بیماری التهابی لگن (PID) چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان

مقدمه و شناخت بیماری

بیماری التهابی لگن (PID) چیست؟

بیماری التهابی لگن (Pelvic Inflammatory Disease – PID) یک التهاب و عفونت جدی است که دستگاه تناسلی فوقانی زنان را درگیر می‌کند. این بیماری ممکن است یک یا هم‌زمان چند اندام از سیستم تولید مثل زنانه را تحت‌تأثیر قرار دهد. این اندام‌ها شامل رحم، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها، پوشش داخلی رحم، بافت‌های اطراف رحم و پوشش داخلی شکم هستند.

PID در واقع التهابی است که می‌تواند باعث التهاب پوشش رحم یا اندومتر، التهاب لوله‌های فالوپ، آبسه لوله‌ای تخمدانی و پریتونیت لگنی  شود. این بیماری معمولاً به شکل عفونت از دستگاه تناسلی تحتانی (مانند واژن و دهانه رحم) به سمت دستگاه تناسلی فوقانی گسترش می‌یابد؛ این بدان معناست که باکتری‌ها از قسمت‌های پایین‌تر دستگاه تناسلی به سمت بالا حرکت کرده و باعث عفونت در اندام‌های داخلی‌تر می‌شوند.

چگونه به PID مبتلا می‌شوید؟

در اکثر موارد PID ناشی از عفونت باکتریایی است که از واژن یا دهانه رحم به اندام‌های تولیدمثل بالاتر گسترش می‌یابد. شایع‌ترین عامل این انتقال، باکتری‌های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا و سوزاک هستند. نوع دیگری از STI به نام مایکوپلاسما ژنیتالیوم نیز به‌عنوان عامل ابتلا به PID شناخته می‌شود. این باکتری‌ها معمولاً در طول رابطه جنسی محافظت نشده منتقل می‌شوند.

گاهی هنگام قاعدگی، انجام جراحی در رحم، پس از زایمان و یا سقط‌جنین و حتی قراردادن دستگاه داخل رحمی (IUD) این باکتری‌ها می‌توانند وارد بخش‌های بالاتر دستگاه تناسلی شوند. همچنین، عفونت‌های دیگری مانند واژینوز باکتریایی (BV) درمان نشده یا حتی باکتری‌های بی‌ضرر که به طور معمول در واژن زندگی می‌کنند، می‌توانند در صورت ورود به اندام‌های فوقانی، باعث PID شوند.

بیماری التهابی لگن چقدر شایع است؟

بیماری التهابی لگن یک بیماری نسبتاً شایع است که بیشتر زنان جوان و زنانی که از نظر جنسی فعال هستند را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

متن انگلیسی:

According to the U.S. Department of Health and Human Services, this condition affects about 5 percent of women in the United States

ترجمه متن:

طبق گزارش وزارت بهداشت و خدمات ایالات متحده، این بیماری حدود ۵ درصد از زنان در ایالات متحده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. (منبع)

هر سال، بیش از 1 میلیون زن در ایالات متحده به PID مبتلا می‌شوند و بیش از 100,000 نفر به خاطر آن دچار ناباروری می‌شوند. PID بیشتر در زنان 15 تا 25 ساله شایع است.

متأسفانه، آمار دقیقی برای میزان ابتلا به این بیماری در ایران وجود ندارد.

آیا می‌توان بدون داشتن بیماری‌های مقاربتی به بیماری التهابی لگن مبتلا شد؟

بله. اگر باکتری‌هایی که به‌طور طبیعی در واژن شما وجود دارند به اندام‌های تناسلی فوقانی بدن شما منتقل شوند، ممکن است به PID مبتلا شوید. البته ابتلا به این بیماری از این طریق بسیار نادر است.

علائم و علت‌ها

شایع‌ترین علائم PID چیست؟

علائم بیماری التهابی لگن می‌تواند گاهی خفیف و نامحسوس و گاهی شدید و ناگهانی باشد. برخی از زنان ممکن است تا زمانی که دچار مشکلات جدی‌تری مانند مشکلات باروری یا حاملگی خارج از رحم شوند، هیچ علامت آشکاری نداشته باشند. این موضوع تشخیص PID را دشوار می‌سازد و به همین دلیل، بسیاری از موارد بدون تشخیص باقی می‌مانند.

شایع‌ترین علائم PID عبارتند از:

• درد در ناحیه پایین شکم و لگن: این درد می‌تواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است با حرکت بدتر شود.
• ترشحات غیرطبیعی یا شدید واژن: این ترشحات ممکن است رنگ زرد یا سبز داشته باشند و بوی نامطبوعی بدهند.
• خونریزی غیرمعمول از واژن: این علامت می‌تواند به شکل خونریزی بین دوره‌های قاعدگی، پس از رابطه جنسی و یا دوره‌های قاعدگی سنگین‌تر یا دردناک‌تر از حد معمول خود را نشان دهد.
• درد هنگام رابطه جنسی: این درد معمولاً در عمق لگن احساس می‌شود.
• تب، گاهی همراه با لرز: در این مورد دمای بدن ممکن است بالا برود (بالاتر از 38.3 درجه سانتی‌گراد) و یا فرد دچار تب و لرز شود.
• ادرار دردناک و مکرر: در برخی مواقع ممکن است فرد هنگام ادرار کردن احساس سوزش یا درد داشته باشد.
• حالت تهوع و استفراغ: در برخی موارد، این علائم نیز مشاهده می‌شوند.
• خستگی: احساس عمومی خستگی نیز می‌تواند از علائم PID باشد.

چه چیزی باعث بیماری التهابی لگن (PID) می‌شود؟

بیماری التهابی لگن معمولاً توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که از واژن یا دهانه رحم به سمت اندام‌های تولیدمثل فوقانی گسترش می‌یابند. در حالت عادی، دهانه رحم به‌عنوان یک سد عمل می‌کند و از ورود باکتری‌ها به رحم و اندام‌های بالاتر جلوگیری می‌کند، اما اگر این سد به دلیل عفونت یا سایر عوامل مختل شود، باکتری‌ها می‌توانند به‌راحتی به سمت بالا حرکت کنند.

شایع‌ترین علل PID ، عفونت‌های مقاربتی (STIs) هستند. اگر این عفونت‌ها در دهانه رحم درمان نشوند، خطر گسترش آن‌ها به اندام‌های تولیدمثل فوقانی وجود دارد. علاوه بر STIs، انواع دیگری از باکتری‌ها نیز می‌توانند باعث PID شوند. این باکتری‌ها ممکن است شامل باکتری‌های طبیعی موجود در واژن باشند که در شرایط خاصی به اندام‌های فوقانی راه پیدا می‌کنند. همچنین، باکتری‌های مرتبط با واژینوز باکتریایی، پاتوژن‌های تنفسی و پاتوژن‌های روده‌ای نیز ممکن است در ایجاد PID نقش داشته باشند.

علاوه بر این، برخی شرایط و اقدامات پزشکی می‌توانند خطر ورود باکتری‌ها به دستگاه تناسلی فوقانی را افزایش دهند:

• قاعدگی: در طول قاعدگی، سد دهانه رحم ممکن است کمی بازتر شود.
• پس از زایمان، سقط‌جنین یا سقط عمدی: این اتفاقات می‌توانند به دهانه رحم آسیب رسانده و راه را برای باکتری‌ها باز کنند.
• قراردادن دستگاه داخل رحمی: (IUD) پس از قراردادن IUD نیز امکان ورود باکتری‌ها به قسمت فوقانی دستگاه تناسلی جود دارد که معمولاً محدود به سه هفته اول پس از قراردادن دستگاه است.
• جراحی‌های لگنی یا سایر اقدامات پزشکی که شامل در آن‌ها دهانه رحم باز می‌شود: مانند کورتاژ یا هیستروسکوپی.

در بسیاری از موارد، علت دقیق عفونت منجر به PID ناشناخته باقی می‌ماند. به همین دلیل، پزشکان معمولاً ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان طیف وسیعی از باکتری‌های احتمالی تجویز می‌کنند.

چقدر طول می‌کشد تا علائم PID ظاهر شود؟

مدت‌زمان لازم برای ظاهرشدن علائم PID می‌تواند متفاوت باشد. اگر PID ناشی از عفونت‌های مقاربتی درمان نشده؛ مانند سوزاک یا کلامیدیا باشد، علائم ممکن است از چند روز تا چند هفته پس از عفونت اولیه ظاهر شوند. در مواردی که PID  ناشی از علل دیگری باشد، ممکن است چندین ماه طول بکشد تا علائم بروز کنند. همچنین، بسیاری از موارد PID ممکن است بدون علامت یا بسیار خفیف باشند که این مورد تشخیص زودهنگام را دشوار می‌سازد.

آیا دوش واژینال باعث بیماری التهابی لگن (PID) می‌شود؟

استفاده منظم از دوش واژینال می‌تواند خطر ابتلا به PID را افزایش دهد. دوش واژینال تعادل باکتری‌های مفید و مضر در واژن را به هم می‌زند و ممکن است منجر به ابتلا به عفونت‌های واژینوز باکتریایی شود. به همین دلیل بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که از دوش واژینال خودداری شود.

چه کسی در معرض خطر ابتلا به PID است؟

در بیشتر موارد افرادی با ویژگی‌های زیر در معرض ابتلا به PID هستند:

• فعالیت جنسی در سنین پایین‌تر از 25 سال: زنان جوان‌تر از 25 سال که از نظر جنسی فعال هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.
• داشتن شرکای جنسی متعدد: هرچه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، خطر ابتلا به STIs و در نتیجه PID افزایش می‌یابد.
• داشتن رابطه جنسی با فردی که بیش از یک شریک جنسی دارد: این وضعیت نیز خطر انتقال عفونت را بالا می‌برد.
• رابطه جنسی بدون کاندوم: کاندوم به‌عنوان یک سد محافظتی عمل می‌کند و عدم استفاده از آن خطر انتقال STIs را به‌شدت افزایش می‌دهد.
• سابقه ابتلا به بیماری التهابی لگن یا عفونت‌های مقاربتی: (STIs) افرادی که قبلاً به PID یا STIs مانند کلامیدیا یا سوزاک مبتلا شده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای عود بیماری هستند.
• استفاده منظم از دوش واژینال: همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، دوش واژینال می‌تواند تعادل باکتریایی واژن را مختل کند.
• قراردادن دستگاه داخل رحمی: (IUD) خطر کمی برای ابتلا به PID در سه هفته اول پس از قراردادن IUD وجود دارد.
• سابقه جراحی‌های لگنی یا بستن لوله‌ها (tubectomy): این موارد نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

عوارض بیماری التهابی لگن (PID) چیست؟

اگر بیماری التهابی لگن بدون درمان رها شود یا درمان آن به تأخیر بیفتد، می‌تواند منجر به عوارض جدی و دائمی شود. مهم است که بدانیم حتی با درمان به‌موقع، عوارض ممکن است رخ دهند، اما تأخیر در درمان پیامدهای بدتری به همراه خواهد داشت. این عفونت می‌تواند باعث ایجاد بافت اسکار در داخل لوله‌های فالوپ شود. این اسکار می‌تواند منجر به مشکلات متعددی از جمله موارد زیر شود:

• حاملگی خارج رحمی: PID یکی از دلایل اصلی حاملگی خارج رحمی است. بافت اسکار به وجود آمده در لوله‌های فالوپ می‌تواند از رسیدن تخمک بارور شده به رحم جلوگیری کند و باعث شود که تخمک در لوله فالوپ (یا سایر نقاط خارج از رحم) کاشته شده و رشد کند.
• ناباروری: آسیب به اندام‌های تولید مثل می‌تواند منجر به ناباروری شود. بافت اسکار می‌تواند لوله‌های فالوپ را مسدود کند و مانع از رسیدن تخمک به رحم یا لقاح آن با اسپرم شود.
• درد مزمن لگن: PID می‌تواند باعث درد لگنی شود که ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. این درد مزمن معمولاً ناشی از التهاب، تشکیل بافت اسکار و چسبندگی در لوله‌های فالوپ و سایر اندام‌های لگنی است و می‌تواند در طول رابطه جنسی یا تخمک‌گذاری تشدید شود.
• آبسه لوله‌ای-تخمدانی: PID ممکن است باعث تشکیل آبسه (تجمع چرک) در دستگاه تناسلی شود. این آبسه‌ها معمولاً لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، اما می‌توانند در رحم یا سایر اندام‌های لگنی نیز ایجاد شوند.
• سندرم فیتز-هیو-کورتیس: در برخی موارد، PID می‌تواند منجر به التهاب در کبد و بافت‌های اطراف آن شود.

درد PID را در کجا احساس می‌کنید؟

درد بیماری التهابی لگن عمدتاً در ناحیه پایین شکم یا لگن شما احساس می‌شود که ممکن است حساس و دردناک یا خفیف باشد. همچنین ممکن است فرد مبتلا، در طول رابطه جنسی، در عمق لگن خود احساس درد کند.

آیا PID مسری است؟

بله بیماری PID مسری بوده و عمدتاً از طریق رابطه جنسی و هرگونه تماس جنسی منتقل می‌شود.

تشخیص و آزمایش‌ها

بیماری التهابی لگن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص بیماری التهابی لگن (PID) می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ زیرا علائم آن بسیار متغیر و گاهی اوقات نامحسوس هستند و هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص آن وجود ندارد.

فرایند تشخیص این بیماری معمولاً شامل مراحل زیر است:

• تاریخچه پزشکی و بررسی علائم: پزشک در مورد فعالیت جنسی، سابقه عفونت‌های مقاربتی و علائم فعلی سؤال خواهد کرد.
• معاینه لگنی: معاینه لگنی برای بررسی اندام‌های تولیدمثل و ناحیه پایین شکم انجام می‌شود. پزشک به دنبال علائمی مانند حساسیت، تورم، درد در حرکت دهانه رحم، حساسیت رحم یا تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ و وجود هرگونه توده یا آبسه خواهد بود. وجود ترشحات غیرطبیعی دهانه رحم یا التهاب در دستگاه تناسلی تحتانی نیز می‌تواند نشان‌دهنده PID باشد.
• نمونه‌برداری از واژن و دهانه رحم (کشت دهانه رحم): نمونه‌هایی از مایع واژن و دهانه رحم برای بررسی علائم عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک، کلامیدیا و مایکوپلاسما ژنیتالیوم گرفته می‌شود. حتی اگر نتایج این آزمایش‌ها منفی باشد، PID رد نمی‌شود، زیرا باکتری‌ها ممکن است در اندام‌های فوقانی گسترش‌یافته باشند.
• تست بارداری: برای بررسی حاملگی خارج رحمی که علائم مشابهی دارد، انجام می‌شود.

برای تشخیص بیماری التهابی لگن به چه آزمایش‌های دیگری ممکن است نیاز داشته باشم؟

برای تشخیص بهتر و دقیق‌تر بیماری، پزشک ممکن است درخواست کند تا موارد زیر نیز انجام شوند:

• آزمایش خون: برای بررسی علائم عفونت، التهاب مانند افزایش سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) یا پروتئین C-واکنشی (CRP) انجام می‌شود.
• آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای رد عفونت ادراری که علائم مشابهی دارد انجام می‌شود.
• میکروسکوپی مایع واژن: برای بررسی وجود گلبول‌های سفید خون که نشان‌دهنده عفونت هستند، انجام می‌شود.
• آزمایش‌های STI ( مانند تست HIV و سیفلیس) : در صورت لزوم، آزمایش برای سایر عفونت‌های مقاربتی نیز توصیه می‌شود.
• سونوگرافی لگنی یا ترانس واژینال: برای تصویربرداری از اندام‌های تناسلی و بررسی علائمی مانند ضخیم‌شدن و پر شدن لوله‌های فالوپ از مایع، وجود مایع آزاد در لگن، یا آبسه لوله‌ای تخمدانی تجویز می‌شود.

روش‌های تهاجمی‌تر (در موارد خاص):

• نمونه‌برداری از پوشش رحم: در برخی موارد، نمونه کوچکی از پوشش رحم (اندومتر) برای بررسی شواهد التهاب پوشش رحم گرفته می‌شود.
• لاپاراسکوپی: این روش شامل واردکردن یک ابزار نازک و دارای دوربین از طریق یک برش کوچک در پایین شکم برای مشاهده مستقیم اندام‌های لگنی است. لاپاراسکوپی می‌تواند دقیق‌ترین تشخیص را فراهم کند، اما معمولاً برای موارد خفیف استفاده نمی‌شود.

درمان و دارو‌ها

بیماری التهابی لگن (PID) چگونه درمان می‌شود؟

درمان بیماری التهابی لگن (PID) عمدتاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد. درمان باید به‌محض تشخیص احتمالی آغاز شود، زیرا پیشگیری از عوارض طولانی‌مدت به تجویز زودهنگام آنتی‌بیوتیک‌های توصیه شده بستگی دارد.

آنتی‌بیوتیک درمانی:

درمان بیماری التهابی لگن (PID) عمدتاً با آنتی‌بیوتیک‌ها انجام می‌شود.

درمان شریک جنسی:

برای جلوگیری از عفونت مجدد و گسترش عفونت‌های مقاربتی، شریک جنسی بیمار نیز باید معاینه و درمان شود، حتی اگر علائمی نداشته باشد. این اقدام برای شکستن چرخه انتقال عفونت و جلوگیری از عود PID بسیار حیاتی است.

پرهیز موقت از رابطه جنسی:

توصیه می‌شود که بیمار تا پایان دوره درمان و رفع کامل علائم، از رابطه جنسی خودداری کند.

پیگیری:

پزشک ممکن است چند روز پس از شروع درمان، یک نوبت ویزیت برای ارزیابی بهبود علائم و اطمینان از اثربخشی درمان تعیین کند. اگر علائم پس از 72 ساعت بهبود نیافتند، ممکن است نیاز به ارزیابی مجدد و تغییر دوز آنتی‌بیوتیک باشد.

بستری شدن در بیمارستان:

در برخی موارد، بستری شدن در بیمارستان برای درمان PID ضروری است. در بیمارستان، آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر ممکن است به‌صورت وریدی (IV) تجویز شوند. این موارد شامل:

• بیماری شدید، حالت تهوع و استفراغ شدید، یا تب بالا
• بارداری (زیرا خطر عوارض جدی برای مادر و جنین وجود دارد)
• وجود آبسه لوله‌ای تخمدانی
• عدم پاسخ به درمان آنتی‌بیوتیکی خوراکی
• عدم توانایی در مصرف داروهای خوراکی

جراحی:

جراحی برای PID نادر است، اما ممکن است در مواردی که آبسه پاره شده باشد یا عفونت به درمان آنتی‌بیوتیکی پاسخ ندهد، لازم باشد.

داروهای آنتی بیوتیک برای درمان التهاب لگن

برای درمان این بیماری معمولاً پزشک متخصص تنها به تجویز یک نوع آنتی بیوتیک اکتفا نمی‌کند، بلکه ترکیبی از داروها را تجویز می‌کند تا طیف وسیعی از باکتری‌های احتمالی را پوشش دهد؛ زیرا ممکن است نوع دقیق باکتری عامل عفونت مشخص نباشد.

آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً به‌صورت خوراکی و به مدت 14 روز مصرف می‌شوند. البته در برخی موارد، ممکن است یک دوز تزریقی آنتی‌بیوتیک در ابتدا تجویز شود. بسیار مهم است که بیمار کل دوره درمان آنتی‌بیوتیکی را کامل کند، حتی اگر علائم او حین درمان بهبود یابند. قطع زودتر از موعد دارو می‌تواند باعث عود عفونت یا مقاومت باکتریایی شود و درمان دوباره را سخت‌تر کند.

آیا برای بیماری التهابی لگن به جراحی نیاز خواهم داشت؟

نیاز به جراحی برای درمان بیماری PID نادر است؛ اما در برخی موارد می‌تواند در روند درمان فرد کمک‌کننده باشد. اگر پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها هنوز علائم بیماری در بدن فرد باقی مانده باشد، پزشک می‌تواند به جراحی به‌عنوان یکی از راه‌های درمان فکر کند.

آیا شریک زندگی من به درمان بیماری التهابی لگن نیاز دارد؟

بله! اگر شما به بیماری التهابی لگن مبتلا شده باشید، باید به شریک جنسی خود نیز اطلاع دهید تا او نیز در اسرع‌وقت تحت درمان قرار گیرد. در غیر این صورت، ممکن است هنگام از سرگیری رابطه جنسی، دوباره به PID مبتلا شوید.

آیا ممکن است دوباره به بیماری التهابی لگن مبتلا شوم؟

بله، هر فردی ممکن است پس از درمان دوباره به PID مبتلا شود. یک بار ابتلا به PID هیچ‌کس را از ابتلای دوباره به آن محافظت نمی‌کند.

اگر بیماری التهابی لگن داشته باشم، چه زمانی می‌توانم رابطه جنسی را از سر بگیرم؟

برای جلوگیری از ابتلای مجدد به این بیماری، شما و شریک زندگی‌تان باید یک هفته پس از اتمام آنتی‌بیوتیک‌ها صبر کنید و سپس می‌توانید رابطه جنسی خود را از سر بگیرید.

چشم انداز بیماری التهابی لگن چیست؟

پیش‌آگهی بیماری التهابی لگن (PID) تا حد زیادی به زمان تشخیص و شروع درمان بستگی دارد. اگر PID به‌موقع تشخیص داده و درمان شود، معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل‌درمان است و اکثر زنان بهبودی کامل پیدا می‌کنند.

بااین‌حال، اگر درمان به تأخیر بیفتد یا عفونت عود کند، پیش‌آگهی می‌تواند جدی‌تر باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند آسیب‌های دائمی مانند بافت اسکار را که قبلاً به اندام‌های تولیدمثل وارد شده است، درمان کنند. این آسیب‌های غیرقابل‌برگشت می‌توانند منجر به عوارض طولانی‌مدت و جدی شوند.

مطالعات نشان می‌دهند که برای زنان 20 تا 24 ساله مبتلا بهPID ، تخمین زده می‌شود که 18 درصد در نهایت دچار درد مزمن لگن شوند، 8.5 درصد حاملگی خارج از رحم را تجربه کنند و 16.8 درصد با ناباروری دست و پنجه نرم کنند. این آمار نشان‌دهنده اهمیت حیاتی تشخیص و درمان سریع است. هر چه تعداد دفعات عفونت بیشتر باشد، خطر ناباروری نیز افزایش می‌یابد و می‌تواند 10 تا 50 درصد از زنان را تحت تأثیر قرار دهد.

بیماری التهابی لگن چگونه بر باروری تأثیر می‌گذارد؟

بیماری التهابی لگن (PID) می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر باروری زنان داشته باشد و یکی از دلایل اصلی ناباروری است که به دلیل آسیب و انسداد لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد.

هنگامی که عفونت PID در لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد (Salpingitis)، می‌تواند باعث التهاب شدید و در نهایت تشکیل بافت اسکار (بافت زخم) شود. این بافت اسکار می‌تواند لوله‌های فالوپ را تنگ یا حتی به طور کامل مسدود کند. لوله‌های فالوپ نقش حیاتی در فرایند باروری ایفا می‌کنند؛ آنها مسیر حرکت تخمک از تخمدان به رحم را فراهم می‌کنند و محل لقاح تخمک با اسپرم هستند.

اگر لوله‌های فالوپ آسیب‌دیده یا مسدود شوند اسپرم نمی‌تواند به تخمک برسد تا آن را بارور کند. حتی اگر لقاح رخ دهد، تخمک بارور شده نمی‌تواند به‌درستی از لوله فالوپ به رحم حرکت کند.

این وضعیت می‌تواند منجر به ناتوانی در باردارشدن و یا حاملگی خارج از رحم شود. خطر ناباروری با هر بار ابتلا به PID  و با تأخیر در درمان آن افزایش می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهند که 1 نفر از هر 8 زن با سابقه PID ممکن است در باردار شدن مشکل داشته باشند و تا 1 نفر از هر 10 نفر در نهایت با ناباروری مواجه شوند.

پیشگیری، مدیریت و کنترل

آیا می‌توانیم از بیماری التهابی لگن جلوگیری کنیم؟

بله، بیماری التهابی لگن (PID) قابل پیشگیری است. از آنجایی که در اکثر موارد، ابتلا به PID ناشی از عفونت‌های مقاربتی (STIs) هستند، تمرکز اصلی بر پیشگیری از این عفونت‌ها است.

چگونه می‌توانم خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن را کاهش دهم؟

برای کاهش خطر ابتلا به PID ، به‌ویژه از طریق عفونت‌های مقاربتی، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• رابطه جنسی خود را ایمن کنید: همیشه از کاندوم استفاده کنید. تعداد شرکای جنسی را محدود کنید و در مورد سابقه جنسی شریک احتمالی خود با او صحبت کنید.
• آزمایش‌های منظم STIs را انجام دهید: اگر از نظر جنسی فعال هستید، در مورد انجام آزمایشات و بررسی‌های مربوط به عفونت‌های مقاربتی، مخصوصا درصورتی‌که قصد شروع رابطه جنسی با یک شریک جدید را دارید، با پزشکتان صحبت کنید.
• از دوش واژینال خودداری کنید: دوش واژینال تعادل طبیعی باکتری‌ها در واژن را به هم می‌زند و می‌تواند خطر ابتلا به PID را افزایش دهد.
• در صورت مشاهده علائم، به‌سرعت به دنبال درمان باشید: اگر علائم PID یا سایر STIs (مانند ترشحات غیرمعمول واژن، درد لگن یا خونریزی بین دوره‌ها) را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید و از درمان‌های خانگی و خودسرانه خودداری کنید.
  بهداشت فردی مناسب را رعایت کنید.

بررسی‌های قبل از اقدامات پزشکی: اگر قرار است یک عمل جراحی مانند قراردادن IUD انجام دهید، باید قبل از آن از نظر عفونت بررسی شوید.

زندگی با بیماری التهابی لگن

اگر بیماری التهابی لگن دارم، چگونه می‌توانم از خودم مراقبت کنم؟

اگر علائم بیماری التهابی لگن را در خود احساس می‌کنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که شما PID دارید، مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که در اسرع‌وقت برای درمان خود اقدام کنید.

علاوه بر درمان تحت‌نظر پزشک، با انجام موارد زیر می‌توانید در این دوران از خود مراقبت کنید:

• از دوش واژینال خودداری کنید؛ زیرا این‌کار ممکن است باکتری‌های واژن را به رحم و لوله‌های فالوپ منتقل کند.
• چند روز پس از شروع دارو، برای اطمینان از اثربخشی آن، دوباره به پزشک مراجعه کنید.
• تمام داروهای خود را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید.
• پس از اتمام داروهای خود و شریک زندگی‌تان، یک هفته برای از سرگیری زندگی جنسی خود صبر کنید.
• هر بار که رابطه جنسی دارید، برای محافظت از خود در برابر عفونت‌ها، از کاندوم استفاده کنید.

راهنمای مراجعه به پزشک

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

مراجعه به‌موقع به پزشک برای بیماری التهابی لگن (PID) بسیار حیاتی است، زیرا تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند از عوارض جدی آن جلوگیری کند.

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، حتی اگر خفیف باشند، باید دراسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنید:

• درد در ناحیه پایین شکم و لگن
• ترشحات غیرمعمول یا بدبوی واژن
• خونریزی غیرطبیعی از واژن (بین دوره‌های قاعدگی، پس از رابطه جنسی، یا دوره‌های قاعدگی سنگین‌تر)
• درد هنگام رابطه جنسی
• ادرار دردناک یا مکرر
• تب یا لرز

در صورت تجربه علائم شدیدتر، باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید یا با شماره ۱۱۵ برای مشاوره تلفنی و یا پزشک اورژانس تماس بگیرید. این علائم شامل:

برای بیماری التهابی لگن باید به چه پزشکی مراجعه کنم و چه سؤالاتی بپرسم؟

برای تشخیص و درمان بیماری التهابی لگن باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

هنگام مراجعه به پزشک، می‌توانید سؤالات زیر را بپرسید تا درک کامل‌تری از وضعیت خود پیدا کنید:

• چه درمانی برای من لازم است؟
• آیا نیاز به معاینه مجدد دارم؟
• آیا PID بر توانایی من برای باردارشدن تأثیر می‌گذارد؟
• عوارض احتمالی PID چیست؟
• چه زمانی می‌توانم رابطه جنسی را از سر بگیرم؟
• برای جلوگیری از PID چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

بیماری التهابی لگن PID عفونت اندام‌های تولیدمثلی است. عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا معمولاً باعث آن می‌شوند. اگر علائم PID مانند درد در ناحیه پایین شکم را مشاهده کردید، با پزشک خود صحبت کنید. پزشک می‌تواند PID را تشخیص داده و برای درمان آن به شما آنتی‌بیوتیک بدهد. درمان زودهنگام، کلید جلوگیری از عوارض PID مانند ناباروری است. شریک جنسی شما نیز باید درمان شود. می‌توانید با استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی از PID جلوگیری کنید.