آموزش اندازه‌گیری قند خون با دستگاه‌های خانگی

چرا باید قند خون (گلوکز خون) خود را اندازه‌گیری کنید؟

اندازه‌گیری منظم قند خون به شما کمک می‌کند دقیقا متوجه شوید چه زمانی سطح قندتان بالا یا پایین می‌رود و این تغییرات معمولا به دلایل زیر رخ می‌دهد:

• زمان‌بندی یا مقدار مصرف کربوهیدرات‌ها در وعده‌ها و میان‌وعده‌ها: مثلا اگر یک وعده پر کربوهیدرات نزدیک زمان تزریق انسولین بخورید.
• فعالیت بدنی: ورزش سبک تا سنگین می‌تواند قند خون را پایین بیاورد، اما کم‌تحرکی ممکن است باعث افزایش آن شود.
• داروها، از جمله انسولین: مثلا مصرف دیرهنگام یا بیش‌از‌حد انسولین، ممکن است تعادل قند را به‌هم بزند.
• عوامل تأثیرگذار دیگر مانند بیماری یا استرس: حتی یک سرماخوردگی یا تنش‌های روزمره هم می‌تواند قند خون را دچار نوسان کند.

همچنین، شما با ثبت نتایج قند خون، روند رسیدن به اهداف درمانی‌تان را بهتر دنبال می‌کنید و اگر مانعی سر راه باشد، سریع متوجه می‌شوید و فرصت اصلاح دارید؛ و این یعنی کنترل دقیق‌تر و زندگی آرام‌تر.

چه زمانی باید سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کرد؟

افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می‌کنند، معمولا لازم است در زمان‌های زیر قند خون خود را بررسی کنند:

• ناشتا یا بلافاصله پس از بیدار شدن (برای سنجش وضعیت پایه‌ قند خون)
• قبل از وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها (تا بتوان مقدار انسولین یا غذا را بهتر تنظیم کرد)
• پیش از خواب (برای پیشگیری از افت قند خون شبانه)
• وقتی احتمال افت قند خون می‌دهید (مثلا وقتی لرزش، عرق سرد یا گرسنگی شدید دارید)
• پس از درمان هیپوگلیسمی یا افت قند خون (تا مطمئن شوید قند خون دوباره به محدوده مطلوب برگشته و ثابت مانده است)
• قبل و در حین انجام کارهای حساس و حیاتی مانند رانندگی (چون افت قند خون در این شرایط خطرآفرین است)
• قبل از فعالیت بدنی و ورزش (چون ورزش می‌تواند قند خون را کاهش دهد و نیاز به پیشگیری دارد)

برای آشنایی با اصول صحیح فعالیت بدنی در افراد مبتلا به دیابت، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

چگونه با دستگاه‌های خانگی قند خون بگیریم؟

برای استفاده از دستگاه اندازه‌گیری قند خون، طبق مراحل زیر عمل کنید:

• دست‌های خود را به‌خوبی بشویید و خشک کنید: وجود مواد غذایی یا هرگونه آلودگی روی انگشت می‌تواند نتیجه اندازه‌گیری را اشتباه نشان دهد.
• یک نوار تست بردارید و آن را داخل دستگاه قرار دهید: معمولا دستگاه به‌طور خودکار آماده اندازه‌گیری می‌شود.
• یک لانست جدید داخل قلم لانست قرار دهید. انگشت خود را با استفاده از آن خیلی ملایم سوراخ کنید تا قطره‌ای خون ایجاد شود.
• کناره نوار تست را به قطره خون انگشت نزدیک کنید و چند ثانیه همان‌جا نگه دارید تا نوار مقدار کافی خون را جذب کندو دستگاه بتواند قند خونتان را بخواند.
• پس از چند لحظه، عدد قند خون روی صفحه نمایش دستگاه ظاهر می‌شود و می‌توانید نتیجه را ثبت یا بررسی کنید.

برای آشنایی با نکات مهم در انتخاب مناسب‌ترین نوع انسولین، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

میزان خطای دستگاه قند خون چقدر است؟

دستگاه‌های CGM ابزارهای بسیار مفیدی برای کنترل قند خون هستند، اما محدودیت‌هایی هم دارند. مثل هر تکنولوژی دیگری، سیستم‌های CGM ممکن است دچار مشکل شوند، نتایج را نادرست نشان دهند یا گاهی از کار بیفتند.

برخی داروها و مکمل‌ها نیز می‌توانند دقت برخی سنسورهای CGM را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله:

• استامینوفن
• هیدروکسی‌اوره
• ویتامین C (اسید اسکوربیک)

این داروها و مکمل‌ها ممکن است باعث شوند دستگاه CGM سطح قند خون شما را بالاتر یا پایین‌تر از مقدار واقعی نشان دهد. بنابراین بسیار مهم است که با تولیدکننده دستگاه CGM خود مشورت کنید تا ببینید چه عواملی می‌توانند دقت آن را تحت تاثیر قرار دهند.

نکته! هیدروکسی‌اوره، دارویی برای درمان کم‌خونی داسی‌شکل است.

محدوده هدف برای قند خون چقدر است؟

محدوده‌های زیر برای اکثر افراد مبتلا به دیابت (در زمان غیر بارداری) توصیه می‌شود. محدوده هدف شما می‌تواند بسته به سن، وضعیت سلامتی و برنامه درمانی شما متفاوت باشد. در این زمینه، همیشه توصیه‌های پزشک خود را دنبال کنید:

• قبل از وعده‌های غذایی: ۸۰ تا ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• بعد از وعده‌های غذایی (۱ تا ۲ ساعت بعد): کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

علاوه بر پایش منظم قند خون در خانه، اگر دیابت دارید، باید دست‌کم دو بار در سال آزمایش A1C انجام دهید. این آزمایش به شما کمک می‌کند وضعیت متوسط قند خون در طول ۳ ماه گذشته را ببینید و اهداف A1C خود را بررسی کنید.

نکات بیشتری که باید در نظر داشته باشید

• وقتی دست‌هایتان سرد هستند، جریان خون به نوک انگشتان کاهش پیدا می‌کند.

اگر برای ایجاد قطره کافی خون روی نوار تست مشکل دارید، قبل از شستشوی دست‌ها، آن‌ها را کمی گرم کنید تا جریان خون بهتر شود.

• نوارهای تست ممکن است در اثر رطوبت یا دمای بسیار بالا یا پایین آسیب ببینند.

همیشه درب ظرف نوارها را محکم ببندید و مکان نگهداری آن‌ها را به‌گونه‌ای انتخاب کنید که از این شرایط محافظت شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درباره استفاده ایمن از دستگاه قند خون خود سوال یا نگرانی دارید، حتماً با پزشک خود در ارتباط باشید.

سطح خیلی بالا یا خیلی پایین قند خون اگر برای مدت طولانی درمان نشود، می‌تواند خطرناک باشد. در شدیدترین موارد، ممکن است به تشنج، کما یا حتی مرگ منجر شود.

با حفظ قند خون در محدوده سالم می‌توانید از این عوارض جلوگیری کنید. اگر هرگونه علائم نگران‌کننده را مشاهده کردید، فورا با پزشک یا تیم درمان خود تماس بگیرید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

تیم ما به شما توصیه می کند که برای کنترل دقیق و ایمن قند خون، نتایج خود را مرتب ثبت کنید و در صورت مشاهده هرگونه عدد غیرعادی یا علائم نگران‌کننده مانند سرگیجه، تعریق شدید یا لرزش، فورا با پزشک یا تیم مراقبت دیابت خود تماس بگیرید.

همچنین، همیشه قبل از شروع یا تغییر داروها و مکمل‌ها، با پزشک خود مشورت کنید تا دقت اندازه‌گیری‌های شما حفظ و سلامتتان تضمین شود.

شما هم از تجربه‌ استفاده از دستگاه اندازه‌گیری قند خون و تاثیر مثبت استفاده از آن برایمان بنویسید.