ارتباط دیابت و لاغری چیست؟ | پیشگیری از کاهش وزن دیابتی
کاهش وزن ناخواسته میتواند یکی از نخستین نشانههای دیابت باشد. در دیابت نوع 2، اختلال در عملکرد انسولین باعث میشود سلولها قادر به دریافت گلوکز نباشند و بدن برای تامین انرژی، چربی و عضله را مصرف کند و باعث لاغری سریع و غیرعادی شود.
دیابت و لاغری معمولا با تشنگی شدید، ادرار مکرر یا خستگی همراه است. آگاهی از این ارتباط، هم برای تشخیص زودهنگام و هم برای پیشگیری و مدیریت دیابت نوع 2 اهمیت دارد.
در ادامه این مقاله از دارو دات کام با ما همراه باشید تا به اتفاق هم، درباره کاهش وزن مبتلایان به دیابت و مدیریت آن، بگوییم.
دیابت و لاغری؛ چگونه دیابت باعث کاهش وزن میشود؟
برای آگاهی از ارتباط دیابت و لاغری، باید بدانید که بیماری دیابت که دو نوع اصلی دارد باعث بالا رفتن غیرطبیعی قند خون میشود. در دیابت نوع 1، سیستم ایمنی بدن سلولهای تولیدکننده انسولین را از بین میبرد و انسولین تولید نمیشود. در دیابت نوع 2، بدن یا انسولین کافی تولید نمیکند یا سلولها بهدرستی به آن پاسخ نمیدهند.
انسولین هورمونی است که به سلولها اجازه میدهد از قند خون برای انرژی استفاده کنند. وقتی انسولین کار نمیکند یا کافی نیست، گلوکز وارد سلولها نمیشود و بدن برای تأمین انرژی، شروع به سوزاندن چربی و ماهیچه میکند. این فرآیند باعث کاهش وزن ناخواسته در بدن میشود.
کلیهها برای دفع قند اضافی از خون، انرژی زیادی مصرف میکنند و این فشار میتواند به آنها آسیب برساند. کاهش وزن ناگهانی در دیابت نوع 1 و نوع 2 ممکن است رخ دهد، اما معمولا در نوع 1 واضحتر است و والدین اغلب اولین کسانی هستند که آن را متوجه میشوند.
توجه داشته باشید که کاهش وزن در حد نیم تا یک کیلوگرم معمولا نگرانکننده نیست؛ اما کاهش وزن در حد 4 تا 5 کیلوگرم یا بیشتر، میتواند به معنی وجود یک مشکل دیگر باشد.
همچنین همیشه کاهش وزن به معنای دیابت نخواهد بود و میتواند بر اثر مشکلات و بیماریهای دیگری به وجود آید، بنابراین مراجعه به پزشک برای آزمایشات لازم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
علائم کاهش وزن ناشی از دیابت کدامند؟
علائم کاهش وزن ناشی از قندخون بالا عبارتند از:
- تشنگی زیاد و ادرار مکرر؛ وقتی قند خون بالا میرود، کلیهها برای دفع قند اضافی آب بیشتری مصرف میکنند و همین باعث تشنگی زیاد و افزایش تعداد دفعات ادرار میشود.
- خستگی و ضعف؛ به دلیل اینکه سلولها نمیتوانند گلوکز را برای انرژی استفاده کنند، بدن احساس کمبود انرژی میکند و فرد مدام خسته و بیحال است.
- کاهش وزن ناخواسته؛ بدن برای تأمین انرژی، چربی و ماهیچه را میسوزاند و این منجر به کاهش وزن سریع و غیرعادی میشود.
- گرسنگی شدید؛ با وجود دریافت غذا، بدن به دلیل عدم استفاده مؤثر از گلوکز، احساس گرسنگی میکند.
- تغییرات بینایی و عفونتهای مکرر؛ بالا بودن قند خون میتواند باعث تاری دید و افزایش احتمال عفونتهای پوستی یا ادراری شود.
چگونه میتوان از کاهش وزن ناشی از دیابت پیشگیری کرد؟
همانطور که گفتیم، کاهش وزن ناشی از دیابت در نتیجهی کنترل نشدن قند خون بالا رخ میدهد. پس برای پیشگیری از آن، تمام توصیههایی که به کنترل قند خون بالا کمک میکنند میتواند موثر باشد. این توصیهها میتواند شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:
- رژیم غذایی متعادل و وعدههای غذایی متعدد؛ صرف غذا هر 3-4 ساعت، باعث جلوگیری از سوزاندن چربیها برای تولید انرژی میشود.
- ورزش و فعالیت فیزیکی منظم؛ به تثبیت وزن متناسب کمک کرده و مقاومت به انسولین را در بدن کاهش میدهد.
- مصرف داروهای تنظیم قند خون با تجویز پزشک
حفظ وزن سالم برای بیماران دیابتی با رژیم غذایی و سبک زندگی
برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند و به دنبال افزایش وزن سالم و ایمن هستند، انتخاب غذاهای مناسب و متعادل اهمیت زیادی دارد. قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی، حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا سطح قند خون در محدوده مناسب باقی بماند.
در ادامه، فهرستی از مواد غذایی و نکات کلیدی برای افزایش وزن سالم ارائه شده است:
| گروه غذایی | توضیح و نکات مهم | نمونهها |
|---|---|---|
| لبنیات پرچرب | کمک به افزایش وزن و تأمین کلسیم و ویتامین D. مصرف بیش از حد چربی اشباع میتواند خطر بیماریهای قلبی را افزایش دهد. | شیر پرچرب، ماست پرچرب، پنیر |
| روغنهای سالم | افزودن کالری و طعم به غذا بدون افزایش قند خون ناگهانی. | روغن زیتون فرابکر، روغن آووکادو، روغن کنجد |
| غذاهای پرکالری مغذی | کالری و مواد مغذی متعادل؛ کاهش ریسک مشکلات قلبی و دیابت. | مغزیجات، کره مغزیجات، آووکادو، برنج قهوهای، کینوا، نان سبوسدار، لوبیا، ماهیهای چرب |
| پروتئینها | ضروری برای ساخت و حفظ عضله؛ افزایش وزن متعادل. توجه به کربوهیدرات موجود در منابع گیاهی. | مرغ، بوقلمون، ماهی، تخم مرغ، آجیل و دانهها، عدس، لوبیا، نخود، کینوا، سویا |
| تنقلات و شکلات | کالری بالا ولی ارزش غذایی کم؛ مصرف محدود توصیه میشود. | شکلات، کلوچه، شیرینیها |
| نوشیدنیها | محدود کردن کافئین، الکل و نوشیدنیهای رژیمی برای جلوگیری از سرکوب اشتها و افزایش ناگهانی قند خون. | قهوه پرکافئین، نوشابه رژیمی، مشروبات الکلی |
| ورزش و فعالیت بدنی | تمرینات قدرتی همراه با افزایش کالری دریافتی باعث تبدیل کالری به عضله و افزایش وزن سالم میشود؛ همچنین اشتها را افزایش میدهد و کنترل قند خون را بهبود میبخشد. | تمرینات وزنه، مقاومتی، کششی و کار با باندهای مقاومتی |
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بدون هیچ تغییر اساسی در رژیم غذایی یا ورزش، کاهش وزن قابل توجهی دارید، لازم است به پزشک متخصص داخلی یا تغذیه مراجعه کنید. در صورتیکه مبتلا به دیابت هستید، باید قند خون شما و داروهایی که مصرف میکنید مجددا مورد بررسی قرار گیرد.
در غیر این صورت نیز این علامت ممکن است یکی از نشانههای ابتلا به دیابت باشد. تشخیص این موضوع فقط با معاینه، شرححال و بررسیهای تکمیلی و بر عهده پزشک است.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
درست است که افزایش وزن میتواند خطر ابتلا به دیابت را بالا ببرد و در صورت ابتلا به دیابت، باعث پیشرفت آن شود، اما کاهش وزن بیدلیل نیز ممکن است نشانهای از پیشرفت دیابت باشد. برای درمان لاغری ناشی دیابت، یک رویکرد جامع شامل تنظیم قند خون با کمک دارو، تنظیم رژیم و عادات غذایی و فعالیت بدنی، مورد نیاز است.
درصورتیکه اخیرا بدون تغییری در رژیم غذایی و فعالیتتان متوجه کاهش وزن بیش از 4 تا 5 کیلوگرم شدهاید، حتما جهت بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
اگر سوالی دارید، در ادامه و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
نظرات