بهترین ماسک های مناسب آلودگی هوا + نکات مهم برای استفاده موثر
با افزایش روزافزون آلودگی ذرات معلق در شهرها و گسترش حوادثی مانند آتشسوزیهای جنگلی، محافظت از ریهها و دستگاه تنفسی بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. استفاده درست از ماسکهای ضد آلودگی، زمانی که به شکل مناسب روی صورت قرار میگیرند، میتواند تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماریهای تنفسی و قلبی و عروقی ناشی از آلودگی را کاهش دهد.
در این مقاله از دارو دات کام، انواع ماسکهای مؤثر برای روزهای آلوده، ویژگیهای کلیدی آنها و نکات مهم برای استفاده و شستوشوی مجددشان معرفی شده است تا شما بتوانید با اطمینان بیشتری از سلامت تنفسی خود محافظت کنید.
چه ماسکهایی مناسب آلودگی هوا هستند؟
ماسکهای مناسب برای مقابله با آلودگی هوا باید دارای کارایی فیلتراسیون بالایی در برابر ذرات معلق باشند تا بتوانند به طور مؤثری از ورود آلودگیها به دستگاه تنفسی جلوگیری کنند. تحقیقات میدانی دراینباره نشان داده است که ماسکهای صورت تا 80% در محافظت در برابر آلودگی ذرات معلق موثر هستند.
با این حال، باید توجه داشت که ماسکها تنها راه کاهش قرار گرفتن در معرض آلودگی هستند و جایگزین کاملی برای ماندن در محیطهای بسته درروزهای با آلودگی شدید نیستند.
انواع ماسکهای استاندارد
ماسکها بر اساس سطح حفاظتشان، توسط نهادهای مختلف طبقهبندی میشوند. برای اطمینان از محافظت موثر، استفاده از ماسکهای تایید شده، توصیه میشود. در جدول زیر، انواع ماسکها را بررسی کردهایم:
| نوع ماسک | استاندارد یا ساخت کشوری خاص | توضیحات | کارایی فیلتراسیون |
| ماسک N95 | NIOSH آمریکا (42 CFR Part 84) | ماسک دارای تاییدیه N95 با حداقل 95٪ کارایی | بیش از 98٪ قبل از شستشو |
| ماسک KF94 | استاندارد کره | طبقهبندی در گروه فیلترهای تنفسی/ضد قطره | بیش از 98٪ قبل از شستشو |
| ماسکهای استاندارد اروپایی | EN 149:2001 + A1:2009 | تقسیم ماسکها به سه سطح حفاظت | وابسته به کلاس ماسک |
| ماسکهای پارچهای قابل استفاده مجدد | بدون گواهی رسمی | کارایی پایین و ایجاد حس امنیت کاذب | پنبهای: حدود 47٪؛ ضدباکتری: 10–13٪ |
در مقاله زیر بررسی میکنیم که در روزهای آلوده، کدام خوراکیها میتوانند انتخابهای بهتری باشند.
ماسک مناسب برای آلودگی هوا چه ویژگیهایی باید داشته باشند؟
ویژگیهای یک ماسک مؤثر بر آلودگی هوا، مستقیماً با توانایی آن در به دام انداختن ذرات ریز آلاینده و انطباق کامل با صورت مرتبط است. در ادامه، مهمترین ویژگی این ماسکها را عنوان خواهیم کرد:
1. فیلتر مقاوم در برابر ورود ذرات
ماسکها باید بتوانند ذرات معلق در هوا را به خوبی فیلتر کنند، اما روش فیلتر کردن بسته به اندازه ذرات متفاوت است:
- ذرات بزرگتر (بیش از ۱ میکرومتر)؛ با برخورد و گیر افتادن روی فیبرها فیلتر میشوند.
- ذرات خیلی کوچک (کمتر از ۰.۱ میکرومتر)؛ بیشتر با حرکت تصادفی ذرات و نفوذ فیلتر میشوند.
- ذرات در اندازه متوسط (۰.۱ تا ۰.۵ میکرومتر)؛ الکتریسیته ساکن فیبرها نقش اصلی را دارد. ماسکهای تجاری مثل N95 از الیاف پلیپروپیلن با بار الکترواستاتیک برای جذب بهتر این ذرات استفاده میکنند.
2. انطباق صحیح و جلوگیری از نشت
یکی از مهمترین عوامل برای کارایی واقعی ماسک، قرارگیری صحیح روی صورت است. تنظیم درست ماسک روی صورت، باعث میشود ذرات آلاینده کمتر از کنار ماسک وارد شوند.
3. حفظ کارایی پس از شستشو برای ماسکهای قابل استفاده مجدد
ماسکهای پارچهای قابل استفاده مجدد، کارایی فیلتراسیون پایینتری نسبت به N95 دارند، اما شستشو تاثیری زیاد روی کارایی آنها ندارد:
- ثبات فیلتراسیون؛ پس از ۱۰ بار شستشو در دماهای مختلف (۴۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد)، کارایی فیلتر فقط حدود ۵٪ کاهش پیدا میکند.
- تاثیر مواد شوینده؛ استفاده از نرمکنندهها یا مواد حاوی سورفکتانتهای خاص، میتواند بار الکترواستاتیک فیبرها را کاهش دهد و کارایی فیلتراسیون را کم کند.
برای آشنایی با راههای تصفیه هوای منزل در روزهایی که هوا بسیار آلوده است، مقاله زیر را بخوانید.
هر ماسک را چند بار میتوان استفاده کرد؟
طول عمر و قابلیت استفاده مجدد ماسکها بسته به نوع آنها و استاندارد کشورها متفاوت است. سازمانهای بهداشتی بینالمللی توصیههای مشخصی در این زمینه ارائه دادهاند:
| نوع ماسک | کارایی فیلتراسیون قبل از شستشو | توصیههای استفاده عمومی | تغییر کارایی فیلتراسیون پس از شستشو |
|---|---|---|---|
| N95 / KF94 (گواهیشده) | >98% (استاندارد بالا) | یکبار مصرف و دور انداختن پس از یک روز | کارایی فیلتراسیون و باکتریایی بالا را حفظ میکنند |
| ماسکهای ضد باکتری قابل استفاده مجدد (نقره/مس/گرافن) | 10–13% (استاندارد پایین) | استفاده روزانه، شستشوی پارچهای توصیه میشود | فیلتراسیون ذرات: بدون تغییر معنیدار (همچنان پایین)فیلتراسیون باکتری: احتمالاً زیر 95% کاهش مییابدفعالیت ضد باکتریایی: بالا باقی میماند |
| ماسکهای پنبهای (Cotton) | ~47% (استاندارد پایین) | شستشوی روزانه توصیه میشود | تغییرات اندک در کارایی فیلتراسیون |
برای آشنایی بیشتر با اثرات آلودگی هوا و افزایش خطر حمله قلبی، مقاله زیر را پیشنهاد میکنیم:
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
برای محافظت موثر روزانه از دستگاه تنفسی در برابر آلودگی هوا و کاهش خطرات بهداشتی ناشی از ذرات معلق، توصیه میشود که از ماسکهای دارای گواهینامه مانند N95 یا KF94 استفاده شود.
این ماسکها دارای کارایی فیلتراسیون بالا هستند و برخلاف ماسکهای غیرمجاز پارچهای که کارایی فیلتراسیون پایینی (10 تا 47 درصد) دارند، بهترین سطح حفاظت را فراهم میکنند.
اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
نظرات