کمکاری تیروئید چگونه بر قاعدگی و تخمکگذاری اثر میگذارد؟


کمکاری تیروئید که در آن هورمون تیروئید به اندازه کافی تولید نمیشود معمولا میتواند قاعدگی یا پریودها را سنگینتر و نامنظمتر کند یا آنها را به طور کامل متوقف کند.
این اختلال میتواند روی عملکردهای مختلف بدن، از جمله تخمکگذاری و باروری نیز تاثیر بگذارد. در این مقاله به تاثیرات کمکاری تیروئید بر قاعدگی، تخمکگذاری و باروری، و همچنین درمان این عوارض میپردازیم.
چگونه کم کاری تیروئید باعث اختلال در قاعدگی میشود؟
کمکاری تیروئید میتواند باعث اختلال در قاعدگی شود. ممکن است قاعدگی نامنظم یا پراکنده، خونریزی شدید قاعدگی یا قطع کامل پریود را تجربه کنید.
شایعترین علائم کمکاری تیروئید در زنان شامل خستگی، افزایش وزن ناخواسته و تغییرات خلقی است. با این حال، میتواند بر چرخه قاعدگی شما نیز تأثیر بگذارد و معمولاً پریودها را سنگینتر و نامنظمتر میکند یا آنها را به طور کامل متوقف میکند. این به این دلیل است که کمبود هورمون تیروئید باعث میشود بدن شما تولید هورمون آزادکننده گنادوتروپین را سرکوب کند. تولید این هورمون، برای عملکرد صحیح تخمدانها ضروری است.
مطالعات متعددی نشان داد که علائم قاعدگی در افراد مبتلا به کمکاری تیروئید بسیار رایج است.
یک مطالعه در سال ۱۹۹۳ نشان داد که ۶۸٪ از افراد مبتلا به کمکاری تیروئید چرخههای قاعدگی نامنظمی دارند (منبع). یک مطالعه در سال ۱۹۹۷ نشان داد که این درصد کمتر و ۴۰٪ است.
با این حال، برخی نیز دریافتند که تغییرات قاعدگی کمتر رایج است. یک مطالعه از سال ۲۰۰۱ نشان داد که تنها ۲۳٪ از شرکتکنندگان مبتلا به کمکاری تیروئید، چرخههای نامنظمی داشتند.
آنچه مشخص است این است که هرچه کمکاری تیروئید شدیدتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که بر چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد.
علائم قاعدگی همچنین ممکن است قبل از تشخیص کمکاری تیروئید رخ دهد.
Thyroid disorders were found to be the most common endocrine problems seen in the world. Among various thyroid disorders, the prevalence of hypothyroidism is more with about 4%–5% worldwide. Females are at more risk of developing hypothyroidism than males.
اختلالات تیروئید شایعترین مشکلات غدد درونریز مشاهده شده در جهان هستند. در میان اختلالات مختلف تیروئید، شیوع کمکاری تیروئید با حدود ۴ تا ۵ درصد در سراسر جهان بیشتر است. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کمکاری تیروئید هستند. (منبع)
انواع اختلال قاعدگی در کمکاری تیروئید
قاعدگی نامنظم
قاعدگی نامنظم شایعترین علامت مرتبط با قاعدگی در کمکاری تیروئید است.
ممکن است یک یا چند دوره پریود نشوید یا از زمان وقوع آن مطمئن نباشید، زیرا پیگیری دورهها با توجه به نامنظم شدنشان دشوار است.
این پریود نشدن اغلب به این دلیل است که سطح بالای هورمون آزادکننده تیروئید (TSH)، هورمون دیگری به نام پرولاکتین را افزایش میدهد. پرولاکتین بر تولید استروژن در تخمدانهای شما تأثیر میگذارد، که این نیز میتواند بر نظم چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد.
توجه به این نکته ضروری است که اختلالات قاعدگی مشابهی میتواند ناشی از شرایط هورمونی دیگری مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) رخ دهد. مقاومت به انسولین و تأثیر آن در قاعدگی نیز جز مواردی که است که باید در این زمینه بررسی شود تا دلیل اصلی قاعدگی نامنظم پیدا شود.
قطع قاعدگی
بیماریهای تیروئید مانند کمکاری تیروئید میتوانند با تاثیر بر روی تخمکگذاری و افزایش سطح هورمون پرولاکتین، باعث توقف کامل قاعدگی شوند.
اگر پریود نشدن بیش از 3 ماه متوالی رخ دهد، آمنوره (عدم قاعدگی) نامیده میشود.
خونریزی شدید قاعدگی
کمبود هورمون تیروئید میتواند نحوه لخته شدن خون را تغییر دهد و به طور بالقوه منجر به خونریزی شدیدتر شود. همچنین ممکن است پوشش رحم شما بیش از حد ضخیم شود و سپس به طور غیرقابل پیشبینیتری ریزش کند.
طبق گفته کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG)، اگر موارد زیر را داشته باشید، پریود شما سنگین محسوب میشود:
- خونریزی بیش از ۷ روز متوالی
- خیس شدن کامل یک یا چند پد در هر ساعت، به مدت چند ساعت
- استفاده همزمان از بیش از یک پد
- تعویض پد یا نوار بهداشتی در شب
- دفع لختههای خون به اندازه یک سکه یا بزرگتر
سایر بینظمیهای قاعدگی
اگر بدن شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند، فرآیندهای درون بدن شما میتوانند کند شوند. این اثرات میتواند پریودها را نامنظم، سنگینتر یا طولانیتر کند. در برخی افراد حتی ممکن است پریودها بیشتر از یک بار در ماه اتفاق میافتند.
پرکاری تیروئید – زمانی که بدن شما هورمون تیروئید زیادی تولید میکند – میتواند اثر معکوس داشته باشد، مانند سبکتر یا کوتاهتر شدن پریودها.
آیا داروهای کمکاری تیروئید بر قاعدگی تاثیر میگذارند؟
دارویی به نام لووتیروکسین، یکی از راههای درمان کمکاری تیروئید است. این دارو میتواند با افزایش سطح هورمون تیروئید، به بهبود بینظمیهای چرخه قاعدگی ناشی از کمکاری تیروئید کمک کند.
اگر بینظمیهای قاعدگی شما همچنان ادامه پیدا کرد، ممکن است علت زمینهای دیگری وجود داشته باشد که نیاز به درمان دارد.
کمکاری تیروئید چگونه بر تخمک گذاری و باروری تاثیر میگذارد؟
هنگامی که تیروئید از طریق هورمون تحریککننده تیروئید (TSH) پیام را از غده هیپوفیز دریافت میکند، سیگنال ترشح سایر هورمونهای تیروئید را ارسال میکند. این واکنش زنجیرهای به لطف محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-گنادی (HPG) است که مسئول برخی از هورمونهای کلیدی باروری، یعنی هورمون FSH و LH نیز میباشد.
از آنجایی که تیروئید و HPG ارتباط نزدیکی با هم دارند، هرگونه مشکل تیروئید میتواند بر ترشح این هورمونهای باروری تاثیر بگذارد. حتی اگر فقط یکی از هورمونهای باروری شما از تعادل خارج شود، میتواند باعث ایجاد اختلالات زیادی در پریود، توانایی تخمکگذاری و توانایی بارداری شما شود.
از طرفی، تاثیر کمکاری تیروئید بر چرخه قاعدگی ممکن است به خاطر تاثیر آن بر سطح هورمون پرولاکتین باشد. سطح هورمونها در محدوده سالم، برای تخمکگذاری ضروری است و وقتی این سطوح از تعادل خارج شوند، ممکن است کل چرخه قاعدگی مختل شود.
کمکاری تیروئید همچنین میتواند تأثیر مستقیمی بر FSH و LH داشته باشد و کمبود تیروکسین (T4) میتواند منجر به کاهش سطح هر دو شود. سطح FSH برای باردار شدن باید در محدوده خاصی باشد و هر چیزی خارج از آن محدوده ممکن است مشکلساز باشد.
به همین ترتیب، هورمون LH تخمکگذاری را کنترل میکند و در مراحل اولیه بارداری به آن کمک میکند، بنابراین وقتی این سطوح تحت تأثیر کمکاری تیروئید قرار میگیرند، ممکن است دچار مشکلات باروری شوید.
اختلالات قاعدگی ناشی از کم کاری تیروئید چگونه درمان می شود؟
اگر کمکاری تیروئید علت بینظمیهای قاعدگی باشد، درمان با جایگزینی هورمون تیروئید با استفاده از لووتیروکسین، سطح هورمون تیروئید را به حالت طبیعی برمیگرداند و به نوبه خود، تعامل بین هورمون تیروئید و عملکرد تولید مثلی باز خواهد گشت.
تخمک گذاری و باروری ناشی از کم کاری تیروئید چگونه درمان می شود؟
همانطور که گفتیم، اگر کمکاری تیروئید علت این مشکلات باشد، ضمن درمان کمکاری تیروئید با لووتیروکسین، این عوارض نیز بهبود خواهند یافت. بهتر است درصورتیکه علیرغم درمان کمکاری تیروئید، مشکل تخمکگذاری و باروری باقی بماند، ممکن است علت زمینهای دیگری داشته باشد.
در مقاله زیر میتوانید تأثیر کم کاری تیروئید در بارداری را مطالعه کنید:

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دچار اختلال در قاعدگی شدهاید یا برای باردار شدن مشکل دارید، در اسرع وقت به یک پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک پس از تجویز آزمایشهای تیروئید از جامه تست TSH برای تیروئید و تشخیص کم کاری تیروئید، درمان مناسب شما را شروع خواهد کرد. تشخیص و درمان زودهنگام بیماریهای زمینهای، از جمله کمکاری تیروئید، میتواند به کاهش خطر عوارض کمک کند.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
کمکاری تیروئید، یکی از اختلالات هورمونی است که میتواند روی چرخه قاعدگی شما تاثیر بگذارد. اختلال در چرخه قاعدگی میتواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد، هر چند، درصورتیکه برنامهای برای بارداری نداشته باشید، باز هم نیازمند پیگیری و بررسی است.
اختلالات چرخه قاعدگی مانند پریود نامنظم یا خونریزیهای سنگین، ممکن است زندگی شما را مختل کند. درصورتیکه این علائم را تجربه میکنید، حتما آن را با پزشک در میان بگذارید. پزشک میتواند با بررسیهای لازم، علت علائم شما را یافته و برای درمان آن به شما کمک کند.