بیماری عروق کرونر قلبی (CAD) چیست؟ علائم، پیشگیری و روش‌های درمان گرفتگی رگ‌های قلب

مقدمه و شناخت بیماری

بیماری عروق کرونر قلب (CAD) چیست؟

بیماری عروق کرونر (CAD) نوع شایعی از بیماری قلبی است. این بیماری رگ‌های خونی اصلی که خون را به قلب می‌رسانند، یعنی شریان‌های کرونری، را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در CAD، جریان خون به عضله قلب کاهش می‌یابد. تجمع چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد در داخل و روی دیواره‌های شریان، وضعیتی به نام تصلب شرایین، معمولاً باعث بیماری عروق کرونر می‌شود.

این تجمع که پلاک نامیده می‌شود، باعث تنگ شدن شریان‌ها می‌شود.بیماری عروق کرونر اغلب در طول سال‌های متمادی ایجاد می‌شود. علائم آن ناشی از کمبود جریان خون به قلب است. این علائم ممکن است شامل درد قفسه سینه و تنگی نفس باشد.

انسداد کامل جریان خون می‌تواند باعث حمله قلبی شود.درمان بیماری عروق کرونر ممکن است شامل دارو و جراحی باشد. داشتن یک رژیم غذایی مغذی، ورزش منظم، کنترل استرس و عدم استعمال دخانیات می‌تواند به جلوگیری از بیماری عروق کرونر و شرایطی که می‌تواند باعث آن شود، کمک کند.

گرفتگی رگ قلب همان تصلب شرایین است؟

بله، اگر بخواهیم به صورت ساده این بیماری رو توضیح دهیم باید بدانیم قلب هم مثل بقیه اعضای بدن نیاز به خونرسانی دارد، اگر عروقی که به قلب خونرسانی می کند که کرونر نام دارند بدلیل لایه های چربی و آسیب های ناشی از پرفشاری خون دچار تنگی شود،خونرسانی به عضله قلب دچار مشکل میشود و ممکن است به انفارکتوس یا همان سکته قلبی منجر شود. به این گرفتگی و تنگی و سفتی جدار عروق کرونر تصلب شرایین هم گفته میشود.

انواع بیماری عروق کرونر قلب

دو نوع اصلی بیماری عروق کرونر وجود دارد:

• بیماری ایسکمیک پایدار قلب: این نوع بیماری مزمن است. عروق کرونری بیمار به تدریج در طول سال‌ها تنگ می‌شوند. با گذشت زمان، قلب بیمار خون کمتری دریافت می‌کند. ممکن است برخی علائم را احساس کند، اما می‌تواند به مرور با این بیماری زندگی کند.
• سندرم حاد کرونری: این نوع از بیماری ناگهانی است که یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود. پلاک در عروق کرونری بیمار ناگهان پاره می‌شود و لخته خونی تشکیل می‌دهد که جریان خون به قلب بیمار را مسدود می‌کند. این انسداد ناگهانی باعث حمله قلبی می‌شود.

بیماری عروق کرونر قلب چقدر شایع است؟

بیماری‌های قلبی و عروقی عامل ۴۲ درصد مرگ و میر در کشور است و مردان بیش از زنان به بیماری‌های قلبی مبتلا می‌شوند بیماری عروق کرونر قلبی نه تنها در ایران بلکه در دنیا مهمترین علت مرگ و میر انسان هاست. است به طوری که 18 میلیون امریکایی بالغ درگیر این بیماری هستند.

چه کسانی به بیماری عروق کرونر قلب مبتلا می‌شوند؟

معمولا افراد مبتلا به این بیماری دارای ریسک فاکتور هایی نظیر پرفشاری خون، دیابت، کم تحرکی، بالا بودن چربی خون، زمینه خانوادگی، مصرف سیگار و افراد پرتنش هستند.

علائم و علل بیماری کرونری قلبی

علائم بیماری عروق کرونر قلب (CAD) چیست؟

هنگامی که عروق کرونر به دلیل پلاک های چربی و آسیب های پرفشاری خون دارای تنگی می شود و جریان خون عروق کرونری به سمت عضله قلب کم می شود، عضله قلب نیز مانند بقیه عضلات وقتی خونرسانی اش ضعیف میشود با علامت هایی نظیر درد قفسه سینه بروز میکند.

متن انگلیسی:

 

The main symptoms of coronary heart disease are:

• chest pain (angina)
• shortness of breath
• pain in your neck, shoulders, jaw or arms
• feeling faint
• feeling sick (nausea)

ترجمه متن:

علائم اصلی بیماری عروق کرونر قلب عبارتند از:

• درد قفسه سینه (آنژین صدری)
• تنگی نفس
• درد در گردن، شانه‌ها، فک یا بازوها
• احساس غش
• حالت تهوع

(منبع)

چه چیزی باعث بیماری عروق کرونر می‌شود؟

بیماری عروق کرونر قلب اصطلاحی است که توصیف می‌کند چه اتفاقی می‌افتد وقتی که خونرسانی به قلب شما توسط تجمع مواد چرب در شریان‌های کرونری مسدود یا قطع می‌شود. با گذشت زمان، دیواره‌های شریان‌های شما می‌توانند با رسوبات چربی پوشیده شوند. این فرآیند به عنوان تصلب شرایین شناخته می‌شود و رسوبات چربی، آتروما نامیده می‌شوند.

تصلب شرایین می‌تواند ناشی از عوامل سبک زندگی باشد، مانند:

• سیگار کشیدن
• نوشیدن منظم مقادیر زیاد الکل
• در راس همه این ها مصرف غذاهای چرب

و همچنین اگر مبتلا به بیماری‌هایی زیر مبتلا هستید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به تصلب شرایین قرار می‌گیرید. مانند:

• کلسترول بالا
• فشار خون بالا (هایپرتنشن)
• یا دیابت

آیا بیماری عروق کرونر قلب ژنتیکی است؟

تا حدودی بله سابقه خانوادگی بر خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب تأثیر می‌گذارد، اما بسیاری از عوامل خطر دیگر هیچ ارتباطی با ژنتیک شما ندارند. انتخاب‌هایی که هر روز انجام می‌دهید، تأثیر زیادی بر خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب شما دارند.

عوامل خطر بیماری عروق کرونر چیست؟

عوامل خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب (CAD) شامل موارد زیر است:

• اضافه وزن
• عدم فعالیت بدنی
• تغذیه ناسالم
• استعمال دخانیات
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی نیز خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را افزایش می‌دهد، به خصوص سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی در سنین پایین (۵۰ سال یا کمتر – سابقه خانوادگی سن ابتلای پایینتر در مردان نسبت به زنان).

عوارض بیماری عروق کرونر چیست؟

بیماری عروق کرونری ممکن است منجر به سندروم حاد کرونری و حتی سکته قلبی شود.

از عوارض اصلی مرتبط با بیماری عروق کرونر قلب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• آریتمی‌ها
• نارسایی احتقانی قلب
• نارسایی دریچه میترال
• پریکاردیت، تشکیل آنوریسم و ترومبوز جداری

متن انگلیسی:

Arrhythmias, congestive heart failure, mitral regurgitation, mechanical complications, pericarditis, aneurysm formation, and mural thrombi are the main complications associated with CAD.

ترجمه متن:

آریتمی‌ها، نارسایی احتقانی قلب، نارسایی میترال، عوارض مکانیکی، پریکاردیت، تشکیل آنوریسم و ترومبوز جداری از عوارض اصلی مرتبط با بیماری عروق کرونر قلب هستند.

(منبع)

تشخیص و آزمایش‌ها

بیماری عروق کرونر قلب چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص بیماری عروق کرونر، یک متخصص شما را معاینه می‌کند. معمولاً از شما در مورد سابقه پزشکی و هرگونه علائمی که دارید، سوالاتی پرسیده می‌شود. اگر علائم بیماری عروق کرونر مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید، ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی سلامت کلی شما انجام شود.

چه آزمایش‌هایی برای بیماری عروق کرونر قلب انجام خواهد شد؟

روش های تشخیصی که پزشکان برای تشخیص بیماری عروق کرونری انجام میدهد:

• سطح خونی آنزیم قلبی. آزمایش خون می‌تواند سطح قند خون و کلسترول را بررسی کند. آزمایش پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا (CRP) پروتئینی را که با التهاب شریان‌ها مرتبط است، بررسی می‌کند.

• نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG). این آزمایش سریع فعالیت الکتریکی قلب را بررسی می‌کند. این آزمایش نشان می‌دهد که قلب چگونه ضربان دارد. تکه‌های چسبنده‌ای به نام الکترود به قفسه سینه و گاهی اوقات به بازوها و پاها متصل می‌شوند. سیم‌ها الکترودها را به رایانه‌ای متصل می‌کنند که نتایج آزمایش را چاپ یا نمایش می‌دهد. الگوهای سیگنال ECG می‌توانند نشان دهند که آیا شما حمله قلبی داشته‌اید یا در حال وقوع است.

• اکوکاردیوگرام. این آزمایش از امواج صوتی برای نشان دادن جریان خون در قلب استفاده می‌کند. قسمت‌هایی از قلب که ضعیف حرکت می‌کنند ممکن است ناشی از کمبود اکسیژن یا حمله قلبی باشند. این ممکن است نشانه‌ای از بیماری عروق کرونر یا سایر بیماری‌ها باشد.

• تست استرس ورزشی. اگر علائم شما معمولاً در حین ورزش رخ می‌دهد، متخصص مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است این آزمایش را توصیه کند. در حالی که قلب شما بررسی می‌شود، روی تردمیل راه می‌روید یا دوچرخه ثابت می‌رانید. از آنجا که ورزش باعث می‌شود قلب سخت‌تر و سریع‌تر از بیشتر فعالیت‌های روزانه پمپاژ کند، تست استرس ورزشی می‌تواند مشکلات قلبی را که در غیر این صورت ممکن است نادیده گرفته شوند، نشان دهد.

اگر نمی‌توانید ورزش کنید، ممکن است دارویی به شما داده شود که مانند ورزش بر قلب تأثیر می‌گذارد. گاهی اوقات در طول تست استرس ورزشی، اکوکاردیوگرام انجام می‌شود.

• تست استرس هسته‌ای. این آزمایش نشان می‌دهد که چگونه خون در حالت استراحت و در حین فعالیت به قلب حرکت می‌کند. در این آزمایش از مقدار کمی ماده رادیواکتیو به نام ردیاب یا رادیوتراکر استفاده می‌شود. این ماده از طریق IV تزریق می‌شود. یک دستگاه تصویربرداری از نحوه حرکت ردیاب در شریان‌های قلب عکس می‌گیرد. این به یافتن مناطقی که جریان خون ضعیف یا آسیب قلبی دارند کمک می‌کند.

• سی‌تی‌اسکن قلب. سی‌تی‌اسکن قلب می‌تواند رسوبات کلسیم و انسداد در شریان‌های قلب را نشان دهد. رسوبات کلسیم می‌توانند شریان‌ها را تنگ کنند. گاهی اوقات در طول این آزمایش، رنگ از طریق IV تزریق می‌شود. این رنگ به ایجاد تصاویر دقیق از شریان‌های قلب کمک می‌کند. در صورت استفاده از رنگ، این آزمایش سی تی آنژیوگرافی کرونری نامیده می‌شود.

• کاتتریزاسیون قلبی و آنژیوگرافی. این آزمایش می‌تواند انسداد در شریان‌های قلب را مشاهده کند. پزشک یک لوله بلند، نازک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر را در رگ خونی، معمولاً در کشاله ران یا مچ دست، قرار می‌دهد. این لوله به سمت قلب هدایت می‌شود. رنگ از طریق کاتتر به شریان‌های قلب جریان می‌یابد. این رنگ به شریان‌ها کمک می‌کند تا در تصاویر و فیلم‌های اشعه ایکس واضح‌تر دیده شوند.

ممکن است در طول این آزمایش، درمان‌های قلبی انجام شود.

درمان و دارو‌ها

بیماری عروق کرونر قلب چگونه درمان می‌شود؟

درمان های بیماری عروق کرونری شامل تغییرات سبک زندگی، دارودرمانی و آنژیوپلاستی حتی جراحی بای پس قلبی است.

تغییرات سبک زندگی و مدیریت عوامل خطر

افراد میتوانند با تغییرات مثبت سبک زندگی نظیر:

• ترک سیگار
• افزایش فعالیت فیزیکی
• خواب مناسب
• کنترل فشار خون
• کنترل چربی خون

از روند تنگی عروق کرونر جلوگیری کرده و نیاز به دارو درمانی و مداخلات دیگر را کم کنند.

اگر به‌دنبال روش های موثر برای ترک سیگار هستید مقاله «ترک سیگار» را از دست ندهید.

داروهای بیماری عروق کرونر قلب و عوارض آنها

دارو درمانی که برای بیماران عروق کرونر انجام میشود شامل:

• داروهای ضد کلسترولی. پزشک ممکن است این نوع دارو را برای کاهش کلسترول LDL «کلسترول بد» و کاهش تجمع پلاک در شریان‌ها توصیه کند. این داروها شامل استاتین‌ها، نیاسین، فیبرات‌ها و مهارکننده‌های اسید صفراوی هستند.
• آسپرین. آسپرین به رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند. مصرف روزانه آسپرین با دوز پایین ممکن است برای پیشگیری اولیه از حمله قلبی یا سکته مغزی در برخی افراد توصیه شود.

مصرف روزانه آسپرین می‌تواند عوارض جانبی جدی از جمله خونریزی معده و روده داشته باشد. بدون مشورت با پزشک خود، مصرف روزانه آسپرین را هیچگاه شروع نکنید.

• بتابلوکرها. این داروها ضربان قلب را کند کرده و فشار خون را کاهش می‌دهند. اگر مریض دچار حمله قلبی شده است، بتابلوکرها ممکن است خطر حملات قلبی آینده را کاهش دهند.
• کلسیم چنل بلوکرها. اگر بیمار نمی‌تواند بتابلوکر مصرف کنید یا بتابلوکرها برایش مؤثر نیستند، ممکن است یکی از این داروها پیشنهاد شود. مسدودکننده‌های کانال کلسیم می‌توانند به کاهش درد قفسه سینه کمک کنند.
• مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (ACE) و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین ۲ (ARB). این داروها فشار خون را کاهش می‌دهند. آنها ممکن است به جلوگیری از بدتر شدن بیماری عروق کرونر کمک کنند.
• نیتروگلیسیرین. این دارو شریان‌های قلب را گشاد می‌کند. می‌تواند به کنترل یا کاهش درد قفسه سینه کمک کند. نیتروگلیسیرین به صورت قرص، اسپری یا برچسب موجود است.
• رانولازین. این دارو ممکن است به افرادی که درد قفسه سینه طولانی مدت دارند کمک کند. ممکن است همراه با یا به جای مسدودکننده بتا تجویز شود.

جراحی‌های بیماری عروق کرونر قلب

برخی افراد برای مدیریت بیماری عروق کرونر به یک روش باز کردن عروق یا جراحی نیاز دارند، از جمله:

• مداخله کرونری از راه پوست (PCI): این روش کم تهاجمی به نام آنژیوپلاستی کرونری: در این روش پزشک شریان مسدود شده بیمار را باز می‌کند تا به جریان بهتر خون در آن کمک کند. آنها همچنین ممکن است یک استنت برای کمک به باز ماندن شریان بیمار قرار دهند.
• پیوند بای پس عروق کرونر (CABG): این جراحی مسیر جدیدی برای جریان خون بیمار در اطراف انسدادها ایجاد می‌کند. این «انحراف» جریان خون به قلب بیمار را بازیابی می‌کند. CABG معمولا برای افرادی که انسداد شدید در چندین شریان کرونری دارند، کمک می‌کند. که البته ریسک عوارض و حتی مرگ حین عمل جراحی قلب باز در این روش بالا هست.

بهبودی پس از درمان بیماری عروق کرونر چقدر طول می‌کشد؟

بعد از PCI (آنژیوپلاستی)، معمولاً بیمارمی‌تواند ظرف یک هفته به فعالیت‌های عادی خود بازگردد. بعد از CABG (جراحی بای‌پس)، بیش از یک هفته در بیمارستان خواهد بود. پس از آن، شش تا دوازده هفته طول می‌کشد تا بهبودی کامل حاصل شود.

اگر بیماری عروق کرونر قلب داشته باشم چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

پزشک شما بهترین فرد برای پرسیدن در مورد پیش‌آگهی بیماری شماست. نتایج بسته به فرد متفاوت است. پزشک شما تصویر کلی از جمله سن، شرایط پزشکی، عوامل خطر و علائم شما را بررسی خواهد کرد. تغییرات سبک زندگی و سایر درمان‌ها می‌توانند شانس شما را برای پیش‌آگهی خوب بهبود بخشند.

آیا بیماری عروق کرونر قابل برگشت است؟

باید توجه داشت که اگر بعد از درمان جراحی یا حین درمان دارویی بیمار همچنان در سبک زندگی اش تجدید نظر نکند و همچنان خود را در معرض ریسک فاکتور های قلبی قرار دهد مجدد دچار تنگی عروق کرونر میشود.

پیشگیری، مدیریت و کنترل

آیا می‌توان از بیماری عروق کرونر پیشگیری کرد؟

عادات سبک زندگی که برای درمان بیماری عروق کرونر قلب استفاده می‌شوند، می‌توانند به پیشگیری از آن نیز کمک کنند. یک سبک زندگی سالم می‌تواند به قوی نگه داشتن شریان‌ها و جلوگیری از انسداد آنها کمک کند. برای بهبود سلامت قلب، این نکات را دنبال کنید:

• سیگار نکشید و از تنباکو استفاده نکنید.
• مصرف الکل را محدود کنید یا ننوشید.
• فشار خون، کلسترول و دیابت را کنترل کنید.
• ورزش کنید و فعال بمانید. برای آشنایی بیشتر با اهمیت و فواید فعالیت بدنی مقاله «فعالیت بدنی و ورزش» را مطالعه فرمایید.
• وزن سالم خود را حفظ کنید.
• رژیم غذایی کم چرب و کم نمک سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل داشته باشید.
• استرس را کاهش داده و مدیریت کنید.
• روزانه ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.

زندگی با بیماری عروق کرونر قلب

چگونه از خودم در برابر بیماری عروق کرونر قلب مراقبت کنم؟

مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که برنامه درمانی خود را دنبال کنید. این ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی و داروها باشد. همچنین ممکن است شامل یک عمل جراحی و بهبودی لازم پس از آن باشد.

در کنار درمان، پزشک شما ممکن است توانبخشی قلبی را توصیه کند. یک برنامه توانبخشی قلبی به ویژه برای افرادی که از حمله قلبی بهبود می‌یابند یا با نارسایی قلبی زندگی می‌کنند مفید است. توانبخشی قلبی می‌تواند در ورزش، تغییرات غذایی و مدیریت استرس به شما کمک کند.

ارتباط بیماری عروق کرونر قلب و سلامت روان چیست؟

تشخیص بیماری عروق کرونر قلب، ممکن است بیمار را بیش از هر زمان دیگری نگران قلب و عروقش کند، این می‌تواند طاقت‌فرسا باشد. ممکن است نگران علائم یا آنچه ممکن است برایش اتفاق بیفتد، باشد.

بسیاری از افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب، افسردگی و اضطراب را تجربه می‌کنند. طبیعی است که وقتی با شرایطی زندگی می‌کنند که می‌تواند تهدیدکننده زندگیشان باشد، نگران باشند. اما این نگرانی نباید زندگی روزمره بیمار را مختل کند.

بیمار هنوز هم می‌تواند در حین ابتلا به بیماری قلبی، زندگی فعال و رضایت‌بخشی داشته باشد. اگر تشخیص بیماری بر سلامت روان بیمار تأثیر می‌گذارد، باید با یک مشاور صحبت کند. یک گروه حمایتی پیدا کند که در آن بتواند با افرادی که نگرانی‌هایش را دارند، ملاقات کند. احساس نکند که باید همه چیز را در درون خود نگه دارد یا برای دیگران قوی باشد.

بیماری عروق کرونر قلب یک تشخیص تغییر دهنده زندگی است. اشکالی ندارد که بیمار برای پردازش همه چیز و فهمیدن چگونگی احساس بهتر، چه از نظر جسمی و چه از نظر عاطفی، وقت بگذارد.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

پزشک به بیمار خواهد گفت که چند وقت یکبار باید برای آزمایش یا پیگیری مراجعه کند و در صورت داشتن موارد زیر به او مراجعه کند:

• علائم جدید یا متغیری را تجربه کند.
• عوارض جانبی داروهای خود را داشته باشد.
• در مورد وضعیت یا برنامه درمانی خود سؤال یا نگرانی داشته باشد.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟

همچنین، علائم را به خانواده و دوستان خود اطلاع دهید تا در صورت نیاز بتوانند با 115 تماس بگیرند.

چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟

• عوامل خطر من برای بیماری عروق کرونر قلب چیست؟
• برای کاهش خطر چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
• چه تغییراتی در سبک زندگی برای من از همه مهم‌تر است؟ چه داروهایی خطر ابتلا را کاهش می‌دهند و عوارض جانبی آنها چیست؟ چه مدت باید این داروها را مصرف کنم؟

اگر بیماری عروق کرونر قلب دارید، برخی از سوالات مفید عبارتند از:

• برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
• بهترین برنامه درمانی برای من چیست؟
• چه تغییراتی در سبک زندگی باید ایجاد کنم؟
• به چه داروهایی نیاز دارم و عوارض جانبی آنها چیست؟
• آیا به عمل جراحی یا عمل جراحی نیاز خواهم داشت؟ روند بهبودی چگونه خواهد بود؟
• آیا گروه‌های حمایتی یا منابعی وجود دارد که بتوانید توصیه کنید؟

توصیه تیم دارو دات کام به شما

فهمیدن اینکه بیماری عروق کرونر قلب دارید می‌تواند باعث ایجاد ترکیبی از احساسات شود. ممکن است در مورد چگونگی وقوع این اتفاق گیج شوید. ممکن است احساس غم کنید یا آرزو کنید که کاش بعضی کارها را طور دیگری انجام داده بودید تا از این تشخیص جلوگیری می‌کردید. اما اکنون زمان آن است که به جلو نگاه کنید، نه به عقب. هرگونه احساس گناه یا سرزنشی را که احساس می‌کنید، رها کنید.

در عوض، از همین امروز متعهد شوید که برای کمک به قلب خود برنامه‌ای تدوین کنید.با پزشک خود همکاری کنید تا تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید که برای شما قابل مدیریت باشد. اگر هم این بیماری را ندارید ولی نگران این بیماری هستید یا در خانواده فردی این بیماری را دارد به شما توصیه میکنم نگران نباشید شما با رعایت سبک زندگی و انجام تست های غربالگری ساده میتوانید از مبتلا شدن به این بیماری جلوگیری کنید.