خواب منظم میتواند فشار خون را کاهش دهد!
بنابر نتایج یک مطالعه تازه، داشتن زمان خواب منظم میتواند فشار خون فرد را در طول شبانهروز بهطور چشمگیری کاهش دهد. شرکتکنندگان در این مطالعه مقدماتی کوچک، پس از تنها دو هفته خوابیدن در یک ساعت مشخص هر شب، کاهش قابلتوجهی در میانگین فشار خونشان تجربه کردند.
سیستم قلبی عروقی و فشار خون ارتباط نزدیکی با چرخه خواب و بیداری و ساعت زیستی بدن دارند؛ بنابراین، عادتهای منظم خواب باعث میشوند این سیستم با اختلال کمتری روبرو شود.
در دارو دات کام، بخوانید.
پژوهشی تازه درباره ارتباط خواب منظم و فشار خون
مطالعهای جدید از پژوهشگران موسسه علوم بهداشت شغلی اورگان نشان میدهد که تنها با رعایت زمان خواب منظم، میتوان فشار خون را کاهش داد.
این مداخله ساده میتواند بهبودی بالینی در فشار خون ایجاد کند. پس از دو هفته خوابیدن در ساعتی مشخص انتخابی توسط شرکتکنندگان، فشار خون سیستولیک به طور میانگین ۴ میلیمتر جیوه و فشار خون دیاستولیک آنها ۳ میلیمتر جیوه کاهش پیدا کرد.
این میزان بهبودی معادل تاثیر کاهش مصرف نمک یا انجام تمرینهای ورزشی است. کاهش ۵ میلیمتر جیوهای در فشار خون شبانه، با کاهش ۱۰ درصدی خطر بروز یک حادثه قلبی عروقی همراه است و نیمی از شرکتکنندگان به این سطح از کاهش دست پیدا کردند.
خواب یکی از عوامل مهم در سلامت قلب است. دیگر عادتهای مرتبط با خواب، مانند خواب کافی و خواب با کیفیت، که معمولا در محیطهای بدون نور بهتر رخ میدهند، نیز برای سلامتی مفید هستند.
در این پژوهش کوچک، ۱۱ نفر شرکت کردند که برخی از آنها داروی فشار خون مصرف میکردند. پس از یک هفته بررسی وضعیت خوابشان، از شرکتکنندگان خواسته شد که به مدت دو هفته هر شب در ساعتی مشخص به خواب بروند. این پژوهش در نشریه Sleep Advances منتشر شده است.
فشار خون و ساعت زیستی چه ارتباطی دارند؟
فشار خون در طول ۲۴ ساعت شبانهروز تغییر میکند و این تغییرات به شدت با ریتم شبانهروزی بدن هماهنگ هستند. دکتر جین مورگان، متخصص قلب و معاون امور پزشکی شرکت Hello Heart که در این پژوهش مشارکت نداشت، توضیح میدهد: «فشار خون در طول شب کاهش پیدا میکند، صبح بالا میرود و در طول روز به حالت پایداری میرسد.»
دکتر چنگ-هان چن، متخصص قلب مداخلهای و مدیر برنامه قلب ساختاری در مرکز پزشکی مموریالکر سدلبک در کالیفرنیا، که او نیز در این مطالعه دخیل نبود، میگوید: «بخش زیادی از کارکرد قلب، از جمله فشار خون، تحت تأثیر ساعت زیستی بدن است. این موضوع تا اندازه بسیاری ناشی از نوسانات طبیعی در سطح هورمونهایی مانند کورتیزول و آدرنالین است. این نوسانات طبیعی برای کارکرد درست بدن ضروری هستند.»
زمانی که ریتم شبانهروزی که چرخه خواب و بیداری را تنظیم میکند، دچار اختلال شود، زمانبندی عملکرد قلب و عروق هم از نظم خارج میشود.
دکتر چن میگوید: «بدن نمیتواند به سرعت خود را تطبیق دهد، چون این ریتمها از پیش تنظیم شدهاند و تنظیم دوباره آنها چند روز طول میکشد.»
دکتر مورگان هم اضافه میکند: «کیفیت پایین خواب باعث بالا رفتن فشار خون میشود؛ موضوعی به همین سادگی است.»
خواب چگونه بر فشار خون تأثیر میگذارد؟
دکتر مورگان میگوید: «خوابیدن در ساعتهای نامنظم، میتواند توانایی بدن در حفظ فشار خون پایدار و سالم را مختل کند و تاثیر آن، بهویژه در دوران میانسالی و برای زنانی که دوره پیشیائسگی یا یائسگی قرار دارند، بیشتر از چیزی است که بیشتر مردم تصور میکنند.»
تغییر مداوم زمان خواب، هماهنگی ساعت اصلی مغز با چرخه خواب و بیداری را دشوار میسازد. این اختلال ممکن است باعث شود فشار خون شبانه کاهش پیدا نکند یا در صبح افزایش شدیدی داشته باشد، که میتواند خطر سکته و دیگر مشکلات قلبی را افزایش دهد.
پژوهشهای پیشین نشان دادهاند که خواب نامنظم میتواند به خواب کوتاهتر، منقطع و کاهش خواب عمیق یا آهسته منجر شود. همه این موارد از عوامل بالا رفتن فشار خون در طول ۲۴ ساعت هستند.
مورگان همچنین اشاره میکند که خواب نامنظم میتواند به اختلالات متابولیک و هورمونی، از جمله بهمریختگی ترشح کورتیزول، کاهش حساسیت به انسولین، و فعال شدن بیشتر سیستم رنین آنژیوتانسین آلدوسترون (RAAS) منجر شود. همه این موارد باعث افزایش خطرات قلبی متابولیکی و التهاب میشوند.
خواب نامنظم، واکنش «جنگ یا گریز» را فعال میکند!
یکی از یافتههای جالب این مطالعه این بود که شرکتکنندگان با گذشت زمان، حتی پیش از رسیدن به زمان خواب برنامهریزیشده، کاهش فشار خون را تجربه میکردند.
به گفته دکتر چن: «هنگامی که بدن به الگوی منظمی عادت کند، میتواند پیشبینی کرده و خود را برای چرخه طبیعی آماده سازد.»
مورگان این تغییر را ناشی از کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک میداند و توضیح میدهد که خواب نامنظم باعث فعال شدن فیزیولوژی «جنگ یا گریز» میشود.
او ادامه میدهد: «خواب منظم باعث کاهش سطح اپینفرین و نوراپینفرین در شب و کاهش تون واگ میشود، که این خود باعث کاهش ضربان قلب و مقاومت عروقی میشود. در نتیجه، فشار خون شب و اوایل صبح بهطور پایدار کاهش پیدا میکند.»
راهکاری ساده برای سلامت قلب
چن میگوید: «خیلی عالی است که میبینیم تنها توصیه به افراد برای خوابیدن در زمان مشخص میتواند، چنین تأثیر چشمگیری بر سلامتشان بگذارد. این کار در مقایسه با تجویز دارو یا مداخلات پزشکی راهکاری ساده است.»
مورگان تأکید میکند که بهطور کلی، خواب نامنظم یکی از عوامل ابتلا به پرفشاری خون است. او میافزاید: «این موضوع بهویژه در زنان پس از یائسگی اهمیت دارد، چون تغییرات خودکار و فعالیت سیستم RAAS، حساسیت آنها به فشار خون را بیشتر میکند.»
دکتر مورگان برای بهبود خواب و حمایت از سلامت قلب، این توصیهها را ارائه میدهد:
- ثابت نگه داشتن زمان خواب در یک بازهی ۶۰ دقیقهای هر شب
- هدفگذاری برای ۷ تا ۹ ساعت خواب منظم
- قرار گرفتن در معرض نور صبحگاهی برای تنظیم ساعت زیستی
- کاهش مصرف محرکها در شب و پرهیز از رفتارهایی مانند استفاده از صفحهنمایش، خوردن وعدههای سنگین دیرهنگام، و انجام ورزش شدید در ساعات پایانی شب
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
تا به حال تحقیقات نشان دادهاند، حفظ یک روتین مشخص و داشتن سلامت خواب میتواند بر حفظ سلامت بدن تاثیر بهسزایی بگذارد. فشار خون نیز از این قاعده مستثنی نیست. با داشتن ساعت خواب منظم میتوانید از قرار گرفتن فشار خون خود در محدوده سالم اطمینان حاصل کنید؛ خصوصا اگر در میان گروههای مستعد فشار خون بالا قرار دارید.
نظرات