، مانند رانندگی با سرعت غیرمجاز، ولخرجی یا مصرف مواد اعتیادآور.

تغییرات خلقی

ممکن است احساسات شدیدی مانند خشم غیرقابل کنترل، ترس، اضطراب، نفرت، غم و عشق را تجربه کنید. این حالات به‌سرعت تغییر می‌کنند و به ندرت بیش از چند روز طول می‌کشند.

احساس پوچی

ممکن است دائما احساس غم، کسالت یا ناکامی کنید. احساس بی‌ارزشی و نفرت از خود نیز رایج است.

خشم شدید

ممکن است در کنترل خشم خود مشکل زیادی داشته باشید. این مسئله می‌تواند منجر به دعواهای فیزیکی یا طغیان‌های مکرر شود. ممکن است بعد از آن احساس شرم یا گناه کنید.

تجزیه مرتبط با استرس

استرس شدید ممکن است باعث افکار منقطع، احساس خارج بودن از بدن و توهم شود.

نکته! همه افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی همه این علائم را تجربه نمی‌کنند. شدت، فراوانی و مدت علائم برای هر فرد منحصربه‌فرد است.

علل و عوامل ایجاد اختلال شخصیت مرزی

تجربیات نامطلوب دوران کودکی ممکن است در ایجاد اختلال شخصیت مرزی نقش داشته باشند. تجربیات منفی رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد، اما محدود به آنها نیست:

• غفلت
• سوء استفاده جسمی یا جنسی
• حذف، جدایی یا از دست دادن مراقب، والدین یا عزیزان
• در برخی موارد، بخش‌هایی از مغز شما که مسئول احساسات و رفتار هستند، ممکن است در برقراری ارتباط صحیح مشکل داشته باشند. این می‌تواند منجر به علائم BPD شود.

عوامل خطر و ریسک ابتلای به اختلال شخصیت مرزی

عوامل مرتبط با رشد شخصیت که می‌توانند خطر ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش دهند، عبارتند از:

استعداد ارثی

اگر یکی از بستگان خونی (مادر، پدر، برادر یا خواهر شما) به همین بیماری یا بیماری مشابه مبتلا باشد، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشید.

دوران کودکی پراسترس

بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری گزارش می‌دهند که در دوران کودکی مورد آزار جنسی یا جسمی یا بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. برخی از افراد در جوانی والدین یا مراقب نزدیک خود را از دست داده‌اند یا از آنها جدا شده‌اند یا والدین یا مراقبانی داشته‌اند که سوءمصرف مواد یا سایر مشکلات سلامت روان داشته‌اند. برخی دیگر در معرض درگیری‌های خصمانه و روابط خانوادگی ناپایدار بوده‌اند.

جنسیت

بیشتر موارد تشخیص‌داده‌شده اختلال شخصیت مرزی، در زنان گزارش شده است. با این حال، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مردان نیز به همان اندازه می‌توانند تحت تاثیر این اختلال قرار بگیرند، اما متاسفانه در بسیاری از موارد، اختلال آن‌ها به اشتباه با بیماری‌های روانی دیگری مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یا افسردگی تشخیص داده می‌شود.

آیا اختلال شخصیت مرزی ژنتیکی است؟

جواب این سوال قطعی نیست، اما اگر اختلال شخصیت مرزی در خانواده بیولوژیکی شما وجود داشته باشد، ممکن است خطر ابتلا به آن در شما بیشتر باشد. اگر یکی از بستگان درجه یک شما، مانند والدین بیولوژیکی یا خواهر و برادر، به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلا پنج برابر بیشتر است.

اختلال شخصیت مرزی چه عوارضی را می‌تواند به همراه داشته باشد؟

اختلال شخصیت مرزی می‌تواند به بسیاری از جنبه‌های زندگی شما آسیب برساند. این اختلال می‌تواند بر روابط نزدیک، شغل، مدرسه، فعالیت‌های اجتماعی و نحوه‌ نگاه شما به خودتان تاثیر منفی بگذارد.

این می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• تغییرات مکرر یا از دست دادن شغل
• تمام نکردن تحصیلات
• مشکلات حقوقی متعدد، مانند زندان
• روابط پر از درگیری، استرس زناشویی یا طلاق
• آسیب رساندن به خود، مانند بریدن یا سوزاندن، و بستری شدن مکرر در بیمارستان
• روابط خشونت‌آمیز
• بارداری‌های ناخواسته، عفونت‌های مقاربتی، تصادفات وسایل نقلیه موتوری و درگیری‌های فیزیکی به دلیل رفتارهای تکانشی و پرخطر

همچنین، ممکن است به سایر اختلالات روانی زیر نیز مبتلا باشید:

• افسردگی
• سوء مصرف الکل یا سایر مواد
• اختلالات اضطرابی
• اختلالات خوردن
• اختلال دوقطبی
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی (ADHD)
• سایر اختلالات شخصیتی

پزشکان چگونه اختلال شخصیت مرزی را تشخیص می‌دهند؟

یک متخصص سلامت روان، مانند روانپزشک یا روانشناس، می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد. او علائم شما را با معیارهای تشخیصی موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-5) مقایسه می‌کنند.

هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص BPD وجود ندارد. در عوض، روانپزشک یا روانشناس شما مصاحبه کاملی انجام می‌دهد و علائم شما را مورد بحث قرار می‌دهد. آنها سوالاتی می‌پرسند که موارد زیر را روشن می‌کند:

• رفتارها و کنترل تکانه
• احساسات، خلق و خو و استرس
• سابقه پزشکی شخصی و سابقه پزشکی خانواده، به ویژه سابقه بیماری‌های روانی

روانپزشک یا روانشناس شما در طول تشخیص اولیه، شدت علائم شما را ارزیابی می‌کند. این می‌تواند به آنها کمک کند تا یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای شما ایجاد کنند.

تشخیص اختلالات شخصیتی می‌تواند دشوار باشد، زیرا ممکن است رفتار یا الگوهای فکری خود را مخرب ندانید. متخصصان سلامت روان اغلب با خانواده و دوستان شما همکاری می‌کنند تا بینش بیشتری در مورد رفتارها و سابقه شما کسب کنند.

از آنجا که شخصیت در دوران کودکی و نوجوانی در حال تکامل است، روانپزشکان و روان‌درمانگران معمولا اختلال شخصیت مرزی را پیش از ۱۸ سالگی تشخیص نمی‌دهند. گاهی اوقات، اگر علائم قابل توجه باشند و حداقل یک سال طول بکشند، ممکن است فردی زیر ۱۸ سال تشخیص داده شود.

پس از تشخیص، روانپزشک یا روان درمانگر به شما کمک می‌کند تا درباره اختلال شخصیت مرزی و معنای آن بیشتر بدانید. آنها هرگونه تصور غلط در مورد این بیماری را برطرف می‌کنند، زیرا این اختلال همیشه در نمایش‌ها یا فیلم‌ها به طور دقیق نمایش داده نمی‌شود. سپس، آنها با شما همکاری می‌کنند تا در مورد مراحل بعدی برنامه درمانی شما صحبت کنند.

چه اختلالات دیگری ممکن است همزمان با اختلال شخصیت مرزی رخ دهند؟

اختلال شخصیت مرزی ممکن است به طور جدی بر توانایی فرد در کنار آمدن با مشکلات و عملکرد در شغل یا مدرسه تاثیر بگذارد. سایر مشکلات رایجی که افراد مبتلا به BPD را تحت تاثیر قرار می‌دهد شامل ابتلا به سایر اختلالات خلقی مانند موارد زیر است:

• اضطراب
• افسردگی
• اختلال دوقطبی
• سوءمصرف مواد
• اختلالات خوردن
• سایر اختلال‌های روانی

فرد ممکن است به دلیل تلاش‌های مکرر برای خودکشی، خودآزاری و رفتارهای مخرب، بارها در بیمارستان بستری شود. رفتارهای پرخطر فرد حتی می‌تواند منجر به حکم زندان شود.

برای آشنایی بیشتر با اختلال دو قطبی، مقاله زیر را مطالعه کنید:

چگونه می‌توان اختلال شخصیت مرزی را درمان کرد؟

درمان به علائم، سن و سلامت عمومی فرد بستگی دارد. همچنین شدت اختلال نیز مهم است. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند و بهبود می‌یابند.

رایج‌ترین درمان برای اختلال شخصیت مرزی، روان‌درمانی است. این درمان می‌تواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود. همچنین اگر خانواده شما بخشی از درمان باشند، می‌تواند مفید باشد. یک روان‌درمانگر حرفه‌ای ممکن است از یک یا چند مورد از این روش‌ها استفاده کند:

درمان شناختی رفتاری (CBT)

درمان شناختی-رفتاری یک روش درمانی ساختارمند و هدف‌محور است. این روش به شما کمک می‌کند درک کنید افکارتان چگونه بر احساسات و رفتارهایتان تاثیر می‌گذارند و چگونه می‌توانید الگوهای فکری سالم‌تر و سازگارتر را جایگزین آن‌ها کنید.

در مقاله زیر با CBT بیشتر آشنا خواهید شد:

گروه درمانی

گروه درمانی به شما کمک می‌کند تا با دیگران تعامل مثبت‌تری داشته باشید و خود را به‌طور موثر ارزیابی و سپس ابراز کنید.

درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT)

این روش شامل درمان گروهی و فردی است که برای درمان اختلال شخصیت مرزی طراحی شده است. DBT از یک رویکرد مبتنی بر مهارت استفاده می‌کند تا به شما کمک کند از لحظه حال آگاه‌تر باشید. به شما می‌آموزد که چگونه احساسات و اعمال شدید را کاهش دهید، و چگونه پریشانی را مدیریت و روابط را بهتر درک کنید.

درمان متمرکز بر طرحواره

این روش به شما کمک می‌کند نحوه نگاهتان به خودتان را اصلاح کنید و به‌تدریج دیدگاه‌های منفی را به نگرش‌هایی مثبت‌تر و واقع‌بینانه‌تر تبدیل کنید.

آموزش سیستم‌هایی برای پیش‌بینی‌پذیری هیجانی و حل مسئله (STEPPS)

این روش به شما آموزش می‌دهد تا از ابزارهایی برای مدیریت واکنش‌های خود در موقعیت‌های خاص استفاده کنید. خانواده و دوستان نیز آموزش می‌بینند.

روان‌درمانی متمرکز بر انتقال (TFP)

شما روی بهبود نحوه‌ نگاهتان به خودتان و نحوه‌ تنظیم احساساتتان، به‌ویژه در مورد تعارضات در روابط، کار خواهید کرد.

درمان مبتنی بر ذهنی‌سازی (MBT)

برای کمک به بالا رفتن کیفیت روابطتان، روی بهبود توانایی‌ خود در درک و تفسیر افکار، احساسات و رفتارهایتان کار خواهید کرد.

داروهای اختلال شخصیت مرزی

متخصصان در مورد اینکه آیا دارو مفید است یا خیر، اختلاف نظر دارند. در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان اختلال شخصیت مرزی مجوز ندارد.

در حالی که داروی مشخصی توسط مراجع اصلی توصیه نمی‌شود، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بعضی داروها ممکن است برای تعدادی از مشکلات خاص در برخی افراد مفید باشد.

اگر اختلال روانی مرتبط دیگری مانند موارد زیر داشته باشید، اغلب از دارو استفاده می‌شود:

• افسردگی
• اختلال اضطراب
• اختلال دوقطبی

گاهی اوقات تثبیت‌کننده‌های خلق یا داروهای ضدروان‌پریشی برای کمک به نوسانات خلقی، کاهش علائم روان‌پریشی یا کاهش رفتار تکانشی تجویز می‌شوند.

بستری شدن در بیمارستان

گاهی اوقات، ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان یا کلینیک روانپزشکی داشته باشید. بستری شدن در بیمارستان همچنین ممکن است شما را از آسیب رساندن به خودتان در امان نگه دارد، یا به شما کمک کند تا افکار یا رفتارهای مرتبط با خودکشی را اصلاح کنید.

کپسول دپروهرب 50 میلی گرم باریج اسانس 30 عددی خرید

کپسول سافرونیکا سینا پژوهان سلامت 60 عدد خرید

کپسول گیاهی ضد افسردگی سافرومود گیاهان سبز زندگی 60 عدد خرید

کپسول ژلاتینی سافرومنتال فیتومد 30 عدد خرید

کپسول سافرون و منیزیم و B6 دورالایف 60 عددی داروسازی فاران شیمی خرید

قطره خوراکی هایپیران پورسینا هوفاریقون 30 میل لیتر خرید

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر نشانه‌هایی از اختلال شخصیت مرزی دارید، یا نزدیکانتان این علائم را در شما می‌بینند. همچنین، اگر تحت درمان هستید اما علائم جدیدی دارید، یا وضعیت قبلی شما بدتر شده است، در اسرع وقت به روانپزشک یا روان‌درمانگر مراجعه کنید.

پزشک چه سوالاتی را از من می‌پرسد؟

احتمالا روانپزشک یا روان‌درمانگر از شما سوالاتی می‌پرسد، مانند:

• علائم شما چیست؟ چه زمانی برای اولین بار متوجه آنها شدید؟
• این علائم چگونه بر زندگی شما، از جمله روابط شخصی و کاری شما، تاثیر می‌گذارند؟
• هر روز چند بار دچار نوسان خلقی می‌شوید؟
• هر چند وقت یکبار احساس مورد خیانت واقع شدن، قربانی شدن یا رها شدن کرده‌اید؟ فکر می‌کنید چرا این اتفاق افتاده است؟
• چقدر در مدیریت خشم خوب هستید؟
• چقدر در مدیریت تنهایی خوب هستید؟
• ارزش خود را به عنوان یک انسان چگونه می‌بینید؟
• آیا تا به حال احساس کرده‌اید که بد یا شرور هستید؟
• آیا مشکلی با رفتارهای پرخطر یا مضر برای خودتان داشته‌اید؟
• آیا تا به حال به خودکشی فکر کرده‌اید یا سعی کرده‌اید به خودتان آسیب بزنید یا اقدام به خودکشی کنید؟
• آیا از الکل یا مواد مخدر تفریحی یا داروهای تجویزی سوءاستفاده می‌کنید؟ اگر چنین است، چند وقت یکبار؟
• دوران کودکی خود، از جمله رابطه‌تان با والدین یا مراقبان خود را چگونه توصیف می‌کنید؟
• آیا در کودکی مورد آزار جسمی یا جنسی یا غفلت قرار گرفته‌اید؟
• آیا هیچ یک از بستگان خونی یا مراقبان شما به یک مشکل سلامت روان مانند اختلال شخصیت مبتلا شده‌اند؟
• آیا برای سایر مشکلات سلامت روان تحت درمان قرار گرفته‌اید؟ اگر بله، چه تشخیص‌هایی داده شده و کدام درمان‌ها موثرتر بوده‌اند؟
• آیا برای سایر بیماری‌ها تحت درمان هستید؟

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد؟

به دلیل احساسات شدیدی که تجربه می‌کنید، خطر آسیب رساندن به خود یا اقدام به خودکشی در شما بسیار بیشتر از دیگران است.

اگر به خودکشی فکر می‌کنید، بدانید افرادی وجود دارند که 24 ساعته و 7 روز هفته در دسترس هستند و می‌توانند به شما کمک کنند. می‌توانید با شماره 123 تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.

لازم نیست حتما در شرایط بحرانی باشید تا کمک بخواهید. اگر به متخصص سلامت روان دسترسی ندارید، با اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

ممکن است احساسات شما با اختلال شخصیت مرزی مانند یک الاکلنگ به نظر برسد و به طور غیرقابل پیش‌بینی به عقب و جلو نوسان کند. این وضعیت سلامت روان می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر روابط و زندگی شخصی شما داشته باشد. از کمک به خود و بهبود ناامید نشوید و بدانید که تلاش شما در جهت بهتر شدن زندگی خود و عزیزانتان بی‌نتیجه نخواهد ماند. اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید، پزشکان دارو دات کام پاسخگوی شما هستند.