آزمایش پاپ اسمیر چیست و چطوری انجام می‌شود؟

تست پاپ اسمیر (Pap smear) چیست؟

آزمایش پاپ اسمیر که به آن تست پاپ (Pap test) یا غربالگری دهانه رحم (Cervical Screening Test) نیز گفته می‌شود، یک روش پزشکی است که برای جمع‌آوری نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم انجام می‌شود.

این سلول‌ها سپس زیر میکروسکوپ در آزمایشگاه بررسی می‌شوند تا هرگونه تغییر غیرطبیعی که می‌تواند نشان‌دهنده سلول‌های پیش سرطانی یا سرطانی باشد، شناسایی شود.

آزمایش پاپ اسمیر برای تشخیص چه بیماری‌هایی انجام می‌شود؟

تست پاپ اسمیر اصلی‌ترین ابزار برای تشخیص و پیشگیری از سرطان دهانه رحم است و با شناسایی سلول‌های غیرطبیعی یا پیش‌سرطانی، امکان درمان زودهنگام و افزایش شانس موفقیت را فراهم می‌کند. با این حال، توجه به این نکات ضروری است:

• پاپ اسمیر ویروس HPV را مستقیم تشخیص نمی‌دهد، اما تغییرات سلولی ناشی از آن را شناسایی می‌کند.
• می‌تواند برخی عفونت‌ها مانند زگیل تناسلی، تریکوموناس و عفونت‌های قارچی یا باکتریایی را شناسایی کند.
• برای تشخیص عفونت‌های مقاربتی مثل سوزاک و کلامیدیا، نیاز به آزمایش‌های جداگانه است.

تست پاپ اسمیر چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش پاپ اسمیر در مطب پزشک یا کلینیک انجام می‌شود و معمولاً تنها چند دقیقه طول می‌کشد.

مراحل گام‌به‌گام انجام این آزمایش، به ترتیب زیر است:

1. از فرد خواسته می‌شود که از کمر به پایین یا به طور کامل لباس‌های خود را درآورد و گان بپوشد. سپس روی تخت معاینه دراز کشیده، زانوها خم شده و پاشنه‌های پا در رکاب‌ها (پایه‌های مخصوص پا) قرار می‌گیرند.
2. پزشک به‌آرامی ابزاری به نام اسپکولوم را وارد واژن می‌کند. اسپکولوم دیواره‌های واژن را باز نگه می‌دارد تا دهانه رحم به‌وضوح دیده شود. در این مرحله ممکن است فرد احساس فشار یا گرفتگی خفیف داشته باشد.
3. سپس، پزشک با استفاده از یک برس نرم و یا یک کاردک کوچک، به‌آرامی نمونه‌ای از سلول‌ها و مخاط را از سطح دهانه رحم و همچنین از داخل دهانه رحم جمع‌آوری می‌کند. این بخش از فرایند معمولاً دردناک نیست.
4. پس از جمع‌آوری نمونه، اسپکولوم به‌آرامی خارج می‌شود.
5. سلول‌های جمع‌آوری شده در یک مایع مخصوص یا روی یک لام شیشه‌ای قرار داده شده و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.

تست پاپ اسمیر درد دارد؟

آزمایش پاپ اسمیر معمولا دردناک نیست، اما ممکن است برخی از زنان احساس ناراحتی خفیف، فشار یا گرفتگی را تجربه کنند. این احساس، معمولا کوتاه‌مدت است و به‌سرعت برطرف می‌شود. احساس فشار یا گرفتگی معمولاً هنگام ورود اسپکولوم به واژن و سپس هنگام جمع‌آوری سلول‌ها با برس یا کاردک ایجاد می‌شود.

هر چند وقت یک‌بار باید تست پاپ اسمیر را انجام داد؟

فاصله زمانی انجام تست پاپ اسمیر برای هر فرد بر اساس سن، سابقه پزشکی و نتایج آزمایش‌های قبلی متفاوت است. به‌طورکلی بر اساس سن افراد توصیه می‌شود طبق برنامه زیر پیش بروند:

در دوران پریودی می‌توانم آزمایش پاپ اسمیر انجام دهم؟

بهترین زمان برای انجام پاپ اسمیر، زمانی است که در دوران قاعدگی نیستید. خونریزی می‌تواند نتایج آزمایش را تحت‌تأثیر قرار داده و تفسیر آن را دشوار کند. برخی از پزشکان ممکن است در صورت خونریزی بسیار خفیف و در اواخر دوره قاعدگی، آزمایش را انجام دهند.

آیا دختران باکره هم می‌توانند تست پاپ اسمیر انجام دهند؟

خیر. برای دختران باکره، تست پاپ اسمیر انجام نمی‌شود زیرا واردکردن اسپکولوم و ابزارهای انجام این تست، به پرده بکارت آسیب می‌زند.

مراحل آمادگی برای تست پاپ اسمیر

رعایت نکات زیر قبل از آزمایش پاپ اسمیر برای اطمینان از دقت نتایج و جلوگیری از نیاز به تکرار آزمایش بسیار مهم است:

• زمان مناسب؛ حداقل ۵ روز بعد از پایان قاعدگی یا بین روز ۱۰ تا ۲۰ سیکل؛
• اجتناب از رابطه جنسی؛ ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از آزمایش؛
• پرهیز از محصولات واژینال؛ عدم استفاده از تامپون، کرم، ژل، شیاف یا داروهای واژینال ۴۸ ساعت تا ۷ روز قبل؛
• پرهیز از دوش واژینال؛ خودداری از دوش واژینال، ۲ تا ۳ روز قبل از آزمایش؛
• به اشتراک گذاری اطلاعات پزشکی؛ به اشتراک گذاری اطلاعات پزشکی و نتایج قبلی، جراحی‌ها، علائم و داروهای مصرفی با پزشک معالج؛
• حفظ آرامش؛ انجام تمرین تنفس عمیق برای کاهش اضطراب.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دوش واژینال، می‌توانید مقاله «دوش واژینال چیست و چه مشکلاتی ایجاد میکند؟» را مطالعه کنید.

تفسیر آزمایش پاپ اسمیر

نتایج آزمایش پاپ اسمیر معمولاً به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: طبیعی، نامشخص یا غیرطبیعی.

• نتیجه طبیعی (Negative/Normal)؛ به این معنی است که هیچ سلول غیرطبیعی یا سرطانی در نمونه یافت نشده است. در این حالت، نیازی به درمان یا آزمایش اضافی نیست و غربالگری منظم طبق توصیه‌های پزشک ادامه می‌یابد.
• نتیجه نامشخص یا غیرقابل‌تفسیر (Unclear/Unsatisfactory)؛ این بدان معناست که نمونه جمع‌آوری شده برای تحلیل قطعی کافی نبوده است (مثلاً به دلیل سلول‌های ناکافی، وجود خون یا مخاط). این نتیجه لزوماً به معنای وجود مشکل نیست، اما نیاز به تکرار پاپ اسمیر در ۶ تا ۱۲ هفته آینده دارد.
• نتیجه غیرطبیعی (Abnormal/Positive)؛ این نتیجه نشان‌دهنده وجود سلول‌های نگران‌کننده است. مهم است بدانید که نتیجه غیرطبیعی به طور خودکار به معنای سرطان دهانه رحم نیست؛ بلکه نشان می‌دهد که نیاز به بررسی‌های بیشتر برای تعیین علت و شدت تغییرات سلولی وجود دارد.

تفاوت بین معاینه لگن و آزمایش پاپ اسمیر چیست؟

معاینه لگن یک ارزیابی روتین برای بررسی سلامت اندام‌های تناسلی داخلی و خارجی است و پزشک با مشاهده و لمس، وضعیت رحم، تخمدان‌ها و واژن را بررسی می‌کند.

اما پاپ اسمیر، یک تست تخصصی است که گاهی در جریان همین معاینه انجام می‌شود. با این حال، معاینه لگن به‌تنهایی به معنای انجام پاپ اسمیر نیست. در پاپ اسمیر، هدف جمع‌آوری سلول‌های دهانه‌ رحم برای بررسی زیر میکروسکوپ و تشخیص زودهنگام تغییرات پیش‌سرطانی یا سرطانی است.

تفاوت بین پاپ اسمیر و آزمایش HPV چیست؟

آزمایش پاپ اسمیر، تغییرات غیرطبیعی سلول‌های دهانه‌ رحم را شناسایی می‌کند، اما خود ویروس HPV را نشان نمی‌دهد. در مقابل، آزمایش HPV مستقیما به دنبال ویروس به‌ویژه انواع پرخطر آن می‌گردد. این دو آزمایش، معمولا همراه هم انجام می‌شوند، به‌خصوص بعد از ۳۰ سالگی، تا غربالگری دقیق‌تر شود و فاصله بین تست‌ها به‌طور ایمن بیشتر شود.

بعد از پاپ اسمیر، ممکن است به چه آزمایش‌های نیاز داشته باشم؟

اگر نتیجه پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های خاصی را برای بررسی بیشتر توصیه کند:

• کولپوسکوپی: شایع‌ترین اقدام برای نتایج غیرطبیعی است. در این روش، پزشک با استفاده از یک ابزار بزرگ‌نمایی خاص (کولپوسکوپ) دهانه رحم و واژن را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کند تا هرگونه ناحیه غیرطبیعی را شناسایی کند.
• بیوپسی: در طول کولپوسکوپی، اگر نواحی غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک ممکن است نمونه کوچکی از بافت دهانه رحم را برای بررسی بیشتر در آزمایشگاه بردارد.
• آزمایش HPV: ممکن است برای تشخیص وجود سویه‌های پرخطر ویروس HPV انجام شود، به‌خصوص اگر نتیجه پاپ اسمیر ASC-US باشد.
• نظارت منظم: بسته به نوع و شدت سلول‌های غیرطبیعی، ممکن است نیاز به انجام مکرر پاپ اسمیر برای نظارت بر تغییرات باشد.

متن انگلیسی:

More than 95% of the time, people treated for precancerous cells don’t develop cervical cancer. An unclear or abnormal Pap test result doesn’t mean you have cervical cancer.

ترجمه متن:

بیش از ۹۵٪ مواقع، افرادی که برای سلول‌های پیش سرطانی تحت درمان قرار می‌گیرند، به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند. نتیجه نامشخص یا غیرطبیعی آزمایش پاپ اسمیر به معنای ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست.

منبع

رویکردهای درمانی بعد از نتیجه تست پاپ اسمیر

اگر سلول‌های غیرطبیعی با درجه بالا یا ضایعات پیش سرطانی یافت شوند، دکتر زنان ممکن است روش‌هایی را برای برداشتن یا ازبین‌بردن این سلول‌ها توصیه کند، مانند:

• کرایوتراپی؛ انجماد سلول‌های غیرطبیعی؛
• درمان با لیزر؛ استفاده از لیزر برای ازبین‌بردن سلول‌های غیرطبیعی؛
• روش LEEP؛ برداشتن سلول‌های غیرطبیعی با استفاده از یک حلقه سیمی گرم شده.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام

ترس از انجام پاپ اسمیر بسیار عادی است. انجام آن برای اکثر مردم خوشایند نیست، اما انجام این تست برای سلامت شما بسیار مهم است. خوشبختانه، آزمایش پاپ اسمیر کمتر از 10 دقیقه طول می‌کشد و هر گونه ناراحتی که احساس می‌کنید به‌سرعت برطرف می‌شود.

پاپ اسمیر ابزاری حیاتی برای تشخیص سلول‌های غیرمعمول در دهانه رحم شماست که ممکن است منجر به سرطان دهانه رحم شود. اگر بین 21 تا 65 سال سن دارید، با پزشک خود مشورت کنید تا بدانید چه زمانی باید آزمایش پاپ اسمیر خود را انجام دهید. تشخیص زودهنگام سلول‌های پیش سرطانی یا سرطانی روی دهانه رحم می‌تواند شانس شما را برای مبارزه با سرطان دهانه رحم افزایش دهد.