تاثیر دیابت بر قلب؛ بررسی علائم و راههای پیشگیری
دیابت فراتر از تأثیر روی سطح قند خون، اثر مستقیمی بر سلامت قلب و عروق دارد. قند خون بالا در طولانی مدت، میتواند به دیواره رگها و اعصاب کنترلکننده قلب آسیب برساند و خطر بروز بیماریهای قلبی مانند گرفتگی رگهای کرونری، نارسایی قلبی و سکته را افزایش دهد.
علاوه بر قند خون، عواملی مانند مقاومت به انسولین، التهاب مزمن و استرس اکسیداتیو نقش مهمی در افزایش ریسک بیماری قلبی در افراد دیابتی دارند. حتی در شرایطی که فشار خون و سطح چربی خون کنترل شده باشد، افراد مبتلا به دیابت همچنان در معرض خطر بیشتری هستند.
به همین دلیل، کنترل قند خون به تنهایی کافی نیست. پایش منظم فشار خون و چربی خون، رعایت رژیم غذایی سالم، حفظ وزن مناسب و سبک زندگی فعال، همراه با مراقبتهای قلبی منظم، میتواند نقش بسیار مؤثری در کاهش خطر بیماریهای قلبی در افراد دیابتی داشته باشد.
در ادامه این مقاله از دارو دات کام، درباره تاثیر دیابت بر قلب گفتهایم؛ با ما همراه باشید.
- چه ارتباطی بین دیابت و بیماریهای قلبی وجود دارد؟
- علائم بیماریهای قلبی ناشی از دیابت چیست؟
- عوامل موثر در بروز بیماریهای قلبی ناشی از دیابت کدامند؟
- عوارض تاثیر دیابت بر قلب چیست؟
- راههای تشخیص بیماری قلبی دیابتی
- روشهای درمانی بیماریهای قلبی و عروقی ناشی از دیابت
- روشهای کاهش خطر و پیشگیری از بیماری قلبی در بیماران دیابتی
- راهکارهایی برای مراقبت از قلب در بیماران دیابتی
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
چه ارتباطی بین دیابت و بیماریهای قلبی وجود دارد؟
تاثیر دیابت بر قلب به این صورت است که سطح بالای قند خون ناشی از دیابت، با گذشت زمان میتواند به رگهای خونی قلب آسیب برساند و احتمال ایجاد رسوبات چربی در آنها را افزایش دهد.
هرچه مدت زمان بیشتری به دیابت مبتلا باشید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی در شما بیشتر میشود. حدود 30 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز به بیماری قلبی عروقی مبتلا هستند.
همچنین در صورت ابتلا به دیابت، احتمال ابتلا به سایر مشکلات سلامتی که میتوانند باعث بیماری قلبی شوند، مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا یا اضافه وزن، بیشتر است.
ارتباط دیابت، فشار خون و بیماریهای قلبی و عروقی
بیشتر افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا نیز دارند که این خود یکی دیگر از عوامل خطر اصلی برای بیماری قلبی است. با اینکه شواهد نشاندهنده ارتباط نزدیکی بین دیابت و فشار خون است، اما ارتباط بین آنها هنوز به طور کامل مشخص نشده است.
اگر سطح قند خون شما به طور مدام بالا باشد، به عروق خونی آسیب میرساند که میتواند منجر به ایجاد فشار خون بالا شود. در عین حال، فشار خون بالا مانع از عملکرد صحیح انسولین و منجر به افزایش سطح قند خون میشود.
کنترل دیابت و قند خون و مدیریت فشار خون بالا، برای کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی مهم است.
علائم بیماریهای قلبی ناشی از دیابت چیست؟
معمولاً بیماری قلبی در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. اما اگر بیماری قلبی شما بدتر شود، ممکن است علائمی داشته باشید. در نظر داشته باشید که علائم شما به نوع بیماری قلبی که دارید بستگی دارد.
علائمی که ممکن است از نشانه بیماریهای قلبی ناشی از دیابت باشد شامل موارد زیر است:
- تنگی نفس
- خستگی
- گیجی یا از حال رفتن
- آریتمی (مشکل در سرعت یا ریتم ضربان قلب)
- تورم پا و مچ پا
- درد قفسه سینه
مهم است بدانید که افراد مبتلا به دیابت، ممکن است درد قفسه سینه را احساس نکنند. دلیل این امر این است که دیابت میتواند به اعصاب قلب آسیب برساند و حس درد را مختل کند. اگر علائمی دارید که ممکن است نشاندهنده بیماری قلبی باشد، حتما با پزشک مشورت کنید.
علائم هشدار دهنده حمله قلبی در بیماران دیابتی
اگر هر یک از این علائم هشدار دهنده حمله قلبی را دارید، فوراً با اورژانس 115 تماس بگیرید:
- احساس درد یا فشار در قفسه سینه برای بیش از چند دقیقه با احتمال تکرار مجدد
- درد یا ناراحتی در یک یا هر دو بازو یا شانه، یا پشت، گردن یا فک
- تنگی نفس
- تعریق یا احساس سبکی سر
- سوء هاضمه یا حالت تهوع
- احساس خستگی شدید
درمان زمانی بهترین نتیجه را میدهد که در اسرع وقت انجام شود. علائم هشدار دهنده میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. ممکن است شما همه علائم ذکر شده را نداشته باشید.
همچنین، افرادی که به خاطر دیابت دچار آسیب به اعصاب شدهاند، ممکن است متوجه هیچ دردی در قفسه سینه نشوند.
عوامل موثر در بروز بیماریهای قلبی ناشی از دیابت کدامند؟
- چاقی و چربی دور شکم
- افزایش سن
- کلسترول و تریگلیسرید بالا
- فشار خون بالای کنترل نشده
- قند خون بالای کنترل نشده
- بیماری مزمن کلیوی
- سابقه خانوادگی
- سیگار کشیدن
آیا ابتلا به دیابت بارداری منجر به بیماری قلبی میشود؟
بیشتر زنانی که در دوران بارداری، دیابت بارداری داشتهاند، پس از زایمان دیگر دیابت نخواهند داشت. با این حال، این افراد در مقایسه با زنانی که این بیماری را نداشتهاند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و سکته مغزی هستند.
اگر دیابت بارداری داشتید، با پزشک خود در مورد پایش سلامت قلب و مدیریت ریسک بیماری قلبی مشورت کنید.
عوارض تاثیر دیابت بر قلب چیست؟
دیابت با تاثیری که بر روی عروق میگذارد، احتمال رسوب چربی در عروق را افزایش داده و ریسک حمله قلبی یا سکته قلبی را افزایش میدهد.
افراد مبتلا به دیابت همچنین در معرض خطر بیشتری برای نارسایی قلبی هستند. فشار خون بالا، نیروی خون را در شریانهای شما افزایش میدهد و میتواند به دیوارههای شریان آسیب برساند. ابتلا به فشار خون بالا و دیابت همزمان، میتواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را به میزان زیادی افزایش دهد.
شایعترین نوع بیماری قلبی، بیماری عروق کرونر قلب است که با گذشت زمان و پر شدن شریانهای قلبی از پلاک، ایجاد میشود. پلاک که از کلسترول و سایر مواد تشکیل شده است، باعث سفت شدن شریانها میشود. اصطلاح پزشکی برای این بیماری، تصلب شرایین یا آترواسکلروز است.
هنگامی که ساخت پلاکها ادامه پیدا میکند، شریانها باریک میشوند و بنابراین جریان خون غنی از اکسیژن به قلب کاهش مییابد. این امر باعث تضعیف عضله قلب و افزایش خطر بیماری قلبی، حملات قلبی، سکته مغزی و حتی نارسایی قلبی میشود.
راههای تشخیص بیماری قلبی دیابتی
برای تشخیص ابتلا به بیماری قلبی ناشی از دیابت، پزشک شما اقدامات زیر را انجام خواهد داد:
- مصاحبه پزشکی: پرسش درباره سابقه پزشکی، علائم فعلی و سایر بیماریها
- سابقه خانوادگی: بررسی اینکه آیا در خانواده کسی بیماری قلبی داشته است یا خیر
- معاینه فیزیکی: ارزیابی عمومی وضعیت قلب و عروق توسط پزشک
- آزمایشهای خون: انجام آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول، تریگلیسیرید و قند خون
- بررسی فشار خون: اندازهگیری فشار خون برای تشخیص فشار بالا
- آزمونهای قلبی در صورت نیاز: شامل نوار قلب ECG، اکوکاردیوگرافی یا تست ورزش برای ارزیابی عملکرد قلب
بسته به سطح ریسکی که برای شما وجود دارد، پزشک ممکن است شما را برای مراقبت به یک متخصص قلب ارجاع دهد. اگر بیماری قلبی دارید، درمان به نوع بیماری قلبی شما بستگی دارد.
روشهای درمانی بیماریهای قلبی و عروقی ناشی از دیابت
بسته به شدت بیماری قلبی، گزینههای درمانی متعددی برای بیماری قلبی در افراد مبتلا به دیابت وجود دارد، از جمله:
- رژیم غذایی
- جراحی
- ورزش برای کاهش وزن، بهبود سطح قند خون، فشار خون بالا، سطح کلسترول و کاهش چربی شکمی
برای اطلاعات بیشتر درباره بهترین تمرینات ورزشی برای افراد دیابتی، میتوانید مطلب زیر را مطالعه کنید:
روشهای کاهش خطر و پیشگیری از بیماری قلبی در بیماران دیابتی
میتوانید با همکاری با پزشک خود در موارد زیر از ابتلا به بیماری قلبی یا بدتر شدن آن جلوگیری کنید:
- کنترل قند خون
- مدیریت سایر بیماریهایی مانند فشار خون بالا و چربی بالا
- مصرف منظم داروهایی که برایتان تجویز شده
- افزودن عاداتی که به سلامت قلب کمک میکنند به زندگی روزمره
- داشتن برنامه غذایی سالم برای دیابت
- کاهش وزن اصولی
- ترک سیگار
- کاهش استرس
راهکارهایی برای مراقبت از قلب در بیماران دیابتی
این عادات و سبک زندگی میتوانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی یا جلوگیری از بدتر شدن آن کمک کنند:
| نکته کلیدی | راهنمای عملی |
|---|---|
| رژیم غذایی سالم | مصرف میوه و سبزیجات تازه، پروتئین بدون چربی و غلات کامل را افزایش دهید.
از غذاهای فرآوری شده، نوشیدنیهای شیرین و الکل کمتر استفاده کنید. |
| وزن سالم | اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن حتی به مقدار کم میتواند سطح تریگلیسیرید و قند خون را کاهش دهد. |
| فعالیت بدنی | ورزش منظم حساسیت بدن به انسولین را افزایش میدهد، به کنترل قند خون کمک میکند و خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد. |
| ABCs دیابت | A: میانگین قند خون ۲–۳ ماهه را اندازهگیری کنید.
B (فشار خون): فشار خون را زیر ۱۴۰/۹۰ نگه دارید. C (کلسترول): سطح کلسترول را مدیریت کنید. S (سیگار): سیگار نکشید. |
| مدیریت استرس | استرس میتواند فشار خون و رفتارهای ناسالم را افزایش دهد.
روشها: مشاوره، مدیتیشن، تنفس عمیق، فعالیت بدنی، حمایت خانواده و دوستان. |
| داروها در صورت نیاز | پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل قند خون، فشار خون، کلسترول و تریگلیسیرید تجویز کند تا سلامت قلب حفظ شود. |
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مبتلا به دیابت هستید، لازم است به صورت منظم از نظر سطح قند خون، فشار خون و سایر عوامل خطر بیماری قلبی مثل چربی و کلسترول خون، تحت نظر باشید.
درصورتیکه علائم زیر را داشتید، لازم است به پزشک مراجعه کنید و از نظر ابتلا به بیماری قلبی بررسی شوید:
- تنگی نفس
- خستگی
- ورم پاها
- اختلال در ریتم قلب مثل تند یا کند شدن ضربان قلب
- غش کردن
- درد قفسه سینه
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
دیابت شرایطی را در بدن ایجاد میکند که احتمال بروز بیماری قلبی را افزایش میدهد. اما شما میتوانید با انجام اقداماتی که برای کنترل دیابت انجام میدهید، از ابتلا به بیماری قلبی نیز پیشگیری کنید. فراموش نکنید که باید به صورت منظم برای کنترل دیابت تحت نظر باشید و برنامه درمانیتان را پیگیری کنید.
اگر سوالی در این زمینه دارید، در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
منابع مقاله:
cdc | pmc | heartfoundation | niddk | mayoclinic | atherosclerosis | diabetes | hopkinsmedicine | sciencedirect | medlineplus | ahajournals | heart
